W 2019 r. przypada setna rocznica powołania Polskiego Komitetu Olimpijskiego, którego podstawowym zadaniem jest pomoc w przygotowaniu polskiej kadry olimpijskiej do igrzysk olimpijskich, zbieranie funduszy na ten cel, ale także propagowanie idei olimpijskiej w Polsce. Polska oficjalnie bierze udział w letnich igrzyskach olimpijskich od 1924 roku.

Wśród polskich olimpijczyków znaleźli się także adwokaci zasłużeni dla historii Polskiego Związku Olimpijskiego. Nie tylko brali udział w igrzyskach olimpijskich jako zawodnicy, ale także zorganizowali i położyli podwaliny pod tworzenie polskiego sportu, zasiadając w zarządach najważniejszych polskich stowarzyszeń.

Nie ulega wątpliwości, że współcześnie igrzyska olimpijskie są największą na świecie międzynarodową imprezą sportową organizowaną co 4 lata. Odrębnie odbywają się letnie igrzyska olimpijskie oraz zimowe igrzyska olimpijskie. W okresie od 1924 do 1988 r. były one jednak rozgrywane w tych samych latach. Dopiero od 1992 r., głównie ze względu na aspekt komercyjny, igrzyska zimowe i letnie odbywają się przemiennie co 2 lataD. Matyja, Leksykon PWN. Sport, Warszawa 2000, s. 100.. Warto przypomnieć, że nowożytne igrzyska olimpijskie poprzedzało ponad tysiąc lat pięknej, greckiej tradycji olimpijskiej.

Jeżeli zaś chodzi o czasy nowożytne, to ideę igrzysk olimpijskich wskrzesił francuski baron Pierre de Coubertin. Z jego inicjatywy powołano w 1894 r. w Paryżu Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl). Członkostwo w tej organizacji ma doniosłe znaczenie, ponieważ prawo do uczestniczenia w igrzyskach olimpijskich mają tylko i wyłącznie  reprezentacje państw-członków MKOl. Każde z państw członkowskich musi ponadto powołać narodowy komitet olimpijski. Jeśli chodzi o Polski Komitet Olimpijskich (PKOl), to zjazd założycielski odbył się 12.10.1919 r. w Hotelu Francuskim w KrakowieL. Szymański, Sport w polityce II Rzeczypospolitej (w:) Logos ietos polskiego olimpizmu, red. J. Lipiec, Kraków 1994, s. 490–491. Duże znaczenie dla powstania irozwoju Polskiego Komitetu Olimpijskiego miał także zjazd polskich zrzeszeń sportowych i gimnastycznych w Warszawie w 1918 roku. Por. na ten temat K. Hądzelek, Znaczenie zjazdu polskich zrzeszeń sportowych i gimnastycznych w Warszawie w 1918 roku dla powstania Polskiego Komitetu Olimpijskiego (w:) Logos…, red. J. Lipiec, s. 457–463.. Polska reprezentacja, z uwagi na wybuch w 1920 r. wojny polsko-bolszewickiej, zadebiutowała na igrzyskach olimpijskich dopiero w 1924 r. w Paryżu.

W październiku tego roku obchodzić więc będziemy setną rocznicę założenia Polskiego Komitetu Olimpijskiego, którego podstawowym zadaniem jest pomoc w przygotowaniu reprezentacji Polski do igrzysk olimpijskich, zbieranie funduszy na ten cel, ale także i propagowanie pięknej i zaszczytnej idei olimpijskiej w Polsce. Wśród olimpijczyków, ale także i medalistów olimpijskich, nie zabrakło również adwokatów.

Najbardziej utytułowanym i znanym olimpijczykiem-adwokatem jest niewątpliwie, zmarły w 2017 r. mecenas Ryszard Parulski, urodzony 9.03.1938 r. w Warszawie, syn Józefa (w czasie wojny żołnierza 2 Korpusu gen. W. Andersa) i Wandy Chądzyńskiej (która zginęła w domu rozbitym przez niemieckie bomby na Starym Mieście w stolicy w sierpniu 1944 r.). Absolwent miejscowego Gimnazjum i Liceum nr 1, które ukończył w 1958 r. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1965 r. otrzymał tytuł magistra praw. Zmarł 10.01.2017 r. w WarszawiePor. B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku: 1924–2002, t. 2, N–Ż, Wrocław 2004, s. 58; Z. Głuszek, Leksykon polskich olimpijczyków 1924–1998, Warszawa 1999, s. 293; A. Pawlak, Olimpijczycy: polscy sportowcy w latach 1924–1998, „Studia i Monografie” 2000/15, s. 195–196; P. Michalski, Wojownik z szermierczej planszy, „Nasz Głos” 2008/2, s. 34.. Trzykrotnie uczestniczył w igrzyskach olimpijskich, zdobywając we florecie drużynowym srebrny medal na Igrzyskach w Tokio w 1964 r. oraz brązowy w Meksyku w 1968 r. We wszystkich trzech turniejach olimpijskich, w których uczestniczył, brał także udział w turnieju indywidualnym we florecie, a podczas Igrzysk Olimpijskich w Tokio występował także w szpadzie drużynowej, zdobywając tam 5. miejsce.

