Wydanie 1-2/2016

Palestra
1-2/2016

Szkoła retorów – fragment ilustracji z frontyspisu Institutio Oratoria Kwintyliana, wyd. Leiden 1720

Pełny spis treści

Palestra 1-2/2016, s. 7 - 14

Adwokatura jest strażnikiem prawa, nie polityki

Maciej Gutowski
Piotr Kardas

Ostatnie wydarzenia na arenie politycznej wywołały ożywioną dyskusję w adwokaturze. Reakcja środowiska adwokackiego wskazuje, jak silne emocje towarzyszą dynamicznym wydarzeniom ostatnich tygodni. Adwokatura nie jest tu środowiskiem wyjątkowym. Podobne, mocno zabarwione reakcje obserwować można w środowisku uniwersyteckim, sędziowskim i wielu innych grupach profesjonalnych. To w pełni zrozumiałe. Dynamika i kierunek dokonywanych zmian systemowych i politycznych, a w szczególności to, że dotyczą one podstawowych instytucji składających się na obowiązujący system prawny, sprawiają, że nie mogą one pozostać poza sferą zainteresowania prawników.

Palestra 1-2/2016, s. 15 - 20

Rzymskie źródła techniki legislacyjnej

Maria Zabłocka

Jedną z najtrwalszych wartości prawa rzymskiego jest to, że ukształtowało ono koncepcje ogólnej kultury prawnej, stawiając te same pytania, którymi zajmuje się dziś teoria prawa. Dotyczy to również sposobu, w jaki kształtowane jest prawo oraz zasad nim rządzących. Prawo rzymskie oferuje nieocenione porady dotyczące techniki legislacyjnej. Dlatego wiele przepisów załącznika do rozporządzenia polskiego Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej brzmi jak pomysły wysunięte przez rzymskich prawników lub ich rozwinięcie.

Palestra 1-2/2016, s. 21 - 39

Konstytucyjne podstawy prezydenckiego prawa łaski a możliwość stosowania tzw. abolicji indywidualnej

Piotr Kardas
Jacek Giezek

Tekst poświęcony jest władzy prezydenta w zakresie ułaskawienia. Zawiera rozważania na temat sposobu rozumienia konstytucyjnej koncepcji „prawa łaski” oraz próby przedstawienia jej normatywnych cech i decyzji o ułaskawieniu. Odnosi się także do kwestii aksjologicznego uzasadnienia ułaskawienia i związanego z tym ograniczenia zakresu władzy ułaskawienia wynikającej z historycznej i normatywnej istoty tej instytucji. Ponadto zawiera analizę art. 139 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz szeregu innych przepisów konstytucyjnych stanowiących normatywny kontekst rozporządzenia w sprawie ułaskawienia. Wreszcie badanie przedstawia uzasadnienie wąskiej interpretacji władzy konstytucyjnej w zakresie ułaskawienia, wykluczając możliwość zastosowania tej władzy w postaci tzw. abolicji indywidualnej.

Palestra 1-2/2016, s. 40 - 45

Prawo łaski a tzw. abolicja indywidualna – rozważania pro publico bono

Jacek Kędzierski

Prawo łaski to dla prawnika-karnisty zagadnienie marginalne... Z czasów studenckich pamiętam, że na egzaminie z procedury karnej albo prawa konstytucyjnego, czy nawet prawa karnego, pytanie o prawo łaski było pytaniem „wyciągającym” na „trzy”, jeżeli egzaminator był miłosierny i nie chciał postawić „dwa”, no bo o tym, że głowa państwa może ułaskawić prawomocnie skazanego, to wie każdy... Toteż nigdy nie traciłbym czasu na zgłębianie tego zagadnienia i przygotowanie takiego jak niniejsze opracowania.

Palestra 1-2/2016, s. 46 - 56

Przetwarzanie danych osobowych przez adwokatów po wyroku Sądu (Unii Europejskiej) w sprawie Schrems v. Data Protection Commissioner

