Wydanie 7-8/2016

Palestra
7-8/2016

Fotografia na okładce: AJR

Pełny spis treści

Palestra 7-8/2016, s. 7 - 14

Rozwiązanie podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego

Marcin Hotel
Tomasz Marek

Nowelizacja ustawy o KRS z 28 listopada 2014 r. Stwarza możliwość rozwiązania podmiotu prawnego wpisanego do rejestru bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego i jego usunięcia z rejestru. Zmiany mają umożliwić sądowi rejestrowemu usunięcie z rejestru podmiotów prawnych, które nie prowadzą działalności i nie posiadają żadnej własności. Celem nowego rozporządzenia jest zwiększenie wiarygodności rejestru. Niniejszy dokument ma na celu omówienie przesłanek nowego postępowania, jego przebiegu i skutków dla wierzycieli.

Palestra 7-8/2016, s. 15 - 26

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej w świetle nowych regulacji Prawa upadłościowego

Marek Mrówczyński

W artykule omówiono zmiany wprowadzone do polskiego prawa upadłościowego w zakresie regulacji zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Zmiany te wynikają przede wszystkim z praktycznego doświadczenia w stosowaniu obowiązującego prawa do chwili obecnej; drugi powód tych zmian związany jest z wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego postępowań restrukturyzacyjnych. Autor scharakteryzował nowe rozporządzenie w zakresie warunków orzekania o zakazie przez sąd, osób, na które zakaz może zostać nałożony, dziedziny działalności gospodarczej, której dotyczy zakaz, okresu, w którym zakaz może zostać orzeczony, zakres orzeczenia, podmioty mające prawo do złożenia wniosku o zakaz. W opinii autora nowe rozporządzenie w większości spełnia wymagania ujawnione w praktyce. Poza tym autor dochodzi do wniosku, że na praktykę dotyczącą orzeczenia zakazu może mieć wpływ nowe uregulowanie koncepcji niewypłacalności zawarte w przepisach zmieniających ustawę Prawo Upadłościowe.

Palestra 7-8/2016, s. 27 - 33

Ciekawe środki dowodowe w postępowaniu administracyjnym – uwagi na tle orzecznictwa sądów administracyjnych

Jan Chmielewski

Celem artykułu jest wskazanie i zwrócenie uwagi na - zwykle całkowicie pomijane we wskazaniach dowodów przedstawionych przez doktrynę - dowody nienazwane (nieuregulowane w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego), takie jak: obrazy i dane z programu Google Earth, nagrania wykonane za pomocą telefonu komórkowego lub testy DNA. Są to zatem dowody, których wykorzystanie jest możliwe ze względu na rozwój i postęp technologiczny, i które będą zyskiwać coraz większą popularność w postępowaniu administracyjnym.

Palestra 7-8/2016, s. 34 - 40

Dozwolony użytek prywatny gier komputerowych

Jacek Markowski

Gry komputerowe przestały być postrzegane jako forma rozrywki zarezerwowana dla specyficznego, zamkniętego grona odbiorców. Użytkownikami gier stają się ludzie, którzy wcześniej z taką formą rozrywki nie obcowali (główna w tym zasługa rozwoju przemysłu gier mobilnych).

Palestra 7-8/2016, s. 41 - 48

Strajk jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność przewoźnika lotniczego na gruncie rozporządzenia (WE) nr 261/2004

Mateusz Kotowicz

Artykuł zawiera analizę prawną pojęć „nadzwyczajne okoliczności” i „strajk” zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 261/2004. Autor koncentruje się na relacji między art. 5.3 i pkt. 14 preambuły rozporządzenia UE. Rozważania doprowadziły autora do wniosku, że strajku pracowników przewoźników lotniczych nie można interpretować jako klauzuli egzoneracyjnej, na mocy której przewoźnik może uniknąć odpowiedzialności za roszczenia pasażerów. Właściwa interpretacja wydana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub zmiana rozporządzenia (tj. propozycja definicji prawnej) wydają się mieć kluczowe znaczenie, w szczególności z punktu widzenia ochrony konsumentów.

Palestra 7-8/2016, s. 49 - 55

Okazanie mowy w praktyce śledczej

Piotr Herbowski
Dominika Słapczyńska

W artykule, na podstawie autentycznej sprawy karnej, przedstawiono problemy związane z okazaniem mowy pojawiającym się w polskiej praktyce śledczej. Działanie to charakteryzuje się niską wartością diagnostyczną i jest rzadko stosowane. Nie oznacza to jednak, że należy je całkowicie odrzucić. Niemniej jednak należy je przeprowadzać zgodnie z zasadami opracowanymi przez światowe nauki kryminalistyczne. Dlatego konieczna jest zmiana obowiązkowej metodologii w Polsce. Ponadto, wynik takiej prezentacji powinien zawsze być weryfikowany za pomocą innych dowodów, a jedną z metod jej wykonania może być badanie wariograficzne.