Ryszard Parulski odnosił sukcesy nie tylko na polu sportowym, ale także jako adwokat. Był częstym obrońcą sportowców, dziennikarzy sportowych, a także ludzi skrzywdzonych w stanie wojennym. P. Michalski podkreśla, że „Ryszard Parulski zarówno na planszy, jak i w uprawianym zawodzie adwokata nie miał sobie równych. W obydwu działaniach liczą się refleks i celna riposta”P. Michalski, Wojownik…, s. 34..

Za swoją działalność sportową był wielokrotnie odznaczony, m.in. Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jeśli chodzi o jego karierę sportową, to niewątpliwie jej ukoronowaniem był wybór na najlepszego sportowca Polski w 1963 r. w najpopularniejszym polskim plebiscycie sportowym organizowanym przez „Przegląd Sportowy”.

Pomimo że Ryszard Parulski był jedenastokrotnym mistrzem Polski we florecie i szpadzie, dwukrotnym mistrzem świata we florecie indywidualnym i drużynowym, a także  – o czym była mowa powyżej – dwukrotnym medalistą olimpijskim, to jednak nigdy nie udało się mu stanąć na najwyższym stopniu podium igrzysk olimpijskich. Taką szansę mógł mieć podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 r., z których polska drużyna floretowa przywiozła złoty medal. Jednak ówczesny trener reprezentacji Polski Zbigniew Skrudlik, urodzony w 1934 r., polski szermierz, florecista, dwukrotny medalista olimpijski, trener kadry narodowej florecistów, którą doprowadził do mistrzostwa olimpijskiego w Monachium w 1972 r. Por. obszerny biogram Z. Głuszek, Leksykon..., s. 322.– nie bez oporu fachowców – zrezygnował z udziału w Igrzyskach Ryszarda Parulskiego i w jego miejsce powołał Arkadiusza Godla, również adwokata, urodzonego 4.02.1952 r. w Lublinie, syna Wiktora i Stanisławy Potępskiej. Ukończył Wydział Prawa i Administracji. Był wielokrotnie odznaczony, m.in. Złotym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe i Srebrnym Krzyżem ZasługiB. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, A–M, Wrocław 2004, s. 228; Z. Głuszek, Leksykon..., s. 198; A. Pawlak, Olimpijczycy..., s. 81..

Trener polskiej reprezentacji floretowej wybrał więc młodość, a nie doświadczenie, zastępując jednego adwokata innym późniejszym członkiem palestry. W kwietniu 1972 r. w Madrycie Arkadiusz Godel zdobył w pięknym i przekonującym stylu tytuł mistrza świata juniorów we florecie. Fakt ten przesądził o tym, że trener Zbigniew Skrudlik zabrał na Igrzyska Olimpijskie w Monachium jednak Arkadiusza Godla, a nie utytułowanego Ryszarda Parulskiego. Podczas turnieju olimpijskiego w Monachium Arkadiusz Godel był jednak tylko rezerwowym i wystąpił tylko w jednym meczu eliminacji z Niemcami, nie wygrywając żadnej walki. Doskonała postawa kolegów sprawiła, że mógł się jednak cieszyć ze złotego medalu olimpijskiego. Podczas następnych Igrzysk Olimpijskich w Montrealu w 1976 r. był już podstawowym i pełnoprawnym członkiem polskiej drużyny floretowej, która w ćwierćfinale przegrała jednak z RFN i zajęła dopiero 5. miejsce. Niestety w walce z niemieckimi florecistami Arkadiusz Godel nie odniósł żadnego zwycięstwa. Swój dług z Igrzysk Olimpijskich w Monachium spłacił podczas Mistrzostw Świata w Hamburgu w 1978 r., kiedy, jako ostatni ze złotej drużyny, poprowadził do boju samych debiutantów. Walczył znakomicie, a Polacy w sposób zdecydowany i niebudzący wątpliwości zdobyli tytuł mistrzów świata i udowodnili, że znów są najlepsi na świecie. Przez wiele lat był adwokatem w Warszawie. Prowadził także kancelarię adwokacką na Greenpoincie, czyli w polskiej dzielnicy w Nowym Jorku.

