D o dnia 1 stycznia 2008 r. rosyjskie ustawodawstwo dotyczące własności intelektualnej było reprezentowane przez Kodeks cywilny Federacji Rosyjskiej oraz federalne ustawy i akty wykonawcze. Cechą charakterystyczną ustawodawstwa z tego zakresu była jego wewnętrzna niejednorodność i brak jednego aktu normatywnego ustalającego ogólne zasady prawnej regulacji własności intelektualnej, przez co jedynie teoretycznie i na potrzeby prowadzonych prac ustawodawczych można było mówić o odrębnej gałęzi prawa w postaci prawa własności intelektualnej.Ю. Л. Мареев, (w:) Интеллектуалная собственность, red. Н. М. Коршунов, Moskwa 2009, s. 91.

W latach 1994–2006 uchwalano poszczególne części Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej (Гражданский кодекс Российской Федерации – dalej ГК РФ),Część pierwsza (ustawa federalna nr 51-ФЗ z 30 listopada 1994 r., „Российская газета” z 8 grudnia 1994 r., N 238–239 ze zm.): postanowienia ogólne, prawo własności i inne prawa rzeczowe, część ogólna prawa zobowiązań; część druga (ustawa federalna nr 14-ФЗ z 26 stycznia 1996 r., „Российская газета” z 6, 7, 8 lutego 1996 r., N 23, 24, 25 ze zm.): poszczególne rodzaje zobowiązań; część trzecia (ustawa federalna nr 146-ФЗ z 26 listopada 2001 r., „Российская газета”z 28 listopada 2001 r., N 222 ze zm.): prawo spadkowe, prawo międzynarodowe prywatne; część czwarta (ustawa federalna nr 230-ФЗ z 18 grudnia 2006 r., „Российская газета” z 22 grudnia 2006 r., N 289 ze zm.): prawa do rezultatów działalności intelektualnej i środków indywidualizacji. zastępującego dotychczas obowiązujące Zasady ustawodawstwa cywilnego ZSRR i republik z 1991 r.Основы гражданского законодательства Союза ССР и республик („Ведомости Съезда народных депутатов СССР и Верховного Совета СССР”, nr 26 z 1991 r., s. 733).  i Kodeks cywilny Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z 1964 r.Гражданский кодекс РСФСР („Ведомости Верховного Совета РСФСР” nr 24 z 1964 r., s. 406 ze zm.). Projekt czwartej części Kodeksu cywilnego, obejmującej problematykę własności intelektualnej, został przygotowany przez zespół pod kierownictwem prof. dr. hab. W. F. Jakowlewa.Doradca Prezydenta Rosji, członek korespondent Rosyjskiej Akademii Nauk, Przewodniczący Rady Centrum Badawczego Prawa Prywatnego przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej. Pozostali członkowie zespołu: prof. dr hab. A. L. Makowski (Pierwszy Zastępca Przewodniczącego Rady Centrum Badawczego Prawa Prywatnego przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej), prof. dr hab. E. A. Pawłowa (Doradca Centrum Badawczego Prawa Prywatnego przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej, Dyrektor Wydziału ds. Ustawodawstwa Prawa Własności Intelektualnej), dr L. A. Trachtengerc (pracownik Instytutu Ustawodawstwa i Prawoznawstwa Porównawczego). W trakcie dyskusji nad konstrukcją wkomponowania problematyki własności intelektualnej do Kodeksu cywilnego proponowano następujące rozwiązania: włączenie do Kodeksu tylko ogólnych postanowień i zachowanie ustaw regulujących poszczególne postacie własności intelektualnej, włączenie do Kodeksu poza ogólnymi postanowieniami także podstawowych reguł odnoszących się do poszczególnych dóbr z utrzymaniem w mocy ustaw szczególnych, włączenie do Kodeksu wszystkich norm o własności intelektualnej w zakresie wymaganym dla całościowego uregulowania na poziomie ustawy szczególnej i uchylenie wszystkich dotychczasowych ustaw szczególnych, ewentualnie przygotowanie Kodeksu własności intelektualnej.В. А. Хохлов, Авторское право: законодательство, теория, практика, Moskwa 2008, s. 19. Wejście w życie czwartej części Kodeksu cywilnego położyło kres ponaddziesięcioletniej dyskusji o stosunku specjalistycznych ustaw do Kodeksu cywilnego: Federacja Rosyjska wybrała wariant kompleksowej kodyfikacji wszystkich regulacji o własności intelektualnej.Zob. С. А. Судариков, Авторское право, Moskwa 2009, s. 50; В. А. Хохлов, Авторское, s. 18–20. Podobne podejście ustawodawcze wśród państw europejskich reprezentuje obecnie jedynie Francja w Kodeksie własności intelektualnej z 1992 r.Code de la propriété intellectuelle z 1 lipca 1992 r., L. nr 92–597 ze zm. 

Normy prawa autorskiego weszły w życie w dniu 1 stycznia 2008 r., stanowiąc rozdział 70 (art. 1255–1302 ГК РФ), zawarty w czwartej części Kodeksu cywilnego Federacji Rosyjskiej z dnia 18 grudnia 2006 r.Przyjęta przez Dumę Państwową Federacji Rosyjskiej 24 listopada 2006 r. (nr projektu 323423-4), zaakceptowana przez Radę Federacji 8 grudnia 2006 r. Część czwarta, tj. dział VII Kodeksu zatytułowany Prawa do rezultatów działalności intelektualnej i środków indywidualizacji, zbudowana jest z dziewięciu rozdziałów. Poza regulacją prawa autorskiego część czwarta Kodeksu obejmuje następującą problematykę:

• ogólne (wspólne) postanowienia – rozdział 69 (art. 1225–1254 ГК РФ),
• prawa pokrewne – rozdział 71 (art. 1303–1344 ГК РФ), obejmujące prawa do wykonań, fonogramów, nadań programów radiowych i telewizyjnych, zawartości baz danych, do utworów nauki, literatury i sztuki po raz pierwszy ogłoszonych po ich przejściu w domenę publiczną,
• prawo patentowe – rozdział 72 (art. 1345– 1407 ГК РФ),
• prawo do osiągnięć selekcyjnych – rozdział 73 (art. 1408–1447 ГК РФ),
• prawo do topologii układów scalonych – rozdział 74 (art. 1448–1464 ГК РФ),
• prawo do tajemnicy produkcji (know-how) – rozdział 75 (art. 1465–1472 ГК РФ),
• prawo do środków indywidualizacji osób prawnych, towarów, prac, usług i przedsiębiorstw – rozdział 76 (art. 1473–1541 ГК РФ), obejmujące prawo do firmy, znaku towarowego, znaku usługowego, oznaczenia miejsca pochodzenia towaru, oznaczenia handlowego,Środki indywidualizacji zaliczane są do własności intelektualnej, aczkolwiek w art. 1225 ust. 1 ГК РФ określa się je mianem „zrównanych z rezultatami działalności intelektualnej”.
• prawo do korzystania z rezultatów działalności intelektualnej w zestawieniu wspólnej technologii – rozdział 77 (art. 1542–1551 ГК РФ).Chodzi o technologię, która łączy w sobie np. wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, programy dla elektronicznych maszyn cyfrowych lub inne rezultaty działalności intelektualnej, podlegające prawnej ochronie (art. 1542 ГК РФ).

