Wydanie 3/2018

Palestra
3/2018

Na okładce: William Turner, Rain, Steam and Speed – The Great Western Railway, obraz olejny, 1844, National Gallery w Londynie Opracowanie: Artur Tabaka

Pobierz wersję PDF

Pełny spis treści

Palestra 3/2018, s. 5 - 11

Pozakodeksowe przypadki wygaśnięcia stosunku pracy

Andrzej Świątkowski

Przepis art. 63 k.p. stanowi, że umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w Kodeksie pracy oraz w przepisach szczególnych. Najbardziej popularne w języku prawniczym określenia bliskoznaczne dla ustawowego terminu „wygaśnięcie” umowy o pracę to „wygaśnięcie”, „ustanie” i „zaprzestanie obowiązywania” zobowiązaniowej podstawy prawnej kreującej więź prawną – stosunek pracy.

Palestra 3/2018, s. 12 - 18

Zakres ochrony finansowych interesów klientów biur podróży na wypadek niewypłacalności przedsiębiorcy w świetle prawa unijnego

Patrycja Dolniak

Doniosłość obowiązku zabezpieczenia interesów finansowych klientów biur podróży na wypadek niewypłacalności przedsiębiorcy, w świetle licznych problemów finansowych, z jakimi rynek turystyczny musiał się mierzyć ostatnimi laty, nie powinna już budzić wątpliwości. Transgraniczny charakter usług wymaga przy tym zagwarantowania maksymalnie zbliżonego poziomu ochrony turystów w państwach członkowskich.

Palestra 3/2018, s. 19 - 25

Egzekucja należności publicznoprawnych w kontekście uwzględnienia przez sąd powszechny skargi pauliańskiej (art. 527 k.c.) wniesionej przez wierzyciela publicznoprawnego

Paweł Kamiński

Rozważania na temat statusu prawnego dłużnika pauliańskiego w postępowaniu egzekucyjnym Należności o charakterze danin publicznoprawnych są bardzo specyficznym rodzajem zobowiązań. Z definicji tego pojęcia zawartego w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych dowiemy się, że w skład danin publicznych zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw.

Palestra 3/2018, s. 26 - 33

Piecza naprzemienna w polskim prawie rodzinnym

Karolina Kędziera
Małgorzata Stępień

Piecza nad osobą dziecka stanowi najszerszy składnik władzy rodzicielskiej. Mieszczą się w niej wszelkie obowiązki i uprawnienia rodziców dotyczące osoby dziecka, których przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie wyłączają z zakresu władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska jest jedną z najważniejszych instytucji prawnych, unormowanych w k.r.o.

Palestra 3/2018, s. 34 - 39

Dopuszczalność inżynierii wstecznej w prawie europejskim w świetle wyroku w sprawie SAS Institute Inc. przeciwko World Programming Ltd.

Konrad Purzycki

Od pewnego czasu, śledząc zapytania na forach internetowych, zarówno prawnych, jak i informatycznych, można napotkać pytania odnoszące się do zgodności z prawem stosowania metody inżynierii wstecznej. Niestety refleksja dotycząca odpowiedzi prawników na zasadnie postawione pytania prawne jest daleka od satysfakcjonującej.

Palestra 3/2018, s. 40 - 45

Przestępstwo rynkowej manipulacji w kontekście postanowień dyrektywy w sprawie sankcji karnych za nadużycia na rynku

Jarosław Szewczyk

Przestępstwo rynkowej manipulacji omawiane było już w wielu opracowaniach. Z reguły poświęcone są one różnego rodzaju typom, względnie najczęściej spotykanym w praktyce mechanizmom, manipulacji na rynku.

Palestra 3/2018, s. 46 - 51

Uzasadnienie wyroku i zapowiedź apelacji w sprawie karnej – stan AD 2017 – po „reformie reformy” procedury karnej

Jacek Kędzierski

Nie jestem perfekcyjnym praktykiem. Niekiedy zbytnio nie przykładam się do poszerzania wiedzy prawniczej. Popełniam drobne grzeszki, głównie przez zaniechanie. Ostatnio popełnianym grzechem jest nieanalizowanie zdigitalizowanych treści dzienników ustaw odnośnie do zmian w kodeksach, a poleganie na nowo wydanych zbiorach kodeksów – czerwonym – karnym, zielonym – cywilnym itd. Przeglądanie treści nowych nabytków raczej nie wprowadza mnie w stan szczególnego zdziwienia czy też zdenerwowania.

Palestra 3/2018, s. 52 - 61

Rejestracja rozprawy głównej przez przedstawicieli środków masowego przekazu (art. 357 k.p.k.)