Kancelarię adwokacką w Warszawie prowadzi natomiast adwokat Jerzy TraczJerzy Tracz, ur. 10.02.1943 r. w Ostrowcu Świętokrzyskim, syn Mieczysława i Zofii Wender. Ukończył Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Uzyskał także tytuł doktora praw. B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 2, s. 306; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 353; A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 267. Por też R. Wryk, Poznańscy prawnicy w Akademickim Związku Sportowym (w:) Kronika Miasta Poznania. Prawnicy, Poznań 2008, s. 202., olimpijczyk z Rzymu z 1960 r. Od początku kariery pasjonowały go sporty wodne. Uprawiał pływanie i piłkę wodną. Był wielokrotnym medalistą mistrzostw Polski w pływaniu na różnych basenach, w tym czterokrotnym rekordzistą Polski: na 50 metrów, 200 metrów, 400 metrów i 1500 metrów. Trzy rekordy Polski pobił na początku 1960 r. Wspaniała forma Jerzego Tracza spowodowała, że zakwalifikował się na Igrzyska Olimpijskie w Rzymie w 1960 r. Oprócz konkurencji indywidualnej na 400 metrów stylem dowolnym, w której  pomimo pobicia rekordu Polski odpadł w przedbiegu, wziął także udział w sztafecie 4 razy 200 metrów stylem dowolnym. Jednak i tutaj polska drużyna odpadła w przedbiegu. Ostatnim sukcesem sportowym Jerzego Tracza było wywalczenie w 1963 r. mistrzostwa Polski na 200 metrów stylem dowolnym. Oprócz pływania uprawiał także piłkę wodną. Był dziesięciokrotnym mistrzem Polski w tej dyscyplinie sportu. Wszystkie tytuły w piłce wodnej wywalczył w barwach KSZO Ostrowiec, a więc klubu, którego był wychowankiem. Po zakończeniu kariery sportowej był działaczem Polskiego Związku Pływackiego. Obecnie adwokat Jerzy Tracz prowadzi kancelarię adwokacką w Warszawie. Jego syn także jest adwokatem.

Warto jednak podkreślić, że Ryszard Parulski i Arkadiusz Godel nie byli pierwszymi adwokatami, którzy reprezentowali Polskę na planszach olimpijskich. Adwokat Alfred Ader występował w barwach Polski w szabli na turnieju olimpijskim jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. Urodził się 17.10.1892 r. w Krakowie. Był synem adwokata Leona Adera oraz Eweliny z Lordów. Ukończył w Krakowie 8-klasowe Gimnazjum św. Anny, a następnie studiował prawo i ekonomię na uczelniach wiedeńskich oraz w Krakowie. W kwietniu 1915 r. został przymusowo wcielony do armii austriackiej. Wlatach 1916–1918 walczył na froncie rosyjskim, rumuńskim i ukraińskim. Wstąpił do Wojska Polskiego 17.11.1918 r. i otrzymał przydział do sądu wojskowego w Krakowie. W 1919 r. w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskał tytuł doktora praw. Był bardzo uzdolnionym adwokatem, ale w rubrykach, w których należało podać zawód, wpisywał kupiec-przemysłowiec. Wynikało to zapewne z tego, że od 1920 r. był współwłaścicielem firmy „F. Lord” w Krakowie, która zajmowała się sprzedażą artykułów technicznych i wyrobów żelaznych. Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Warszawy, gdzie zmarł 19.10.1941r. R. Wryk, Słownik biograficzny wychowania fizycznego i sportuj (dalej SWF) (w:) „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1992/4, s. 103–104; R. Wryk, Sport olimpijski w Polsce 1919–1939. Biogramy olimpijczyków, Poznań 2006, s. 26–27; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, s. 306; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 147; A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 20–21. Por. też R. Wryk, Akademicki Związek Sportowy 1908–1939 (dalej AZS), Poznań 1990, s. 242–247, 327, 350, 355. Co ciekawe, Alfred Ader zainteresował się tą dyscypliną sportu dopiero podczas studiów. Treningi rozpoczął w Krakowskim Klubie Szermierzy. Szermierka tak go zafascynowała, że wraz z kolegami reaktywował sekcję szermierczą AZS Kraków, która od 1929 r. należała do najsilniejszych w kraju. W pierwszym zarządzie sekcji był jej wiceprezesem. Jako zawodnik w latach 1921–1928 należał do czołowych szermierzy w Polsce rywalizujących w szabli i florecie.

Paryskie Igrzyska Olimpijskie z 1924 r. były pierwszym igrzyskami, w których oficjalnie wzięła udział polska reprezentacja. Wyniki osiągnięte przez Alfreda Adera w roku olimpijskim zaowocowały powołaniem go do drużyny szablowej na Olimpiadę w Paryżu. Jednakże polska drużyna odpadła z turnieju już w grupie eliminacyjnej, nie wygrywając żadnego meczu. Alfred Ader, który był kapitanem drużyny, nie odniósł, w przegranych meczach z Holandią i USA, żadnego zwycięstwa. Lepiej wiodło mu się w rozegranych w tym samym roku w Warszawie akademickich mistrzostwach świata, podczas których zdobył w drużynie srebrny medal w szabli i florecie.

Przechodząc do omówienia kolejnych biogramów adwokatów-olimpijczyków, należy podkreślić, że w okresie międzywojennym każdy szanujący się ośrodek akademicki posiadał klub wioślarski. Z tego właśnie względu wioślarstwo stało się jedną z pierwszych dyscyplin sportowych, w których polscy sportowcy zaczęli odnosić sukcesy. Jednym z największych sukcesów odradzającego się polskiego sportu było zwycięstwo wioślarzy – czwórki ze sternikiem – w Międzynarodowych Regatach Akademickich w Pawii we Włoszech w 1925 r. W pokonanym polu znalazły się wówczas renomowane osady Szwajcarii, Włoch, a w szczególności Anglii. Świadkiem tego znaczącego dla polskiego sportu sukcesu był król Włoch Wiktor Emanuel III. Polską reprezentację tworzyli Piotr Kurnicki, Henryk Niezabitowski, Lucjan Kulej, Władysław Nadratowski oraz Otton Gordziałkowski. Ostatni trzej zawodnicy byli adwokatami.