Zgodnie z art. 2 ustawy z 18 grudnia 2006 r.Ustawa federalna nr 231-ФЗ, О введении в действе части четвертой Гражданского кодекса Российской Федерации, „Собрание законодательства Российской Федерации”, nr 52 z 2006 r., s. 5497. wejście w życie czwartej części Kodeksu cywilnego spowodowało utratę mocy prawnej wszystkich aktów prawnych regulujących dotychczas materię własności intelektualnej (w tym aktów prawnych odnoszących się do prawa autorskiego), tj.:

• prawa patentowego z 23 września 1992 r.Ustawa federalna nr 3517-I, Патентный закон, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 432 z 1992 r., s. 2319. – pkt 31,
• ustawy z 23 września 1992 r. o znakach towarowych, znakach usługowych i oznaczeniach miejsc pochodzenia towarówUstawa federalna nr 3520-I, О товарных знаках, знаках обслуживания и наименованиях мест происхождения товаров, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 42 z 1992 r., s. 2322. – pkt 33,
• ustawy z 23 września 1992 r. o prawnej ochronie programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych (ЭВМ) i baz danychUstawa federalna nr 3523-I, О правовой охране программ для электронных вычислительных машин и баз данных, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 42 z 1992 r., s. 2325. – pkt 35,
• ustawy z 23 września 1992 r. o prawnej ochronie topologii układów scalonychUstawa federalna nr 3526-I, О правовой охране топологийи нтегральных микросхем, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 42 z 1992 r., s. 2328. – pkt 37,
• ustawy z 9 lipca 1993 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnychUstawa federalna nr 5351-I, Об авторском праве и смежных правах, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 32 z 1993 r., s. 1242 (obowiązywała od 3 sierpnia 1993 r.). – pkt 41,
• ustawy z 6 sierpnia 1993 r. o osiągnięciach selekcyjnychUstawa federalna nr 5605-I, О селекционных достижениях, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 36 z 1993 r., s. 1436. – pkt 44.

Obecnie źródła prawa autorskiego w Federacji Rosyjskiej można podzielić na sześć grup:Zob. Е. А. Моргунова, Авторское право, Moskwa 2008, s. 41–46; Ю. Л. Мареев (w:) Интеллектуалная, s. 98–99.

1. Konstytucja Federacji Rosyjskiej.Konstytucja przyjęta w ogólnonarodowym głosowaniu 12 grudnia 1993 r. (weszła w życie 25 grudnia 1993 r.), opublikowana z poprawkami z 30 grudnia 2008 r.: „Российская газета” z 21 stycznia 2009 r., nr 7. Artykuł 71 lit. o stanowi, że regulacja prawna własności należy do kompetencji Federacji Rosyjskiej, co wyłącza samodzielność regulacyjną w tym zakresie podmiotów federacji. Zgodnie z art. 44 ust. 1 każdemu gwarantuje się swobodę twórczości literackiej, artystycznej, naukowej, technicznej i innej. Własność intelektualna jest ustawowo chroniona.Szerzej na ten temat zob. Р. А. Мерзликина, Конституционные правовые основы регулирования интеллектуальной собственности, „Государство и Право” 2006, nr 3, s. 94–99.

