Wydanie 3-4/2011

Palestra
3-4/2011

Autor okładki: fot. Ewa Stawicka

Pełny spis treści

Palestra 3-4/2011, s. 9 - 19

Rok po smoleńskiej katastrofie lotniczej. Problemy międzynarodowo-prawne

Marek Żylicz

Katastrofa lotnicza pod Smoleńskiem, przynosząca śmierć Prezydenta RP, jego małżonki i dziewięćdziesięciu czterech innych, także ogólnie znanych, osób, wstrząsnęła Polakami, dzieląc ich przy tym dramatycznie, wywołując skrajne różnice postaw i opinii również wśród prawników. Międzynarodowo-prawne aspekty katastrofy i jej skutki zostały już wcześniej zasygnalizowane w „Palestrze” (2010, nr 5–6).

Palestra 3-4/2011, s. 20 - 31

Osiemnaście mitów w myśleniu o wykładni prawa

Maciej Zieliński

Na wstępie należy od razu zaznaczyć, że w opracowaniu niniejszym nie chodzi o takie rozumienie słowa „mit”, w którym jest nim: 1) fantastyczna historia, opowieść o bogach, demonach, legendarnych bohaterach oraz o nadnaturalnych wydarzeniach z udziałem tych postaci, 2) opowieść sakralna wyrażająca, uzasadniająca i kodyfikująca wierzenia religijne związane z magią, kultem, rytuałem.

Palestra 3-4/2011, s. 32 - 36

Przymusowe wykonanie orzeczenia nakazującego opróżnienie lokalu służącego do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych a projekt nowelizacji polskiego prawa

Ernest Farion

Przywołane w tytule opracowania zagadnienie obejmuje odrębne z uwagi na zawartość merytoryczną akty normatywne: ustawę z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawę z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Obecnie trwają prace parlamentarne nad projektem ustawy nowelizującej związane z jedną z wymienionych regulacji prawnych, które zostały zainicjowane postanowieniem sygnalizacyjnym Trybunału Konstytucyjnego (o czym w dalszej części pracy).

Palestra 3-4/2011, s. 38 - 48

Status prawny byłego właściciela nieruchomości objętej regulacją art. 73 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną

Szymon Michór

Dnia 1 stycznia 1999 r. weszła w życie ustawa z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Jej unormowania odnosiły się m.in. do nieruchomości, które w dniu 31 grudnia 1998 r. były we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, a które nie stanowiły ich własności, natomiast zajęte były pod drogi publiczne.

Palestra 3-4/2011, s. 49 - 59

Zakres podmiotowy ustawy o szczególnych uprawnieniach ministra Skarbu Państwa i ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych, grupach kapitałowych sektora energii elektrycznej, ropy naftowej i paliw gazowych

Filip Grzegorczyk

Norma prawna zbudowana jest z różnych elementów, jednym zaś z nich jest hipoteza określająca adresata tej normy oraz sytuację, w której się znajduje. Problematykę tę można przenieść na zagadnienie właściwego regulowania zakresu podmiotowego poszczególnych aktów prawnych, a zwłaszcza ustaw. Prawidłowe określenie zakresu podmiotowego każdej ustawy ma znaczenie fundamentalne, a prawidłowe określenie zakresu podmiotowego ustawy regulującej tzw. złote weto jest istotne z co najmniej trzech powodów.

Palestra 3-4/2011, s. 60 - 67

Znamiona strony podmiotowej występku z art. 218 § 1 k.k. jako kryteria odróżniające przestępstwa od wykroczeń

Jarosław Marciniak

Przestępstwo z art. 218 § 1 k.k. jest przestępstwem kierunkowym, a więc może być popełnione tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim, nacechowanym dodatkowo szczególnym nastawieniem podmiotowym sprawcy w postaci złośliwości lub uporczywości (dolus directus coloratus).

Palestra 3-4/2011, s. 68 - 77

Nabycie prawa do posiadania obrońcy a instytucja przedstawienia zarzutów

Piotr Lewczyk

Przedstawienie zarzutów w postępowaniu karnym pełni doniosłą rolę tak z punktu widzenia podejrzanego, jego obrońcy, jak i organów ścigania. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie konsekwencji wydania postanowienia o przedstawieniu zarzutów przeciwko podejrzanemu oraz powstałych na tym tle w doktrynie i w orzecznictwie rozbieżności, a ponadto próba odpowiedzi na pytanie o zakres gwarancji procesowych przysługujących osobie podejrzanej w obowiązującym k.p.k. w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego.

