Wydanie 1-2/2015

Palestra
1-2/2015

Projekt okładki: Krzysztof Ciesielski

Pełny spis treści

Palestra 1-2/2015, s. 7 - 23

Podstawy i ograniczenia przeprowadzania oraz wykorzystywania w procesie karnym tzw. dowodów prywatnych

Piotr Kardas

Uchwalona w dniu 27 września 2013 r. tzw. wielka nowelizacja polskiej procedury karnej z uwagi na poszerzenie zakresu kontradyktoryjności postępowania dowodowego na etapie jurysdykcyjnym w nowym świetle stawia problem tzw. „dowodów prywatnych” w postępowaniu karnym1 . Zmieniając zasady przeprowadzania dowodów poprzez przeniesienie kompetencji w tym zakresie na strony procesu, sprawia, że przeprowadzenie dowodu przestaje być czynnością związaną przede wszystkim z aktywnością organu procesowego lub instytucjonalnych uczestników postępowania. Gromadzenie, przeprowadzanie i wykorzystywanie dowodów w znacznej części na gruncie znowelizowanych przepisów łączy się z aktywnością nieinstytucjonalnych (prywatnych) stron procesu.

Palestra 1-2/2015, s. 24 - 30

Czy w polskim prawie karnym potrzebny jest kontratyp sztuki?

Teresa Gardocka

Niewątpliwie katalog tak zwanych kontratypów pozaustawowych nie jest katalogiem zamkniętym. Kształtuje się zgodnie z potrzebami społecznymi. Nowe sytuacje kontratypowe powstają pod wpływem zdarzeń społecznych, a stare zanikają, gdy ich znaczenie społeczne wyczerpie się. To właśnie spotkało zupełnie niedawno pozaustawowy kontratyp karcenia nieletnich w jego podstawowym zakresie, czyli w zakresie fizycznego karcenia (zwykłe naruszenie nietykalności cielesnej). Najpierw fizyczne karcenie nieletnich utraciło społeczną aprobatę, a następnie zostało wprost zakazane przepisem ustawy. Nadal za sytuację kontratypową uważa się inne formy karcenia nieletnich, wyczerpujące znamiona przestępstwa, np. krótkotrwałe pozbawienie małoletniego wolności (zakaz wyjścia z domu za karę).

Palestra 1-2/2015, s. 31 - 40

Przetwarzanie danych informatycznych w chmurach obliczeniowych. Wybrane aspekty prawnokarne i procesowe

Maciej Siwicki

Pojęcia takie jak: „chmura obliczeniowa” (ang. cloud computing), „wirtualna maszyna” (ang. virtual machine) oraz „dysk wirtualny” (ang. virtual disk) stosowane są do określenia zdalnego przetwarzania danych informatycznych opartego na udostępnianiu użytkownikowi przez usługodawcę (zewnętrznego lub wewnętrznego) różnego rodzaju usług i zasobów technologii informacyjnych (np. środowiska uruchomieniowego programów, zasobów pamięci masowej itp.). W przypadku tych nowych metod przetwarzania danych prawie wszystkie zadania obliczeniowe, w tym instalacja, konfigurowanie i administrowanie usługami, odbywają się niezależnie od lokalizacji poszczególnych elementów fizycznych sprzętu komputerowego.

Palestra 1-2/2015, s. 41 - 49

Jaka skargowość? Wpływ instytucji cofnięcia aktu oskarżenia na zasadę skargowości w znowelizowanej procedurze karnej

Tomasz Bergel

Dużymi krokami zbliża się dzień wejścia w życie „wielkiej” nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, która poprzez m.in. zmianę treści art. 14 § 2 nie pozostanie bez wpływu na kształt zasady skargowości. Uchwalona 27 września 2013 r. przez Sejm nowela ma wejść w życie 1 lipca 2015 r. i zakłada zamianę obecnego rozwiązania przewidującego odstąpienie od oskarżenia na konstrukcję cofnięcia aktu oskarżenia.

Palestra 1-2/2015, s. 50 - 59

Interes prawny a interes publiczny prokuratora wytaczającego powództwo w trybie art. 7, 57 i 189 k.p.c.