2. Umowy międzynarodowe. W myśl art. 15 ust. 4 Konstytucji Federacji Rosyjskiej międzynarodowe umowy stanowią część jej systemu prawnego. Jeśli w umowie międzynarodowej ustanowiono inne zasady niż w ustawie, stosuje się postanowienia umowy międzynarodowej. Wśród obowiązujących umów międzynarodowych znajdują się zarówno umowy zawarte przez Związek Radziecki, jak i podpisane przez Federację Rosyjską, a mianowicie: Konwencja berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z 9 września 1886 r.,Rosja przystąpiła do Konwencji 13 marca 1995 r. Należy zwrócić uwagę, że w 2004 r. usunięte zostało z Konwencji berneńskiej poczynione przez Rosję zastrzeżenie, zgodnie z którym obowiązywanie Konwencji nie obejmowało utworów będących w dacie jej wejścia w życie na terytorium Rosji już w obszarze domeny publicznej. Obecnie na terytorium Federacji Rosyjskiej zgodnie z Konwencją prawna ochrona obejmuje utwory, które nie znalazły się w domenie publicznej w kraju pochodzenia na skutek upływu ustanowionego w tym kraju czasu trwania prawa wyłącznego na tego rodzaju utwory i dodatkowo które nie przeszły do domeny publicznej w Federacji Rosyjskiej na skutek upływu przewidzianego w Kodeksie cywilnym czasu trwania wyłącznego prawa (według ogólnej zasady 70 lat od śmierci twórcy). Powszechna konwencja o prawie autorskim z 6 września 1952 r.,3 Do Konwencji w redakcji z 1952 r. Rosja przystąpiła 27 maja 1973 r., w redakcji z 1971 r. – 9 marca 1995 r. Konwencja o utworzeniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej sporządzona w Sztokholmie 14 lipca 1967 r.,Rosja przystąpiła do Konwencji 26 kwietnia 1970 r. Konwencja o ochronie interesów producentów fonogramów sporządzona w Genewie 29 października 1971 r.,Rosja przystąpiła do Konwencji 13 marca 1995 r. Konwencja o rozpowszechnianiu sygnałów niosących programy, przekazywanych przez sputniki z 21 maja 1974 r.,Rosja przystąpiła do Konwencji 20 października 1988 r. Międzynarodowa konwencja o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych sporządzona w Rzymie 26 października 1961 r.,Rosja przystąpiła do Konwencji 23 maja 2003 r.  Umowa Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o prawie autorskim oraz Umowa Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o artystycznych wykonaniach i fonogramach, obie podpisane w Genewie 20 grudnia 1996 r.,Dla Rosji Umowy są obowiązujące od dnia 5 lutego 2009 r. Przy okazji przystąpienia Rosji do Umowy Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o artystycznych wykonaniach i fonogramach Rząd Federacji Rosyjskiej wydał rozporządzenie, zgodnie z którym dokonano następujących zastrzeżeń: „Federacja Rosyjska na podstawie art. 15 pkt 3 Umowy: nie będzie stosować postanowień art. 15 pkt 1 Umowy w przypadku fonogramów, których producent nie jest obywatelem lub osobą prawną drugiej Umawiającej się Strony; ogranicza udzielaną na podstawie art. 15 pkt 1 Umowy ochronę do fonogramów, których producent jest obywatelem lub osobą prawną innej Umawiającej się Strony, w zakresie i na zasadach przewidzianych przez tę Umawiającą się Stronę dla fonogramów, po raz pierwszy utrwalonych przez obywatela lub osobę prawną Federacji Rosyjskiej” oraz „Federacja Rosyjska na podstawie art. 3 pkt 3 Umowy zawiadamia, iż przy przystąpieniu do Międzynarodowej Konwencji o ochronie wykonawców, producentów fonogramów oraz organizacji nadawczych sporządzonej w dniu 26 października 1961 r. Federacja Rosyjska na podstawie art. 5 pkt 3 Konwencji oświadczyła, iż nie będzie stosować kryterium utrwalania, przewidzianego w podpunkcie art. 5 pkt. 1 ppkt «b» Konwencji” (Распоряжение Правительства РФ от 14 lipca 2008 N 998–р О присоединении к Договору Всемирной организации интеллектуальной собственности по исполнениям и фонограммам, принятому Дипломатической конференцией по некоторым вопросам авторского права и смежных прав в г. Женеве 20 декабря 1996 г., „Российская газета” z 23 lipca 2008 r., N 155). Zob. również И. А. Близнец, К.Б. Леонтьев, Авторское право и смежные права, Проспект, Moskwa 2011, s. 395–413. umowy dwustronne o wzajemnej ochronie praw autorskich (z Polską z 4 października 1974 r.,Dz.U. z 1975 r. nr 4, poz. 16. Bułgarią z 16 stycznia 1975 r., Czechami i Słowacją z 18 marca 1975 r., Węgrami z 16 listopada 1977 r., Austrią z 16 grudnia 1981 r., Szwecją z 15 kwietnia 1986 r., Armenią z 25 czerwca 1993 r.), Porozumienie o współpracy w obrębie ochrony prawa autorskiego i praw pokrewnych zawarte w Moskwie 24 września 1993 r. między państwami – uczestnikami Wspólnoty Niepodległych Państw. W doktrynie postuluje się dodatkowo osiąganie zgodności prawa rosyjskiego z dyrektywami Unii Europejskiej w celu uzyskania europejskiego poziomu ochrony dla utworów,Е. А. Моргунова, Авторское, s. 42–43. co można uznać także za obowiązek z uwagi na Porozumienie o partnerstwie i współpracy między Federacją Rosyjską i Unią Europejską z 24 czerwca 1994 r. Ważną rolę w Federacji Rosyjskiej odgrywa Porozumienie w sprawie handlowych aspektów Praw Własności Intelektualnej (TRIPS).

3. Kodeks cywilny Federacji Rosyjskiej. Do stosunków prawnoautorskich odnosi się nie tylko czwarta część Kodeksu, ale i przepisy trzech poprzedzających części. W szczególności w art. 2 ГК РФ wskazano, że prawo cywilne określa podstawy powstania i sposób wykonywania praw wyłącznych do rezultatów własności intelektualnej, a zgodnie z art. 128 ГК РФ chronione rezultaty działalności intelektualnej zalicza się do przedmiotów prawa cywilnego.

W kluczowych dla regulacji prawa autorskiego rozdziałach czwartej części ГК РФ (rozdział 69 i 70) brak jest podziału na mniejsze jednostki redakcyjne, co jest charakterystyczne dla ustaw europejskich.

Rozdział 69 czwartej części ГК РФ (postanowienia ogólne) obejmuje następujące zagadnienia: przedmiot ochrony, prawa intelektualne, prawa intelektualne i prawo własności, twórca rezultatu działalności intelektualnej, prawo wyłączne, czas trwania praw wyłącznych, czas trwania wyłącznych i innych intelektualnych praw na terytorium Fede­racji Rosyjskiej, państwowa rejestracja rezultatów działalności intelektualnej i środków indywidualizacji, rozporządzenie prawem wyłącznym, umowa o przeniesienie prawa wyłącznego, umowa licencyjna, rodzaje umów licencyjnych, wykonanie umowy licencyjnej, umowa sublicencyjna, licencja przymusowa, wykorzystanie rezultatu działalności intelektualnej w przedmiocie złożonym, bezumowne przejście prawa wyłącznego na inne osoby, organizacje zbiorowego zarządzania prawami  autorskimi i pokrewnymi, wykonywanie przez organizacje zbiorowego zarządzania umów z posiadaczami praw, państwowa akredytacja organizacji zbiorowego zarządzania, wynagrodzenie za swobodne odtwarzanie fonogramu i utworów audiowizualnych w celach osobistych, państwowa regulacja stosunków w sferze własności intelektualnej, rzecznicy patentowi, spory związane z ochroną praw intelektualnych, opłaty patentowe i inne, ochrona praw intelektualnych, ochrona praw osobistych, ochrona praw wyłącznych, odpowiedzialność osób prawnych i indywidualnych przedsiębiorców za naruszenie praw intelektualnych, szczególne cechy ochrony praw licencjobiorcy.