Podczas wspomnianych regat w Pawii najbardziej doświadczonym zawodnikiem był Władysław Kajetan Nadratowski, urodzony 27.06.1892 r. w majątku Czermin (powiat Rypin) w rodzinie ziemiańskiej. Był synem Mariana i Julii z Machcińskich. Szkołę powszechną ukończył w Bielsku Płockim, a następnie uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, gdzie w 1917 r. zdał maturę. Po uzyskaniu matury rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w 1924 r., uzyskując stopień magistra prawa i nauk politycznych. Będąc jeszcze studentem, w latach 1921–1922 pracował jako sekretarz referatu sportu i wychowania fizycznego w ministerstwie zdrowia. W tymże ministerstwie był także sekretarzem Rady Wychowania Fizycznego i Kultury Cielesnej. Oprócz pracy w ministerstwie zawodowo zajmował się także dziennikarstwem. W 1922 r. został redaktorem działu sportowego „Kuriera Warszawskiego”, a następnie w dzienniku tym objął dział prawny i sądowy. Z jego inicjatywy powołano klub sprawozdawców sądowych, którego był pierwszym prezesem. W 1929 r. po odbyciu aplikacji sędziowskiej i adwokackiej został wpisany na listę adwokatów izby warszawskiej. Po wybuchu II wojny światowej nie został przyjęty do wojska z uwagi na obowiązujący w Marynarce Wojennej limit wieku. Po przedostaniu się na Zachód służył jako prawnik w Polskich Siłach Zbrojnych. Był delegatem Sądu Morskiego w Londynie na Szkocję i Irlandię Północną oraz doradcą prawnym komendanta morskiego „Północ” i dowódcy Dywizjonu Kontrtorpedowców. Przez kilka lat pełnił funkcję prezesa Polskiego Klubu Morskiego na Obczyźnie. Po wojnie zamieszkał w Londynie. W 1965 r. został kapitanem marynarki wojennej, a w 1969 r. komandorem honorowym. Posiadał wiele odznaczeń i wyróżnień krajowych, emigracyjnych i brytyjskich. Zmarł w Londynie 20.04.1985 r. Został pochowany na Gunnersbury CemeteryR. Wryk, SWF (w:) „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1989/4, s. 130–133; R. Wryk, Sport…, s. 276–280; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 2, s. 5; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 147 (tu data śmierci 21.04.1985 r.); A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 178 (tu także dzień śmierci 21.04.1985 r.). Por. też R. Wryk, AZS, s. 8, 113, 138–140, 148, 184, 265, 269, 332–333, 350, 354, 381. .

Przygodę ze sportem Władysław Nadratowski rozpoczął już w gimnazjum, uprawiając pływanie i wioślarstwo. Przygotowywał się do startu w Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920 r., w których jednak polscy sportowcy z powodu wojny polsko-bolszewickiej nie wzięli udziału. Z tego też względu godności olimpijczyka dostąpił dopiero cztery lata później na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. Podczas tych igrzysk  płynął w osadzie czwórki ze sternikiem, która w przedbiegu zajęła trzecie miejsce i odpadła z rywalizacji. W roku olimpijskim zdobył jednak złoty medal podczas akademickich mistrzostw świata w Warszawie w konkurencji czwórka ze sternikiem. Ostatnimi poważnymi zawodami międzynarodowymi, w których brał udział, były mistrzostwa Europy w Lucernie, na których w konkurencji ósemek Władysław Nadratowski zajął szóste miejsce. Dwa lata później zakończył karierę sportową. Oprócz wyczynowego uprawiania sportu, od pierwszych chwil po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, Władysław Nadratowski był także zaangażowanym działaczem sportowym. Dzięki jego wysiłkom doszło do powołania AZS Warszawa, którego w latach 1919–1921 był prezesem. To z jego inicjatywy, jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, doszło do zorganizowania, na wzór wyścigu wioślarskiego Oksford-Cambridge, wyścigu ósemek Uniwersytet-Politechnika o mistrzostwo stolicy.