Sebastian Brzozowski

Jawność rozprawy głównej jest jedną z istotnych zasad procesu karnego. Znajduje ona swoje oparcie nie tylko w przepisach Kodeksu postępowania karnego, ale przede wszystkim uregulowana jest w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 45 ust. 1 ustawy zasadniczej zagwarantowane zostało prawo do jawnego, publicznego rozpoznania sprawy przez właściwy, niezawisły i bezstronny sąd, bez nieuzasadnionej zwłoki. Jawność rozpoznania sprawy jest więc jednym z elementów prawa do sądu.

Palestra 3/2018, s. 62 - 71

(Nie)konstytucyjność obligatoryjnego przekazania sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia

Marcin Mrowicki

Celem niniejszego artykułu jest analiza konstytucyjności oraz ewentualne dokonanie prokonstytucyjnej wykładni art. 5 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Przepis ten wprowadził obligatoryjne przekazanie sprawy prokuratorowi na jego wniosek w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia. W toku nowelizacji wyłączono zastosowanie art. 344a § 3 k.p.k. Tym samym zażalenie na postanowienie o przekazaniu miało być niedopuszczalne.

Palestra 3/2018, s. 72 - 80

Odstąpienie od obowiązku zawiadomienia prokuratora o przestępstwie – analiza nowego uprawnienia Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

Maciej Białuński

Ustawą z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (dalej: ustawa antyterrorystyczna) wprowadzono do polskiego porządku prawnego nową instytucję pozwalającą na pozyskanie do współpracy osób działających na rzecz innego państwa lub organizacji.

Palestra 3/2018, s. 81 - 85

Wygaśnięcie decyzji Prezesa UKE zastępującej umowę stron w postępowaniu odwoławczym przed sądem cywilnym

Łukasz Dąbrowski

Działalność przedsiębiorców telekomunikacyjnych przejawia się w wielu aspektach. Jednym z nich jest podejmowanie współpracy między operatorskiej w zakresie dostępu telekomunikacyjnego. Warunki dostępu telekomunikacyjnego i związanej z tym współpracy przedsiębiorcy ustalają w umowach o dostępie telekomunikacyjnym.

Palestra 3/2018, s. 86 - 91

Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2017 r., IV CZ 140/16*

Cezary Waldziński

Teza glosowanego postanowienia: Jeżeli zakończone zostało postępowanie odwoławcze w sprawie o zniesienie współwłasności i w postanowieniu sądu rozstrzygnięto także o żądaniu obejmującym zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, to uczestnikowi postępowania mógł przysługiwać jedynie środek zaskarżenia w postaci skargi kasacyjnej, niezależnie od tego, jaką część wspomnianego postanowienia zamierzał on zaskarżyć. Należy zatem podzielić stanowisko o niedopuszczalności apelacji (art. 370 k.p.c.).

Palestra 3/2018, s. 92 - 96

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2016 r., III CZP 19/16

Tobiasz Nowakowski

Teza glosowanego wyroku: Upływ oznaczonego w umowie czasu trwania poręczenia nie wyłącza obowiązku poręczyciela zaspokojenia roszczenia, którego wierzyciel dochodzi przed sądem, jeżeli powództwo zostało wytoczone przed upływem tego terminu.

Palestra 3/2018, s. 97 - 103

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17 grudnia 2015 r., I CSK 1043/14

Jordan Zafirow

Tezy glosowanego wyroku: Umowa opcji walutowej jest umową odpłatną. Wynagrodzenie ma tu postać premii opcyjnej i przewidziane jest dla podmiotu uprawnionego (wystawcy opcji call lub put), przy czym zapłata premii przez kupującego nie stanowi, oczywiście, warunku dojścia do skutku danej umowy opcji walutowej. W ocenie Sądu Najwyższego istnieją uzasadnione podstawy do stwierdzenia, że pomiędzy stronami doszło jednak do skutecznego zawarcia wspomnianych transakcji opcji walutowych, w których przewidziano premie pieniężne wskazane w potwierdzeniach tych transakcji z 30 czerwca 2008 r.

Palestra 3/2018, s. 104 - 109

Glosa do wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z 16 września 2016 r., II K 105/16*

Jan Kulesza

Odstępując wyjątkowo od zasady poprawnego formułowania glos zakazującej obszernego referowania stanu faktycznego, którego dotyczy komentowany judykat, tym razem należy na wstępie przybliżyć okoliczności sprawy, w której zapadło glosowane orzeczenie.

Palestra 3/2018, s. 110 - 114

Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w okresie listopad 2017–luty 2018 r.

Michał Jackowski

1. W okresie od listopada 2017 r. do lutego 2018 r. Trybunał Konstytucyjny wydał kilka wyroków mogących mieć istotne znaczenie dla sądowego stosowania prawa.

Palestra 3/2018, s. 115 - 118

Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych

Monika Strus-Wołos

Sąd Apelacyjny wystąpił z pytaniem prawnym do SN, jaka jest podstawa prawna zadośćuczynienia za niesłuszne umieszczenie nieletniego w schronisku. Brak bowiem stosownej regulacji w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, art. 552 § 4 k.p.k. dotyczy zaś niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania.