Joanna Bodio

Asumpt do zajęcia się zagadnieniem interesu prawnego i interesu publicznego prokuratora wytaczającego powództwo w trybie art. 7, 57 i 189 k.p.c. dał wyrok Sądu Najwyższego z 3 lutego 1999 r., w którym stwierdzono, że „legitymacja z art. 7 i art. 57 k.p.c. polega na tym, że akcja prokuratora ma na celu obronę interesu publicznego, co nie jest jednakże równoznaczne z interesem prawnym w rozumieniu art. 189 k.p.c.”. Stosunek interesu prawnego do interesu publicznego prokuratora wywołuje spory w doktrynie i orzecznictwie.

Palestra 1-2/2015, s. 60 - 68

Odpowiedzialność „absolutna” kierownika jednostki sektora finansów publicznych – Uwagi krytyczne do praktyki orzeczniczej na gruncie ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych*

Diana Krawiec

Z uwagi na obszerność komentowanej Ustawy oraz wykształconej na jej gruncie praktyki orzeczniczej niniejsze opracowanie zostało ograniczone do jednego, choć bardzo istotnego zagadnienia. Rozważone w nim kwestie wskazują, że redakcja ww. Ustawy oraz orzeczenia na jej podstawie wydawane mogą prowadzić do ponoszenia przez osoby pełniące kierownicze funkcje w jednostkach sektora finansów publicznych odpowiedzialności za błędy innych osób na zasadzie odpowiedzialności absolutnej, z czym nie można się zgodzić z powodów podanych poniżej, a w szczególności z uwagi na zbieżność przepisów ww. Ustawy z przepisami Kodeksu karnego.

Palestra 1-2/2015, s. 69 - 75

Zasada volenti non fit iniuria w sytuacji ingerencji prasy w prywatność uprawnionego – wybrane aspekty

Tomasz Gałczyński

Zmiany ustrojowe w Polsce rozpoczęły dynamiczny rozwój mediów – zarówno technologiczny, jak i ilościowy. Rozwój ten jest potęgowany dodatkowo przez dynamicznie rosnącą rolę Internetu w przepływie informacji. Rozwojowi mediów towarzyszy obyczajowa ewolucja postrzegania prywatności, której ochrona w Polsce i przyjęcie w poczet dóbr osobistych objętych ochroną art. 23 k.c. ma relatywnie krótką tradycję. W dzisiejszych czasach prasa ujawnia informacje, które jeszcze kilkanaście lat temu były uważane za poufne i wstydliwe, a ich opublikowanie spowodowałoby zgorszenie u czytelników. Dzisiaj prasa śmiało odpowiada na zainteresowanie społeczeństwa informacjami z życia prywatnego, zwłaszcza w wypadku tzw. celebrytów – popyt generuje podaż.

Palestra 1-2/2015, s. 76 - 88

W kierunku ustawowej dyferencjacji praw i obowiązków pracowniczych zatrudnionych

Andrzej Świątkowski

Przyjęty w Polsce podział kategorii zatrudnionych na pracowników i pozostałe osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych jest współcześnie główną przyczyną rozbieżności zapatrywań partnerów społecznych na pracę i zatrudnienie oraz stosunki prawne, w ramach których jest świadczona. Zgodnie z ukształtowanym w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym podziałem zatrudnienia na pracownicze i niepracownicze podstawą prawną wykonywania pracy mogą być umowy o pracę oraz umowy cywilnoprawne. Przed wyodrębnieniem przez ustawodawcę polskiego prawa pracy z prawa cywilnego wszystkie rodzaje umów, których przedmiotem była praca, regulowane były przepisami prawa cywilnego.

