Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Palestra
1-2/2018

Na okładce: Logo obchodów 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej

Pełny spis treści

Setny rok odrodzonej Adwokatury Polskiej
  • Jacek Trela
W roku 1918 Polacy, po latach życia pod zaborami Rosji, Niemiec i Austrii, znowu byli jednością. Radość z przywrócenia Polski na mapy łączyła się jednak z opanowaniem chaosu w Państwie, ujednoliceniem prawa, które różniło się w zależności od dzielnicy pozaborczej. Nieocenioną rolę w przywróceniu porządku, odbudowie społeczeństwa, tworzeniu nowych struktur sądowniczych i administracyjnych odegrali adwokaci. To oni w pierwszych latach niepodległości pełnili najwyższe funkcje – byli prezesami sądów, prezydentami miast, marszałkami sejmu i senatu, premierami, ministrami…
Skarga nadzwyczajna do Sądu Najwyższego w kontekście skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
  • Michał Balcerzak
Wprowadzona w nowej ustawie o Sądzie Najwyższym(dalej: UoSN) instytucja skargi nadzwyczajnej budzi wiele poważnych zastrzeżeń, w tym co do jej wpływu na zasadę pewności obrotu prawnego, powagę rzeczy osądzonej oraz funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Truizmem jest stwierdzenie, że zmiany ustrojowe w sądownictwie oraz wprowadzanie nowych środków zaskarżenia do systemu prawnego powinny odbywać się z dużo większym rozmysłem. Gdy w ubiegłej dekadzie Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: ETPCz) zwrócił polskiemu ustawodawcy uwagę na brak skutecznego środka zaskarżenia przewlekłości postępowań sądowych, prace nad jego wprowadzeniem zajęły ponad trzy lata. Tymczasem pomiędzy wniesieniem prezydenckiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym, zawierającego przepisy o skardze nadzwyczajnej, a jego uchwaleniem w parlamencie nie minęły trzy miesiące.
Kara 20 lat pozbawienia wolności
  • Magdalena Budyn-Kulik
  • Marek Kulik
Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustawwprowadzono do Kodeksu karnego karę 20 lat pozbawienia wolności – w art. 38 § 2 k.k. jako górną granicę nadzwyczajnie obostrzonej kary pozbawienia wolności, w art. 38 § 3 k.k. przy obligatoryjnym obniżeniu górnej granicy ustawowego zagrożenia określonego na 25 lat oraz w art. 86 § 1 k.k. – jako górną granicę kary łącznej.
Sens i bezsens reguł ne peius w procesie karnym
  • Radosław Koper
Regulacja prawna reguł ne peius to przykład takiego unormowania karnoprocesowego, które wzbudza odczucia dosłownie ambiwalentne. Rzadko się tak zdarza, aby jakaś regulacja czy instytucja prawna wywoływała jednocześnie odczucia pozytywne wynikające z podkreślenia potrzeby jej funkcjonowania w systemie prawnym, ergo uwzględnienia jej niewątpliwych zalet, i zarazem wrażenia ewidentnie negatywne jako konsekwencja jej bezdyskusyjnych wad, których nie sposób zbagatelizować.
Uchylenie zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
  • Kazimierz Postulski
Z dniem 15 kwietnia 2016 r. przywrócona została możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Przypomnijmy, że od 1 lipca 2015 r. nie było to możliwe, w miejsce bowiem wykonywania kary pozbawienia wolności w tym systemie przewidzianego w ustawie z 2007r. wprowadzony został – jako jeden z wariantów kary ograniczenia wolności – obowiązek pozostawania skazanego w miejscu stałego pobytu lub w innym wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego.
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych a konstytucyjne wartości demokratycznego państwa prawa
  • Robert Rynkun-Werner
Pochłonięci w ostatnim czasie bardziej politycznym niż prawnym sporem o kształt koniecznych zmian w wymiarze sprawiedliwości, w tym tych ustrojowych, często nie dostrzegamy przepisów, które budzą wątpliwości natury konstytucyjnej. Jest to o tyle istotne, że przepisy te, w szczególności z zakresu prawa karnego, dotyczą sytuacji, w których ich realne zastosowanie przez sąd radykalnie zmienia ludzkie życie.