Michał Jackowski

W dniu 6 października 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w sprawie Schrems przeciwko Komisarz ds. Ochrony Danych. W wyroku tym TSUE uznał decyzję Komisji Europejskiej w sprawie bezpiecznego transferu danych osobowych za nieważną. Zgodnie z dyrektywą o ochronie danych (95/46 / WE) przekazywanie danych do państw trzecich, tj. krajów spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) jest dozwolone tylko wtedy, gdy w kraju, w którym znajduje się odbiorca zachowany jest odpowiedni poziom ochrony prawnej danych. Ponieważ w Stanach Zjednoczonych nie istnieje klasyczna ochrona prawna danych, Stany Zjednoczone zobowiązały się do opracowania programu Safe Harbor. Wobec stworzenia tych ram prawnych Komisja decyzją wydaną w 2000 r. (2000/520) uznała USA. jako bezpieczny kraj trzeci, w którym zachowany jest odpowiedni poziomi ochrony prawnej danych. Wobec powyższego aż do wyroku ws. Schrems przeciwko Komisarz ds. Ochrony Danych możliwe było przesyłanie danych do firm mających siedzibę w USA, które działały na podstawie ram prawnych Safe Harbour. Konsekwencje wyroku są także dalekosiężne dla polskich adwokatów. Adwokaci przetwarzają dane osobowe. Wiele z nich korzysta z technologii przetwarzania w chmurze, często przenosząc dane poza UE Przekazywanie danych osobowych firmom z siedzibą w USA nie może już opierać się na zasadzie Safe Harbour. Jedynym sposobem uniknięcia naruszenia prawa jest skorzystanie z alternatywnych możliwości w celu przekazania danych poza UE, na przykład zgody osoby, której dane dotyczą (klienta), zgody Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) lub przekazania firmie odbiorcy z zastosowaniem standardowych warunków ogólnych (tak zwane standardowe klauzule umowne UE) z góry określonych przez Komisję.

Palestra 1-2/2016, s. 57 - 63

Nowa funkcja nadzwyczajnego złagodzenia kary po reformie Kodeksu karnego

Robert Zawłocki

Celem tego artykułu jest udowodnienie, że po reformie polskiego kodeksu karnego nastąpiła znacząca zmiana w funkcjonowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, która została spowodowana głównie poprawkami innych przepisów karnych. Do 1 lipca 2015 r. nadzwyczajne złagodzenie kary stanowiło podstawową metodę racjonalizacji odpowiedzialności karnej opartej na karze pozbawienia wolności. Obecnie taka sytuacja już nie jest istnieje, a przedmiotowe założenia zmieniły swoją funkcję z uniwersalnych na unikalne. De lege ferenda konieczne jest przekształcenie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary w rozwiązanie, do którego sięgać się będzie jedynie w wyjątkowych sytuacjach., co wymaga interwencji prawodawcy. De lege lata, można mówić o rażącej dysfunkcji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Palestra 1-2/2016, s. 64 - 73

Kierunki zmian w organizacji zarządzania korporacyjnymi składnikami majątku państwa w kontekście Wytycznych OECD dotyczących nadzoru korporacyjnego w przedsiębiorstwach publicznych (cz. 1)

Filip Grzegorczyk

Inspiracją do opracowania tego artykułu była publiczna debata na temat zarządzania aktywami korporacyjnymi Skarbu Państwa. Obecny stan spraw i podniesione w debacie publicznej propozycje zostały ocenione w kontekście Wytycznych OECD z 2015 r. w nadzoru korporacyjnego w przedsiębiorstwach publicznych. Wyniki badań pokazują, że większość Wytycznych wymaga rzeczywistego wdrożenia, ale niektóre z nich wymagają dalszej dyskusji z uwzględnieniem warunków krajowych.

Palestra 1-2/2016, s. 74 - 82

Dowód z podsłuchu procesowego a ochrona tajemnicy obrończej

Joanna Machlańska

Biorąc pod uwagę charakter prawa do obrony, podstawową ideę rzetelnego i sprawiedliwego procesu karnego, konieczne jest zapewnienie możliwie najszerszych gwarancji ochrony tajemnicy obrończej. W tym kontekście zaskakujące jest to, że pomimo wielu głosów, Komisja Kodyfikacyjna Prawa Karnego postanowiła nie przedstawiać żadnych przepisów, które bez żadnych wątpliwości uniemożliwiałyby dowodzenie treści komunikatów wymienianych między klientem a jego obrońcą podczas postępowania karnego. Nie wprowadzono również zakazu monitorowania i rejestrowania poufnych rozmów przy użyciu jakichkolwiek środków wymiany informacji między pełnomocnikiem a jego klientem, a także kolejności natychmiastowego i protokolarnego niszczenia jakichkolwiek materiałów pochodzących z takich rozmów. Dlatego w tym artykule pokazano propozycję wprowadzenia niezbędnych zmian do Kodeksu postępowania karnego.