Palestra 1-2/2015, s. 89 - 97

Zadośćuczynienie za mobbing. Zbieg roszczeń

Ewelina Kowalska-Benasiewicz

W dążeniu do racjonalnego wykorzystania relacji międzyludzkich w zatrudnieniu oraz w uzasadnieniu stosowania uprawnień przełożonych wobec podwładnych stwierdza się różnorodne zakłócenia, a ich przyczyny tkwią w postawach i zachowaniach tak pracowników, jak i pracodawców. Jednym z najpoważniejszych współczesnych zagrożeń dla zdrowych relacji pomiędzy stronami stosunku pracy jest sytuacja patologiczna, polegająca na poważnym zaburzeniu prawidłowej komunikacji w zespole pracowniczym, którą obejmuje się powszechnie dziś wykorzystywaną przez poszczególne dziedziny nauki i w znaczeniu potocznym nazwą mobbingu.

Palestra 1-2/2015, s. 98 - 112

Bezpieczeństwo zawodników podczas uprawiania sportu i uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym jako jeden z rodzajów bezpieczeństwa. Świadczenia odszkodowawcze z tytułu wypadków i schorzeń mających związek z tymi okolicznościami

Marian Liwo
Edyta Nowosiadły-Krzywonos

Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. nr 127, poz. 857) nie zawiera określenia zawodnika, które występowało w ustawie z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. nr 236, poz. 1675 z późn. zm.). Według tej ustawy zawodnikiem była osoba uprawiająca amatorsko lub profesjonalnie określoną dyscyplinę sportu i uczestnicząca we współzawodnictwie sportowym. W myśl też tej ustawy sport mogli uprawiać zawodnicy posiadający status zawodnika profesjonalnego lub amatora, przy czym zawodnikiem posiadającym status zawodnika profesjonalnego była osoba uprawiająca sport na podstawie umowy o pracę lub na podstawie umowy cywilnoprawnej i otrzymująca za to wynagrodzenie.

Palestra 1-2/2015, s. 113 - 119

Problematyka zatrzymania wadium przez zamawiającego w trybie art. 46 ust. 4a ustawy Prawo zamówień publicznych

Michał Małdziński

Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza normatywna przepisu art. 46 ust. 4a P.z.p. Praktyka stosowania omawianej regulacji nastręcza wiele wątpliwości interpretacyjnych, utrudniających zamawiającym prawidłowe zastosowanie norm zawartych we wskazanym przepisie. W ramach niniejszego artykułu przeprowadzona została analiza przesłanek umożliwiających zamawiającemu dokonanie zatrzymania wadium. Przytoczone zostały poglądy orzecznictwa oraz doktryny prawa związane z prawidłowym stosowaniem art. 46 ust. 4a P.z.p., wskazane zostały również rozbieżności w interpretacji tego przepisu prezentowane w nauce prawa.

Palestra 1-2/2015, s. 120 - 126

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2014 r., IV KK 313/13*

Radosław Koper

Teza glosowanego wyroku brzmi: Niemożność zrealizowania obowiązku pouczenia świadka o prawie do odmowy zeznań (art. 191 § 2 k.p.k.) nie stanowi przeszkody prawnej do odczytania i wykorzystania poprzednio złożonych przez tę osobę zeznań (art. 391 § 1 k.p.k.), gdy nie przysługiwało jej wtedy jeszcze uprawnienie z art. 182 k.p.k.

Palestra 1-2/2015, s. 127 - 132

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 10 lipca 2013 r., II KK 20/13*

Anna Błachnio-Parzych

Teza glosowanego postanowienia brzmi: Osoba, która tworzy albo współtworzy podmiot gospodarczy jedynie w celu wykorzystania procedury zwrotu nadpłaconego VAT i podejmuje działania dla osiągnięcia tego celu przez nabywanie lub podrabianie dokumentów związanych z tym podatkiem, przedkładając je następnie odpowiedniemu organowi skarbowemu, bez prowadzenia poza tym jakiejkolwiek działalności gospodarczej rozliczanej ze Skarbem Państwa, dopuszcza się przestępstwa powszechnego, o jakim mowa w art. 286 § 1 k.k., a nie przestępstwa skarbowego określonego w art. 76 § 1 k.k.s.

Palestra 1-2/2015, s. 133 - 137

Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 kwietnia 2011 r., I ACz 279/11*

Jakub Szczepański

Teza glosowanego postanowienia brzmi: Ani prawo telekomunikacyjne, ani przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie stwarzają podstawy uzasadniającej wydanie przez sąd w sprawie cywilnej postanowienia dowodowego obligującego operatora do przetworzenia i przekazania temu sądowi danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną.