Rozdział 70 czwartej części ГК РФ (prawo autorskie) obejmuje następujące zagadnienia: prawa autorskie, obowiązywanie prawa wyłącznego do utworów nauki, literatury i sztuki na terytorium Federacji Rosyjskiej, twórca utworu, współautorstwo, przedmioty praw autorskich, tłumaczenia i inne utwory pochodne oraz utwory złożone, programy dla elektronicznych maszyn cyfrowych, państwowa rejestracja programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i baz danych, utwory audiowizualne, projekty oficjalnych dokumentów, symboli i znaków, prawo do autorstwa i prawo do oznaczania utworu nazwiskiem, prawo nienaruszalności utworu i ochrona utworu przed zniekształceniem, ochrona autorstwa, nazwiska twórcy i niezmienności utworu po śmierci twórcy, prawo do ogłoszenia utworu, prawo odwołania ogłoszenia utworu, wyłączne prawo do utworu, znak ochrony prawa autorskiego, wprowadzenie do obrotu oryginału lub egzemplarza opublikowanego utworu, dozwolona reprodukcja utworu w celach osobistych, dozwolony użytek utworu w celach informacyjnych, naukowych, szkolnych lub kulturalnych, dozwolony użytek utworu w drodze zwielokrotnienia, dozwolony użytek utworu znajdującego się na stałe w miejscu publicznym, dozwolone publiczne wykonanie utworu muzycznego, dozwolone odtworzenie utworu dla celów stosowania prawa, dozwolone nagranie utworu przez organizację nadawania antenowego w celach krótkotrwałego korzystania, dozwolony użytek programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i baz danych oraz dekompilacja programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych, czas trwania wyłącznego prawa do utworu, przejście utworu w domenę publiczną, przejście wyłącznego prawa do utworu w drodze spadkobrania, egzekucja z wyłącznego prawa do utworu i z prawa korzystania z utworu na podstawie licencji, umowa zbycia wyłącznego prawa do utworu, umowa licencyjna, szczególne warunki licencyjnej umowy wydawniczej, autorska umowa o dzieło, termin wykonania autorskiej umowy o dzieło, odpowiedzialność umowna twórcy, zbycie oryginału utworu a wyłączne prawo do utworu, prawo dostępu do utworu, droit de suite (право следования), prawa twórcy utworu architektury, urbanistyki lub sztuki ogrodniczo-parkowej, utwór pracowniczy, programy dla elektronicznych maszyn cyfrowych i bazy danych stworzone na zamówienie, programy dla elektronicznych maszyn cyfrowych i bazy danych stworzone przy wykonaniu dzieła, utwory nauki, literatury i sztuki, stworzone na podstawie kontraktu państwowego lub municypalnego, techniczne środki ochrony praw autorskich, informacja o prawie autorskim, odpowiedzialność za naruszenie wyłącznego prawa do utworu, zabezpieczenie powództwa w sprawach o naruszenie praw autorskich.

4. Inne ustawy zgodne z Kodeksem cywilnym. Należy podkreślić, że w myśl art. 5 ustawy wprowadzającej w życie czwartą część Kodeksu cywilnego znajduje ona zastosowanie tylko do stosunków prawnych, które powstały po jej wejściu w życie. Zatem w przypadku wcześniej powstałych stosunków prawnych normy czwartej części Kodeksu znajdują zastosowanie wyłącznie do praw i obowiązków powstałych od 1 stycznia 2008 r. Poza czwartą częścią Kodeksu cywilnego za źródła prawa autorskiego uznaje się także ustawy szczególne, odnoszące się do odrębnych obiektów prawa autorskiego czy też poświęcone regulacji innych stosunków prawnych, lecz jednocześnie  zawierające między innymi normy z zakresu prawa autorskiego, np.:

• ustawa z 27 grudnia 1991 r. o środkach masowego przekazu,Ustawa federalna nr 2124-I, „Ведомости Съезда народных депутатов Российской Федерации и Верховного Совета Российской Федерации”, nr 7 z 1992 r., s. 300.
• ustawa z 17 listopada 1995 r. o działalności architektonicznej w Federacji Rosyjskiej,Ustawa federalna nr 169-ФЗ, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 47 z 1995 r., s. 4473.
• ustawa z 26 grudnia 1995 r. o geodezji i kartografii,Ustawa federalna nr 209-ФЗ, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 1 z 1995 r., s. 2.
• ustawa z 6 stycznia 1999 r. o ludowym rzemiośle artystycznym,Ustawa federalna nr 7-ФЗ, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 2 z 1999 r., s. 234.
• ustawa z 13 marca 2006 r. o reklamie.Ustawa federalna nr 38-ФЗ, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 12 z 2006 r., s. 1232.

5. Dekrety Prezydenta Federacji Rosyjskiej i rozporządzenia Rządu Federacji Rosyjskiej (wymieniane w Kodeksie cywilnym jako inne akty prawne). Zgodnie z art. 4 ustawy o wejściu w życie czwartej części Kodeksu cywilnego zachowały swoją moc dekrety i rozporządzenia w części niestojącej w sprzeczności z przepisami czwartej części Kodeksu cywilnego, np. rozporządzenia Rządu Federacji Rosyjskiej: z 21 marca 1994 r. o minimalnych stawkach wynagrodzenia autorskiego za niektóre rodzaje korzystania z utworów literatury i sztuki,Nr 218, „Собрание актов Президента и Правительства Российской Федерации”, nr 13 z 1994 r., s. 994. z 29 maja 1998 r. o minimalnych stawkach wynagradzania twórców utworów kinematograficznych, których produkcja (zdjęcia) została dokonana do 3 sierpnia 1992 r.,Nr 524, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 22 z 1998 r., s. 2476. Dekret Prezydenta Federacji Rosyjskiej o polityce państwa w zakresie prawa autorskiego i praw pokrewnych z 7 października 1993 r.,Nr 1607, „Собрание актов Президента и Правительства Российской Федерации”,nr 41, z 11 października 1993 r., s. 3920. Dekret Prezydenta Federacji Rosyjskiej o środkach realizacji praw twórców, wykonawców i producentów fonogramów do wynagrodzenia za odtwarzanie dla celów osobistych utworu audiowizualnego lub zapisu dźwiękowego dzieła z dnia 5 grudnia 1998 r.Nr 1471, „Собрание Законодательства Российской Федерации”, nr 49, z 7 grudnia 1998, s. 6016. Na gruncie przepisów czwartej części ГК РФ wydane zostały:

• na podstawie art. 1244 ГК РФ – rozporządzenie Rządu FR nr 992 z 29 grudnia 2007 r. o zatwierdzeniu zasad państwowej akredytacji organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi,Załącznikiem do rozporządzenia są zasady państwowej akredytacji organizacji.
• na podstawie art. 1293 ГК РФ – rozporządzenie Rządu FR nr 285 z 19 kwietnia 2008 r. o zatwierdzeniu zasad wypłaty twórcy wynagrodzenia przy publicznej odsprzedaży oryginałów utworów sztuk plastycznych, autorskich rękopisów (autografów) utworów literackich i muzycznych,Załącznikiem do rozporządzenia są zasady wypłat wynagrodzeń.
• na podstawie art. 1232 ГК РФ – rozporządzenie Rządu FR nr 1020 z 24 grudnia 2008 r. o państwowej rejestracji umów o rozporządzeniu wyłącznym prawem do wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, zarejestrowanej topologii układu scalonego, programu dla elektronicznych maszyn cyfrowych, bazy danych i bezumownego przejścia wyłącznego prawa do wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego, znaku usługowego, oznaczenia miejsca pochodzenia towaru, zarejestrowanej topologii układu scalonego, programu dla elektronicznych maszyn cyfrowych, bazy danych.Załącznikiem do rozporządzenia są zasady państwowej rejestracji umów.