Palestra 1-2/2016, s. 83 - 92

O dopuszczalności potwierdzania czynności prawnych dokonanych z naruszeniem zasad reprezentacji osób prawnych

Zbigniew Banaszczyk
Ivo Kucharczuk

Artykuł ocenia dopuszczalność potwierdzania aktów prawnych dokonanych wbrew sposobowi reprezentacji osoby prawnej. Chociaż problem ten był często omawiany w doktrynie i w orzecznictwie, nie wyciągnięto jeszcze ostatecznych wniosków. Oczywiste jest jednak, że tradycyjna opinia, która wyklucza dopuszczalność stosowania zasad dotyczących pełnomocnictwa przez analogię ze względu na tzw. „Teorię organów osób prawnych”, jest stopniowo zastępowana odmiennym poglądem. Artykuł analizuje praktyczne konsekwencje zastosowania norm dotyczących pełnomocnictwa do reprezentacji osób prawnych. Wniosek jest taki, że nowe podejście może prowadzić do niedopuszczalnych wyników w świetle ogólnych zasad prawa dotyczących osób prawnych, a zatem wymagałoby ulepszeń legislacyjnych o charakterze ogólnosystemowym.

Palestra 1-2/2016, s. 93 - 98

Uwagi o stosowaniu metody prawnoporównawczej w nauce prawa prywatnego na marginesie transmisji spadku w prawie polskim

Piotr Łochowski

Metoda porównawcza jest sposobem interpretacji prawa cywilnego. Możemy go używać w sposób synchroniczny i diachroniczny. W pierwszym przypadku porównujemy regulację krajową z jej zagranicznym odpowiednikiem. W drugim przypadku nawiązuje się do historii prawa. W artykule wykorzystano metodę porównawczą do analizy kwestii przeniesienia dziedziczenia w polskim prawie. Podobny przepis - jak w art. 1017 polskiego kodeksu cywilnego - znajduje się w prawie francuskim i niemieckim, więc zestawienie ich wydaje się interesujące. Metoda porównawcza może być inspiracją dla polskiego ustawodawcy, jak uregulować przedmiotową kwestię.

Palestra 1-2/2016, s. 99 - 106

Ochrona godności ludzkiej w świetle przepisów ustawy o radiofonii i telewizji*

Ewa Galewska

Godność ludzka w Polsce podlega ochronie zarówno przez przepisy konstytucyjne, jak i cywilne. Godność ludzka stanowi źródło wolności i praw. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jako organ państwowy właściwy w sprawach radiofonii i telewizji jest zobowiązana do jej poszanowania i ochrony. Przepisy ustawy o radiofonii i telewizji wymieniają godność ludzką w sposób bezpośredni tylko w art. 16 ust. 3 pkt 1, który stanowi, że przekazy handlowe nie naruszają poszanowania godności ludzkiej. Godność ludzka podlega również ochronie przewidzianej w art. 18 ust. 1 w/w ustawy, który stanowi, że audycje lub inne przekazy nie mogą propagować działań sprzecznych z prawem, z polską racją stanu oraz postaw i poglądów sprzecznych z moralnością i dobrem społecznym, w szczególności nie mogą zawierać treści nawołujących do nienawiści lub dyskryminujących ze względu na rasę, niepełnosprawność, płeć, wyznanie lub narodowość.

Palestra 1-2/2016, s. 107 - 116

Zasady dostępu do akt sprawy w postępowaniu antymonopolowym przed Komisją Europejską

Aleksander Maziarz

W artykule przedstawiono realizację prawa dostępu do akt w postępowaniach antymonopolowych przed Komisją Europejską. Przeanalizowano, które dokumenty można wziąć pod uwagę jako dokumenty wewnętrzne Komisji Europejskiej i dokumenty poufne, które nie są dostępne dla stron oraz sytuacje, w których odmowa ujawnienia dokumentów w postępowaniu antymonopolowym stanowi naruszenie prawa do obrony. Celem tego artykułu jest określenie zakresu dostępu do akt w postępowaniu antymonopolowym i ustalenie, czy istniejące zasady dostępu do akt gwarantują prawo do obrony.

Palestra 1-2/2016, s. 117 - 123

Ustrój adwokatury i wykonywanie zawodu adwokata w Uzbekistanie

Umida Tukhtasheva
Andrij Kosyło

Republika Uzbekistanu powstała z rozpadu Związku Radzieckiego. Pomimo położenia geograficznego system prawny Uzbekistanu należy do systemu kontynentalnego, a Konstytucja stwierdza, że państwo jest demokratyczne i legalne. Celem artykułu jest wprowadzenie do praktyki prawnika w Uzbekistanie. W szczególności w artykule omówiono formę zawodu prawnika, dostęp do zawodu prawnika, organizację organów samorządu zawodowego prawników, zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej. Szczególną uwagę zwrócono na zgodność uzbeckiego prawa o adwokaturze z międzynarodowymi standardami oraz problemy występujące w tej dziedzinie, w szczególności - duży wpływ władz Ministerstwa Sprawiedliwości na zawodowych prawników, procedurę dostępu do zawodu i wydalenie z zawodu prawnika.