Palestra 1-2/2015, s. 138 - 147

Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 13 lipca 2011 r., I ACa 57/11*

Jan Ciechorski

Teza glosowanego wyroku brzmi: Zgoda na zabieg inwazyjny z natury rzeczy nie obejmuje komplikacji i szkód, jakie mogą wyniknąć z pomyłkowego (przypadkowego) uszkodzenia przez lekarza innego organu. Rozważając jednak, czy takie działanie, polegające na przypadkowym uszkodzeniu organu pacjenta w czasie zabiegu lekarskiego, może być uznane za bezprawne, mieć należy na względzie metody i techniki możliwe przy przeprowadzaniu zabiegu, jakie pozostają w dyspozycji lekarza, a zależą też od świadomego wyboru pacjenta.

Palestra 1-2/2015, s. 148 - 151

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 6 lipca 2011 r., I CSK 157/11*

Michał Warciński

Teza glosowanego postanowienia brzmi: Dla nabycia przez zasiedzenie służebności przesyłu (art. 292 w zw. z art. 3054 k.c.) nie jest niezbędne, by widoczne elementy trwałego urządzenia, będącego przedmiotem korzystania przez przedsiębiorcę przesyłowego, znajdowały się na nieruchomości, którą obciążać ma służebność.

Palestra 1-2/2015, s. 152 - 156

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 9 września 2011 r., I CSK 248/11*

Michał Niedośpiał

Teza glosowanego postanowienia brzmi: Nieważny jest testament notarialny, w którym – obok złożonego odcisku palca – imię i nazwisko testatora wpisała i umieściła swój podpis osoba nieuczestnicząca w tej czynności.

Palestra 1-2/2015, s. 157 - 170

Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 17 lipca 2013 r., SK 9/10 (Dz.U. z 8 sierpnia 2013 r., poz. 905)*

Renata Pietruszka

Teza glosowanego wyroku brzmi: I. Art. 75 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości odstąpienia przez sąd od zarządzenia wykonania kary w sytuacji, gdy wobec skazanego ponownie orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. II. Przepis wymieniony w części I traci moc obowiązującą z upływem 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Palestra 1-2/2015, s. 171 - 174

Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych

Monika Strus-Wołos

W uchwale z 5 listopada 2014 r., III CZP 76/2014, Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że wierzytelność jest wymagalna w rozumieniu art. 498 § 1 k.c. w terminie wynikającym z art. 455 k.c., a zatem niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do zapłaty. W sprawie tej pozwany powoływał się na złożone przez siebie przed procesem oświadczenie o potrąceniu (nie wzywał uprzednio kontrahenta do zapłaty), przy czym jego wierzytelność nie miała oznaczonego terminu zapłaty. Jak wiadomo, jednym z warunków skuteczności potrącenia jest wymagalność wierzytelności (art. 498 § 1 k.c.).

Palestra 1-2/2015, s. 175 - 178

Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zbigniew Szonert

Ze stanu faktycznego sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynika, że skarżąca Spółka wnioskami z 30 grudnia 2011 r. wystąpiła o zwrot nadpłaconego podatku akcyzowego od energii wykorzystywanej w procesach metalurgicznych, uiszczonego przez podatnika w cenie zakupionej energii elektrycznej. W podstawie wniosku powołała art. 2 ust. 4 lit. b) dyrektywy Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.Urz. UE L. 2003.283.51), zwanej dalej: dyrektywą Rady 2003/96/WE, wywodząc, że energia elektryczna wykorzystywana m.in. do procesów metalurgicznych jest produktem energetycznym o podwójnym zastosowaniu i dlatego nie jest wyrobem akcyzowym.