6. Akty federalnych organów władzy wykonawczej. Zgodnie z art. 1246 ГК РФ w przypadkach przewidzianych Kodeksem wydawanie  aktów normatywnych w celach regulowania stosunków w sferze własności intelektualnej dotyczących przedmiotów praw autorskich i pokrewnych należy do upoważnionego do tego federalnego organu władzy wykonawczej, sprawującego prawno-normatywną regulację w zakresie prawa autorskiego i praw pokrewnych.Np. w odniesieniu do zasad formalnych wniosku o rejestrację programu dla elektronicznych maszyn cyfrowych – art. 1262 ГК РФ.Na gruncie czwartej części ГК РФ wydane zostały zarządzenia Ministerstwa Szkolnictwa i Nauki Federacji Rosyjskiej:

• nr 346 z 12 grudnia 2007 r. o zatwierdzeniu administracyjnego regulaminu wykonania przez Federalną Służbę do spraw Własności Intelektualnej, Patentów i Znaków Towarowych, państwowej funkcji w sprawie prowadzenia rejestrów zarejestrowanych przedmiotów własności intelektualnej, publikacji informacji o zarejestrowanych przedmiotach własności intelektualnej, złożonych zgłoszeniach oraz wydanych patentach i świadectwach, o obowiązywaniu, utracie mocy i wznowieniu obowiązywania prawnej ochrony przedmiotów własności intelektualnej, przeniesieniu praw do chronionych przedmiotów, o urzędowej rejestracji przedmiotów własności intelektualnej,Zarejestrowane w Ministerstwie Sprawiedliwości FR 30 maja 2008 r., nr 11785; „Российская газета” (wersja federalna) nr 4691 z 25 czerwca 2008 r. Załącznikiem do zarządzenia jest regulamin prowadzenia rejestrów, zaopatrzony w 4 załączniki (wzory wniosków).
• nr 321 z 29 października 2008 r. o zatwierdzeniu administracyjnego regulaminu wykonania przez Federalną Służbę do spraw Własności Intelektualnej, Patentów i Znaków Towarowych, państwowej funkcji w sprawie rejestracji umów o udzielenie prawa do wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, znaków usługowych, chronionych programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych, baz danych, topologii układów scalonych, a także umów koncesji handlowej na korzystanie z przedmiotów własności intelektualnej, chronionych ustawodawstwem patentowym Federacji Rosyjskiej,Zarejestrowane w Ministerstwie Sprawiedliwości FR 5 marca 2009 r., nr 13482. Załącznikiem do zarządzenia jest regulamin rejestracji programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i baz danych, zaopatrzony w 12 załączników (schematy wykonywania państwowej funkcji rejestracyjnej, wzory wniosków o rejestrację i inne).
• nr 324 z 29 października 2008 r. o zatwierdzeniu administracyjnego regulaminu wykonania przez Federalną Służbę do spraw Własności Intelektualnej, Patentów i Znaków Towarowych, państwowej funkcji w sprawie organizacji przyjmowania wniosków o państwową rejestrację programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i wniosków o państwową rejestrację baz danych, ich rozpatrywania i wydawania w ustalonym trybie świadectw państwowej rejestracji programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i baz danych.Zarejestrowane w Ministerstwie Sprawiedliwości FR 17 grudnia 2008 r., nr 12893; Бюллетен нормативных актов федеральных органов исполнительной власти nr 5 z 2 lutego 2009 r. Załącznikiem do zarządzenia jest regulamin przyjmowania wniosków o państwową rejestrację, zaopatrzony w 7 załączników (wzory wniosków o rejestrację, schemat postępowania, zasady wypełniania wniosków, wzór świadectwa o państwowej rejestracji programu dla elektronicznych maszyn cyfrowych i bazy danych).

Aczkolwiek orzecznictwo sądowe w Federacji Rosyjskiej nie należy do źródeł prawa, niewątpliwą rolę odgrywają materiały pochodzące od sądów wyższych instancji, takie jak postanowienia Plenum Najwyższego Sądu Arbitrażowego Federacji Rosyjskiej i Plenum Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, z uwagi na pojawiającą się konieczność konkretyzacji norm prawnych, wypełnienia luk i zapewnienia jednolitego stosowania prawa.Е. А. Моргунова, Авторское, s. 37; В. А. Хохлов, Авторское, s. 22–23. W wydanym na podstawie art. 44 Konstytucji FR postanowieniu Plenum Sądu Najwyższego FR z 19 czerwca 2006 r. w szczególności podane zostały wyjaśnienia w kwestiach współautorstwa, udzielenia prawnej ochrony utworom zagranicznych twórców, wykonywania uprawnień przez spadkobierców, prawnej ochrony utworu audiowizualnego, kwalifikacji wykonania jako sposobu wykorzystania utworu w publicznym charakterze.Postanowienie Nr 15 О вопросах возникших у судов при рассмотрении гражданских дел связанных с применением законодательства об авторском праве и смежных правах, „Российская газета” z 28 czerwca 2006 r. Szerzej na temat Postanowienia zob. Е. Гаврилов, Комментарий к постановлению Пленума Верховного Суда Российской Федерации от 19 июня 2006 года о вопросах применения законодательства об авторском праве и смежных правах, „Хозяйство и право”, nr 9 z 2006 r. Po wejściu w życie czwartej części Kodeksu cywilnego zostało wydane postanowienie Plenum Sądu Najwyższego FR i Plenum Najwyższego Sądu Arbitrażowego FR z 26 marca 2009 r., wskazujące sądom jednolity sposób postępowania w kwestiach objętych ustawą wprowadzającą część czwartą ГК РФ w życie (np. stosowanie właściwych przepisów do stosunków prawnych powstałych przed 1 stycznia 2008 r., zagadnienia tzw. retroaktywności praw), postanowieniami wspólnymi czwartej część ГК РФ (np. w sprawie sposobu postępowania w sporach dotyczących wynagrodzenia twórcy za wykorzystanie rezultatu działalności intelektualnej, określenia granic pomiędzy umową zbycia prawa wyłącznego do utworu a umową licencyjną, jak również możliwości konwersji nieważnej umowy zbycia prawa wyłącznego do utworu na umowę licencyjną), prawem autorskim (np. „domniemanie” twórczego charakteru przejawu działalności intelektualnej do czasu wskazania dowodu przeciwnego, przy zastrzeżeniu, że brak cechy nowości, unikalności lub oryginalności nie może samoistnie świadczyć o braku twórczego charakteru) i kolejnymi częściami ГК РФ.Postanowienie Nr 5 Plenum Sądu Najwyższego FR i Postanowienie nr 29 Plenum Najwyższego Sądu Arbitrażowego FR О некоторых вопросах, возникших в связи с введением в действе части четвертой Гражданского Кодекса Российской Федерации.