Palestra 1-2/2016, s. 124 - 136

Aktualna regulacja prawa autorskiego w Federacji Rosyjskiej

Dorota Sokołowska
Marcin Stępień

Artykuł zawiera szczegółowe omówienie aktualnych źródeł rosyjskiego prawa autorskiego; począwszy od Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej - aktu prawnego o zasadniczym charakterze w tym zakresie - poprzez inne akty federalne, kończąc na aktach wykonawczych. Artykuł odwołuje się do najistotniejszych konwencji i umów międzynarodowych, których Federacja Rosyjska jest stroną i które regulują stosunki prawa autorskiego. Wskazuje również na rozwiązania przyjęte w prawie UE, które Federacja Rosyjska stara się naśladować. Aby dyskusja na temat źródeł prawa autorskiego była wyczerpująca, w artykule poruszono najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego i Najwyższego Sądu Arbitrażowego Federacji Rosyjskiej. Przepisy regulujące kwestię prawa autorskiego zawarte są głównie w rozdziałach 69 i 70, część IV Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej. Zawierają one ogólne przepisy mające zastosowanie do całości prawa własności intelektualnej oraz szczegółowe przepisy dotyczące w szczególności prawa autorskiego. Część IV Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej jest jedną z nielicznych złożonych kodyfikacji całości prawa własności intelektualnej w skali europejskiej. Zawiera wiele interesujących i nowatorskich rozwiązań poświęconych prawu autorskiemu, z których najważniejsze zostały przedstawione w tym artykule. Opisując rozwój regulacji praw autorskich Federacji Rosyjskiej, autorzy przedstawiają intencje przyjęcia najnowszych aktów prawnych, a w konsekwencji pokazują czytelnikowi nowoczesne zasady rosyjskiego prawa autorskiego i najważniejsze rozwiązania, interesujące również z punkt widzenia polskiego prawa autorskiego. W artykule omówiono rozwiązania, które są nowatorskie dla rosyjskiego prawa autorskiego w porównaniu z poprzednimi przepisami, a także te, które można uznać za nowatorskie czy za stanowiące podstawę do dyskusji w innych krajach. Artykuł ten jest zatem nie tylko źródłem cennych informacji dla zainteresowanych rosyjskim prawem autorskim, ale także podstawą innych przedsięwzięć prawa porównawczego. Rosyjskie prawo autorskie podlega ciągłym zmianom w bieżących latach. Najnowsza i największa nowelizacja Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej miała miejsce w 2014 r. Dlatego celem artykułu jest nie tylko zilustrowanie polskiemu czytelnikowi aktów prawnych regulujących rosyjskie prawo autorskie, ale także poszukiwanie odpowiedzi na pytanie w jakim kierunku podąża prawo autorskie tego kraju.

Palestra 1-2/2016, s. 137 - 145

Post-conflict Criminal Investigation by International Specialist. Standard v. realities (Kosovo example)

Andrey Antonov

In June 1999, the United Nations (UN) established its’ first ever mission as a transitional interim government, with full authority in Kosovo. The United Nations Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK) was mandated to swiftly develop a transitional civil administration for Kosovo, effectively governing a territory where: “local judicial and legal capacity was found to be non-existent, out of practice or subject to intimidation by armed elements.”

Palestra 1-2/2016, s. 146 - 155

Znowelizowany art. 427 § 3 k.p.k. w świetle zasady prawdy materialnej i prawa do obrony a tzw. prekluzja dowodowa

Marcin Olejnik
Jakub Pilc

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. w istotnej części zmienia przepisy postępowania karnego dotyczące inicjatywy dowodowej stron na etapie postępowania odwoławczego.

Palestra 1-2/2016, s. 156 - 158

Rozbieżność orzecznictwa – czy próba zmiany prawa?

Jacek Izydorczyk

Do zabrania głosu w tej kwestii skłoniły mnie otrzymane przez adwokatów pisma Dziekana Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi (Komunikat nr 43/2015) oraz Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej (z 27 sierpnia 2015 r.), w związku z załączonym pismem z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich (do Prezesa NRA) z 26 czerwca 2015 r. W swym piśmie Zastępca RPO zwraca się z prośbą do Prezesa NRA o przekazanie adwokatom pytania/prośby dotyczącej wykładni pojęcia „osoba najbliższa” z art. 115 § 11 k.k. w świetle prawa do odmowy zeznań, o którym mowa w art. 182 § 1 k.p.k. (tzn. zawarł prośbę o przekazanie, znanych adwokatom z praktyki, wyroków sądów, w których sądy odniosły się do kwestii, czy w rozumieniu ww. art. 115 § 11 k.k. „osobą najbliższą” jest również partner tej samej płci). Jak wskazuje się w piśmie z Biura RPO, jest to powodowane wnioskiem, który wpłynął do RPO odnośnie do wykładni przedmiotowego, ustawowego pojęcia, w świetle prawa do odmowy zeznań w procesie karnym.