Palestra 3-4/2011, s. 78 - 85

Europejski nakaz dowodowy - kwestie implementacyjne (cz. 1)

Agnieszka Serzysko

Po europejskim nakazie aresztowania (ENA) do porządku prawnego UE na mocy postanowień Decyzji Rady 2008/978/WSiSW z 18 grudnia 2008 r. w sprawie europejskiego nakazu dowodowego dotyczącego przedmiotów, dokumentów i danych, które mają zostać wykorzystane w postępowaniach w sprawach karnych (Decyzja o END), wprowadzono zapisy odnoszące się do europejskiego nakazu dowodowego (END).

Palestra 3-4/2011, s. 86 - 100

Obowiązek wyjaśnienia stanu faktycznego w postępowaniu podatkowym – wątpliwości praktyczne i teoretyczne

Dariusz Strzelec

Niniejsze opracowanie jest głosem w dyskusji dotyczącej tego, na kim w trakcie postępowania podatkowego spoczywa obowiązek wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Wobec formułowanych na tym tle w nauce poglądów, praktyki aparatu podatkowego oraz niejednolitego orzecznictwa sądów należy rozstrzygnąć, czy i w jakim zakresie obowiązek wyjaśnienia sprawy spoczywa na stronie i czy słuszny jest – wyrażany niekiedy – pogląd, że jeśli strona nie udowodni faktów, na które się powołuje, nie będzie mogła wywodzić z nich konsekwencji prawnych.

Palestra 3-4/2011, s. 101 - 108

Filozofia interpretacji prawniczej (cz. 3)

Piotr Wiatrowski

W trudnych przypadkach interpretacyjnych prawnicy wykorzystują szczególnie teorię argumentacji. Nie pozwala ona na relatywizm cechujący hermeneutykę, choć dąży do uzyskania racjonalnych argumentów o charakterze praktycznym i zdroworozsądkowym za pomocą zobiektywizowanych metod, zajmując miejsce pośrednie pomiędzy „twardą” analizą a „miękką” hermeneutyką.

Palestra 3-4/2011, s. 109 - 118

Doręczenia w procesie karnym XXI wieku (?)

Hubert Mazur

Jednym z aspektów zasady kontradyktoryjności postępowania karnego jest prawo stron do aktywnego udziału w postępowaniu. To ostatnie zaś warunkowane jest posiadaniem wiedzy o odbywających się czynnościach procesowych, przeprowadzanych dowodach, zapadających rozstrzygnięciach i prezentowanych stanowiskach strony przeciwnej. Kodeks postępowania karnego w bardzo wielu przepisach konkretyzuje, w jakich czynnościach strona ma prawo (obowiązek) uczestniczyć. Stanowi również, jakie pisma powstałe w toku procesu mają być stronie prezentowane. Fundamentem realizacji wspomnianego prawa do udziału w postępowaniu jest więc doręczenie jej owych pism, wezwań i zawiadomień.

Palestra 3-4/2011, s. 119 - 123

Kognicja sądu w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku a obowiązek umieszczenia w postanowieniu wzmianki o nabyciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Piotr Rylski

Kodeks postępowania cywilnego nie precyzuje, czy w sentencji postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku sąd powinien umieścić wzmiankę o stwierdzeniu nabycia spadku wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza. Nie wyjaśnia także, czy sąd w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku ma obowiązek ustalić sposób nabycia spadku. Wprowadzony jednak w 2007 r. § 145 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 23 lutego 2007 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych nakazuje sądowi w razie nabycia spadku z dobrodziejstwem inwentarza zaznaczyć to w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku.