Przemoc wobec małoletnich w świetle nowelizacji z 23 marca 2017 r. oraz analizy wyników badań aktowych
  • Dominika Boniecka
Zjawisko przemocy wobec małoletnich stanowi jeden z głównych problemów społecznych o charakterze interdyscyplinarnym, dlatego też jest ono przedmiotem rozlicznych publikacji między innymi z dziedziny prawa, jak i socjologii. Dane statystyczne Komendy Głównej Policji w odniesieniu do przemocy w rodzinie na podstawie procedury „Niebieskiej Karty” wskazują, że w 2016 r. ponad 15% ofiar przemocy w rodzinie stanowiły osoby małoletnie.
Instytucja warunkowego tymczasowego aresztowania w procesie karnym
  • Joanna Szczyrzyca
Tymczasowe aresztowanie stanowi najsurowszy oraz jedyny o charakterze izolacyjnym środek zapobiegawczy. O jego szczególnej pozycji świadczy fakt, że jest on odstępstwem od konstytucyjnej zasady wolności osobistej. Wyjątkowość stosowania tymczasowego aresztowania przewidział również ustawodawca, dopuszczając jego stosowanie jedynie w sytuacji, gdy inne środki zapobiegawcze okazały się niewystarczające.
Konstrukcja podmiotu zobowiązanego do zwrotu korzyści majątkowej w świetle przepisów ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks karny i innych ustaw
  • Joanna Wawrzyniak-Zaczyńska
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 kwietnia 2014 r. spowodowała konieczność wprowadzenia do polskiego porządku prawnego odpowiedniego modelu tzw. konfiskaty rozszerzonej, a co za tym idzie, uregulowania odpowiedzialności majątkowej osób trzecich, które w związku z popełnieniem przestępstwa uzyskały korzyść majątkową, i zagwarantowania im praw procesowych. Dlatego też ustawą z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy Kodeks karny i niektórych innych ustaw polski ustawodawca zdecydował się przywrócić na grunt prawa karnego podmiot zobowiązany do zwrotu korzyści.
Dochodzenie odszkodowania na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3a i 3b Prawa autorskiego ze szczególnym uwzględnieniem wykładni pojęcia „stosowne wynagrodzenie”
  • Piotr Piesiewicz
Problem możliwości dochodzenia „krotności” odszkodowania za naruszenia autorskich praw majątkowych jest zagadnieniem często poruszanym zarówno w literaturze przedmiotu, jak i orzecznictwie sądowym. Już na wstępie należy zaznaczyć, że art. 79 ust. 1 pkt 3 pr. aut., mimo jasno sformułowanego brzmienia, stanowi bardzo często źródło rozbieżnej wykładni. W konsekwencji zarówno doktryna, jak i orzecznictwo, dokonując jego interpretacji, często dochodzą do różnych wniosków.
Instytucja klienteli w prawie europejskim w świetle strasburskich standardów orzeczniczych
  • Robert Tabaszewski
Potrzeba unormowania stosunków zarobkowych opartych na relacji „kupiec”–„klient” pojawiła się na kontynencie europejskim wraz z upowszechnieniem systemu gospodarki towarowo-kapitałowej, gdzie o powodzeniu kupca na danym rynku decydował stopień zbytu na oferowane przez niego towary . Pierwsze regulacje dotyczące prawa kupca do posiadania właściwie ukształtowanych relacji z klientem znalazły się w ustawodawstwie miast włoskich i niemieckich lokowanych na prawie magdeburskim (Magdeburger Recht) i lubeckim (Lübische Recht) .
Programy komputerowe jako przedmiot ochrony
  • Anna Stasiak-Apelska
Pojęcie utworu podlegało daleko idącej ewolucji od zarania prawnej regulacji ochrony twórczości w początkach XIII w. aż do czasów współczesnych, poczynając od dzieł literackich wydawanych drukiem w formie książek , do specyfikacji istotnych warunków zamówienia publicznego. Można śmiało postawić tezę, że niewielu efektom pracy umysłowej człowieka nie przypisano jeszcze statusu utworu, przedmiotu prawa autorskiego, czy to w doktrynie, orzecznictwie, czy choćby w deklaracjach zainteresowanych osób .
Postępowanie restrukturyzacyjne a odpowiedzialność karna członków zarządu spółek i likwidatorów za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w terminie
  • Monika Maśnicka
Przepisy ustawy Prawo upadłościowe nakładają na określone podmioty obowiązek wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości w przypadku wystąpienia stanu niewypłacalności. Niewystąpienie z takim wnioskiem – poza odpowiedzialnością odszkodowawczą oraz możliwością orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej – może prowadzić do odpowiedzialności karnej.