Palestra 1-2/2016, s. 159 - 163

Wspólne pożycie a prawo do odmowy zeznań

Marek Derlatka

Pojęcie wspólnego pożycia występuje w prawie karnym oraz w prawie rodzinnym, ale prawo do odmowy zeznań ze względu na wspólne pożycie z oskarżonym przyznaje jedynie art. 182 § 1 k.p.k. Znamienne jest, że wspólne pożycie ze stroną postępowania nie daje prawa do odmowy zeznań ani w procedurze cywilnej – art. 261 § 1 k.p.c., ani w procedurze administracyjnej – art. 83 § 1 k.p.a. Warto zatem zastanowić się nad zasadnością szczególnego traktowania wspólnego pożycia w postępowaniu karnym, zważywszy na poważne spory co do rozumienia pojęcia wspólnego pożycia.

Palestra 1-2/2016, s. 164 - 175

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 13 lipca 2011 r., III CZP 31/11, do wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku z 12 września 2013 r., II Ca 570/13 oraz do wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie z 23 lipca 2014 r., II Ca 352/14

Łukasz Panasiuk

Teza glosowanej uchwały brzmi: Sprawca wypadku komunikacyjnego, wobec którego zastosowano środek karny polegający na obowiązku naprawienia szkody (art. 46 § 1 w związku z art. 39 pkt 5 k.k.), może domagać się od ubezpieczyciela – na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów – zwrotu świadczenia zapłaconego na rzecz pokrzywdzonego.

Palestra 1-2/2016, s. 176 - 181

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 28 marca 2014 r., III CZP 8/14*

Michał Warciński

Teza glosowanej uchwały brzmi: Do biegu terminu zasiedzenia prawa własności nieruchomości nie zalicza się okresu jej posiadania w zakresie treści prawa użytkowania wieczystego.

Palestra 1-2/2016, s. 182 - 188

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 14 maja 2015 r., II CSK 768/14

Jacek Czabański

Tezy glosowanego wyroku brzmią: 1. Eliminacja danej klauzuli umownej jako konsekwencja jej abuzywności nie może prowadzić do sytuacji, w której następowałaby zmiana prawnego charakteru stosunku obligacyjnego łączącego twórcę wzorca i kontrahenta. 2. Uznanie za abuzywną tylko części kwestionowanej klauzuli umownej dotyczącej zmiany stopy procentowej pozwala na pozostawienie jako wiążącej strony pozostałej części klauzuli, tj. części odsyłającej do kryteriów ustalania (weryfikowania) stopy procentowej w czasie trwania stosunku kredytowego.

Palestra 1-2/2016, s. 189 - 191

Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych

Monika Strus-Wołos

Pojęcie prawa do mieszkania jako dobra osobistego W wyroku z 29 października 2015 r., I CSK 896/14, Sąd Najwyższy opowiedział się za szerokim rozumieniem pojęcia prawa do mieszkania jako dobra osobistego. W skomplikowanym stanie faktycznym tej sprawy istotne było to, że pracownica pozwanego banku uczestniczyła w fałszowaniu podpisów powodów w dokumentacji kredytowej, poświadczając nieprawdziwie, że powodowie w jej obecności w banku złożyli osobiście podpisy, podczas gdy w rzeczywistości wydała dokumentację oszustowi, który poza siedzibą banku dokonał fałszerstwa.

Palestra 1-2/2016, s. 192 - 194

Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zbigniew Szonert

Dysponowanie przez spółdzielnie nieruchomością wspólną na cele budowlane Starosta (...) po rozpoznaniu wniosku (...) Spółdzielni Mieszkaniowej, na podstawie art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 i art. 36 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r. poz. 1409 ze zm.), decyzją z dnia (...) czerwca 2014 r. nr (...) zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę instalacji ciepłej wody użytkowej i cyrkulacji w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, położonych w G. ul. (...)

Palestra 1-2/2016, s. 195 - 198

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (lipiec–wrzesień 2015 r.)

Marek Antoni Nowicki

Zakaz tortur (art. 3) W świetle standardów międzynarodowych nie można zaakceptować realizacji programu badań naukowych nad nowym lekiem bez zgody osoby poddanej eksperymentowi. Takie traktowanie należy uważać za nieludzkie i poniżające w rozumieniu art. 3 Konwencji. Wyrok Bataliny v. Rosja, 23.7.2015 r., Izba (Sekcja I), skarga nr 10060/07, § 90.