Palestra 3-4/2011, s. 124 - 132

Odpowiedzialność przedsiębiorstwa (zakładu) wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 k.c.) za zmniejszenie wartości nieruchomości wynikające z emisji dopuszczalnych w świetle prawa ochrony środowiska

Roman Trzaskowski

Inwestycje przemysłowe i infrastrukturalne emitują zwykle do otoczenia różne substancje lub energie (określane w prawie ochrony środowiska jako emisje) i w ten sposób mogą negatywnie oddziaływać na środowisko i szeroko rozumiane nieruchomości „sąsiednie”, zagrażając częstokroć interesom majątkowym lub niemajątkowym ich właścicieli. Jednym z podstawowych zagrożeń w sferze majątkowej jest zmniejszenie na skutek emisji (np. hałasu) wartości owych nieruchomości „sąsiednich”, co – stosownie do utrwalającego się w judykaturze poglądu – stanowić może szkodę niezależnie od tego, czy dochodzi do rozporządzenia tymi nieruchomościami.

Palestra 3-4/2011, s. 133 - 143

Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 7 grudnia 2010 r., P 11/09*

Piotr Kardas
Paweł Wiliński

Teza glosowanego wyroku brzmi: Artykuł 392 § 1 k.p.k. w zakresie, w jakim uzależnia od braku sprzeciwu obecnych stron postępowania możliwość odczytania na rozprawie głównej protokołów przesłuchania świadków i oskarżonych, sporządzonych w postępowaniu przygotowawczym lub przed sądem albo w innym postępowaniu przewidzianym przez ustawę, gdy bezpośrednie przeprowadzenie dowodu nie jest niezbędne, jest zgodny z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji oraz z art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

Palestra 3-4/2011, s. 144 - 150

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 3 listopada 2010 r. II KK 109/10*

Ryszard Stefański

Teza glosowanego wyroku brzmi: Odpowiedzialność za „spowodowanie” wypadku w rozumieniu art. 177 k.k. nie ogranicza się jedynie do sprawców wyłącznie winnych lub w przeważającej mierze odpowiadających za dojście do wypadku.

Palestra 3-4/2011, s. 151 - 155

Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 5 października 2010 r. C-512/08 Komisja Europejska przeciwko Republice Francuskiej*

Katarzyna Kwapisińska

Teza glosowanego wyroku brzmi: I. Uzależnienie od uprzedniej zgody refundacji kosztów świadczeń zdrowotnych zaplanowanych w placówce pozaszpitalnej znajdującej się w innym państwie członkowskim – wiążących się z użyciem aparatury medycznej wymagającej znacznych nakładów – jest uzasadnionym ograniczeniem swobody świadczenia usług. II. Dawny art. 49 TWE, zgodnie z jego wykładnią, jest wiążący, jako bezpośrednio stosowane postanowienie traktatu, dla wszystkich organów władzy państw członkowskich, które w związku z tym są zobowiązane do jego przestrzegania, bez potrzeby wydania krajowych przepisów wykonawczych.

Palestra 3-4/2011, s. 156 - 159

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 30 września 2009 r., V CSK 237/09*

Paweł Zdanikowski

Teza glosowanego wyroku brzmi: 1. Brak podstaw do przyjęcia zasady, że w razie likwidacji osoby, która powstała w drodze ustawy, własność należących do niej nieruchomości przypada Skarbowi Państwa. 2. Fundusz Wczasów Pracowniczych nie może być traktowany jako państwowa osoba prawna.

Palestra 3-4/2011, s. 160 - 169

Ochrona prawa do wizerunku (droit à l’image) w prawodawstwie francuskim

Wiktoria Danilewicz - Prokorym

We Francji zagadnienie ochrony wizerunku pojawiło się wcześniej niż w Polsce. W mniejszym stopniu było to związane z wynalezieniem i rozwojem fotografii, w większym natomiast – z ewolucją obyczajów. Regulacja prawa do wizerunku we Francji oparta jest głównie na orzecznictwie sądów. Francuski kodeks cywilny odnosi się do tej problematyki tylko pośrednio, w jednym artykule – 1382. Dlatego też na rozwój ochrony wizerunku decydujący wpływ miała judykatura i doktryna, znacznie wyprzedzając ustawodawcę.