Solidarna odpowiedzialność pełnomocnika do złożenia deklaracji VAT-R
  • Piotr Kantorowski
Artykuł przedstawia zmiany wprowadzone ustawą z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw w zakresie wprowadzonej tą nowelizacją odpowiedzialności solidarnej pełnomocników rejestrujących podatników jako podatnik VAT czynny wraz z podatnikiem za zobowiązania tego ostatniego. Celem artykułu jest rozważenie, czy wprowadzone zmiany mogą być uznane za zgodne z porządkiem konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz prawem unijnym.
Propozycje modelowych założeń reformy aplikacji adwokackiej
  • Maciej Gutowski
  • Piotr Kardas
Dostęp do zawodów prawniczych oraz zasady odbywania aplikacji od lat stanowią przedmiot kontrowersji, sporów i różnych, czasami radykalnych „reform”. Od momentu transformacji ustrojowej w zasadzie każda większość polityczna wprowadzała do modelu kształcenia prawników zmiany, konsekwentnie pomijając przy tym sprawdzoną w wielu systemach koncepcję uczynienia z godności sędziego korony zawodów prawniczych. Szczęśliwie, niezależnie od modyfikacji otwierających ponad – jak się wydaje – racjonalnie postrzegane społeczne potrzeby dostęp do zawodu adwokata, dotychczas nie kwestionowano zasady prowadzenia praktycznego kształcenia przyszłych adwokatów w ramach samorządu adwokackiego.
Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 4 października 2017 r., C-164/16*
  • Michał Majczyna
  • Jacek Matarewicz
Teza glosowanego wyroku: Wyrażenie „umowa najmu (...), która zawiera klauzulę o przeniesieniu własności w następstwie normalnych zdarzeń nie później niż z chwilą zapłaty ostatniej raty”, użyte w art. 14 ust. 2 lit. b dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – dalej: dyrektywa 2006/112 – należy interpretować w ten sposób, że znajduje ono zastosowanie do umowy wzorcowej najmu z opcją wykupu, jeżeli z warunków finansowych umowy można wywnioskować, iż skorzystanie z opcji jawi się jako jedyny gospodarczo racjonalny wybór, którego leasingobiorca może dokonać w odpowiednim czasie, jeżeli umowa została do końca wykonana, czego zbadanie należy do sądu krajowego.
Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 6 kwietnia 2016 r., II AKa 67/16*
  • Anna Marcinkowska
Tezy glosowanego wyroku: Znając przyczynę wystąpienia skutku, należy rozważyć, czy działanie, które zostało zaniechane, wyeliminowałoby ten skutek. Ustalić zatem należy, czy w razie wykonania przez oskarżonych zaniechanego działania skutek w postaci zerwania przewodu i gwałtownego wyzwolenia energii elektrycznej wystąpiłby. Innymi słowy, czy zachowanie, którego oskarżeni zaniechali, wyeliminowałoby ten skutek.
Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 12 maja 2015 r., IV CSK 509/15*
  • Michał Warciński
Teza glosowanego postanowienia: W wyniku majątkowego usamodzielnienia przedsiębiorstw państwowych w postaci ich uwłaszczenia w odniesieniu do urządzeń przesyłowych uwłaszczenie to miało ten skutek, że powodowało nie tylko przekształcenie przysługującego przedsiębiorstwom prawa zarządu urządzeń przesyłowych w prawo ich własności (w dniu 7 stycznia 1991 r.). Doszło także do przekształcenia tego tytułu prawnego we właściwe prawo podmiotowe o treści, z której wynika uprawnienie do dalszego korzystania z nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, na których umiejscowione zostały urządzenia energetyczne.
Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2016 r., III CZP 57/16
  • Artur Kappel
Teza glosowanej uchwały: Samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste może nabyć jej własność przez zasiedzenie. Sąd Najwyższy odpowiedział pozytywnie na przedstawione do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi tego Sądu zagadnienie prawne: „Czy samoistny posiadacz nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste osobie trzeciej może nabyć własność tej nieruchomości przez zasiedzenie?”
Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych
  • Monika Strus-Wołos
W dniu 1 grudnia 2017 r., uchwałą w sprawie III CZP 65/17, SN rozstrzygnął, że członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który objął tę funkcję już wtedy, gdy spółka była niewypłacalna, ponosi odpowiedzialność przewidzianą w art. 299 k.s.h. za długi spółki powstałe po objęciu przezeń funkcji, także wówczas, gdy zgłoszony przez niego wniosek o ogłoszenie upadłości spółki zostałby oddalony na tej podstawie, że majątek spółki nie wystarczyłby na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego lub wystarczyłby jedynie na zaspokojenie tych kosztów. W praktyce orzeczniczej doszło bowiem do rozbieżności.
Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego
  • Zbigniew Szonert
Wnioskiem z 10 kwietnia 2017 r. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł o podjęcie, w składzie siedmiu sędziów NSA, uchwały wyjaśniającej następujące zagadnienie: „Czy do uznania, że poparcie przez mieszkańca jednostki samorządu terytorialnego wniosku o przeprowadzenie referendum lokalnego zostało udzielone w sposób prawidłowy, konieczne jest zawarcie, przez popierającego wniosek na karcie poparcia referendum, wszystkich danych osobowych i daty udzielenia poparcia określonych w art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 400)”.
Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (październik–grudzień 2017 r.)
  • Marek Antoni Nowicki
Obowiązek państwa przyjęcia właściwych regulacji dla ochrony życia musi być rozumiany w sensie obejmującym również obowiązek zapewnienia skutecznego ich działania w praktyce. Obejmuje więc również konieczne środki ich implementacji, w tym kontroli i wprowadzania w życie. W tym rozumieniu w wyjątkowych okolicznościach na podstawie części materialnej art. 2 Konwencji może pojawić się odpowiedzialność państwa z powodu działań lub zaniechań instytucji opieki medycznej.
Czy odnoszące się do instytucji wznowienia postępowania granice, o których mowa w art. 412 § 1 k.p.c., obejmują także podstawy prawne i faktyczne pozwu bądź wniosku, który inicjował wznowione postępowanie?
  • Ewa Stawicka
W komentarzach najczęściej stwierdza się, że sformułowanie art. 412 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego – „sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia” – oznacza granice w dwojakim znaczeniu: zakresu zaskarżenia oraz kierunku żądanej kontroli, tj. określonej podstawy wznowienia. Podnosi się również, że nie koliduje z regułą wyrażoną w art. 412 § 1 branie przez sąd pod uwagę z urzędu przyczyn odrzucenia pozwu – a to ze względu na odpowiednie stosowanie w kwestiach wznowieniowych przepisów o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.
Merry Christmas czy Seasons Greetings, czyli rozważania o europejskiej tożsamości
  • Andrzej Tomaszek
Mamy za sobą Święta Bożego Narodzenia, rozpoczął się kolejny rok zbliżający nas do trzeciej dekady XXI wieku. Wśród otrzymanych od przyjaciół i zawodowych kolegów – tak tradycyjną, jak i elektroniczną pocztą – kartek świątecznych znowu znacząco przeważały te z seasons greetings, czyli życzenia z okazji jakichś świąt, a nie Świąt Bożego Narodzenia. Znikoma liczba kartek z merry Christmas utwierdziła mnie w przekonaniu, że dla większości z nas – Europejczyków – duchowy wymiar tych świąt, ich istota i charakter zaniknęły lub co najmniej straciły na znaczeniu.
Umorzenie postępowania nagrodą za postawę sprawcy wypadku
  • Wojciech Kotowski
Kierująca samochodem osobowym marki Nissan Primera stanęła przed Sądem Rejonowym w O. w charakterze oskarżonej o popełnienie przestępstwa określonego w art. 177 § 1 k.k. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że zarzut spowodowania wypadku drogowego jest słuszny, ponieważ wykonując na skrzyżowaniu manewr skręcenia w prawo, nie ustąpiła pierwszeństwa dwóm kobietom poruszającym się oznakowanym przejściem dla pieszych z lewej na prawą stronę, patrząc z pozycji kierującej.
Bernard Robertson, G. A. Vignaux, Charles E. H. Berger, Interpreting Evidence. Evaluating Forensic Science in the Courtroom
  • Anna Ibek
Od kilku lat z coraz większą intensywnością mówi się o konieczności zmiany paradygmatu w kryminalistyce i wprowadzeniu innego, odbiegającego od dotychczasowych standardów, sposobu jej uprawiania. Rzecz dotyczy kwestii opiniowania kryminalistycznego w ramach wybranych ekspertyz. Zrozumienie tej złożonej problematyki wraz z rozpoznaniem potrzebnych zmian w tym zakresie wymaga posiadania dobrze ugruntowanej wiedzy z zakresu m.in. ogólnej metodologii nauk, logiki oraz statystyki.