Palestra 3/2018, s. 119 - 121

Czy strona umowy przedwstępnej, która jest wyłącznie odpowiedzialna za przyczynę niedojścia do skutku umowy przyrzeczonej, może skutecznie skorzystać z uprawnień przewidzianych w art. 394 § 1 k.c.?

Ewa Stawicka

Hipotezy i dyspozycje norm zapisanych w art. 394 Kodeksu cywilnego są na pierwszy rzut oka całkowicie jednoznaczne. Jak pokazuje praktyka, wrażenie to niekiedy uznawane jest za mylne.

Palestra 3/2018, s. 122 - 125

O nieuchronności dekompozycji i o książkach gorzkich

Andrzej Tomaszek

Stulecie odzyskania polskiej państwowości, jak i bieżąca polityka powinny zachęcać do refleksji nad naszą najnowszą historią. Czy potrafimy wyciągnąć wnioski z tragicznych dla nas wydarzeń XX wieku? Czy uczymy się na błędach popełnianych przez przywódców? Czy znając przeszłość, możemy uniknąć przyszłych tragedii? Zachęcam do lektury powoływanej już na tych łamach Historii politycznej Polski 1935–1945 przedwcześnie zmarłego profesora Uniwersytetu Warszawskiego – Pawła Wieczorkiewicza (wyd. Zysk i S-ka, Warszawa 2014).

Palestra 3/2018, s. 126 - 130

Zbigniew R. Kmiecik, Losy „wariata” i „głupka” w państwie i społeczeństwie

Józef Gierowski

Książka jest oryginalnym i ambitnym przedsięwzięciem wydawniczym. Jej podstawowym celem jest historycznie ujęta prezentacja stosunku państwa i społeczeństwa do osób ujawniających zaburzenia psychiczne, zarówno te najgłębsze o charakterze i nasileniu choroby psychicznej, jak i te upośledzające możliwości adaptacyjne człowieka, wynikające z występowania różnorodnych postaci niedorozwoju umysłowego.

Palestra 3/2018, s. 131 - 133

Posiedzenia plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej Warszawa, 18 listopada 2017 r. Prezes NRA adw. Jacek Trela przedstawił relację z działalności Prezydium NRA oraz aktywności Adwokatury w ostatnim okresie. Poinformował, że przedstawiciele Adwokatury, m.in. adw. Andrzej Zwara, adw. Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska, uczestniczą w pracach parlamentarnego zespołu ds. reformy wymiaru sprawiedliwości.

Palestra 3/2018, s. 134 - 134

Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej z 9 stycznia 2018 r. Prezydium NRA delegowało prezesa NRA adw. Jacka Trelę oraz wiceprezesa NRA adw. prof. Piotra Kardasa na 46th European Presidents’ Conference, która odbyła się w dniach 8–10 lutego 2018 r. w Wiedniu. Prezes J. Trela poinformował, że w czasie konferencji przedstawi informację o stanie praworządności i niezależności prawniczej w Polsce po zmianach legislacyjnych z 2017 r.

Palestra 3/2018, s. 135 - 139

Adwokat Ewelina Wolańska (1931–2017)

Krzysztof Golec

Ewelina Wolańska (z domu Burdecka) urodziła się w dniu 22 listopada 1931 r. w Gdańsku, będącym wówczas Wolnym Miastem Gdańsk. Ojciec Pani Mecenas, Tadeusz Burdecki, wykonywał zawód adwokata w przedwojennej Gdyni, a także po wojnie. Do wybuchu II wojny światowej mieszkała z rodzicami oraz młodszą o trzy lata siostrą Gabrielą w Gdyni. Okres okupacji spędziła z rodziną w Warszawie.

Palestra 3/2018, s. 139 - 140

Adwokat Marek Kotarski (1956–2017)

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

W lutym 2017 roku zaskoczyła nas wiadomość onagłej, tragicznej śmierci przyjaciela adw. Marka Kotarskiego. Cudownego, oddanego kolegi, wspaniałego karnisty, lubianego przez sądy adwokata, anade wszystko znakomitego wykładowcy w ramach szkolenia aplikantów adwokackich. Był dla nas, praktyków prawa karnego, niedoścignionym wzorem wnikliwości i wytrwałości w prowadzonych przez siebie sprawach.

Palestra 3/2018, s. 141 - 142

Marzec ’68

Adam Redzik

W żółtych płomieniach liści brzoza dopala się ślicznie Grudzień ucieka za grudniem, styczeń mi stuka za styczniem Wśród ptaków wielkie poruszenie, ci odlatują, ci zostają Na łące stoją jak na scenie, czy też przeżyją, czy dotrwają I ja żegnałam nieraz kogo i powracałam już nie taka Choć na mej ręce lśniła srogo obrączka srebrna jak u ptaka […]

Palestra 3/2018