Palestra 3-4/2011, s. 170 - 175

Przegląd orzecznictwa SN z zakresu prawa i postępowania cywilnego

Zbigniew Strus

Nabycie użytkowania wieczystego od nieuprawnionego Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych chroni nabywcę użytkowania wieczystego także w razie wadliwego wpisu w księdze wieczystej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego jako właściciela nieruchomości. Przytoczona wyżej uchwała składu siedmiu sędziów z 15 lutego 2011 r., III CZP 90/10, odstępuje od utrwalonego zapatrywania, że rękojmia wiary publicznej nie chroni nabycia użytkowania wieczystego nieruchomości, co do której prawo własności Skarbu Państwa lub gminy było błędnie wpisane, ponieważ byłoby to nabycie prawa, które nie mogło powstać. Z uzasadnienia dowiemy się, jaki zakres podmiotowy czynności nabycia jest objęty rękojmią.

Palestra 3-4/2011, s. 176 - 182

Przegląd orzecznictwa naczelnego sądu administracyjnego

Zbigniew Szonert

Wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości:

Palestra 3-4/2011, s. 183 - 187

Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego listopad 2010–luty 2011

Michał Jackowski

W dniu 18 listopada 2010 r. w sprawie P 29/09 Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, Europejską konwencją praw człowieka oraz Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych: 1) art. 218 § 1 k.k. oraz art. 24 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przez to, że dopuszczają wobec tej samej osoby fizycznej za ten sam czyn odpowiedzialność za przestępstwo oraz dodatkową opłatę za nieopłacenie składek;

Palestra 3-4/2011, s. 188 - 196

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (październik–grudzień 2010 r.) (cz. 2)

Marek Antoni Nowicki

Integralność fizyczna i psychiczna jednostki jest w istocie objęta koncepcją „życie prywatne”. Rozciąga się ona również na sferę stosunków między jednostkami. Nie ma również, jak się wydaje, co do zasady powodów, dla których pojęcie „życie prywatne” miałoby być interpretowane w sposób wyłączający z niego ataki na integralność fizyczną. Orzeczenie A v. Chorwacja, 14.10.2010 r., (Sekcja I), skarga nr 55164/08, § 58.

Palestra 3-4/2011, s. 197 - 205

Jak powstaje precedens europejski? Kilka refleksji na temat „polityki orzeczniczej” sądu unijnego* (cz. 2)

Tomasz Tadeusz Koncewicz

Rekonstrukcja precedensu, o której pisałem w pierwszej części tekstu, to jednak tylko początek analizy procesu nazwanego „stawaniem się precedensu”. To krok wstępny i konieczny, ale niewystarczający. W celu zrozumienia „stawania się” precedensu należy uczynić drugi krok i przejść na poziom aplikacji reguł zrekonstruowanych. Aplikacja oznacza poddanie tych reguł testowi praktycznego zastosowania. Tylko połączenie procesu rekonstrukcji z aplikacją pozwala uchwycić zjawisko, które nazywam „unijną ścieżką precedensu”, które jest czymś więcej aniżeli „stawanie się precedensu”. „Unijna ścieżka precedensu” dotyczy bowiem funkcjonowania precedensu w obrocie prawnym.

Palestra 3-4/2011, s. 206 - 210

Kilka uwag na temat senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego

Sławomir Cieślak

(druk senacki nr 1012; Senat VII kadencji), wycofanego przez Komisję Ustawodawczą w dniu 11 stycznia 2011 r., przy uwzględnieniu propozycji zmian zawartych w senackim projekcie ustawy (druk sejmowy nr 3901)

Palestra 3-4/2011, s. 211 - 214

Czy obrońca może przesłuchiwać świadka powołanego w sprawie innego ze współoskarżonych w sprawie o konfiguracji wielopodmiotowej?

Antoni Bojańczyk

Sprawy o konfiguracjach wielopodmiotowych są niewyczerpanym źródłem wielorakich i niełatwych problemów procesowych dla wszystkich uczestników procesu karnego – w tym szczególnie dla obrońców. Na styku niejednokrotnie rozbieżnych interesów poszczególnych podsądnych i reprezentujących ich obrońców ujawnia się wiele bardzo subtelnych napięć procesowych.

Palestra 3-4/2011, s. 215 - 216

Czy osoba podpisana na wekslu in blanco, która nie była w posiadaniu tego dokumentu w chwili jego zaginięcia, może na podstawie art. 96 Prawa wekslowego żądać umorzenia weksla?