Palestra 1-2/2015, s. 179 - 183

Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

Michał Jackowski

W okresie od października do grudnia 2014 r. Trybunał Konstytucyjny wydał kilka kolejnych wyroków, w których dokonywał oceny konstytucyjności prawa represyjnego. W dniu 7 października 2014 r., w sprawie K 9/13 (OTK-A 2014, nr 9, poz. 101), badał konstytucyjność art. 25 § 2 Kodeksu wykroczeń. Przepis został zaskarżony w zakresie, w jakim ustanawia obligatoryjną zamianę grzywny na zastępczą karę aresztu. Prokurator Generalny zaskarżył ten przepis, wykonując, w jego ocenie, wyrok TK z 17 lipca 2013 r.

Palestra 1-2/2015, s. 184 - 189

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (wrzesień–grudzień 2016 r.)

Marek Antoni Nowicki

Przy ustalaniu jurysdykcji na podstawie Konwencji Trybunał uwzględnia konkretny kontekst faktyczny i wchodzące w grę zasady prawa międzynarodowego.

Palestra 1-2/2015, s. 190 - 191

Przegląd orzecznictwa Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury

Radosław Baszuk

Tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych może ulegać zmianie stosownie do usprawiedliwionych sytuacją okoliczności sprawy. Obowiązkiem adwokata w każdym postępowaniu jest uzyskanie zgody reprezentowanej strony na zaniechanie wniesienia środka odwoławczego, biorąc zaś pod uwagę krótkie terminy związane z wniesieniem środków, obowiązek ten oznacza konieczność niezwłocznego skontaktowania się z klientem po doręczeniu orzeczenia, które może zostać zaskarżone.

Palestra 1-2/2015, s. 192 - 194

Parlament Europejski jako gracz sądowy. Kilka refleksji o „polityce orzeczniczej” sądu unijnego

Tomasz Tadeusz Koncewicz

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że głosując w wyborach do Parlamentu Europejskiego (dalej: Parlament), nie dokonujemy wyboru wyłącznie składu jednej z europejskich instytucji politycznych, ale także wpływowego gracza na sali sądowej, dla którego prawo i jego interpretacja są narzędziami osiągania celów niezrealizowanych w procesie politycznym, a sala sądowa staje się jednym z forów walki o te cele.

Palestra 1-2/2015, s. 195 - 196

Czy powaga rzeczy osądzonej w postępowaniu cywilnym opiera się na przesłance tożsamości faktycznej, czy również tożsamości prawnej przedmiotu rozstrzygania?

Ewa Stawicka

Wprawdzie nieczęste są w praktyce wypadki, gdy pozew ulega odrzuceniu z przyczyny wskazanej w art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., jednakże te nieliczne sytuacje, w których takie postanowienia mogą zapadać, prawie zawsze wynikają z bardzo interesujących – w sensie procesowym – warunków konkretnej sprawy. Podjętą w trzyosobowym składzie uchwałą z 21 listopada 2013 r., o sygnaturze III CZP 67/13, Sąd Najwyższy udzielił następującej odpowiedzi na pytanie jednego z sądów apelacyjnych: „O powadze rzeczy osądzonej decyduje, poza identycznością stron oraz przedmiotu rozstrzygnięcia, także tożsamość podstawy sporu”.

Palestra 1-2/2015, s. 197 - 201

„Obrona na żądanie” – czyżby jeszcze jeden krok w kierunku hipergwarancyjności procesu karnego?

Antoni Bojańczyk

Bez wątpienia do jednej z najbardziej doniosłych zmian wprowadzanych przez nowelizację do procedury karnej należy zaliczyć wprowadzenie tzw. obrony z urzędu na żądanie w postępowaniu jurysdykcyjnym. Z punktu widzenia rekonfiguracji prawa do korzystania z pomocy obrońcy w postępowaniu karnym jest to niewątpliwie zmiana najważniejsza.

Palestra 1-2/2015, s. 202 - 206

Zachowane granice swobodnej oceny dowodów

Wojciech Kotowski

Rozpoznawany przez sąd problem wiążący się stricte z poważnym naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, zarzucanym obwinionemu, wbrew pozorom nie był jednoznaczny. Policja zarzuciła obwinionemu wypełnienie znamion aż pięciu wykroczeń drogowych, a mianowicie z: art. 92 § 1 k.w., art. 92 § 2 k.w., art. 86 k.w., art. 97 k.w. i art. 87 k.w. Zgodnie z relacją strony oskarżającej kierujący samochodem osobowym marki Golf, wyjeżdżając ze stacji benzynowej na drogę publiczną, nie zastosował się do znaku pionowego nakazującego skręcenie w prawo, wskutek czego skręcił w lewo, przekraczając równocześnie podwójną linię ciągłą.