Adwokat Jan Maciaszek (1876–1932) – pierwszy polski prezydent Bydgoszczy
  • Katarzyna Mróz
  • Janusz Kanimir
Oficjalne obchody Stulecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej rozpoczęły się 12 stycznia 2018 r. podczas Spotkania Noworocznego w Warszawie, w którym wzięli udział członkowie Naczelnej Rady Adwokackiej, przedstawiciele rad adwokackich oraz Krajowej Rady Sądownictwa, a także przybyli goście, m.in. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf oraz Rzecznik Praw Obywatelskich dr Adam Bodnar.
Witold Mielcarzewicz (1870–1933). Pierwszy polski prezes Wydziału Izby Adwokackiej i pierwszy dziekan Rady Adwokackiej w Toruniu
  • Janusz Kutta
Witold Mielcarzewicz, adwokat i notariusz w Toruniu, w urzędowym akcie zgonu (brak aktu urodzenia) zapisany został jako osoba trojga imion: Pankracy Józef Witold. Także w aktach toruńskiej Parafii pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty ma trzy imiona: Paweł Józef Witold. Tę występującą w aktach różnicę rozstrzygnął sam Mielcarzewicz, który konsekwentnie podawał tylko jedno imię – Witold.
Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej
  • Andrzej Bąkowski
Prezydium NRA zaakceptowało wybór nowego ubezpieczyciela w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC adwokatów i udzieliło upoważnienia adw. Jackowi Treli, prezesowi NRA i adw. Henrykowi Stabli, skarbnikowi NRA do podpisania umowy generalnej z Towarzystwem Ubezpieczeniowym Hestia.
Jubileusz 90-lecia urodzin Adwokata Andrzeja Bąkowskiego
  • Maciej Kwiek
23 listopada 2017 r. adwokat Andrzej Bąkowski, członek Kolegium „Palestry” i wieloletni jej Autor, obchodził Jubileusz 90-lecia urodzin. Ten Jubileusz był okazją do zorganizowania szczególnego spotkania, które odbyło się w gościnnym domu Jubilata. W spotkaniu udział wzięli: redaktor naczelny „Palestry” adw. Czesław Jaworski, zastępca redaktora naczelnego adw. prof. UW, dr hab. Adam Redzik, dyrektor Biura Naczelnej Rady Adwokackiej Łukasz Tkacz, syn Jubilata adw. Julian Bąkowski, Grażyna Oziemska z biura Wyższego Sądu Dyscyplinarnego Adwokatury oraz Anna Grabowska i piszący te słowa z redakcji „Palestry”.
Antonín Mokrý – nowy prezes CCBE
  • Ewa Stawicka
Członek Prezydium Czeskiej Izby Adwokackiej (ČAK) Antonin Mokrý osiągnął znaczący międzynarodowy sukces. Na sesji plenarnej w Brukseli w listopadzie 2017 r. został wybrany Prezesem Rady Europejskich Izb Adwokackich (CCBE) na roczną kadencję i rozpoczął sprawowanie tej funkcji z dniem 1 stycznia 2018 r.
Tom trzeci Słownika Biograficznego Adwokatów Polskich obejmujący 330 życiorysów adwokatów zmarłych w latach 1945–2010 już dostępny
Obchody 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej zainaugurowaliśmy wydaniem przygotowywanego w trudzie od dziesięciu lat tomu trzeciego Słownika Biograficznego Adwokatów Polskich.
Adwokat Waldemar Gujski powtórnie wyróżniony przez Chambers & Partners
Chambers & Partners, chyba najbardziej szanowany międzynarodowy podmiot oceniający firmy prawnicze oraz prawników działających w różnych dziedzinach prawa, uhonorowała po raz kolejny współpracującego od lat z „Palestrą” adwokata Waldemara Gujskiego, wybitnego specjalistę w dziedzinie prawa pracy, uznając go za jedynego w Polsce Senior States-man z zakresu prawa pracy.
Sprostowanie i uzupełnienie
W „Palestrze” 2017 nr 11 (s. 135–137), we wspomnieniu poświęconym śp. adwokatowi Andrzejowi Warfołomiejewowi, znalazła się informacja o losach wojennych Jego Ojca Borysa Warfołomiejewa. Rodzina zwróciła uwagę, że Borys Warfołomiejew był żołnierzem 27 Wołyńskiej Dywizji Armii Krajowej, a nie żołnierzem Okręgu Wileńskiego AK, jak podano we wspomnieniu.

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".