Palestra 7-8/2016, s. 56 - 67

Wybrane zagadnienia z zakresu kognicji sądu w postępowaniu ekstradycyjnym*

Michał Rams

Artykuł dotyczy problemu jurysdykcji sądu w zakresie postępowania ekstradycyjnego i ma na celu wykazanie, że zgodnie z polskim systemem prawnym przynajmniej część dość obszernego orzecznictwa dotyczącego europejskiego nakazu aresztowania (jako unijnego instrumentu współpracy w sprawach karnych) ma bezpośredni wpływ również na zakres i przedmiot właściwości sądu w ramach tradycyjnego postępowania ekstradycyjnego, w tym w szczególności na interpretację niektórych tzw. negatywnych przesłanek ekstradycji.

Palestra 7-8/2016, s. 68 - 76

Subsydiarny akt oskarżenia w ujęciu konstytucyjnym

Łukasz Supera
Daniel Wyszkowski

W artykule przedstawiono pięć orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego odnoszących się do subsydiarnego aktu oskarżenia, w tym sprawozdania mniejszości (votum separatum). W pierwszej części autorzy omawiają podstawowe zasady subsydiarnego aktu oskarżenia przewidzianego w ustawie o postępowaniu karnym. Druga część dotyczy bezpośrednio pięciu orzeczeń Trybunału. Chociaż Trybunał wskazywał na pewne problemy podczas wydawania wyroków, sędziowie nigdy nie zdecydowali się uznać ustawy za niekonstytucyjną. Jednak niektóre kontrowersje dotyczące subsydiarnego aktu oskarżenia doprowadziły do odmiennych opinii niektórych sędziów. Niektóre problemy rozwiązano następnie poprzez wdrożenie nowych przepisów do Kodeksu Postępowania Karnego. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego prawo do wszczęcia postępowania karnego przez obywatela przeciwko innemu obywatelowi nie jest zagwarantowane jako prawo konstytucyjne. Ponieważ jednak jest ono przewidziane na poziomie zwykłych aktów, musi być regulowane zgodnie z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi, takimi jak: zasada równości i prawo do rzetelnego procesu. Ta idea prawa niegwarantowanego przez konstytucję, ale potencjalnie ograniczającego konstytucyjne prawa innych osób, nie została jeszcze w pełni wyjaśniona przez Trybunał.

Palestra 7-8/2016, s. 77 - 85

Co jest prawdą na fakturze? Rozważania o koniecznej i niekoniecznej treści faktury VAT w perspektywie odpowiedzialności z art. 271 k.k.

Witold Zontek

W prezentowanym artykule autor krytycznie analizuje możliwość pociągnięcia osoby, która podała obiektywnie nieprawdziwe, ale prawnie nieistotne informacje na fakturze VAT, do odpowiedzialności karnej za przestępstwo fałszowania intelektualnego/poświadczania nieprawdy (art. 271 k.k.). W codziennym handlu wiele dodatkowych elementów opisujących towar lub usługę znajduje się w samej treści faktury lub w osobnym dokumencie (tzw. „specyfikacji”). Czy ten czysto formalny aspekt wyszczególnienia konkretnych informacji (na fakturze lub w specyfikacji) ma jakikolwiek wpływ na odpowiedzialność karną?

Palestra 7-8/2016, s. 86 - 95

Przesłanki i zakres normatywizacji rachunkowości

Filip Grzegorczyk
Jerzy Hejnar

Rachunkowość to system chroniący wiele grup interesariuszy w zależności od działalności gospodarczej. Działa poprzez normy, reguły i zasady (zarówno ekonomiczne, jak i prawne). Informacje dostarczane przez księgowość wpływają na zachowania i decyzje interesariuszy. Możliwość wpływania na zachowania interesariuszy wpłynęła na stanowienie prawa w tej dziedzinie. Autorzy badają, dlaczego w przeszłości prawodawcy decydowali się na ustawodawstwo w dziedzinie rachunkowości i jaki jest obecny powód działań legislacyjnych - w ten sposób autorzy starają się określić naukowy charakter rachunkowości. Autorzy doszli do wniosku, że rachunkowość i prawo są autonomicznymi, ale powiązanymi systemami. Prawodawcy wybierali i nadal wybierają elementy rachunkowości. Elementy te służyły i nadal służą jako instrumenty chroniące tę samą ważną wartość prawną, tj. obrót gospodarczy (architektura ekonomiczna). Z tego powodu definiowanie rachunkowości jako nauki normatywnej należy rozumieć w sposób zmodyfikowany.