Palestra 1-2/2015, s. 207 - 208

Prawodawcy albo ciekawe czasy

Marian Filar

Stare, chińskie złe życzenie brzmiało: „obyś żył w ciekawych czasach”. No i mamy ciekawe czasy! W Polsce ciekawe czasy to czasy wyborów. Ledwo się skończyły wybory samorządowe, a już u bram stają parlamentarne i prezydenckie. Oj, będzie ciekawie! A właściwie już jest.

Palestra 1-2/2015, s. 209 - 212

Strategia otworu w ścianie, czyli prawnicy jutra według Richarda Susskinda

Andrzej Tomaszek

Kiedy menadżerom w firmie produkującej narzędzia elektryczne wyświetlono podczas szkolenia slajd z wizerunkiem wiertarki, zgodnie potwierdzili oni, że to jest właśnie produkt, który sprzedają klientom. Odpowiedź ta nie zadowoliła szkolących. Na ekranie pojawił się slajd przedstawiający wywiercony tą wiertarką otwór w ścianie, a szkolący wyjaśnili, że to otwór, a nie narzędzie do jego wywiercenia jest produktem, za który płaci klient. Taką właśnie anegdotą profesor Robert Susskind ilustruje swoje rozważania o tym, czego poszukują klienci, zwracając się o pomoc prawną, i jak szkodliwa jest u prawników „mentalność wiertarki”, w swojej nowej książce pod wymownym tytułem Prawnicy przyszłości (Tomorrow’s Lawyers. An introduction to your future, wyd. polskie Wolters Kluwer, Warszawa 2013, tłum. M. Grala-Kowalska).

Palestra 1-2/2015, s. 213 - 214

Łacińskie reguły prawne – tym razem w pigułce

Andrzej Bąkowski

Niedawno dostałem interesujący prezent. Myślę tu o niewielkiej książeczce i jej trzech Autorach: prof. dr. hab. Witoldzie Wołodkiewiczu, dr Agnieszce Kacprzak i dr. hab. prof. UWM Jerzym Krzynówku. Są to nazwiska znanych w świecie romanistycznym specjalistów z zakresu prawa rzymskiego. Wymieniłem Autorów inskrypcji łacińskich wydobytych z przestrzeni prawa rzymskiego, które znalazły swoje miejsce na 86 kolumnach gmachu Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie. Dodać należy, że trzem powyższym uczonym towarzyszyła w wyborze paremii prawniczych prof. dr hab. Maria Zabłocka.

Palestra 1-2/2015, s. 215 - 223

Emil Henryk Szlechter (1906–1995) – w dwudziestą rocznicę śmierci

Adam Redzik

Jeszcze przed rokiem prawdopodobnie nikt w Polsce nie pamiętał o człowieku, który przed wojną był wziętym lwowskim adwokatem, w czasie wojny żołnierzem Wojska Polskiego, potem Polskiej Organizacji Walki o Niepodległość we Francji, a po wojnie wybitnym znawcą praw antycznych i wykładowcą akademickim. Życie i dokonania tego człowieka zaginęły w pomroce dziejów i zapewne – gdyby nie przygotowanie książki poświęconej jego bratu Emanuelowi– nadal wydawałoby się, że adwokat Emil Henryk Szlechter – podobnie jak brat – zginął w czasie Holokaustu. Tak jednak nie było.

Palestra 1-2/2015, s. 224 - 230

Acus, czyli igła

Witold Wołodkiewicz

Łacińskie słowo ACUS (acus) oznacza: „igłę”, „szpilkę”, „ostry koniec miecza”. Z kolei ACUS (aceris) oznacza: „łupinę”, „łuskę”, „plewę”. Raczej jednak to pierwsze znaczenie swego kolektywnego pseudonimu literackiego widzieli Ewa Łętowska i Krzysztof Pawłowski, autorzy opublikowanej ostatnio książki O operze i o prawie. Ta trójca (w dwójce) Autorów – a może w czwórce (gdyż Autorzy czasem odnoszą się do „połowy” Acusa) – obdarowała czytelników w zeszłym roku już jedną książką, której celem jest wyostrzenie problemów współczesnego prawa, jego tworzenia i praktyki stosowania oraz formacji prawniczej.

