Wydanie 11/2018

Palestra
11/2018

STULECIE ADWOKATURY

Pełny spis treści

Palestra 11/2018, s. 5 - 14

Między tradycją a nowoczesnością – wizja rozwoju miesięcznika „Palestra”

Piotr Kardas
Maciej Gutowski

Gdy ukaże się ten numer miesięcznika „Palestra”, będziemy zapewne w trakcie uroczystych obchodów Jubileuszu 100-lecia Odrodzenia Adwokatury Polskiej. Listopadowy numer miesięcznika był pomyślany inaczej niż wszystkie. Miał uświetniać kulminacyjny moment roku jubileuszowego adwokatury, w której historii pismo odegrało niezwykle istotną rolę. Wydarzenia ostatnich miesięcy sprawiły jednak, że realizacja pierwotnych założeń co najmniej w części okazała się niemożliwa. Śmierć legendarnego Redaktora Naczelnego „Palestry” śp. adw. Czesława Jaworskiego oraz wynikające z różnorakich okoliczności zmiany w redakcji spowodowały, że czasopismo znalazło się w szczególnym położeniu.

Palestra 11/2018, s. 15 - 17

Podsumowanie Jubileuszu obchodów Stulecia Adwokatury

Jacek Trela

Kończy się rok obchodów Stulecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej. Nasze środowisko na wiele sposobów pokazało swoją historię, a także istotę samorządu i zawodu adwokata. Uhonorowaliśmy i przywróciliśmy z zapomnienia wiele wybitnych postaci, zasłużonych nie tylko dla Adwokatury Polskiej, ale też dla wymiaru sprawiedliwości i naszej ojczyzny. I co najważniejsze, obchody te były otwarte dla społeczeństwa. W tym roku odbyło się wiele wystaw, happeningów, konkursów dla uczniów i konferencji dla studentów. Były to wydarzenia nie tylko centralne, ale przede wszystkim lokalne.

Palestra 11/2018, s. 18 - 18

Listopada dzień jedenasty

Ewa Stawicka

Palestra 11/2018, s. 19 - 19

Słowa Palestry. Adwokaturze Polskiej w 100-lecie Jej Odrodzenia

Tomasz Snarski

Palestra 11/2018, s. 20 - 31

Więzy (opowiadanie z Adwokaturą w tle)

Marek Sołtysik

Palestra 11/2018, s. 32 - 38

Czy Cyceron był prawnikiem?

Jerzy Zajadło

Na kolumnach otaczających budynek Sądu Najwyższego w Warszawie umieszczono osiemdziesiąt sześć łacińskich inskrypcji – zdecydowana większość z nich pochodzi z Digestów Justyniania, a więc ich autorami byli rzymscy prawnicy, głównie z okresu klasycznego.

Palestra 11/2018, s. 39 - 47

Porozumiewanie się oskarżonego tymczasowo aresztowanego z obrońcą (dopuszczalność i zakres ograniczeń)

Radosław Koper

Problematyka porozumiewania się oskarżonego tymczasowo aresztowanego z obrońcą była już niejednokrotnie przedmiotem publikacji z zakresu procesu karnego. W niemałym stopniu przyczynił się do tego fakt, że normujący tę kwestię art. 73 Kodeksu postępowania karnego ulegał rozmaitym zmianom nowelizacyjnym. Z kolei owe zmiany w istotnym stopniu wymusiło orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Niniejszy artykuł należy potraktować jako kolejny głos w dyskusji nad pożądanym kształtem unormowania art. 73 k.p.k., zwłaszcza że aktualna regulacja zawarta w tym przepisie nadal wzbudza określone zastrzeżenia.

Palestra 11/2018, s. 48 - 60

Internacjonalizacja odpowiedzialności karnej w aspekcie zasady ne bis in idem

Marta Zwierz

Globalizacja jako pewnego rodzaju zjawisko prowadzące do coraz większej współzależności poszczególnych państw oraz funkcjonujących w ich obrębie zbiorowości wywarła swoje skutki w wielu różnych wymiarach, spośród których dominujące znaczenie odgrywa niewątpliwie jej wymiar prawny. To właśnie prawo stanowi elementarny regulator zachowań społecznych w państwie, stojąc na straży utrzymania ładu i porządku poprzez jednoznaczne określenie granic dozwolonych zachowań ludzkich, potępiając zarazem te z nich, które godzą w sposób niewątpliwy w pewien elementarny system przyjętych przez prawodawcę wartości.

Palestra 11/2018, s. 61 - 68

Uwagi na temat prawomocności postanowień oddalających wniosek o zasiedzenie

Wojciech Zięba

Trwałość orzeczenia jest jego immanentną cechą zapewniającą realizację normy generalnej i abstrakcyjnej zastosowanej w konkretnej sprawie, czyli transponowanej na normę konkretną i indywidualną. Ustabilizowanie sytuacji prawnej określonej orzeczeniem sądu jest niezbędne dla właściwego zrealizowania konstytucyjnego prawa do sądu.