Palestra 7-8/2016, s. 96 - 102

Bankowego tytułu egzekucyjnego życie po życiu

Artur Grajewski

W tym artykule krótko opisano zagadnienie tytułu egzekucyjnego banku - zarówno w przeszłości, jak i w przyszłości. Przytoczone są przepisy polskiego prawa bankowego, a Kodeks postępowania cywilnego odnosi się do tytułu egzekucyjnego banku. Do napisania tego artykułu przyczynił się wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14 kwietnia 2015 r., Na podstawie którego tytuł wykonawczy banku (art. 96 i 97 Prawa bankowego) uznano za niezgodny z polską Konstytucją. Jednak Trybunał Konstytucyjny postanowił, że przepisy te zostaną uchylone z polskiego porządku prawnego po 1 lipca 2016 r. Tekst zawiera także wyroki Sądu Najwyższego, a wyroki Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odnoszą się do kwestii tytułu egzekucyjnego banku, który wykazuje nieprawidłowości w procedurach bankowych związane z tytułami egzekucyjnymi banków. Kilka miesięcy po wyroku Trybunału Konstytucyjnego (25 września 2015 r.) Polski parlament uchwalił ustawę, która uchyla art. 96–98 Prawo bankowe. Kiedy to rozporządzenie stanie się obowiązującym prawem (14 dni po jego ogłoszeniu), żaden bank nie będzie mógł wydać bankowego tytułu egzekucyjnego. Zgodnie z przepisami przejściowymi bieżące sprawy powinny zostać zakończone, ale jeśli Trybunał Sprawiedliwości orzeknie o stwierdzeniu wykonalności lub o odrzuceniu wniosku banku, zostanie wszczęte dalsze postępowanie zgodnie z obowiązującymi przepisami, które uznano za niezgodne z polską Konstytucją. Również istniejące nakazy egzekucyjne miały zachować moc. Ponadto ten dokument zawiera krytyczną ocenę przepisów z 25 września 2015 r. I pokazuje możliwe sposoby poprawy jego niedoskonałości.

Palestra 7-8/2016, s. 103 - 108

Charakter prawny roszczenia o zwrot kosztów postępowania – uwagi na tle uchwały SN z 20 maja 2011 r., III CZP 16/11

Dawid Marciniak

Artykuł dotyczy charakterystyki roszczenia o zwrot kosztów postępowania. Przedstawia najważniejsze argumenty za i przeciw kwalifikacji prawnej powyższego roszczenia jako roszczenia cywilnoprawnego, a nie publicznoprawnego. Autor analizuje obecne orzecznictwo i przedstawia inne powody, które mogą pomóc w podjęciu decyzji o charakterze zwrotu kosztów prawnych. Na końcu tego artykułu omówiono konsekwencje ustalonej klasyfikacji prawnej.

Palestra 7-8/2016, s. 109 - 114

Interpretacja pojęcia „niezgodność orzeczenia z prawem” przez Sąd Najwyższy

Rafał Marek

Przesłanki skargi na stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku należy interpretować w sposób zawężający. Przesłanka „niezgodność orzeczenia z prawem” może być rozumiana jako każda niezgodność z prawem. Może się jednak wydawać, że Sąd Najwyższy istotnie zmienia przesłankę. Według Sądu Najwyższego wyrok powinien być niezgodny z prawem tylko w przypadku sprzeczności z podstawowymi, ogólnie przyjętymi zasadami orzekania oraz gdy niezgodność z prawem jest spowodowana oczywistym błędem sądu z powodu rażącego naruszenia zasad interpretacji lub stosowania prawa. Trybunał Konstytucyjny uznaje takie rozumienie pojęcia „nieprzestrzegania prawa” za formułę, która obejmuje wszystkie niezbędne warunki dochodzenia odszkodowania za szkody spowodowane orzeczeniem i zatwierdza je. Trybunał orzekł, że nie występuje rozwarstwienie pojęcia nielegalności. Wydaje się jednak, że katalog dopuszczalnych alternatywnych interpretacji prawa przyjęty przez Sąd Najwyższy jest zbyt szeroki.

Palestra 7-8/2016, s. 115 - 119

Ekspertyza wieku śladów linii papilarnych jako dowód w procesie karnym

Krystyna Baniuk
Jarosław Baniuk

Ten artykuł dotyczy nowego rodzaju daktyloskopijnej opinii biegłego określającego wiek odcisków palców. Autorzy podkreślają znaczenie opinii tego biegłego w postępowaniu sądowym. Autorzy omawiają temat, zakres i metody badania wieku odcisków palców, biorąc przykłady z doświadczeń w wykrywaniu przestępstw. Jak pokazuje praktyka kryminalistyczna, opinia biegłych nie jest wystarczająco wykorzystywana przez organy ścigania i sądy. Autorzy piszą o konieczności szerszej popularyzacji problemów związanych z opinią biegłego określającą wiek odcisków palców, aby właściwie wykorzystać wyniki tej opinii i docenić dowody przedstawione przez biegłych.