Ewa Stawicka

Doniosłość odpowiedzi na to pytanie dla codziennej praktyki obrotu gospodarczego staje się oczywista, gdy przytoczy się stan faktyczny, na którego tle Sąd Najwyższy zajął się rozstrzygnięciem ujętej w pytaniu kwestii. Mianowicie wnioskodawca będący przedsiębiorcą budowlanym zawarł porozumienie wekslowe z inwestorem – spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Równocześnie wystawił dwa weksle in blanco w obecności dwóch prokurentów spółki i wręczył je jednemu z nich. Po upływie pewnego czasu wystosował pismo do władz spółki.

Palestra 3-4/2011, s. 217 - 221

Przyjacielska przysługa tragicznie zakończona

Wojciech Kotowski

Można i należy pomagać w trudnych, a zarazem życiowych problemach. Jednakże gdy kwestia dotyczy zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, pomagający, w tym wypadku kierujący, powinien w szczególny sposób wzmóc uwagę, zwłaszcza wówczas, gdy na pokładzie ma nietrzeźwych pasażerów. Taki kierujący, jeżeli decyduje się na ich transport, musi zapanować nad ich zachowaniami w sposób gwarantujący sobie możliwość koncentracji uwagi, a tym samym możliwość właściwej reakcji na warunki drogowe, w szczególności ich zmianę, zwłaszcza w rejonie przejść dla pieszych. Rozstrzygnięcie jest prawomocne.

Palestra 3-4/2011, s. 222 - 231

Kształtowanie się przepisów o ruchu drogowym na przykładzie Warszawy (cz. 3)

Stanisław Milewski

Początkowo jednak nie automobile, ale elektryczne tramwaje, które ukazały się na ulicach Warszawy w lutym 1908 roku, przyczyniły się do wzrostu liczby wypadków drogowych. Pierwszą ofiarę prasa odnotowała już w połowie kwietnia, zastanawiając się jednocześnie, jak na przyszłość uniknąć podobnych zdarzeń . Bolesław Prus w kolejnej, cotygodniowej kronice narzekał wówczas, że tramwaje nie dały się oswoić z prędkością, bo do konnych wskakiwano w biegu, i od razu zaczęły rozwijać zawrotną szybkość ponad 15 wiorst na godzinę, a w dodatku na ulicach ciasnych, zatłoczonych wozami, dorożkami, rowerami i samochodami, pędzącymi także prędko.

Palestra 3-4/2011, s. 232 - 237

Apices iuris non sunt iura

Witold Wołodkiewicz

Podczas spotkania opłatkowego w warszawskiej Radzie Adwokackiej mój kolega i przyjaciel, adwokat Piotr Andrzejewski (również i senator) spytał mnie o źródła łacińskiej sentencji apices iuris non sunt iura. Sentencja ta rzadko pojawia się w polskiej nauce i praktyce prawniczej. Wymieniają ją niektóre polskie zbiory łacińskich maksym i paremii prawnych, w tłumaczeniu polskim: „Subtelności prawa (prawne chwyty, sztuczki prawne, kruczki prawne) nie są prawem” lub też „Rozwiązania skrajne według prawa nie są prawami” .

Palestra 3-4/2011, s. 238 - 245

Czasopismo Adwokatów Polskich” – organ Związku Adwokatów Polskich (1913–1914, 1919–1939)

Adam Redzik

„Czasopismo Adwokatów Polskich” to organ prasowy najważniejszego stowarzyszenia adwokackiego w Polsce przed II wojną światową – Związku Adwokatów Polskich (dalej: ZAP). Do 1932 r. ZAP był organizacją ważniejszą niż Naczelna Rada Adwokacka, gdyż zrzeszał adwokatów z całej Polski, podczas gdy NRA ograniczała swój zakres do dzielnicy porosyjskiej. Ponadto ZAP, a nie NRA, stowarzyszony był w UIA (Międzynarodowym Związku Adwokatów), wiceprezes ZAP był zaś przez rok prezesem tej najważniejszej do dziś międzynarodowej organizacji adwokackiej.