Palestra 1-2/2015, s. 231 - 236

Motyw intymny (cz. 1). Bestia nad Wisłą

Marek Sołtysik

Czy jest możliwe, że kolega, który jeszcze wieczorem we wspólnym pokoju strzyże koledze włosy, nazajutrz przed południem zabije go podczas spaceru? Prawnicy i lekarze nie mają wątpliwości: tak może być. Spotykają się w swej praktyce z przestępczymi sprawami, których motorem są ludzkie czyny do tego stopnia wręcz wyzywająco pokrętne, że pierwsze wrażenie eksperta to… troska. Troska o sprawców pewnych zbrodniczych przestępstw.

Palestra 1-2/2015, s. 237 - 239

Tomasz J. Kotliński, Prezydenci izb adwokackich (1862–1932)

Stanisław Jaźwiecki

Otrzymaliśmy książkowy zbiór życiorysów osób, które jako adwokaci przewodziły poszczególnym izbom adwokackim na terenie Galicji, tj. byłego zaboru austriackiego, w latach, kiedy kształtowała się samorządność adwokatury po wydarzeniach Wiosny Ludów. Najpierw po tych wydarzeniach w monarchii austriackiej przyjęto prowizoryczną ustawę o adwokatach, po czym zaczęto realizować zapowiedź utworzenia samorządu adwokackiego. Powstawały zatem pierwsze izby adwokatów we Lwowie i w Krakowie, a po nich utworzono jednostki samorządowe tego zawodu w takich miastach jak Przemyśl, Sambor, Stanisławów, Tarnopol, Tarnów i Złoczów. Najpóźniej, bo w 1919 roku – z ewidentnych przyczyn politycznych – utworzono izbę adwokacką w Cieszynie.

Palestra 1-2/2015, s. 239 - 241

Frédéric Sudre, Jean-Pierre Marguénaud, Joël Andriantsimbazovina, Adeline Gouttenoire, Michel Levinet, Les grandes arrêts de la Cour europêenne des droits de l’Homme

Zbigniew Cichoń

Wielkie wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, bo tak należy tłumaczyć francuski tytuł, jest już szóstą edycją obejmującą wyroki wydane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka do 2011 r., o największym znaczeniu dla obrony praw człowieka na gruncie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jest to praca zespołowa, autorstwa najlepszych znawców praw człowieka we Francji, a to prof. Frédérica Sudre z Uniwersytetu w Montpellier I, Jean‑Pierre’a Marguénauda – profesora Uniwersytetu de Limoges, Joëla Andriantsimbazovina – profesora Uniwersytetu w La Rochelle, Adeline Gouttenoire – profesora Uniwersytetu de Bordeaux IV-Montesquieu, Michela Levineta, profesora Uniwersytetu w Montpellier, przy współpracy profesora Uniwersytetu w Montpellier I Gerarda Gonzaleza.

Palestra 1-2/2015, s. 241 - 242

Krzysztof Grabowski, Dyrektywa o prawach akcjonariuszy. Studium tworzenia prawa i przewodnik po dyrektywie

Maciej Kwiek

Kilka miesięcy temu ukazała się wskazana w tytule monografia autorstwa specjalisty w zakresie rynku kapitałowego i ładu korporacyjnego, nauczyciela akademickiego Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, uczestnika prac legislacyjnych zarówno w kraju, jak i za granicą, pracownika wielu instytucji finansowych, a także autora licznych publikacji naukowych, Krzysztofa Grabowskiego. Jest ona wynikiem pracy naukowej zwieńczonej uzyskaniem stopnia doktora nauk prawnych.

Palestra 1-2/2015, s. 243 - 247

Zjazd Katedr Prawa Karnego i Kryminologii, Warszawa, 19–21 września 2014 r.