Palestra 7-8/2016, s. 120 - 134

Odsetki za czas opóźnienia w świetle ustawy z 9 października 2015 r. – wybrane zagadnienia materialne i procesowe

Piotr Sławicki
Piotr Kędzierski

Artykuł dotyczy kwestii odsetek za opóźnienie w płatności w kształcie istniejącym od 1 stycznia 2016 r. W wyniku zmian w Kodeksie Cywilnym i ustawie o terminach płatności w transakcjach handlowych wprowadzono nowe zasady określania wszystkich rodzajów odsetek ustawowych. Nowe ustawodawstwo wprowadziło podział na odsetki ustawowe za udostępnienie kapitału, odsetki ustawowe za opóźnienie i odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Obecnie wysokość odsetek ustawowych jest ustalana na podstawie sumy stopy referencyjnej NBP. Autorzy próbują rozwiązać wybrane problemy związane z zastosowaniem nowych reguł. Wskazano, jak postępować z odsetkami w przypadku roszczeń, które stały się wymagalne przed 1 stycznia 2016 r. Stwierdzono również, że nowa instytucja odsetkowa za opóźnienie w transakcjach handlowych będzie miała zastosowanie wyłącznie do umów zawartych po 1 stycznia 2016 r.

Palestra 7-8/2016, s. 135 - 144

Interwencja uboczna w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka

Anna Gręda

Dopuszczalność interwencji ubocznej w proces ustalania i zaprzeczenia macierzyństwa i ojcostwa jest wysoce kontrowersyjna w polskiej doktrynie i w orzecznictwie. Istnieją dwa przeciwne stanowiska. Według pierwszego interwencja uboczna jest dopuszczalna, jeżeli występuje z nią osoba, która posiada legitymację procesową i która nie bierze udziału w postępowaniu jako strona. Zgodnie z drugim punktem widzenia interwencja uboczna jest dopuszczalna na podstawowych zasadach.

Palestra 7-8/2016, s. 145 - 153

Czy na pewno żądanie oskarżonego złożone w trybie art. 185a § 1 k.p.k. należy rozpoznawać jak zwykły wniosek dowodowy? – głos polemiczny

Bartosz Lewandowski

Z wielkim zainteresowaniem przeczytałem artykuł Małgorzaty Żbikowskiej opublikowany w numerze 4/2016 „Palestry”. Autorka podjęła zagadnienie bardzo ważne z punktu widzenia praktyki prawniczej. Teza, jaką stawia w swoim artykule, ma fundamentalne znaczenie dla szeregu postępowań karnych, w których pokrzywdzonym przestępstwem określonym w rozdziale XXIII, XXV lub XXVI k.k. oraz przestępstwami popełnionymi z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej jest małoletni poniżej 15. roku życia. Stąd w sposób szczególnie wnikliwy należy zweryfikować poprawność odpowiedzi, jakiej udzieliła Autorka na postawione przez siebie w tytule pytanie.

Palestra 7-8/2016, s. 154 - 166

Czy każde zawiadomienie organu skarbowego o zawieszeniu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego z powodu wszczęcia postępowania karnoskarbowego skutecznie zawiesza ten termin? Interpretacja art. 70 § 6 pkt 1 i art. 70c ustawy Ordynacja podatkowa w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych

Piotr Kulik

Autor niniejszego artykułu, na podstawie konkretnych wyroków sądów administracyjnych, przedstawia stanowiska judykatury odnośnie do zasad rozumienia i stosowania art. 70 § 6 ust. 1 oraz art. 70c ustawy Ordynacja podatkowa, zwanej dalej także: Ordynacją lub ustawą, dotyczących zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Wskazuje szerokie rozbieżności orzecznictwa w tym zakresie, które dalece niekorzystnie wpływają, przede wszystkim, na pozycję podatnika. W niniejszym artykule jedną z podstawowych kwestii jest ukazanie, że pozornie jednoznaczna odpowiedź na pytanie: czy zawieszenie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych może nastąpić już na etapie wszczęcia postępowania karnoskarbowego „w sprawie”, czy też aby skutek ten był osiągnięty, musi nastąpić wszczęcie postępowania karnoskarbowego w stosunku do „osoby podatnika” – nie jest oczywista.