Palestra 3-4/2011, s. 246 - 247

Francuz czy Anglik

Marian Filar

Podkomorzy z „Pana Tadeusza”, narzekając na panoszenie się na Litwie mody na francuszczyznę, utyskuje, że „co Francuz wymyśli, to Polak polubi”. Dzisiejszy Podkomorzy miałby ku temu także wystarczające powody, z tym tylko, że Francuza zastąpił Anglik. Moda na angielszczyznę rozwija się u nas nie tylko w młodzieżowej muzyce, ale także, co wyraźnie widać ostatnio, również w polityce kryminalnej, zwłaszcza zaś legislacyjnej. Wystarczy, że coś nowego wymyślą nad Tamizą albo „za wielką wodą”, a możemy być pewni, że wkrótce wynalazek ten (byle tylko nazwany był po angielsku) zawita nad Wisłę. Teraz na tapecie mamy „stalking”, czyli tzw. złośliwe nękanie.

Palestra 3-4/2011, s. 248 - 251

O pożytkach z pasji i o jej wrogach

Andrzej Tomaszek

W zespole adwokackim, w którym w latach osiemdziesiątych odbywałem aplikację, każdego popołudnia Pani Sekretarka z namaszczeniem stosownym do swojego emerytalnego już wieku kwitowała pocztę listonoszowi i rozdzielała ją starannie, wkładając koperty do odpowiednich przegródek każdego z adwokatów w specjalnym regale ustawionym w centralnym miejscu rozległego sekretariatu. Adwokaci zabierali korespondencję wieczorem na swoje biurka i tam nieśpiesznie ją analizowali, zwykle w towarzystwie aplikantów.

Palestra 3-4/2011, s. 252 - 255

Czy książkę Fernanda Payena O powołaniu adwokatury i sztuce obrończej można usunąć do lamusa?

Andrzej Bąkowski

W 1957 r., dwa lata po zdanym egzaminie adwokackim (czerwiec 1955 r.) dostałem od Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, adwokata Władysława Janickiego, propozycję, aby zostać jego zastępcą, jednym z 15 przezeń zaproszonych do tego szacownego grona. Wydawało mi się wówczas, że jest to tak zaszczytna, ale jednocześnie trudna, obciążająca funkcja, że jej po prostu nie udźwignę. Po długiej, serdecznej rozmowie i słowach zachęty ze strony Mecenasa Janickiego, że przecież nie będę sam, że on zawsze mi pomoże, propozycję przyjąłem.

Palestra 3-4/2011, s. 256 - 261

Zła karta Ronikiera (cz. 2). Chwyt desperata

Marek Sołtysik

Od chwili odnalezienia ciała Stasia Chrzanowskiego upływało szesnaście miesięcy. Publiczność, która 4 września 1911 r. od rana czekała na rozprawę w sali warszawskiego sądu, nie spodziewała się aż takiej sensacji. Oto o pół do pierwszej, po zajęciu miejsc przez naczelnego Prezesa Izby Sądowej, prokuratora oraz sędziego Sądu Okręgowego, a po dzwonku – przez przewodniczącego Szustowa, sędziów Michejewa, Lwowicza i Szczukę, podprokuratora Herszelmana, sekretarzy Goldmana i Pinakiewicza, wprowadzono oskarżonego.

Palestra 3-4/2011, s. 262 - 264

O prawie i jego dziejach księgi dwie. Studia ofiarowane Profesorowi Adamowi Lityńskiemu w czterdziestopięciolecie pracy naukowej i siedemdziesięciolecie urodzin pod redakcją Komitetu w składzie: M. Mikołajczyk, J. Ciągwa, P. Fiedorczyk, A. Stawarska-Rippel, T. Adamczuk, A. Drogoń, W. Organiściak, K. Kuźmicz

Marcin Zaborski

O prawie i jego dziejach księgi dwie to już na pierwszy rzut oka dzieło niespotykane. Nie znajduje bowiem precedensu wydanie księgi pamiątkowej w dwóch olbrzymich tomach, o łącznej objętości ponad 2000 [sic!] stron. Objętość recenzowanego dzieła świadczy o randze, jaką posiada w polskiej nauce prawa Profesor Adam Lityński – adresat księgi.

Palestra 3-4/2011, s. 265 - 267

Małgorzata Polkowska, Suwerenność państwa w przestrzeni powietrznej. Geneza, zakres i ewolucja

Maciej Kwiek

W ostatnim okresie prawo lotnicze cieszy się coraz większym zainteresowaniem – i to nie tylko prawników. Powstają liczne opracowania, choć z pewnością Polska w tej dziedzinie ma wiele do nadrobienia. Przykładem gruntownego opracowania jednego z najważniejszych zagadnień związanych z żeglugą powietrzną jest, wydana w 2009 r. książka dr Małgorzaty Polkowskiej na temat zasady suwerenności państwa w przestrzeni powietrznej.