Palestra 1-2/2016, s. 199 - 202

Czy można żądać odszkodowania za szkodę spowodowaną uchwaleniem pochodzącego sprzed 1 stycznia 1995 r. planu zagospodarowania przestrzennego ograniczającego swobodne zagospodarowanie nieruchomości?

Ewa Stawicka

Problem odpowiedzialności cywilnej władzy publicznej za szkodę wyrządzoną wejściem w życie planu zagospodarowania przestrzennego zaczął się pojawiać w orzecznictwie praktycznie dopiero po 1 stycznia 1995 r., to znaczy od daty wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym.

Palestra 1-2/2016, s. 203 - 206

Zderzenie rowerzysty z samochodem na przejściu dla pieszych. Studium pewnego przypadku

Wojciech Kotowski

Wypadek polegający na zderzeniu samochodu osobowego z dojeżdżającym drogą dla rowerów rowerzystą miał miejsce na przejściu dla pieszych. Otóż rowerzysta, zjeżdżając z wiaduktu początkowo drogą dla rowerów, która w odległości trzech metrów przed jezdnią skręcała łukiem najpierw w prawo, a następnie w lewo do przejazdu dla rowerów, w rezultacie skrócił drogę, jadąc prosto przez chodnik, a następnie przejście dla pieszych.

Palestra 1-2/2016, s. 207 - 210

Od zniewolenia do akceptacji, czyli okrutny wiek dwudziesty

Andrzej Tomaszek

Historycy wielokrotnie porównywali systemy totalitarne Stalina i Hitlera, jak i postaci obu wodzów. Poszukując analogii, warto zapoznać się choćby z klasyczną pracą Alana Bullocka Hitler i Stalin. Żywoty równoległe, wydaną w Polsce co najmniej dwukrotnie. Dla mnie dominującą cechą wspólną obu dyktatorów jest – w przypadku Hitlera demonstracyjne, w przypadku Stalina niejednokrotnie utajone – wyznawanie zasady wodzostwa i pogarda dla demokracji. Demokracja – jak pisał Hitler – dopuszcza do steru rządów miernoty, które są bardziej zainteresowane utrzymaniem się przy władzy niż użyciem tej władzy dla dobra narodu.

Palestra 1-2/2016, s. 211 - 212

Pakt Piłsudski-Lenin, czyli jak Polacy uratowali bolszewizm i zmarnowali szansę na budowę imperium

Andrzej Bąkowski

Niewątpliwie seria książek Piotra Zychowicza, które w ostatnich czasach ukazały się na polskim rynku wydawniczym, takich jak: Pakt Ribbentrop-Beck, Obłęd 44, Opcja niemiecka robi wrażenie. Swoją erudycją, wyciąganiem na światło dzienne polskiej opinii publicznej faktów historycznych, często mało znanych bądź zbyt powierzchownie potraktowanych przez innych publicystów historycznych.

Palestra 1-2/2016, s. 213 - 219

Materiał dowodowy wpłynął... do kanalizacji

Marek Sołtysik

– Dziś jest bardzo zdenerwowany. Muszę go uspokoić – wyjaśniła Izabela Komorowska. W chwili bowiem, gdy się wsunęła do kuchni i wsypała proszek z aptecznej saszetki do kwaśnej śmietany, którą były polane pierogi z borówkami w deserze przeznaczonym dla męża – spostrzegła uważny wzrok służącej, Franciszki Kulkówny.

Palestra 1-2/2016, s. 220 - 224

Adwokaci międzywojennego Rybnika

Michał Palica

Ustanowienie jednolitego prawa w nowo powstałym województwie śląskim było sprawą arcytrudną. Wydaje się, że wymienić należy dwa najistotniejsze powody: polska część Górnego Śląska składała się z ziem trzech zaborców, ergo rządzonych trzema odmiennymi systemami prawnymi; jurysdykcja śląska kierowała się własną specyfiką, województwo bowiem jeszcze przed ustanowieniem Konstytucji 1921 uzyskało w wyniku Statutu Organicznego autonomię.

Palestra 1-2/2016, s. 225 - 229

90. rocznica podpisania tekstu haskiego konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 20 marca 1883 r.

Janusz Fiołka

W dniu 6 listopada 1925 r. w Hadze na zakończenie odbywającej się tam konferencji dyplomatycznej podpisano zrewidowany tekst konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej z 20 marca 1883 r. Ten tekst znany jest obecnie jako tekst haski konwencji paryskiej. Tak więc w 2015 roku upłynęła 90. rocznica podpisania tekstu haskiego konwencji paryskiej.

