D oroczne listopadowe, urządzane wspólnie przez czeską i słowacką palestrę, międzynarodowe spotkania gromadzące adwokatów zainteresowanych historią naszego zawodu mają już sporą tradycję i grono stałych uczestników. Organizatorzy zawsze jednak dbają, aby każdego roku program i nastrój znacząco różniły się od poprzednich. Tym razem zostaliśmy zaproszeni do wygłoszenia referatów w Pilźnie – mieście słynnym nie tylko ze znakomitych tradycji browarnictwa i z zakładów montażowych Skody, ale także z zabudowy centrum, obejmującej między innymi renesansowy ratusz, gotycką katedrę św. Bartłomieja z najwyższą w całych Czechach kościelną wieżą i synagogę imponującą swymi rozmiarami. Zupełnie szczególnym śladem związków tego miasta z dziejami Polski jest wizerunek wielbłąda, stanowiący jeden z elementów miejskiego herbu. Wielbłąd, przyprowadzony przez czeskich rycerzy do Pilzna, był podarunkiem od króla Władysława Jagiełły w podzięce za ich udział – po polsko-litewskiej stronie – w bitwie pod Grunwaldem. Wielkie zwierzę, niewątpliwie rzadka atrakcja w średniowiecznej Europie, musiało być postrzegane jako zdobycz tak sensacyjna, że aż warta utrwalenia po wieki wieków w symbolice miejsca, z którego wywodzili się dzielni czescy wojenni najemnicy.

Ratusz o zgrabnej, nieomal sześciennej bryle, której fasadę zdobią sgraffita przedstawiające kilka kardynalnych cnót przydatnych rządzącym, do dziś służy jako siedziba władz miejskich. Na najwyższej zaś kondygnacji urządzono między innymi nowocześnie wyposażoną salę konferencyjną. W pobliżu stołu prezydialnego przykuwa uwagę umieszczony na ścianie miejski herb wykonany w piaskowcu, a zza szklanych gomółek co godzinę dobiega jasny dźwięk katedralnego dzwonu.

Wprowadzenie do konferencji wygłosił główny jej animator – adwokat dr Stanislav Balík (członek Kolegium Redakcyjnego „Palestry”, w ubiegłych latach sędzia czeskiego Sądu Konstytucyjnego, po zakończeniu dziesięcioletniej kadencji ponownie prowadzi kancelarię adwokacką w Pradze). Ciepłe słowa od gospodarzy regionu skierowała do uczestników Vlasta Formankova – sędzia sądu okręgowego w Pilźnie, do niedawna orzekająca w Sądzie Konstytucyjnym. W części wstępnej zabrali głos także adwokat Petr Polednik – wiceprezes Czeskiej Izby Adwokackiej oraz Viktoria Hellenbart – wiceprzewodnicząca Słowackiej Izby Adwokackiej. Współgospodarzem wydarzenia był w tym roku nadto Wydział Prawa Uniwersytetu Zachodnioczeskiego w Pilźnie, stąd słowo do uczestników pochodzące i od wicedziekana tego Wydziału.

Jedenaście referatów kolejno wygłaszanych ukazywało, w sporym zróżnicowaniu tematycznym, rozmaite wyimki dziejów sądownictwa i adwokatury w Czechach, na Morawach, na Słowacji i w Polsce. Niektóre spośród wystąpień zostały poświęcone wybitnym postaciom palestry poszczególnych ziem. Pisząca te słowa przybliżyła zebranym sylwetki kilku polskich adwokatów, którzy na przestrzeni wieków od XVII do XXI tym się wyróżnili, że byli zarazem wybitnymi twórcami. Wzruszenie towarzyszyło wspomnieniu o adwokacie Stanisławie Mikke – autorze kilku książek i niezliczonych felietonów, scenarzyście filmowym, wieloletnim Redaktorze Naczelnym „Palestry”; przynajmniej kilka spośród obecnych na konferencji osób znało go osobiście jako jednego z tych, którzy w latach 90. XX wieku zacieśniali więzy pomiędzy zawodowymi samorządami sąsiednich słowiańskich krajów.

W opracowaniach czeskich i słowackich uczestników konferencji uderza dokumentacyjna precyzja, dbałość o jak najwierniejsze przekazanie warunków życia i działalności palestry tych ziem w wieku XIX i XX. Nie zabrakło przy tym akcentów nieco lżejszych – takich jak szkicowa prezentacja osiągnięć sportowych adwokatów albo zabarwiona szwejkowskim humorem opowieść o adwokackich ćwiczeniach wojskowych przeprowadzanych za czasów komunizmu.