Kolejnym adwokatem i olimpijczykiem, uczestnikiem regat w Pawii, był Otton Gordziałkowski, urodzony 16.11.1898 r. w Petersburgu. Był synem Jana, lekarza weterynarii, wybitnego specjalisty z zakresu epizootiologii, profesora Instytutu Weterynarii w Charkowie, a od 1920 r. – Uniwersytetu Warszawskiego, oraz Jadwigi z Kozubowskich. Do szkoły powszechnej i średniej uczęszczał w Charkowie, Sewastopolu, Odessie i Petersburgu. Po ukończeniu szkoły średniej był marynarzem w carskiej flocie, a w 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego i do końca 1920 r. służył w marynarce wojennej. W 1923 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Aplikację adwokacką ukończył pod okiem wybitnego cywilisty adwokata Aleksandra Tallen Wilczewskiego. Od 1929 r. prowadził praktykę adwokacką w Warszawie. Specjalizował się w sprawach cywilnych. W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w obronie Wybrzeża. W dalszym okresie wojny powrócił do Warszawy i aktywnie uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Brał udział w pracach Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Organizował także radiowy nasłuch, redagował biuletyny, samemu wydając biuletyn „Dzień”. Był także uczestnikiem powstania warszawskiego. Po jego upadku został wzięty do niewoli jenieckiej i osadzony w Oflagu II D w Bornem-Sulinowie (Gross-Born), gdzie przebywał do lutego 1945 r. Miał tylko jednego syna, Wojciecha, który mając niespełna 16 lat, zginął w powstaniu warszawskim podczas akcji na siedzibę gestapo w alei Szucha. Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Warszawy i do przejścia na emeryturę w 1973 r. prowadził tam kancelarię adwokacką. Zmarł 28.01.1994 r. w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu PowązkowskimR. Wryk, SWF (w:) „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1995/3 , s. 116–117; R. Wryk, Sport…, s. 112–113; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, s. 234; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 200 (tu błędna pisownia imienia – Otto); A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 83; M. Gałęzowski (w:) Słownik Biograficzny Adwokatów Polskich. Tom III (zmarli w latach 1945–2010), z. 1, Warszawa 2018, s. 127–129. Por. też R. Wryk, AZS, s. 166, 265–269, 328, 332, 350, 353–355, 381, 383.. Sportem zainteresował się już w okresie szkolnym. Uprawiał głównie sporty wodne. Pod koniec 1920 r. związał się z AZS Warszawa, w którym trenował pływanie, wioślarstwo, żeglarstwo, boks i hokej na lodzie. Największe sukcesy odnosił jednak w wioślarstwie. Był sześciokrotnym mistrzem Polski. Trzykrotnie mistrzostwo zdobył w konkurencji czwórek ze sternikiem (1923, 1924, 1925) i tyle samo razy w ósemce (1925, 1926, 1927). Sukcesy te nie wystarczyły jednak do tego,  aby dostał się do kadry na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu w 1924 r. Pomimo to właśnie rok olimpijski był rokiem, w którym Otton Gordziałkowski rozpoczął swoją międzynarodową karierę. Wtedy to bowiem zdobył złoty medal w konkurencji czwórki ze sternikiem podczas akademickich mistrzostw świata w Warszawie. W następnym roku odniósł prestiżowe zwycięstwo we wspomnianych już regatach w Pawii we Włoszech. W 1927 r. został akademickim wicemistrzem świata w ósemce. W tym samym roku zdobył także brązowy medal mistrzostw Europy we włoskim Como w konkurencji ósemek. Powyższe sukcesy zaowocowały powołaniem go do drużyny ósemki na Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie w 1928 r., na których wraz z kolegami z osady zajął najbardziej nielubiane przez sportowców czwarte miejsce. Z torem regatowym pożegnał się w wielkim stylu, zdobywając w 1929 r. podczas mistrzostw Polski brązowy medal w czwórce bez sternika. Warto zauważyć, że Otton Gordziałkowski oprócz wioślarstwa uprawiał także hokej na lodzie, zdobywając w 1927 r. wraz z zespołem AZS Warszawa mistrzostwo Polski w tej dyscyplinie sportu. Obok kariery sportowej uczestniczył także w działalności organizacyjnej w ruchu sportowym. W latach 1924–1925 był wiceprezesem AZS Warszawa, a w 1927 r. został wybrany jego prezesem.

Pod koniec swojego życia udzielił wywiadów redakcjom „Palestry”A. Matelska, Z perspektywy wieku, „Palestra” 1993/9–10, s. 4–8. oraz „PrzegląduSportowego”P. Komorowski, Nestor, „Przegląd Sportowy” z 22.10.1992/206, s. 5., w których opisał swoją karierę sportową oraz adwokacką.