Palestra 1-2/2016, s. 230 - 233

Stanisław Waltoś, Grabież ołtarza Wita Stwosza

Lech Paprzycki

Od dziesięcioleci książki autorstwa Profesora Stanisława Waltosia stanowią autentyczne wydarzenia, i to nie tylko w dziedzinie prawa. Również tym razem mamy do czynienia z niedoścignionym wzorem takiego właśnie dzieła, jednak mieszczącego się na pograniczu prawa, historii, historii sztuki i literatury pięknej.

Palestra 1-2/2016, s. 233 - 235

Jakub Dąbrowski, Anna Demenko, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Aspekty prawne, t. 1

Justyn Piskorski

Wolność człowieka urosła do roli jednego z najistotniejszych czynników określających jakość życia w zdecydowanej większości państw. Wrażliwość społeczna dotycząca wolności przekroczyła już dawno oświeceniową koncepcję wolności od bycia zmuszanym. Współczesna wolność to raczej swoboda czynienia tego, na co ma się ochotę.

Palestra 1-2/2016, s. 236 - 236

Wojciech Kotowski, Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. poz. 1485). Komentarz

Joanna Brylak

Komentarz autorstwa Wojciecha Kotowskiego, pod redakcją Jerzego Skobelskiego, do ustawy Prawo o zgromadzeniach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1485) jest pierwszym na rynku wydaniem tej pozycji książkowej, w której Autor innowacyjnie i szczegółowo omawia instytucję zgromadzenia, ograniczenia uczestnictwa płynące z przepisów prawa, sposób powoływania i rozwiązywania zgromadzeń, nakreśla także i ocenia tryby zwoływania zgromadzeń publicznych.

Palestra 1-2/2016, s. 237 - 239

Nowe prawo konsumenckie w Polsce i w Niemczech. Międzynarodowa konferencja naukowa, Kraków, 24–26 października 2014 r.

Krzysztof Sokołowski

W dniach 24–26 października 2014 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim, we współpracy z kancelarią Jara & Partners, odbyła się polsko-niemiecka konferencja naukowa, zorganizowana przez warszawską i krakowską Szkołę Prawa Niemieckiego, na temat „Nowe prawo konsumenckie w Polsce i w Niemczech [dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów (Dz. Urz. UE L 304 z 22 października 2011, s. 64, w Polsce ustawa z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, Dz.U. z 2014 r. nr 827)]”.

Palestra 1-2/2016, s. 239 - 242

Konferencja „Recent case law of the European Court of Human Rights in asylum law matters”, Strasburg, 2 czerwca 2015 r.

Maria Rawicz
Karolina Dubowska-Mnich

W dniu 2 czerwca 2015 r. w siedzibie Rady Europy w Strasburgu autorki niniejszego sprawozdania uczestniczyły w konferencji zorganizowanej przez Akademię Prawa Europejskiego „Recent case law of The European Court of Human Rights in asylum law matters”. Przedmiotem konferencji była analiza praktycznych problemów związanych ze stosowaniem prawa azylowego w odniesieniu do najnowszego dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu.

Palestra 1-2/2016, s. 242 - 245

Konferencja Okręgowej Rady Adwokackiej w Poznaniu „Rola adwokata jako obrońcy i pełnomocnika w postępowaniu karnym na gruncie zmian Kodeksów karnych od dnia 1 lipca 2015 r.”, Poznań, 26 maja 2015 r.

Agata Michalska-Olek

Zmiany wprowadzane do postępowania karnego od 1 lipca 2015 r. skłoniły Okręgową Radę Adwokacką w Poznaniu do zorganizowania konferencji na temat Rola adwokata jako obrońcy i pełnomocnika w postępowaniu karnym.

Palestra 1-2/2016, s. 246 - 247

Konferencja „Quasi-criminal enforcement mechanisms in Europe”*, Luksemburg, 16 września 2015 r.

Anna Błachnio-Parzych

Tytułowa konferencja stanowiła drugie spotkanie grupy badawczej – Research Network on Criminal and Quasi-Criminal Enforcement Mechanisms (CQEM). W jej skład wchodzą przedstawiciele nauki i praktycy zainteresowani problematyką regulacji prawnych, które formalnie nie należą do prawa karnego, ale pełnią funkcję represyjną (penalną). Tegoroczna konferencja została zorganizowana przez Wydział Prawa, Ekonomii i Finansów Uniwersytetu w Luksemburgu.

Palestra 1-2/2016, s. 247 - 251

Konferencja naukowa „Kontrowersyjne zagadnienia postępowań następczych po nowelizacji Kodeksu postępowania karnego”, Kraków, Uniwersytet Jagielloński, 25 września 2015 r.