Palestra 7-8/2016, s. 167 - 171

Sposób doręczenia pisma zawierającego rozszerzenie powództwa między zawodowymi pełnomocnikami

Piotr Rylski

Kwestia stosowania do pisma procesowego zawierającego rozszerzenie powództwa obowiązku bezpośredniego doręczenia pomiędzy występującymi w sprawie adwokatami, radcami prawnymi, rzecznikami patentowymi oraz radcami Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (art. 132 § 1 k.p.c.) wywołuje rozbieżne oceny w praktyce sądów powszechnych. Wedle pierwszego poglądu pismo procesowe zawierające rozszerzenie powództwa wniesione przez zawodowego pełnomocnika powinno zostać doręczone występującemu po drugiej stronie pełnomocnikowi zgodnie z art. 132 § 1 k.p.c., czyli bezpośrednio, a do pisma wniesionego do sądu należy dołączyć dowód doręczenia drugiej stronie albo dowód jego nadania przesyłką poleconą.

Palestra 7-8/2016, s. 172 - 175

Przedawnienie roszczenia o opłatę za studia – problemy intertemporalne

Mateusz Grochowski

1. Podjęcie odpłatnej nauki na uczelni wyższej z istoty rzeczy rodzi pomiędzy tą jednostką a studentem stosunek zobowiązaniowy. Wynikające z niego roszczenia – w tym roszczenie o uiszczenie opłaty za studia – mają bez wątpienia charakter cywilnoprawny, podlegając regulacji właściwej dla zobowiązań.

Palestra 7-8/2016, s. 176 - 182

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 12 stycznia 2016 r., IV KK 196/15*

Katarzyna Nazar

Tezy glosowanego wyroku brzmią: Oczywiście błędny, w świetle treści art. 190a § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k. jest pogląd, zgodnie z którym ocena uporczywości działania sprawcy powinna być odnoszona oddzielnie do każdej z osób pokrzywdzonych, mimo że pomiędzy nimi zachodziły relacje, o których mowa w art. 115 § 11 k.k., skoro w art. 190a § 1 k.k., w zakresie redakcji znamion przedmiotu czynności wykonawczej, użyto alternatywy łącznej: „Kto przez (…) nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej”. O istotności naruszenia prawa do prywatności nie decyduje sama treść materiałów powstała w wyniku nieuprawnionego wkroczenia w sferę prywatności pokrzywdzonego, ale przede wszystkim to, w jaki sposób do naruszenia doszło i ewentualnie jak często dochodziło do tych naruszeń. W tym drugim aspekcie uwidacznia się iunctim między znamieniem uporczywości nękania a znamieniem istotności naruszenia prawa do prywatności.

Palestra 7-8/2016, s. 183 - 188

Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 listopada 2014 r., II AKa 313/14*

Teza glosowanego wyroku brzmi: W razie rzeczywistego zbiegu przepisów ustawy, gdy czyn nieletniego odpowiadającego na podstawie art. 10 § 2 k.k. wykracza poza znamiona przepisu wymienianego w art. 10 § 2 k.k., sięgnięcie do pozostałych zbiegających się przepisów dla pełnej charakterystyki prawnokarnej poprzez kumulatywną kwalifikację prawną czynu jest niemożliwe.

Palestra 7-8/2016, s. 189 - 192

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 28 maja 2015 r., III KK 5/15*

Dariusz Drajewicz

Teza glosowanego wyroku brzmi: W sytuacji nagłej choroby pełnomocnika substytucyjnego oczekiwanie ze strony sądu, że wyznaczony zostanie inny, kolejny substytut, jest nie tylko nieracjonalne i sprzeczne z obowiązującymi przepisami ustawy z 1982 r. – Prawo o adwokaturze, ale przede wszystkim wprost narusza prawo do obrony skazanego (zwłaszcza pozbawionego wolności).

Palestra 7-8/2016, s. 193 - 198

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 2 października 2015 r., III KK 148/15*

Anna Marcinkowska

Tezy glosowanej uchwały brzmią: Pojęcie szerokiego rozporządzenia mieniem przy przestępstwie z art. 286 § 1 k.k. powinno być rozumiane równie szeroko jak znamię „niekorzystnego rozporządzenia mieniem”. 2. Dla wykazania zamiaru oszustwa wystarczające jest wykazanie, że pokrzywdzony nie zawarłby umowy, gdyby wiedział o okolicznościach, które były przedmiotem wprowadzenia go w błąd. (...)

Palestra 7-8/2016, s. 199 - 201

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2015 r., III CZP 11/15

Michał Purgoł

Teza glosowanej uchwały brzmi: Nie powoduje, w świetle art. 1 pkt 2 w związku z art. 2 Prawa wekslowego oraz w świetle art. 101 pkt 2 w związku z art. 102 Prawa wekslowego, nieważności weksla brak określenia waluty, w której ma nastąpić zapłata oznaczonej sumy pieniężnej, w samym poleceniu lub przyrzeczeniu zapłaty tej sumy, gdy nazwa waluty znajduje się w oznaczeniu sumy pieniężnej zamieszczonej, zgodnie z utrwaloną praktyką, w prawym górnym rogu dokumentu weksla.