Kolejnym adwokatem-olimpijczykiem, który uczestniczył w zwycięskich regatach w Pawii w 1925 r., był Lucjan Kulej, urodzony 26.11.1896 r. we wsi Danków (powiat częstochowski). Był synem Franciszka i Heleny z Kwiatkowskich. Szkołę podstawową ukończył w Dankowie, a następnie kontynuował naukę w szkole powszechnej w Łodzi. Po wybuchu I wojny światowej jego rodzina przeniosła się do Częstochowy, gdzie uczęszczał do ośmioklasowego Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza, które ukończył w 1917 r. 7.11.1918 r. zgłosił się jako ochotnik do służby wojskowej. Wchodził w skład 9 Pułku Ułanów w Dębicy i brał udział w walkach polsko-ukraińskich o Małopolskę Wschodnią. Tam też w grudniu 1918 r. został ciężko ranny i wzięty do niewoli. Po ucieczce z niewoli w kwietniu 1919 r. i po powrocie do swojej macierzystej jednostki został skierowany do walki w wojnie polsko-bolszewickiej. W grudniu 1920 r. w stopniu podchorążego został przeniesiony do rezerwy. Po odzyskaniu niepodległości rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył je w 1924 r., uzyskując stopień magistra praw. W latach 1924–1927 odbył aplikację sądową, a następnie po zdanym w 1927 r. egzaminie sędziowskim został mianowany podprokuratorem Sądu Okręgowego w Warszawie. Jeszcze w tym samym roku został mianowany podprokuratorem Sądu Okręgowego w Sosnowcu. W 1928 r. przeniósł się do Katowic, gdzie pracował najpierw jako podprokurator, a następnie jako wiceprokurator tamtejszego Sądu Okręgowego. Od 1937 r. do wybuchu II wojny światowej był prokuratorem okręgowym w Łomży. W czasie okupacji był prokuratorem podziemnego Sądu Okręgowego w Warszawie. Brał także udział w ruchu konspiracyjnym i był członkiem AK. Był także uczestnikiem powstania warszawskiego. Walczył w nim pod pseudonimem „Ostoja”. W końcowym okresie walk został ranny i w czasie ewakuacji Warszawy uciekł wraz z żoną przed  Niemcami, ukrywając się, aż do zakończenia II wojny światowej w okolicach stolicy pod pseudonimem „Wiśniewski”. W tym okresie pracował fizycznie jako ogrodnik. Po wojnie wrócił do Katowic i już w czerwcu 1945 r. otworzył tam kancelarię adwokacką. Do emerytury pracował w Zespole Adwokackim nr 3 w Katowicach. Zmarł 13.07.1971 r. w Katowicach. Był odznaczony przez Ministerstwo Sprawiedliwości Krzyżem Zasługi. Po wojnie wręczono mu także Złotą Honorową Odznakę KS „Baildon” z okazji Jubileuszu 20-lecia klubuT. Karuga, SWF (w:) „Wychowanie Fizyczne i Sport” 1987/1, s. 137–138 (tu kilka błędów biograficznych, w szczególności dzień urodzenia, imię matki oraz rok ukończenia studiów); R. Wryk, Sport…, s. 203– 206; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, s. 449–450; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 250 (tu błędnie dzień urodzenia); A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 143 (tu błędnie dzień urodzenia). Por. też R. Wryk, AZS, s. 140, 269, 290–293, 328–329, 338, 340, 346, 351–354, 357, 381..

Należy podkreślić, że Lucjan Kulej, w odróżnieniu od Władysława Nadratowskiego i Ottona Gordziałkowskiego, największe sukcesy sportowe odnosił nie tylko w wioślarstwie, ale również w hokeju na lodzie. Jeżeli chodzi o wioślarstwo, to jego początki również wiążą się z sekcją wioślarską AZS Warszawa. Pływał w czwórce i ósemce. W czwórce ze sternikiem wywalczył akademickie mistrzostwo świata w 1924 r. oraz mistrzostwo Polski w 1920 r. i w 1925 r. Kilkakrotnie wywalczył tytuł mistrza Polski w ósemce. Dwukrotnie startował w mistrzostwach Europy. Podobnie jak Władysław Nadratowski przygotowywał się do startu w zawodach wioślarskich podczas Igrzysk Olimpijskich w Antwerpii, w których polscy sportowcy nie wzięli jednak udziału z uwagi na wojnę polsko-bolszewicką. Co nie udało mu się jako wioślarzowi, osiągnął jako hokeista. Wziął bowiem udział w Igrzyskach Olimpijskich w St. Moritz w 1928 r. jako obrońca polskiej reprezentacji hokeja na lodzie. Lucjan Kulej należał do pionierów tej dyscypliny sportu w Polsce. Wraz ze swoim bratem był jednym z założycieli sekcji hokejowej AZS Warszawa. W latach 1927–1931 był pięciokrotnym mistrzem Polski w hokeju na lodzie. Czterokrotnie uczestniczył także w mistrzostwach Europy, zajmując w nich – w 1929 r. i 1931 r. – drugie miejsce. W 1928 r. Polska reprezentacja zdobyła tytuł akademickiego mistrza świata w hokeju na lodzie, a w 1931 r. reprezentacja seniorów zajęła czwarte miejsce na mistrzostwach świata w tej dyscyplinie sportu. We wszystkich tych turniejach kluczową rolę w polskiej reprezentacji hokeja na lodzie odgrywał właśnie Lucjan Kulej. W polskiej kadrze rozegrał łącznie 34 mecze i strzelił w nich dwie bramki. Jego udział w igrzyskach olimpijskich nie ograniczał się tylko do uczestnictwa w nich w charakterze zawodnika. W 1936 r. wspólnie z Aleksandrem Tupalskim Aleksander Tupalski (1900–1980), inżynier mechanik, polski piłkarz i hokeista, uczestnik Igrzysk Olimpijskich w St. Moritz w 1928 r., trener. Por. obszerny biogram Z. Głuszek, Leksykon…, s. 419.był trenerem polskiej reprezentacji narodowej, która przygotowywała się do startu w Igrzyskach Olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen.