Marzena Andrzejewska
Maciej Andrzejewski

W dniu 25 września 2015 r. odbyła się w Krakowie konferencja naukowa „Kontrowersyjne zagadnienia postępowań następczych po nowelizacji Kodeksu postępowania karnego”, która zgromadziła grono wielu przedstawicieli nauki oraz liczną grupę praktyków: sędziów, prokuratorów, adwokatów i radców prawnych z całej Polski.

Palestra 1-2/2016, s. 251 - 252

XII Konferencja o historii adwokatury, Pilzno, 13 listopada 2015 r.

Ewa Stawicka

Doroczne listopadowe, urządzane wspólnie przez czeską i słowacką palestrę, międzynarodowe spotkania gromadzące adwokatów zainteresowanych historią naszego zawodu mają już sporą tradycję i grono stałych uczestników. Organizatorzy zawsze jednak dbają, aby każdego roku program i nastrój znacząco różniły się od poprzednich.

Palestra 1-2/2016, s. 252 - 254

„Stawki mniejsze niż życie. System pomocy prawnej z urzędu w Polsce – stan obecny, wyzwania i perspektywy”, konferencja naukowa, Warszawa, 5 grudnia 2015 r.*

Łukasz Supera

Celem konferencji było zwrócenie uwagi na problemy związane z funkcjonowaniem systemu pomocy prawnej dla niezamożnych obywateli oraz poszukiwanie możliwych rozwiązań na przyszłość.

Palestra 1-2/2016, s. 255 - 256

Posiedzenie Plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Posiedzenie Plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej z 19 września 2015 r. w Płocku Prezes NRA adw. Andrzej Zwara podziękował za miłe przyjęcie Dziekanowi ORA w Płocku, a następnie poinformował, że każdy z członków NRA otrzymał szczegółowe sprawozdanie z podejmowanych ostatnio działań Prezydium. Uwagi Prezydium dotyczyły m.in. projektu ustaw o Policji. Stwierdził, że przygotowana została do tego projektu merytoryczna opinia Komisji ds. Postępowań Konstytuujących działającej przy NRA.

Palestra 1-2/2016, s. 256 - 258

Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

W imieniu zebranych prezes NRA adw. Andrzej Zwara złożył serdeczne życzenia i gratulacje Pani Janinie Nowaczyk-Kempie w związku z 40-leciem pracy w biurze NRA.

Palestra 1-2/2016, s. 258 - 259

V Dni Kultury Adwokatury Polskiej w Krakowie

Do redakcji wpłynęły dwa pisma adresowane do Prezesa NRA w związku z odbytymi w Krakowie kolejnymi Dniami Kultury Adwokatury Polskiej – od prof. Jerzego Pomianowskiego z Małżonką oraz od prof. Teresy Grzybkowskiej z Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie, których treść publikujemy.

Palestra 1-2/2016, s. 261 - 263

65-lecie Izby Adwokackiej w Olsztynie

Stefan Salamon

W dniu 24 października 2015 r. adwokaci i aplikanci adwokaccy należący do Izby Adwokackiej w Olsztynie świętowali w Iławie jubileusz 65-lecia tej Izby. Obchody jubileuszu zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele Naczelnej Rady Adwokackiej: Prezes NRA adw. Andrzej Zwara, Wiceprezesi NRA: adw. Jerzy Glanc i adw. Jacek Trela, Skarbnik NRA adw. Mirosława Pietkiewicz, Rzecznik Dyscyplinarny Adwokatury adw. Ewa Krasowska oraz inni członkowie Prezydium NRA.

Palestra 1-2/2016, s. 263 - 264

Ósma edycja akcji charytatywnej „Prawnicy Chorym Dzieciom” dla Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie

Rozpoczęła się ósma edycja akcji charytatywnej „Prawnicy Chorym Dzieciom” na rzecz Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie Prokocimiu. W ramach akcji przedstawiciele środowiska prawniczego proszeni są o darowizny finansowe na zakup aparatury medycznej dla placówki.

Palestra 1-2/2016, s. 265 - 268

Adwokat Wilhelm Tułaczko (1909-1981)

Lesław Myczkowski

Adwokat Wilhelm Tułaczko urodził się 6 marca 1909 r. w miejscowości Campulung Moldovanescu niedaleko Czerniowiec, stolicy Bukowiny. W tym czasie Bukowina należała do Austro-Węgier, jego ojciec zaś, będący pracownikiem kolei, przeniósł się tam ze Lwowa. Zarówno ojciec, jak i matka byli rdzennymi Polakami i takim czuł się Wilhelm, mimo że urodził się poza granicami Polski.

Palestra 1-2/2016