Palestra 7-8/2016, s. 202 - 204

Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zbigniew Szonert

Kompetencje związku międzygminnego do uchwalania aktów prawa miejscowego ze skutkiem ex nunc dotyczących utrzymania czystości i porządku w gminach Wyrokiem z 28 stycznia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, sygn. akt III SA/Po 1674/13, oddalił skargi Związku Międzygminnego E. z siedzibą w K. na rozstrzygnięcia nadzorcze Regionalnej Izby Obrachunkowej w P. z 19 czerwca 2013 r., z 17 lipca 2013 r. oraz z 31 lipca 2013 r.

Palestra 7-8/2016, s. 205 - 208

Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych

Monika Strus-Wołos

Odpowiedzialność ubezpieczyciela OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za tzw. prywatne leczenie ofiar wypadków Dla adwokatów prowadzących sprawy odszkodowawcze ogromnie ważna jest uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 19 maja 2016 r., III CZP 63/15, zainicjowana wnioskiem Rzecznika Ubezpieczonych.

Palestra 7-8/2016, s. 209 - 216

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (styczeń–marzec 2016 r.)

Marek Antoni Nowicki

Zawsze główną troską musi być skuteczna ochrona praw Konwencji na terytoriach wszystkich jej państw, nawet jeśli ich część pozostaje pod rzeczywistą kontrolą innego państwa Konwencji. Nie można więc automatycznie uznawać za niezgodne z prawem, dla ograniczonych celów związanych ze stosowaniem Konwencji, decyzji podejmowanych przez sądy tworu politycznego sprawującego władzę na takich terytoriach, który nie został międzynarodowo uznany, wyłącznie ze względu na jego nielegalną naturę i brak takiego uznania.

Palestra 7-8/2016, s. 217 - 219

Czy roszczenie przewidziane w przepisie art. 140 § 1 k.r.o. jest roszczeniem alimentacyjnym, czy też cywilnym roszczeniem regresowym?

Ewa Stawicka

Pierwsze wrażenie z lektury pytania zarysowanego w tytule jest takie, że problem można by uznać za ściśle teoretyczny, bez większego znaczenia dla praktyki. Tak jednak nie jest. Rozstrzygnięcie tej wątpliwości ma bowiem realne znaczenie, w szczególności w kontekście dopuszczalności bądź niedopuszczalności wnoszenia skarg kasacyjnych od rozstrzygnięć zapadających w procesach o zwrot wyłożonych środków wytaczanych przez osoby, które dokonywały – na rzecz małoletnich dzieci bądź innych osób znajdujących się w potrzebie – świadczeń pieniężnych względnie rzeczowych niejako zamiast tych, którzy byli do tego zobowiązani (bądź zobowiązani w bliższej kolejności).

Palestra 7-8/2016, s. 220 - 224

Rady dumnego Anglika, czyli dlaczego Brytania odchodzi

Andrzej Tomaszek

Wynik brytyjskiego referendum w sprawie opuszczenia Unii Europejskiej wywołał szok zarówno na Wyspach, jak i na kontynencie. Politycy, czyli najwięksi winowajcy tej awantury, zasępili się, londyńskie City zadrżało przestraszone utratą pozycji finansowego centrum, a finansiści i prawnicy we Frankfurcie zatarli ręce. Referendalnego rezultatu nie wystarczy tłumaczyć tylko naiwnością małomiasteczkowego elektoratu, którego głosy przeważyły, jego uległością wobec populizmu i demagogii czy błędami rządzących Zjednoczonym Królestwem.

Palestra 7-8/2016, s. 225 - 226

Adwokaci Siedleccy. O patronach, adwokatach przysięgłych, adwokatach i obrońcach sądowych – dzieło Witolda Oknińskiego

Andrzej Bąkowski

Nie mogę być obojętny, omawiając tę cenną dla całej Adwokatury księgę. Poprzedza ją słowo wstępne adw. Janusza Stecia, dziekana ORA w Siedlcach, i właściwy wstęp autorstwa sędziego Witolda Oknińskiego, w którym autor stwierdził, że książka stanowi dopełnienie obrazu siedleckiego sądownictwa przedstawionego w publikacji Sądownictwo siedleckie.

Palestra 7-8/2016, s. 227 - 233

Bieski (cz. 2). Chłodny mitoman z bandą tępych siepaczy

Marek Sołtysik

Kto to był Jan Godula? To był człowiek, którego zdalnie przywołano do dyrekcji policji. Zdalnie? Tak. Ktoś w dyrekcji „pod Telegrafem” musiał być inteligentnym psychologiem i wyrafinowanym intrygantem. Oto gdy w kilka godzin po stwierdzeniu, że została popełniona zbrodnia, wzywano „pod Telegraf ” wszystkie osoby powiązane z krakowską filią firmy Gebethner i Spółka, w ogóle z tutejszym handlem książkami, wezwano oczywiście także Godulę.

