Prezentowany artykuł poświęcony jest problematyce znaczenia zasady ne bis in idem w odniesieniu do nowej regulacji czynu ciągłego. Przedstawiono w nim konsekwencje wykorzystania czynu ciągłego z art. 12 § 2 k.k. do przypadków obejmujących wcześniej przypisane sprawcy wykroczenia przeciwko mieniu. Wykorzystanie konstrukcji z art. 12 § 2 k.k. zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu prowadzić może do dwukrotnej, sekwencyjnie realizowanej odpowiedzialności sprawcy za ten sam czyn. W tym kontekście w opracowaniu przedstawiono analizę zagadnienia sposobu wyznaczenia tożsamości czynu (idem) jako podstawowej przesłanki aktualizującej zakaz ponownego ukarania. Odnosząc się do przyjmowanego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) sposobu interpretacji zakazu ne bis in idem, wskazano na związanie polskich organów stosujących prawo tym sposobem rozumienia tej zasady. W konsekwencji przedstawiono pogląd, że uwzględnienie zakazu ne bis in idem w kształcie wynikającym z orzecznictwa ETPCz i TSUE co do zasady wyklucza możliwość wykorzystania nowej konstrukcji z art. 12 § 2 k.k. do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej sprawcy dwóch lub więcej uprzednio przypisanych mu wykroczeń.

Autor omawia zmiany, które zostały wprowadzone do Kodeksu wyborczego nowelą ze stycznia 2018 roku, krytycznie oceniając przede wszystkim stopniowe odchodzenie od sędziowskiej struktury organów wyborczych, które zakończy się ostatecznie usunięciem większości sędziów ze składu Państwowej Komisji Wyborczej i zastąpieniem ich osobami wybranymi przez organ polityczny – Sejm. Równie negatywnie oceniono zmiany polegające na upolitycznieniu sposobu wyboru komisarzy wyborczych oraz szefa Krajowego Biura Wyborczego. Pozytywnie autor ocenił stopniowe wycofywanie się przez ustawodawcę z niektórych nieprzemyślanych zmian: bezpośrednich transmisji internetowych z lokali wyborczych, powoływaniu podwójnych komisji do przeprowadzenia wyborów, otwarcia drogi do sądu w sprawach odmowy rejestracji kandydatów na posłów.

Autor krytykuje przepis art. 117 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym. Wymieniona norma dotyczy emerytowanych pracowników naukowo-dydaktycznych szkolnictwa wyższego. Zezwala na ich zatrudnienie wyłącznie na podstawie terminowych umów o pracę. Powyższe rozwiązanie prawne jest niezgodne z zasadą równouprawnienia i zakazem dyskryminacji ze względu na wiek. Przepis ten nie powinien być stosowany przez sądy oraz niezwłocznie uchylony.

Badania genetyczno-sądowe (badania DNA) w oczywisty sposób zrewolucjonizowały badania śladów biologicznych w sprawach karnych i profilowanie w celu określenia stosunków rodzinnych. Wartość diagnostyczna takich testów zbliża się do 100%, jednak tylko w przypadku testów przeprowadzonych prawidłowo, przez wykwalifikowanych ekspertów i laboratoria przystosowane do tego celu. Od kilku lat powstają prywatne podmioty wykonujących takie testy, które nie podlegają procedurom certyfikacyjnym uznawanym w Polsce i za granicą. W związku z tym wiarygodność przeprowadzanych przez nie testów, a w konsekwencji dowodów z takich testów, pozostaje nieznana. Artykuł opisuje, jakie warunki muszą zostać spełnione przez laboratorium, jego pracowników i kierownictwo, aby – zgodnie z prawem polskim – mogło ono zostać uznane za instytucję specjalistyczną w rozumieniu Kodeksu postępowania karnego. Ponadto wyjaśnia procedury certyfikacji oraz pokazuje, w jaki sposób sąd i strony postępowania sądowego mogą kontrolować jakość testów DNA przeprowadzanych dla organów sądowych.

Artykuł jest analizą praktycznych aspektów związanych z występowaniem w procesie cywilnym wspólników spółki cywilnej jako współuczestników jednolitych i wnoszeniem przez nich apelacji. Omawia istotne różnice związane z legitymacją procesową i legitymacją do wniesienia środka zaskarżenia. Przedstawia rozważania na temat wymogów niezbędnych dla skutecznego pod względem legitymacji czynnej zgłoszenia roszczeń przez wspólników spółki cywilnej oraz czynności, jakie powinien przedsiębrać sąd w razie ujawnienia braków w legitymacji procesowej po stronie powodowej. Analizuje kwestie opłacenia apelacji przez współuczestników jednolitych i kwestie współuczestnictwa jednolitego na gruncie postępowania apelacyjnego i skuteczności czynności procesowych samodzielnie działających współuczestników jednolitych. Pomimo bowiem jasnego brzmienia przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zbyt często zapomina się w orzecznictwie o różnicy w zakresie źródeł do przedsiębrania określonych czynności przez strony procesu – autor przypomina więc o źródle legitymacji procesowej w prawie materialnym, zaś legitymacji do wniesienia środka zaskarżenia – z przepisów ustawy procesowej.