Palestra 3-4/2011, s. 268 - 269

II Konferencja Upadłościowa Instytutu Allerhanda INSO 2010 – „Ekonomia i prawo upadłości przedsiębiorstw – polityka drugiej szansy”, Warszawa, 2–3 grudnia 2010 r.

Wojciech Rogowski

W dniach 2–3 grudnia 2010 r. na Uczelni Łazarskiego w Warszawie odbyła się II edycja konferencji Instytutu Allerhanda INSO 2010 skupiająca prawników, ekonomistów i przedsiębiorców zajmujących się prawem upadłościowym. Konferencja odbyła się w ramach I Kongresu Inwestorów i Przedsiębiorców 2010, zorganizowanego przez Instytut Allerhanda, Secus Wsparcie Biznesu oraz Uczelnię Łazarskiego, a poświęconego wyzwaniom, przed którymi stoją współczesne przedsiębiorstwa, czyli problemom pozyskiwania finansowania na rozwój działalności oraz przełamywania kryzysu niewypłacalności.

Palestra 3-4/2011, s. 270 - 273

Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Posiedzenie plenarne NRA w Warszawie w dniu 14 stycznia 2011 r. Posiedzenie plenarne NRA otworzył Prezes adw. Andrzej Zwara, witając członków posiedzenia. Przyjęto porządek obrad oraz protokół z poprzedniego posiedzenia, z 27 listopada 2010 r.

Palestra 3-4/2011, s. 273 - 276

Z prac Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Posiedzenie rozpoczęło się od głosowań uchwał merytorycznych w sprawach osobowych. Następnie adw. Krzysztof Boszko, Sekretarz Prezydium NRA, zreferował sprawy ORA w Kielcach, Radomiu, we Wrocławiu i w Bielsku Białej. Poinformował, że zostały zatwierdzone plany szkolenia aplikantów adwokackich opracowane przez ORA w Bydgoszczy, Rzeszowie i Katowicach.

Palestra 3-4/2011, s. 276 - 279

Euromed – europejscy adwokaci wzmacniają prawo do obrony

Tomasz Kirstajn

Nie może budzić żadnej wątpliwości, że najlepsza ochrona praw przysługujących każdej jednostce na obszarze UE i krajów tzw. bliskiej zagranicy opiera się na dobrym przygotowaniu merytorycznym i praktycznym adwokata-obrońcy. Założenie to legło u podstaw francuskiej inicjatywy, by w ramach możliwości, jakie daje UE, stworzyć program dla adwokatów, w którym poprzez wymianę doświadczeń i współpracę na polu naukowym nastąpi podniesienie kwalifikacji adwokatów w całej Europie.

Palestra 3-4/2011, s. 280 - 282

Izba warszawska - Doroczne spotkanie warszawskich prawników w Domu Arcybiskupów Warszawskich, 17 grudnia 2010 r.

Przemysław Kłosiewicz

W dniu 17 grudnia 2010 r. w Domu Arcybiskupów Warszawskich przy ul. Miodowej 17 odbyło się doroczne spotkanie opłatkowe z prawnikami. Nieobecnego w tym dniu ks. Kardynała Kazimierza Nycza, Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego, zastępował jego biskup pomocniczy ks. Marian Duś. Przemówienie w imieniu zgromadzonych prawników wygłosił adw. Przemysław Kłosiewicz. Podajemy poniżej tekst tego wystąpienia.

Palestra 3-4/2011, s. 282 - 284

Izba wrocławska - Finał izbowego Konkursu Krasomówczego

Anna Ślęzak

W dniu 5 lutego 2011 r. w Izbie wrocławskiej przeprowadzono doroczny Izbowy Konkurs Krasomówczy dla aplikantów adwokackich. Konkurs po raz pierwszy organizowany był przez powołany uchwałą ORA Komitet Organizacyjny, którego przewodniczącą jest pisząca ten tekst. Uznaliśmy, że w nowej formule egzaminu adwokackiego, gdzie brak jest części ustnej, szczególnego znaczenia nabrały konkursy krasomówcze,

Palestra 3-4/2011, s. 285 - 286

Złote Wagi 2011 dla Ewy Usowicz i Krzysztofa Sobczaka

W dniu 9 lutego 2011 r. po raz szósty przyznano nagrody Złotej Wagi. Otrzymują je dziennikarze wyróżniający się rzetelnymi publikacjami na tematy prawne i propagujący wartości bliskie Adwokaturze – obronę praw i wolności obywateli oraz pomoc potrzebującym.