Przy stosowaniu przepisów prawa autorskiego pomocniczą funkcję spełniają wymieniane w doktrynie tzw. zasady prawa autorskiego Federacji Rosyjskiej, wynikające z ogółu norm prawnych regulujących tę materię, pozwalające m.in. na określenie stanowiska w kwestiach, w których brak jest odpowiedzi w obowiązującym prawie:Zob. Е. А. Моргунова, Авторское, s. 15–18; В. А. Хохлов, Авторское, s. 7–9; А. П. Сергеев, Право интеллектуалной собственности в Российской Федерации, Moskwa 2007, s. 21–23; М. А. Невская, Е. Е. Сухарев, Е. Н. Тарасовa, Авторское право в издаельском бизнесе и СМИ, 2008, Rozdział I, § 5.

1. Zasada swobody twórczości i korzystania z jej rezultatów. Wyrażona została w art. 44 ust. 1 Konstytucji Federacji Rosyjskiej.
2. Zasada terytorialnego i narodowego charakteru wyłącznego prawa do utworu. Zasada ta reguluje kwestie obowiązywania prawa autorskiego według kręgu osób uprawnionych. Terytorialny charakter prawa autorskiego wynika z art. 1256 ust. 1 pkt 1 ГК РФ, zgodnie z którym wyłączne prawo do utworów nauki, literatury i sztuki obejmuje utwory ogłoszone na terytorium Federacji Rosyjskiej lub nieogłoszone, ale znajdujące się w jakiejkolwiek obiektywnej formie na jej terytorium, przy uznaniu autorstwa niezależnie od obywatelstwa twórcy. Narodowy charakter prawa autorskiego (inaczej zasada obywatelstwa) zawarty został w art. 1256 ust. 1 pkt 2 ГК РФ, w myśl którego wyłączne prawo do utworów nauki, literatury i sztuki obejmuje utwory ogłoszone poza granicami Federacji Rosyjskiej lub nieogłoszone, ale znajdujące się w jakiejkolwiek obiektywnej formie za jej granicami, przy uznaniu autorstwa obywateli Federacji Rosyjskiej.
3. Zasada dwoistego charakteru prawa autorskiego. Zasada ta znajduje swoje odzwierciedlenie w art. 1226, 1228, 1255, 1263, 1265– 1270 i 1294 ГК РФ. Na prawo autorskie składają się autorskie prawa majątkowe (wyłączne prawo korzystania z utworu i rozporządzania nim – art. 1270 ГК РФ) oraz autorskie prawa niemajątkowe (prawo do autorstwa i do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem – art. 1265 ГК РФ, prawo do nienaruszalności utworu – art. 1268 ГК РФ i in.).
4. Zasada ochrony prawem autorskim formy utworu jako rezultatu działalności twórczej. Pośrednio zasada ta wyrażona została w art. 1259 ust. 5 ГК РФ, zgodnie z którym prawo autorskie nie obejmuje idei, koncepcji, zasad, metod, postępowań, systemów, sposobów, rozwiązań zadań technicznych, organizacyjnych i innych, odkryć, faktów, języka programowania, czyli wszystkiego, co nie odnosi się do formy utworu.
5. Zasada równowagi interesów twórcy i społeczeństwa. Podnosi się argument, że utwór jest nie tylko rezultatem działalności twórczej, ale też stanowi dobro kultury. Zgodnie z art. 44 ust. 2 Konstytucji każdy ma prawo uczestnictwa w życiu kulturalnym i korzystania z instytucji kultury oraz dostępu do dóbr kultury. Realizacja tych praw powoduje, że ustawodawca niejednokrotnie ogranicza monopol twórcy, ustanawiając przypadki swobodnego korzystania z utworów (art. 1273–1280 ГК РФ). Ponadto ponieważ niektóre utwory są niezbędne dla realizacji funkcji publicznych i normalnego funkcjonowania społeczeństwa, ustawodawca wyłączył szereg rezultatów działalności twórczej z kategorii przedmiotów prawa autorskiego, np. oficjalne dokumenty, symbole i znaki państwowe (art. 1259 ust. 6 ГК РФ).
6. Zasada powstania prawa autorskiego na skutek stworzenia utworu. Zgodnie z art. 1259 ГК РФ dla powstania, wykonywania i ochrony praw autorskich nie jest wymagana ani rejestracja utworu, ani spełnienie jakichkolwiek innych formalności.
7. Zasada ograniczenia w czasie prawa wyłącznego. Zgodnie z art. 1281 ГК РФ co do zasady prawo wyłączne do utworu obowiązuje w czasie życia twórcy i 70 lat po jego śmierci, licząc od 1 stycznia roku następnego.
8. Zasada największej pełni praw autorskich. Zasada ta, wynikająca z art. 2 i 18 Konstytucji Federacji Rosyjskiej, znajduje swoje odzwierciedlenie w art. 1270 ust. 2 ГК РФ. Przepis ten wskazuje przykładowe sposoby korzystania z utworu, w stosunku do których twórcy przysługuje prawo wyłączne. Otwarty katalog pól eksploatacji wskazuje na to, że twórcy służy wyłączne prawo do wszystkich możliwych sposobów wykorzystania utworu.
9. Zasada swobody zawarcia umowy przenoszącej prawa autorskie lub uprawniającej do korzystania z praw autorskich (prawo autorskie określa tylko warunki takich umów).

