Autor, analizując podjęte przez instytucje unijne próby wypracowania jednolitej definicji statusu osób zatrudnionych na platformach cyfrowych, argumentuje, że de lege lata bardziej uzasadnione jest kontynuowanie praktyki polegającej na wypracowywaniu w judykaturze Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej precedensów, gwarantujących minimalne standardy pracowniczego zatrudnienia dotychczasowym niepracownikom i samozatrudnionym, wykonującym pracę w ramach cyfrowych platform.

Do kompetencji Krajowej Rady Sądownictwa między innymi należy rozpatrywanie wniosków i ocena kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego oraz przedstawianie Prezydentowi RP wniosków o powołanie sędziów w SN. Po zmianie przepisów ustawodawca odebrał 26.04.2019 r. prawo osobom ubiegającym się o objęcie urzędu sędziego SN do zaskarżenia niekorzystnej dlań uchwały KRS do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W związku z powyższym sąd ten wystąpił do TSUE z pytaniami, czy dokonana zmiana jest zgodna z przepisami prawa europejskiego. Rzecznik Generalny TSUE przedstawił opinię prawną w sprawie C-824/18 dotyczącej pozbawienia sędziów prawa do zaskarżenia uchwały KRS, będącej w rzeczywistości decyzją administracyjną o odmowie rekomendacji na stanowisko sędziego SN. Po szczegółowej analizie spornych przypadków, jakie miały miejsce w czasie realizowanej przez władze państwowe i polityczne reformy wymiaru sprawiedliwości, Rzecznik Generalny TSUE doszedł do wniosku, że polski ustawodawca zmienił krajowe przepisy w tym celu, aby postępowania wszczęte przez Komisję Europejską o naruszenie zobowiązań RP jako państwa członkowskiego i odesłania prejudycjalne polskich sądów unijnych do TSUE stały się bezprzedmiotowe, pomimo wydania postanowienia przez NSA zabezpieczającego podjęcie decyzji przez Prezydenta RP o powołaniu na stanowiska sędziów SN wyłącznie kandydatów rekomendowanych przez nową KRS. Uchwalając ustawę z 26.04.2019 r. o zmianie ustawy o KRS, ustawodawca polski pominął orzeczenia TK, z których wynika, że decyzje administracyjne KRS, podejmowane w sprawie wyłaniania kandydatów na stanowiska sędziów SN, powinny podlegać kontroli sądowej. Pozbawienie przez polskiego prawodawcę unijnych sądów krajowych orzekających w RP prawa do inicjowania postępowania prejudycjalnego prowadzonego przez TSUE koliduje z zasadą unijnej lojalności. Ograniczenie i pozbawienie sądów orzekających w Unii Europejskiej możliwości dialogu i korzystania ze środków proceduralno-prawnych regulowanych przepisami unijnymi stanowi wystarczający sygnał o naruszeniu niezależności sądów i niezawisłości sądów w państwie członkowskim. W przypadku naruszenia reguł praworządności mogą być stosowane bezpośrednio przez sądy krajowe właściwe przepisy Unii Europejskiej. Przeszkody stwarzane przez przepisy krajowe w realizacji celów sformułowanych w unijnym porządku prawnym powinny zostać pominięte przez sądy krajowe.

Władze państwowe Rzeczypospolitej Polskiej kontestują w ramach „reformy” sądownictwa dwie fundamentalne zasady Unii Europejskiej – pierwszeństwa prawa unijnego nad konstytucją państwa członkowskiego (Polski) oraz ograniczonej przez pomocniczość i proporcjonalność kompetencji instytucji unijnych do udziału w procesie reformowania krajowego systemu wymiaru sprawiedliwości. Na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej autor wyjaśnia istotę i sens prymatu prawa unijnego nad konstytucjami państw członkowskich. Wskazuje, że bezpośrednio stosowane postanowienia traktatów unijnych oraz akty prawne wydawane przez instytucje Unii Europejskiej nie tylko powodują w stosunku do prawa krajowego państw członkowskich nieskuteczność z mocy prawa wszelkich sprzecznych z nimi obowiązujących przepisów prawa krajowego, ale także – jako integralne elementy porządku prawnego obowiązującego na terytorium każdego z państw członkowskich, mające wyższą moc prawną – uniemożliwiają państwom członkowskim stanowienie nowych aktów prawa krajowego. Kontestując powyższą fundamentalną zasadę i zmierzając do jej odwrócenia, rządowi prawnicy działają pod pretekstem reformy krajowego wymiaru sprawiedliwości. Nie są w stanie zrozumieć, że istota i sens dobrowolnego przeniesienia w dniu wstąpienia RP do UE suwerennej kompetencji nowego państwa członkowskiego UE, jakim była wówczas Polska, opiera się na przestrzeganiu fundamentalnych zasad obowiązujących w relacjach władz ustawodawczych i wykonawczych względem trzeciej, równorzędnej władzy, jaką w demokratycznym państwie są niezależne sądy i niezawiśli sędziowie.

Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 8.04.2020 r. w sprawie C-791/19R zobowiązała Rzeczpospolitą Polską natychmiast – i do czasu wydania wyroku kończącego postępowanie – do: 1) zawieszenia stosowania obowiązujących przepisów ustawy z 8.12.2017 r. o Sądzie Najwyższym, stanowiących podstawę właściwości Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji, w sprawach dyscyplinarnych sędziów; 2) powstrzymania się od przekazania spraw zawisłych przed tą izbą do rozpoznania przez skład, który nie spełnia wymogów niezawisłości; 3) powiadomienia Komisji Europejskiej, nie później niż w ciągu miesiąca od doręczenia powyższego postanowienia, o środkach, które przyjęła w celu pełnego zastosowania się do tego postanowienia.Autor analizuje – w kontekście fundamentalnych zasad i wartości dobrego społeczeństwa (solidarności i zaufania) – powyższy dysonans unijnego i polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Według przepisów prawa europejskiego w systemie prawnym Unii Europejskiej obowiązuje zasada pierwszeństwa prawa unijnego nad prawem krajowym. Prymat prawa unijnego zobowiązuje każdy organ państwa członkowskiego do zapewnienia pełnej skuteczności normom prawa unijnego w dziedzinach objętych prawem Unii Europejskiej (art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 47 Karty praw podstawowych). Oznacza to zakaz stosowania przez sądy państw członkowskich niezgodnych z prawem unijnym przepisów prawa krajowego. Według orzeczenia wydanego przez TSUE na skutek pytania prawnego przedstawionego przez skład orzekający w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego każdy sąd krajowy ma obowiązek z urzędu badać, czy standard wymieniony w wyroku TSUE jest zapewniony w rozpoznawanej sprawie. Autor analizuje wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 19.11.2019 r., wyznaczający jednoznaczny i precyzyjny standard oceny niezawisłości i bezstronności sędziów, niezależności sądów, obowiązujący w RP i w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, uchwalona 20.07.2018 r., wprowadzona w życie w terminie i na zasadach określonych w ustawie z 3.07.2017 r., zawiera w dziale I „Przepisy ogólne”, rozdziale 5 „Pracownicy uczelni” regulacje niezgodne z podstawową – gwarantowaną przepisami Konstytucji RP (art. 32 ust. 1) oraz przepisami Kodeksu pracy (rozdział IIa „Równe traktowanie w zatrudnieniu”, art. 183a–art. 183e) – zasadą niedyskryminowania w zatrudnieniu.

Autor krytykuje przepis art. 117 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy z 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym. Wymieniona norma dotyczy emerytowanych pracowników naukowo-dydaktycznych szkolnictwa wyższego. Zezwala na ich zatrudnienie wyłącznie na podstawie terminowych umów o pracę. Powyższe rozwiązanie prawne jest niezgodne z zasadą równouprawnienia i zakazem dyskryminacji ze względu na wiek. Przepis ten nie powinien być stosowany przez sądy oraz niezwłocznie uchylony.

W dniu 4 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym. Obniża ona o pięć lat wiek przechodzenia sędziów Sądu Najwyższego w stan spoczynku (art. 37 § 1). (...)

Przepis art. 63 k.p. stanowi, że umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w Kodeksie pracy oraz w przepisach szczególnych. Najbardziej popularne w języku prawniczym określenia bliskoznaczne dla ustawowego terminu „wygaśnięcie” umowy o pracę to „wygaśnięcie”, „ustanie” i „zaprzestanie obowiązywania” zobowiązaniowej podstawy prawnej kreującej więź prawną – stosunek pracy.

Artykuł dotyczy orzeczenia wydanego przez Wielką Izbę Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Bărbulescu przeciwko Rumunii. Trybunał potwierdza podstawową zasadę praw człowieka dotyczącą poszanowania i ochrony prawa do prywatności w kontekście komunikacji cyfrowej, zakazuje tajnego monitorowania w miejscu pracy i nakłada na pracodawców obowiązek prawny, aby w przypadku podjęcia monitorowania wpierw należycie powiadomić i poinformować danego pracownika o jej przyczynach.