Innym znakomitym adwokatem, który uczestniczył w igrzyskach olimpijskich, reprezentując Polskę w hokeju na lodzie, był Włodzimierz Krygier, który z powodzeniem uprawiał również piłkę nożną. Urodził się 29.01.1900 r. w Jekaterynosławiu (ówczesna Rosja, a dziś Dniepropietrowsk na Ukrainie). W 1926 r. ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W latach trzydziestych prowadził praktykę adwokacką w Warszawie.  Po wybuchu wojny brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Następnie przedostał się na Zachód i kontynuował walkę jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w Anglii, gdzie pracował jako adwokat. Zmarł 17.09.1975 r. w Londynie. Pochowany został 30.09.1975 r. na cmentarzu Powązkowskim w WarszawieR. Wryk, Sport…, s. 192–193; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, s. 423–424; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 243–244; A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 136. Por. też R. Wryk, AZS, s. 230, 290, 293, 351, 353, 357.. W obu uprawianych przez siebie dyscyplinach sportu osiągnął znaczące sukcesy. W piłkarskiej reprezentacji Polski rozegrał jeden mecz, grając 90 minut w rozegranym w 1928 r. meczu przeciwko Czechosłowacji. Największe sukcesy Włodzimierz Krygier odnosił jednak w hokeju na lodzie. Od początku istnienia wchodził w skład pierwszej drużyny sekcji hokeja na lodzie AZS Warszawa. W barwach AZS Warszawa wywalczył tytuł mistrza Polski w hokeju na lodzie w 1929 r. Czterokrotnie grał w mistrzostwach Europy w hokeju na lodzie, zdobywając w 1929 r. i w 1931 r. wicemistrzostwo Europy. Dwukrotnie uczestniczył także w mistrzostwach świata w tej dyscyplinie sportu. Był także akademickim mistrzem świata w hokeju na lodzie w 1928 r. Powyższe sukcesy zaowocowały powołaniem do kadry narodowej hokeja na lodzie na Igrzyska Olimpijskie w St. Moritz w 1928 r. Po raz drugi godności olimpijczyka dostąpił, występując na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Lake Placid w USA w 1932 r. Podczas tych igrzysk był kapitanem polskiej drużyny narodowej hokeja na lodzie, która zajęła czwarte miejsce. Włodzimierz Krygier w polskiej reprezentacji hokeja na lodzie rozegrał łącznie trzydzieści pięć meczów i strzelił 4 bramki, a karierę zawodniczą zakończył dopiero w 1939 r. W okresie międzywojennym oprócz aktywności czysto sportowej i zawodowej związanej z wykonywaniem zawodu adwokata zamieszczał także w „Przeglądzie Sportowym” artykuły dotyczące hokeja na lodzie. Był także sprawozdawcą imprez sportowych, w szczególności tych, w których sam brał udział. Uwieńczeniem jego działalności redakcyjnej było wydanie w 1935 r. nakładem Głównej Księgarni Wojskowej w ramach „Biblioteki Sportowej” pracy poświęconej historii, zagadnieniom szkoleniowo-technicznym i regulaminowi hokeja na lodziePor. W. Krygier, Hokej na lodzie, Warszawa 1935..