Palestra 11/2018, s. 69 - 79

Zawieszenie stosowania prawa jako zabezpieczenie postępowania w świetle orzecznictwa TSUE – dopuszczalna procedura czy przekroczenie kompetencji sądu krajowego

Monika Haczkowska

Członkostwo w Unii Europejskiej państw wiąże się z przyjęciem zobowiązań wynikających z unijnych traktatów, traktatów akcesyjnych oraz orzecznictwa TSUE ukształtowanego od początku istnienia pierwszej wspólnoty. Cały dorobek określany jest mianem tzw. acquis communautaire i jest wiążący dla wszystkich państw członkowskich z pełnymi konsekwencjami. Jednym z zagadnień, które zaktualizowało się w świetle najnowszych wydarzeń związanych z tzw. reformą wymiaru sprawiedliwości w Polsce, stała się możliwość zawieszenia stosowania prawa jako zabezpieczenie postępowania w związku ze skierowaniem do TSUE pytania prejudycjalnego przez Sąd Najwyższy.

Palestra 11/2018, s. 80 - 85

Wątpliwości dotyczące stosowania skargi pauliańskiej do zobowiązań publicznoprawnych – wybrane zagadnienia teoretyczne i praktyczne

Tobiasz Nowakowski

Skarga pauliańska należy do klasycznych instrumentów ochrony wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika. Choć została uregulowana w Kodeksie cywilnym, jej praktyczne zastosowanie nie ogranicza się jedynie do stosunków cywilnoprawnych. Zakres analogii actio pauliana ulega ciągłemu rozszerzaniu. Początkowo Sąd Najwyższy dopuszczał stosowanie skargi pauliańskiej jedynie do ochrony należności z tytułu składek na powszechne ubezpieczenia społeczne. Następnie analogię z art. 527 k.c. rozszerzono na wszelkie zobowiązania podatkowe, w tym tzw. dług celny.

Palestra 11/2018, s. 86 - 93

Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2018 r., I KZP 11/17

Teza glosowanej uchwały: Popełnienie przez sprawcę przestępstwa w okresie próby wyznaczonym postanowieniem o warunkowym zwolnieniu z odbycia reszty kary pozbawienia wolności nie stanowi przewidzianej w art. 85 § 3 k.k. negatywnej przesłanki do orzeczenia kary łącznej obejmującej karę (kary łączne), z odbycia reszty której sprawca został warunkowo zwolniony oraz karę (kary łączne) za przestępstwo popełnione w okresie próby.

Palestra 11/2018, s. 94 - 100

Palestrancka kariera Jana Dunklana Ochockiego – przyczynek do dziejów palestry schyłku Pierwszej Rzeczypospolitej

Andrzej Tomaszek

Dekret Naczelnika Państwa z 24 grudnia 1918 roku w przedmiocie Statutu tymczasowego Palestry Państwa Polskiego powoływał adwokaturę w odrodzonej Polsce. Należy wszakże pamiętać, że odpłatne zastępstwo procesowe znane było dużo wcześniej na ziemiach polskich. Niektórzy badacze odnajdywali je nawet w czasach piastowskich, większość jest zgodna, że jako profesja procuratores mercenarii ukształtowało się przy sądach ziemskich w XVI wieku. Wraz z powołaniem Trybunałów dla Korony i Litwy stałym elementem wymiaru sprawiedliwości stała się palestra trybunalska, najbardziej szanowana i elitarna grupa szlacheckich plenipotentów.

Palestra 11/2018, s. 101 - 132

Ustrój Adwokatury Polskiej w latach 1918–2018 w perspektywie historyczno-prawnej

Marcin Zaborski

Opracowanie dotyczące „ustroju” adwokatury należy rozpocząć od próby zdefiniowania terminu „ustrój adwokatury”. Otóż według mnie jest to „ogół zasad i przepisów prawa dotyczących organizacji i sposobu funkcjonowania adwokatury”.

Palestra 11/2018, s. 133 - 138

,,Żołnierska karta” doktora Stanisława Sławskiego w powstaniu wielkopolskim 1918/1919

Adam Bojarski

Rola adwokatów w powstaniu wielkopolskim, w tym Stanisława Sławskiego, została już wcześniej dostrzeżona. Jest to jednak postać na tyle znacząca, że warto poświęcić jej więcej uwagi. Wpływa na to również dotarcie do niewykorzystanych dotąd w tym zakresie źródeł znajdujących się w Archiwum Akt Nowych w Warszawie (dalej: AAN) oraz Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie (dalej: WBH).

Palestra 11/2018, s. 139 - 142

Adwokat Stefan Szydłowski (1891–1963)

Witold Okniński

Palestra 11/2018