Palestra 7-8/2016, s. 234 - 240

Jak adwokaci zbudowali Amerykę – uwagi z perspektywy historii doktryn politycznych i prawnych

Kuba Gąsiorowski

W badaniach nad amerykańską myślą polityczną i prawną bardzo dużo uwagi poświęca się roli, jaką w systemie politycznym USA odgrywają sędziowie. Także w Polsce w toku studiów prawniczych dokładnie omawia się orzeczenia amerykańskich sądów, starannie rekonstruując wyrażone w nich doktryny prawne oraz polityczne – od orzeczeń sędziego Oliviera W. Holmesa, ojca realizmu amerykańskiego, poprzez Richarda Posnera, jednego z założycieli szkoły ekonomicznej analizy prawa, aż po współczesnego idola nurtów konserwatywnych – sędziego Sądu Najwyższego Antonina Scalię.

Palestra 7-8/2016, s. 241 - 245

Adwokat Jan Lesman (1898–1966) znany jako pisarz Jan Brzechwa – w pięćdziesięciolecie śmierci

Tomasz Lerski

W lipcu 2016 r. mija pięćdziesiąt lat od śmierci Jana Brzechwy, którego znają wszyscy jako pisarza i bajkopisarza, a niewielu wie, że był też adwokatem i znawcą prawa autorskiego. Jest to dobra okazja, aby przypomnieć jego życiorys. Artykuł poniższy stanowi jednocześnie zapowiedź trzeciego tomu „Słownika Biograficznego Adwokatów Polskich”, którego zeszyt pierwszy ukaże się w listopadzie br., a także dalszych badań nad prawniczą działalnością bohatera opracowania. Redakcja

Palestra 7-8/2016, s. 246 - 252

Damian Wąsik, Mors in tabula w teorii i praktyce śledczej

Wojciech Kotowski

Damian Wąsik podjął się zadania wyjątkowo trudnego, a mianowicie kompleksowego rozpoznania zagadnienia, jakim jest „śmierć człowieka na stole operacyjnym”, i już na wstępie można powiedzieć, że wywiązał się z nałożonej na siebie powinności znakomicie, z godną podziwu wnikliwością.

Palestra 7-8/2016, s. 253 - 255

Ogólnopolska konferencja naukowa „Status osoby chorej psychicznie w świetle polskiego prawa”, Kraków, 7 maja 2016 r.

Agnieszka Szydełko

7 maja 2016 r. w Auditorium Maximum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa poświęcona tematyce osób chorych psychicznie, ich praw i wolności, a także statusu w polskim prawie. Patronat nad konferencją objęli m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Pacjenta, Naczelna Rada Adwokacka, Naczelna Izba Lekarska, Wojewoda Małopolski, Marszałek Województwa Małopolskiego i Prezydent Miasta Krakowa.

Palestra 7-8/2016, s. 255 - 256

Konferencja „Fashion Planet”, Nowy Jork, Stany Zjednoczone Ameryki, 22 kwietnia 2016 r.

Magdalena Niewelt

W dniu 22 kwietnia 2016 r. w Nowym Jorku odbyła się szósta międzynarodowa konferencja prawna pt. „Fashion Planet”, zorganizowana przez Instytut Prawa Mody przy Uniwersytecie Fordham w Nowym Jorku.

Palestra 7-8/2016, s. 256 - 258

Konferencja naukowa „W poszukiwaniu optymalnego modelu orzekania w sprawach o drobne czyny zabronione”, Wisła, 10–12 marca 2016 r.

Mateusz Popiel

Piątą Studencką Konferencję Karnoprocesową Katedry Postępowania Karnego UJ otworzył jej główny organizator i pomysłodawca cyklu dr hab. Andrzej Światłowski, prof. UJ. Obrady toczyły się w systemie pięciu sesji. Konferencja – podobnie jak poprzednie – odbyła się pod patronatem Naczelnej Rady Adwokackiej.

Palestra 7-8/2016, s. 259 - 259

Posiedzenie Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Posiedzenie Naczelnej Rady Adwokackiej w Toruniu z 12 marca 2016 r. Adwokat A. Zwara zaproponował, aby porządek rozszerzyć o uchwałę w sprawie publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 9 marca 2016 r. Prezes w obszernym wystąpieniu scharakteryzował konieczność podjęcia proponowanej uchwały. Wszyscy zebrani wyrazili zgodę w tym zakresie, a głosowało 36 członków na 36 obecnych.