Obecnie – zdaniem doktryny – można mówić o prawie autorskim z jednej strony zarówno jako o samodzielnej instytucji czy gałęzi prawa cywilnego, z drugiej strony – jako o elemencie prawa własności intelektualnej.В. А. Хохлов, Авторское, s. 9. O zakresie regulacji czwartej części Kodeksu cywilnego może świadczyć wyraźnie już treść art. 1225 ГК РФ, wskazująca enumeratywnie przedmioty własności intelektualnej.Utwory nauki, literatury i sztuki; programy dla elektronicznych maszyn cyfrowych; bazy danych; wykonania; fonogramy; nadania programów radiowych lub telewizyjnych antenowe lub kablowe (emitowane przez organizacje nadające za pomocą anteny lub kablowo); wynalazki; wzory użytkowe; wzory przemysłowe; osiągnięcia selekcyjne; topologie układów scalonych; tajemnica produkcji (know-how); firma; znaki towarowe i znaki usługowe; oznaczenia miejsc pochodzenia towaru; oznaczenia handlowe.Pozwala to, zdaniem części doktryny, na uznanie rozdziału 69 ГК РФ za część ogólną dla całej kodeksowej regulacji prawa wytworów ludzkiego intelektu, aczkolwiek wątpliwości może budzić zamieszczenie w ramach tego rozdziału przepisów mających znaczenie tylko dla niektórych rodzajów własności intelektualnej, np. art. 1239 ГК РФ (licencja przymusowa), art. 1240 ГК РФ (wykorzystanie rezultatu działalności intelektualnej w obiekcie złożonym), art. 1245 ГК РФ (wynagrodzenie za swobodne odtworzenie fonogramów i utworów audiowizualnych w celach osobistych), art. 1247 ГК РФ (rzecznicy patentowi).Ю. Л. Мареев, (w:) Интеллектуалная, s. 104–105. Jednocześnie w doktrynie zwraca się uwagę, że rozdział 69 ma mało cech charakterystycznych dla ogólnych zasad.В. А. Хохлов, Авторское, s. 9, 20–22.

Czwarta część Kodeksu cywilnego w znaczącej części powtarza postanowienia dotychczasowych aktów prawnych odnoszących się do własności intelektualnej, w tym ustawy z 1993 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wśród nowo wprowadzonych regulacji w sferze prawa autorskiego na uwagę zasługuje:Zob. Komentarz z 14 marca 2007 r. Rosyjskiej autorsko-prawnej organizacji КОПИРУС do czwartej części Kodeksu cywilnego FR oraz Tabelę porównującą całość czwartej części Kodeksu cywilnego z ustawą o prawie autorskim z 1993 r.: http://www.copyright.ru

1. Możliwość zawarcia umowy przenoszącej prawo wyłączne do utworu w pełnym zakresie, tj. na wszystkich polach eksploatacji, na cały okres obowiązywania tego prawa i bez ograniczeń terytorialnych (art. 1234 i 1285 ГК РФ). Ustawa z 1993 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przewidywała istnienie dwóch rodzajów umów: „umowę autorską o przeniesienie praw wyłącznych” i „umowę autorską o przeniesienie praw niewyłącznych”. Pomimo mogącego wprowadzać w błąd nazewnictwa obie umowy miały charakter umów licencyjnych, pierwsza odpowiadała umowie licencyjnej wyłącznej, a druga – umowie licencyjnej niewyłącznej.
2. Uznanie umowy za niezawartą, jeśli nie określono w niej wielkości wynagrodzenia lub sposobu jego wyliczenia (art. 1234 i 1235 ГК РФ).
3. Określenie ustawowych gwarancji wypłaty twórcom należnego im wynagrodzenia. Zgodnie z art. 1237 ust. 4 ГК РФ w przypadku naruszenia przez licencjobiorcę warunków wypłaty wynagrodzenia z tytułu korzystania z utworu licencjodawca może odstąpić od umowy i domagać się naprawienia szkody.
4. Zapewnienie twórcy prawa żądania wykonania obowiązku korzystania z utworu w przypadkach określonych w umowie, zwłaszcza w licencyjnej umowie wydawniczej (art. 1287 ГК РФ).
5. Ochrona twórców i wydawców przed możliwością zablokowania korzystania z utworów złożonych określonych w art. 1240 ust. 1 ГК РФ (takich jak np. filmy, inne utwory audiowizualne, produkty multimedialne) przez twórców poszczególnych wkładów. W art. 1240 ust. 1 ГК РФ ustanowione zostało domniemanie przeniesienia prawa wyłącznego do wkładów na osobę organizującą powstanie utworu złożonego oraz reguła, zgodnie z którą zawarcie umowy licencyjnej następuje w tym przypadku na cały czas i w odniesieniu do całego obszaru obowiązywania prawa wyłącznego (jeśli umowa nie stanowi inaczej). Regulację tę uzupełniają przepisy szczególne odnoszące się do utworów audiowizualnych (art. 1263 ГК РФ).
6. Uporządkowanie przepisów dotyczących organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. W szczególności wyraźnie przewidziano, że organizacje powinny opierać się na członkostwie (art. 1242 ГК РФ), podlegać akredytacji państwowej (jeśli zamierzają działać w imieniu wszystkich posiadaczy praw), co z kolei wiąże się z obowiązkiem przyjmowania w poczet członków organizacji wszystkich zwracających się o to uprawnionych z tytułu praw autorskich (art. 1244 ГК РФ).
7. Objęcie ochroną postaci występującej w utworze (art. 1259 ust. 7 ГК РФ), jeżeli z uwagi na jej charakter można uznać ją za samodzielny rezultat pracy twórczej twórcy i jeśli spełnia przesłanki wskazane w ust. 3.
8. Zapewnienie twórcom odrębnego prawa do nienaruszalności utworu, zgodnie z którym bez zgody twórcy nie jest dopuszczalne wniesienie do utworu zmian, skrótów i uzupełnień, zaopatrzenie utworu przy jego wykorzystywaniu ilustracjami, przedmową, posłowiem, komentarzami lub jakimikolwiek objaśnieniami (art. 1266 ust. 1 ГК РФ). W poprzednim stanie prawnym do naruszenia osobistego niemajątkowego prawa twórcy do ochrony jego reputacji mogło dojść tylko w przypadku wniesienia takich zmian, które mogły wyrządzić szkodę w sferze czci i godności twórcy.
9. Niedopuszczalność egzekucji z wyłącznego prawa do utworu przynależnego twórcy, przy możliwości prowadzenia egzekucji z roszczeń twórcy wobec osób trzecich z tytułu umów o zbyciu praw autorskich i umów licencyjnych, a także zysków z tytułu korzystania z utworu (art. 1284 ust. 1 ГК РФ).
10. Szczególne uprawnienia nabywcy oryginału utworu w sytuacji braku przejścia na nabywcę wyłącznego prawa do utworu (art. 1291 ust. 1 ГК РФ). Nabywca oryginału uprawniony jest wówczas bez zgody twórcy i bez wypłaty wynagrodzenia na jego rzecz demonstrować nabyty na własność oryginał i reprodukować go w katalogach wystaw i w publikacjach poświęconych jego zbiorowi, a także przekazać oryginał tego utworu w celu pokazu na wystawach organizowanych przez osoby trzecie.