Wspólnota gruntowa jest szczególnego rodzaju instytucją prawa rolnego, zbliżoną konstrukcyjnie do współwłasności w częściach ułamkowych. Jej treścią jest uprawnienie do zbiorowego władania gruntami zaliczanymi w skład wspólnoty przez podmioty zamieszkujące bądź posiadające gospodarstwo rolne w miejscowości położenia wspólnoty. Zarząd oraz gospodarowanie nieruchomościami wspólnot gruntowych powierzone są celowo powołanej ku temu spółce, zrzeszającej osoby uprawnione do udziału w danej wspólnocie. Obowiązujący do 1.01.2016 r. art. 11 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych stwierdzał, że dla nieruchomości stanowiących wspólnotę gruntową nie prowadzi się ksiąg wieczystych, natomiast dotychczasowe księgi wieczyste tracą moc i podlegają zamknięciu. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie problemów i zaproponowanie rozwiązań w zakresie ujawniania nieruchomości wspólnot gruntowych w księgach wieczystych.

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w roku 2004 pojawiło się wiele nowych kwestii związanych ze swobodnym przepływem osób, usług i przedsiębiorczości. W tym kontekście jednym z bardziej kontrowersyjnych tematów jest transgraniczne pośrednictwo aborcyjne. Nie ulega wątpliwości, że działalność medyczna mieści się (także w zakresie przerywania ciąży) w pojęciu usług w rozumieniu Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Oznacza to, że podmiot świadczący tego typu usługi korzysta ze swobód traktatowych. W tym kontekście pojawia się pytanie, czy członkowie Unii Europejskiej mogą ograniczać działalność polegającą na pośrednictwie aborcyjnym. Taka działalność może być wszak uznana w Polsce za nielegalną z uwagi na dość restrykcyjne prawo dotyczące przerywania ciąży. Autor koncentruje się na analizie przypadków, w których usługa taka prowadzi do przeprowadzenia zabiegu w sytuacjach niedopuszczalnych przez polską ustawę o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

Autor glosy komentuje postanowienie Sądu Najwyższego z 18.09.2017 r., które formułuje wymogi wniosku pełnomocnika o zwrot kosztów pomocy prawnej z urzędu. Charakteryzuje instytucję kosztów pomocy prawnej z urzędu oraz kosztów procesu. Koszty nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu, które pokrywa Skarb Państwa, nie stanowią kosztów procesu i nie stosuje się do nich przepisów Tytułu V „Koszty procesu” Kodeksu postępowania cywilnego.

Glosa jest analizą problematyki ustalania nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków, wskazującą na aspekt procesowy i materialny. Zwrócono uwagę na daleko idące w ostatnim czasie zmiany w orzecznictwie Sądu Najwyższego przy ustalaniu wartości majątku wspólnego. Sąd dopuścił możliwość skutecznego, bez zgody drugiego małżonka, wyzbycia się prawa do udziałów i ograniczył okres roszczenia do byłego małżonka, w dochodzeniu swojego udziału, do okresu faktycznego władania przez niego udziałami i związaną z tym dywidendą.

Niniejszy przegląd obejmuje wybrane rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych. Ich tematyka nie jest jednorodna, dotyczą problematyki podziału majątku wspólnego małżonków, najmu pojazdu zastępczego, odsetek za opóźnienie, przebaczenia wydziedziczonemu oraz odrzucenia spadku. Orzeczenia zostały wybrane przede wszystkim z uwagi na praktyczną doniosłość zagadnień, których dotyczą.

W 2019 r. przypada setna rocznica powołania Polskiego Komitetu Olimpijskiego, którego podstawowym zadaniem jest pomoc w przygotowaniu polskiej kadry olimpijskiej do igrzysk olimpijskich, zbieranie funduszy na ten cel, ale także propagowanie idei olimpijskiej w Polsce. Polska oficjalnie bierze udział w letnich igrzyskach olimpijskich od 1924 roku. Wśród polskich olimpijczyków znaleźli się także adwokaci zasłużeni dla historii Polskiego Związku Olimpijskiego. Nie tylko brali udział w igrzyskach olimpijskich jako zawodnicy, ale także zorganizowali i położyli podwaliny pod tworzenie polskiego sportu, zasiadając w zarządach najważniejszych polskich stowarzyszeń.

Określony tytułowym zagadnieniem wypadek drogowy zaistniał w obszarze niezabudowanym podczas dobrych warunków drogowych okresu letniego. Kierujący samochodem osobowym, pokonując niebezpieczny zakręt w lewo, ujrzał jadącą w jego kierunku ruchu czwórkę młodocianych rowerzystów, których postanowił wyprzedzić, mimo że – jak to sam podał w wyjaśnieniach – widział nieprawidłowe zachowanie jednego z kierujących jednośladem. Prokurator – opierając się na opinii biegłego sądowego, który stwierdził, że „zawarty w aktach sprawy materiał dowodowy nie daje podstaw do wykazania oskarżonemu przyczynienia się do powstania analizowanego wypadku oraz naruszenia zasady ograniczonego zaufania” – nie dopatrzył się nieprawidłowości w zachowaniu kierującego samochodem i umorzył postępowanie.

W roku 2017 mijała dwudziesta rocznica obowiązywania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warto zachować w pamięci fakt, że w toku prac prowadzących do jej uchwalenia dopuszczono możliwość złożenia w Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego projektów obywatelskich, które byłyby zgłoszone przez przynajmniej półmilionowe grupy obywateli. Z tej możliwości jako jedyny skorzystał formalnie tylko NSZZ „Solidarność”, przedkładając – przyjęty jako własny – gotowy wynik prac powstałej w 1993 roku z inicjatywy działacza niepodległościowego Wojciecha Ziembińskiego Społecznej Komisji Konstytucyjnej, pod którym w roku 1994 wśród całego społeczeństwa zebranych było około dwóch milionów podpisów.