Jedną z najwybitniejszych postaci wśród poznańskich prawników i profesorów, w której biografii sport zajmował szczególne miejsce, był Witalis Ludwiczak, urodzony 20.04.1910 r. w Poznaniu. Był synem Ignacego i Konstancji z Kurczewskich. Edukację rozpoczął w 1916 r., uczęszczając do szkoły przygotowawczej do gimnazjum. W latach 1920–1929 był uczniem Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Po ukończeniu gimnazjum studiował prawo na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1929–1935. W 1936 r. rozpoczął aplikację adwokacką w Poznaniu, by jeszcze w tym samym roku przenieść się do Katowic, gdzie do 1939 r. pracował jako asesor prawniczy w zarządzie miejskim. Przez cały czas utrzymywał jednak kontakt z Uniwersytetem Poznańskim, przygotowując rozprawę doktorską na seminarium prof. Alfreda Ohanowicza. Po zakończeniu II wojny światowej podjął pracę na Uniwersytecie Poznańskim. Należał do pierwszych powojennych asystentów na Wydziale Prawa tej uczelni. W 1946 r. uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy Zlecenia kredytowe. Adiunktem został w kwietniu  1950 r., docenturę uzyskał w 1955 r., tytuł profesora nadzwyczajnego w 1962 r., a profesora zwyczajnego w 1969 r. Od 1961 do 1981 r. kierował zorganizowaną przez siebie Katedrą Prawa Prywatnego i Cywilnego Porównawczego. Był autorem podręcznika Prawo międzynarodowe prywatne, na którym wychowało się kilka pokoleń polskich prawników. Podręcznik ten doczekał się kilku wznowień. W latach 1946–1951 pracował w sądach poznańskich, wpierw jako asesor, a później sędzia grodzki. Następnie prowadził praktykę adwokacką i radcowskąS. Sołtysiński, Profesor Witalis Ludwiczak (1910–1988), „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1989/1, s. 377–379; W. Ludwiczak, Moja droga do AZS-u (w:) R. Wryk, Akademicki Związek Sportowy 1908–1983. Wspomnienia i pamiętniki, Poznań 1985, s. 249–255; R. Wryk, Poznańscy…, s. 196–200; R. Wryk, Sport…, s. 232–236; B. Tuszyński, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), t. 1, s. 493; Z. Głuszek, Leksykon…, s. 260 (tu błędnie dzień śmierci); A. Pawlak, Olimpijczycy…, s. 155. Por. też W. Ludwiczak, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 1979; W. Szafrański, Prawnik z olimpijskim paszportem, Poznań 2004; R. Wryk, AZS, s. 140, 269, 290–293, 328–329, 338, 340, 346, 351–354, 357, 381.. Trenował piłkę nożną w drużynie juniorów Warty Poznań, najpopularniejszego w owym czasie klubu piłkarskiego w Wielkopolsce. Równolegle uprawiał wioślarstwo w Gimnazjalnym Klubie Wioślarskim. W 1925 r. został członkiem AZS Poznań. Wraz z innym poznańskim adwokatem, jednym z najlepszych tenisistów w historii polskiego tenisa Przemysławem WarmińskimPrzemysław Warmiński (1908–1939), adwokat, tenisista, czterokrotny uczestnik Pucharu Davisa. Por. szerzej na jego temat R. Wryk, Poznańscy…, s. 192–196., należał do najlepszych zawodników hokejowej drużyny AZS Poznań, która w 1934 r. zdobyła mistrzostwo Polski. Dwukrotnie zdobył również brązowy medal drużynowych mistrzostw Polski w hokeju na lodzie, reprezentując przez cały czas barwy AZS Poznań. W latach 1931–1939 był członkiem hokejowej kadry narodowej. W reprezentacji Polski zagrał czterdzieści siedem meczów i strzelił w niej trzy bramki. Dwukrotnie uczestniczył w igrzyskach olimpijskich. W 1932 r. grał w jednej drużynie ze wspomnianym już Lucjanem Kulejem na Igrzyskach Olimpijskich w Lake Placid w 1932 r., na których Polska zajęła czwarte miejsce. Po raz drugi godności olimpijczyka dostąpił w 1936 r. na Igrzyskach Olimpijskich w Garmisch-Partenkirchen, na których reprezentacja Polska nie wyszła jednak z grupy. Przez wiele lat pełnił funkcję kapitana hokejowej reprezentacji Polski. Nie można jednak nie wspomnieć również tego, że Witalis Ludwiczak odnosił także sukcesy w wioślarstwie. Jego największym osiągnięciem w tej dyscyplinie sportu było zdobycie w barwach KW 04 Poznań mistrzostwa Polski w konkurencji czwórek bez sternika oraz start w mistrzostwach Europy w Budapeszcie. W latach trzydziestych oprócz czynnego uprawiania sportu aktywnie działał także w pracach szkoleniowych i organizacyjnych AZS Poznań. Pod koniec lat trzydziestych był także trenerem hokeistów Pogoni Poznań. Oprócz działalności sportowej publikował także artykuły sprawozdawcze i szkoleniowe w „Przeglądzie Sportowym”. Prowadził również audycje radiowe na tematy sportowe. Po 1945 r. wziął aktywny udział w reaktywowaniu sportu w Wielkopolsce. W 1955 r. wraz z Kazimierzem Osmańskim pełnił obowiązki trenera hokejowej reprezentacji Polski, która na mistrzostwach świata, rozegranych w RFN, zajęła siódme miejsce.

O tym, jak ważne miejsce w życiu Witalisa Ludwiczaka zajmował udział w igrzyskach olimpijskich, świadczy również fakt, że będąc jeńcem obozu podczas II wojny światowej, wraz z ośmioma innymi olimpijczykami-jeńcami zaprotestował przeciwko rozgrywaniu  igrzysk olimpijskich w obozach jenieckich, gdyż uważał, że organizacja igrzysk obozowych jest profanacją wspomnień olimpijskich i pokojowej idei olimpijskiejPor. na ten temat oraz na temat igrzysk olimpijskich organizowanych w obozach jenieckich T. Jurek, Igrzyska olimpijskie w obozach jenieckich podczas II wojny światowej (w:) Logos…, red. J. Lipiec, s. 505–508..

W roku stulecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego z satysfakcją należy więc odnotować, że Adwokatura Polska, która sama niedawno obchodziła jubileusz 100-lecia Odrodzonej Adwokatury, miała tak wielu przedstawicieli, którzy z sukcesami reprezentowali Polskę na igrzyskach olimpijskich, łącząc niejednokrotnie karierę sportową z wykonywaniem zawodu adwokata. Uczestniczyli oni nie tylko w igrzyskach olimpijskich jako zawodnicy, ale także organizowali i położyli podwaliny pod tworzenie polskiego sportu, zasiadając w zarządach najważniejszych polskich stowarzyszeń i klubów sportowych.