Część czwarta ГК РФ od chwili jej uchwalenia była zmieniana wielokrotnie,Ustawa federalna nr 318-ФЗ z 1 grudnia 2007 r. („Российская газета” z 5 grudnia 2007 r., nr 272); ustawa federalna nr 104-ФЗ z 30 lipca 2008 r. („Российская газета” z 3 lipca 2008 r., nr 141); ustawa federalna nr 201-ФЗ z 8 listopada 2008 r. („Российская газета” z 11 listopada 2008 r., nr 232); ustawa federalna nr 13-ФЗ z 21 lutego 2010 r. („Российская газета” z 24 lutego 2010 r., nr 37); ustawa federalna nr 17-ФЗ z 24 lutego 2010 r. („Российская газета” z 26 lutego 2010 r., nr 40); ustawa federalna nr 259-ФЗ z 4 października 2010 r. („Российская газета” z 8 października 2010 r., nr 228); ustawa federalna nr 442-ФЗ z 8 grudnia 2011 r. („Российская газета” z 10 grudnia 2011 r., nr 278c); ustawa federalna nr 187-ФЗ z 2 lipca 2013 r. („Российская газета” z 10 lipca 2013 r., nr 148); ustawa federalna nr 185-ФЗ z 2 lipca 2013 r. („Российская газета” z 10 lipca 2013 r., nr 148); ustawa federalna nr 222-ФЗ z 23 lipca 2013 r. („Российская газета” z 25 lipca 2013 r., nr 161). podczas gdy poprzednia ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1993 r. w czasie całego jej obowiązywania została zmieniona zaledwie dwukrotnie (w 1995 r. i w 2004 r.).

W dniu 12 marca 2014 r. Prezydent Federacji Rosyjskiej podpisał kolejną ustawę federalną zmieniającą postanowienia ГК РФ w przedmiocie prawa własności intelektualnej.Ustawa federalna nr 35-ФЗ z 12 marca 2014 r. О внесении изменений в части первую, вторую и четвертую Гражданского кодекса Российской Федерации и отдельные законодательные акты Российской Федерации („Российская газета” z 14 marca 2014 r., nr 59). Projekt najnowszych zmian został opracowany z uwagi na dekret prezydencki wydany w dniu 18 lipca 2008 r.,Dekret Nr 1108 О совершенствовании Гражданского кодекса Российской Федерации („Российская газета” z 23 lipca 2008 r., nr 155). którego główne założenia obejmowały m.in.:

• dalszy rozwój podstawowych zasad ustawodawstwa cywilnego Federacji Rosyjskiej odpowiadających nowemu poziomowi rozwoju stosunków rynkowych;
• uwzględnienie w przepisach ГК РФ doświadczenia sądów w zakresie jego stosowania i wykładni;
• zbliżenie postanowień ГК РФ do przepisów prawnych Unii Europejskiej;
• wspieranie jednolitości regulacyjnej stosunków cywilnoprawnych w państwach członkowskich Wspólnoty Niepodległych Państw.

Prace nad tymi zamierzeniami prowadzone były przez powołaną do tego celu 38-osobową Radę przy Prezydencie Federacji Rosyjskiej, pod przewodnictwem dr. hab. W. F. Jakowlewa. Pracami grupy odpowiedzialnej bezpośrednio za nowelizację przepisów poświęconych materii prawa własności intelektualnej kierowała prof. dr hab. E. A. Pawłowa. W wyniku burzliwych dyskusji nad brzmieniem proponowanych zmianZob.: http://www.copyright.ru/ru/news/main/2012/2/24/GK_popravki_RKS/; http://www.copyright.ru/ru/news/ main/2012/2/20/GK_popravki/  powstały rozwiązania, które objęły nie tylko postanowienia części czwartej ГК РФ, ale również postanowienia innych części Kodeksu cywilnego, nawiązujące do materii prawa własności intelektualnej.

Zmiany wprowadzone ustawą federalną z 12 marca 2014 r. obejmują m.in. przepisy regulujące wzajemne stosunki pomiędzy współuprawnionymi z prawa wyłącznego do rezultatów działalności intelektualnej i środków indywidualizacji, przepisy dotyczące rejestracji praw do niektórych rezultatów działalności intelektualnej lub środków indywidualizacji, przepisy z zakresu umów licencyjnych, w tym wprowadzono instytucję umów licencyjnych otwartych (nowy art. 1286.1 ГК РФ). Rozszerzono zakres dozwolonego użytku utworów chronionych, regulacją dotyczącą programów dla elektronicznych maszyn cyfrowych i baz danych powstałych na zamówienie objęto inne utwory, uszczegółowiono kwestię prawa do wynagrodzenia za wykorzystanie utworów pracowniczych, wyłączono możliwości nieodpłatnego zbycia praw wyłącznych lub udzielenia licencji wyłącznych do utworów pomiędzy organizacjami komercyjnymi, wprowadzono zmiany w przepisach regulujących zagadnienie odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich oraz regulujących sytuację organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi.

Ustawa federalna zmieniająca ГК РФ weszła w życie z dniem 1 października 2014 r.Dla niektórych jej przepisów przewidziano inną datę wejścia w życie. Mając na względzie dalszą debatę nad potrzebami zmian przepisów prawa własności intelektualnej w Rosji, w niedalekiej przyszłości należałoby się spodziewać kolejnych nowelizacji.