Martyna Sepko
Sławomir Żółtek

W dniach 19–21 września 2014 r. odbył się w Warszawie Zjazd Katedr Prawa Karnego i Kryminologii, zorganizowany przez Instytut Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Organizację konferencji wspierała Fundacja Instytut Studiów i Analiz Prawnych w Warszawie.

Palestra 1-2/2015, s. 248 - 252

V Ogólnopolski Zjazd Cywilistów, Poznań, 26–27 września 2014 r.

Katarzyna Szczepańska

W dniach 26–27 września 2014 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w budynku Collegium Iuridicum Novum odbył się V Ogólnopolski Zjazd Cywilistów, który zgromadził ponad trzystu gości: znakomitych przedstawicieli ośrodków naukowych z całego kraju, a także wielu przedstawicieli praktyki.

Palestra 1-2/2015, s. 253 - 254

58. Kongres Union Internationale des Avocats, pod hasłem „Ochrona twórczości – Prawo sztuki, mody i wzornictwa”, Florencja, 29 października–2 listopada 2014 r.

Magdalena Niewelt

W dniach od 29 października do 2 listopada 2014 r. we Florencji odbył się 58. Kongres Union Internationale des Avocats, którego tematem przewodnim była „Ochrona twórczości – Prawo sztuki, mody i wzornictwa”.

Palestra 1-2/2015, s. 254 - 255

Konferencja „Sąd, oskarżyciel, oskarżony – triumwirat procesu karnego”, Kraków, 10–11 grudnia 2014 r.

Magdalena Tokarska

W dniach 10–11 grudnia 2014 r. w Krakowie odbyła się ogólnopolska konferencja zorganizowana przez Koło Naukowe Postępowania Karnego TBSP UJ. Patronat nad przedsięwzięciem objęła „Palestra” oraz ORA w Krakowie. Wydarzenie spotkało się z dużym zainteresowaniem ze strony środowisk akademickich.

Palestra 1-2/2015, s. 256 - 258

Posiedzenie plenarne NRA

Andrzej Bąkowski

Palestra 1-2/2015, s. 258 - 259

Z posiedzeń Prezydium NRA

Andrzej Bąkowski

Prezes NRA poinformował, że odbyło się spotkanie poświęcone omówieniu warunków zawarcia porozumienia między NRA a Radą Adwokacką w Kijowie. Porozumienie nie zakłada żadnych kosztów po stronie NRA. Prezes dodał, że jest to projekt tymczasowy i ma pomóc w promowaniu idei ochrony praw człowieka w okresie transformacji na Ukrainie.

Palestra 1-2/2015, s. 260 - 261

Sprawozdanie z działalności Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera za okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.

Palestra 1-2/2015, s. 262 - 264

Adwokat Grzegorz Janisławski (1953–2014)

Wojciech Biegański

W dniu 23 sierpnia 2014 r. w Jeleniej Górze zmarł adw. Grzegorz Janisławski, zasłużony działacz samorządowy Adwokatury, przyjaciel i autorytet dla starszych i młodszych pokoleń palestry wałbrzyskiej.

Palestra 1-2/2015, s. 265 - 266

Nagroda im. Ludovica Trarieux dla adwokat Mahinour El-Massry

Zbigniew Cichoń

31 października 2014 r. we Florencji została wręczona egipskiej adwokatce Mahinour El- ‑Massry nagroda im. Ludovica Trarieux, przyznana przez 24-osobowe jury w czasie posiedzenia w czerwcu 2014 r. W czasie obrad jury adwokat-laureatka była więziona przez władze egipskie na podstawie wyroku sądu pierwszej instancji, skazującego ją na dwa lata pozbawienia wolności za uczestniczenie w manifestacji publicznej w Aleksandrii, złagodzonego potem do sześciu miesięcy przez sąd drugiej instancji.

Palestra 1-2/2015, s. 267 - 267

Minister i wiceminister sprawiedliwości

22 września 2014 r. ministrem sprawiedliwości został adwokat Cezary Grabarczyk, dotychczasowy wicemarszałek Sejmu.