Palestra 7-8/2016, s. 259 - 262

Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej

Janusz Czarniecki

Posiedzenie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z 5 kwietnia 2016 r. Na początku zebrani minutą ciszy uczcili pamięć zmarłych adwokatów: Andrzeja Sandomierskiego z Izby Adwokackiej w Warszawie oraz Jerzego Chmury z Izby Adwokackiej w Szczecinie, którzy dobrze zasłużyli się Adwokaturze. Adwokat Bartosz Grohman przedstawił szczegóły przebiegu posiedzeń poszczególnych ORA w: Wrocławiu, Wałbrzychu, Płocku, Katowicach, Bielsku-Białej, Lublinie, Szczecinie, Krakowie.

Palestra 7-8/2016, s. 263 - 264

Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Rzeszowie – spory i wybory

Janusz Czarniecki

Burzliwy przebieg miało Zgromadzenie Izby Adwokackiej w Rzeszowie połączone z wyborem władz, które odbyło się w dniu 18 czerwca br. w sali konferencyjnej hotelu „Hilton Garden Inn”. Wszystko to za sprawą inicjatywy grupy młodych adwokatów pod hasłem „Adwokatura – Nowy etap!”. Akcja ta poprzedzona została kampanią wyborczą, połączoną z kolportażem ulotek wyborczych oraz aktywnością na portalach internetowych. Już sposób rozprowadzania materiałów wyborczych, m.in. w budynkach sądowych, wzbudził kontrowersje.

Palestra 7-8/2016, s. 265 - 265

Zakończenie działalności Międzynarodowej Komisji Doradczej ds. Praw Człowieka w Kosowie

Joanna Sędek

30 czerwca 2016 r. w Prisztinie zakończyła działalność powołana kilka lat temu w ramach misji ONZ w Kosowie (UNMIK) międzynarodowa Komisja Doradcza ds. Praw Człowieka (Human Rights Advisory Panel – HRAP) – trzyosobowy niezależny organ quasi-sądowy, składający się z uznanych ekspertów w dziedzinie praw człowieka, którego zadaniem było rozpatrywanie skarg indywidualnych z zarzutami naruszeń praw człowieka przez UNMIK i wydawanie, po pełnym kontradyktoryjnym postępowaniu, opinii w kwestii, czy doszło do zarzucanych naruszeń i w jaki sposób.

Palestra 7-8/2016, s. 265 - 266

Promocja książki dr. Jerzego Dębskiego pt. Polscy adwokaci w obozie koncentracyjnym Auschwitz 1940–1945, wydanej z inspiracji Ośrodka Badawczego Adwokatury

Joanna Sędek

Biogramy 204 adwokatów – więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz znalazły się w prezentowanej publikacji autorstwa dr. Jerzego Dębskiego. Liczba adwokatów osadzonych w obozie stanowiła ponad 53% wszystkich prawników deportowanych do KL Auschwitz. Na 384 prawników aż 204 to adwokaci (w tym 12 aplikantów adwokackich), ponadto w obozie przebywało 30 sędziów, 7 prokuratorów, 8 notariuszy i 135 osób z wykształceniem prawniczym, głównie urzędnicy i oficerowie. Wśród więzionych adwokatów było 166 Polaków, 34 polskich Żydów, trzech Ukraińców i jeden Łemko.

Palestra 7-8/2016, s. 267 - 267

V Polski Kongres Regulacji Rynków Finansowych – FinReg 2016

Instytut Allerhanda zaprasza do udziału w Call for Papers ogłoszonym w ramach V Polskiego Kongresu Regulacji Rynków Finansowych – FinReg 2016, który odbędzie się w dniach 28 września (sesje policy oriented), 29 września (sesje scholar oriented) oraz 30 września 2016 roku (social events).

Palestra 7-8/2016, s. 268 - 269

Adwokat Stanisław Walicki (1922–2016)

Andrzej Grzywacz

Stanisław Walicki urodził się 14 listopada 1922 r. w Bolechowie w pobliżu Stanisławowa (obecnie Ukraina). Tamże w latach 1929–1935 uczęszczał do szkoły powszechnej. W 1939 r. był uczniem Gimnazjum Ogólnokształcącego w Stryju. Po przeprowadzce do Rzeszowa w 1944 r. zdał maturę w I Gimnazjum i Liceum. W 1945 r. rozpoczął pracę w Wojewódzkim Urzędzie Ziemskim w Rzeszowie. Jednocześnie studiował w latach 1946–1950 na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Łodzi, gdzie uzyskał dyplom magistra. W 1953 r. został wpisany na listę aplikantów adwokackich Wojewódzkiej Izby Adwokackiej w Rzeszowie, jako aplikant w Zespole Adwokackim nr 2.

Palestra 7-8/2016