Palestra 3-4/2011, s. 286 - 287

100-lecie powstania Związku Adwokatów Polskich

8 kwietnia 2011 r. minęło sto lat od dnia, gdy odbyło się pierwsze Walne Zgromadzenie Związku Adwokatów Polskich – najważniejszej organizacji adwokackiej okresu Drugiej Rzeczypospolitej, zaangażowanej w prace nad ujednoliceniem prawa, organizującej Zjazdy Adwokatów Polskich, stowarzyszonej w Międzynarodowym Związku Adwokatów (Union Internationale des Avocats, UIA) i przez długi czas, aż do ujednolicenia ustroju adwokatury w 1932 r., odgrywającej rolę scalającą w podzielnicowej Adwokaturze Polskiej.

Palestra 3-4/2011, s. 288 - 288

Relacja z uroczystości pogrzebowych Arcybiskupa Józefa Życińskiego

Stanisław Kłys

W dniu 19 lutego 2011 roku w Archikatedrze Lubelskiej odbył się pogrzeb śp. Arcybiskupa Józefa Życińskiego – Metropolity lubelskiego, żegnanego przez tłumy wiernych, i niemal przez wszystkich znaczących przedstawicieli Kościoła katolickiego, a także Kościoła prawosławnego, protestanckiego oraz głównych zwierzchników judaizmu i islamu w Polsce.

Palestra 3-4/2011, s. 288 - 290

Dwadzieścia lat odrodzonego notariatu polskiego (1991–2011)

Stanisław Kłys

W dniu 14 lutego 2011 r. odbyła się w Sali Wielkiej Balowej Zamku Królewskiego w Warszawie Konferencja Jubileuszowa zorganizowana przez Krajową Radę Notarialną w 20-lecie odrodzonego Notariatu Polskiego.

Palestra 3-4/2011, s. 291 - 292

Przemówienie Członka Prezydium NRA podczas inauguracji aplikacji sędziowskiej i prokuratorskiej, Kraków, 28 lutego 2011 r.

Małgorzata Gruszecka

Panie Ministrze, Szanowni Państwo, od czasów starożytnych prawo łączone było z takimi wartościami jak dobro i piękno, lecz jednocześnie uchodziło za potężny instrument oddziaływania na społeczeństwo, czy wręcz, nierzadko, jego przeobrażenia. Rzymski prawnik Celsus uznawał prawo za umiejętność stosowania tego, co dobre i sprawiedliwe. Z kolei osiemnaście wieków później polski filozof prawa, Leon Petrażycki formułował myśl podobną, wskazując, że: „Prawo rozumne jest szkołą moralności, instytucją wychowawczą narodu i całej ludzkości”. Takie spojrzenie na funkcję i znaczenie prawa stawiało przed tymi, którzy mieli je stosować, niezwykle wysokie wymagania moralne.

Palestra 3-4/2011, s. 293 - 296

Takie będą Rzeczypospolite...

Stanisław Jaworowski

Nie budzi wątpliwości definicja „niebezpieczeństwa” przywołana przez dr. H. Haka („Rzeczpospolita” z 13 sierpnia 2010 r.). Nie o definicję jednak chodzi. Przywołanie definicji nie dowodzi jeszcze istnienia niebezpieczeństwa ewentualnych zmian na przyszłość w sądownictwie rodzinnym. Autor nie wskazuje, jakie przewiduje się zmiany i na czym polega niebezpieczeństwo tych zmian. Skoro jednak już sam tytuł artykułu brzmi donośnie Sądownictwo rodzinne w niebezpieczeństwie, rozważyć należy, czy istotnie jest tak dobrze w tym sądownictwie, że żadne zmiany nie są potrzebne.

Palestra 3-4/2011