Wydanie 1-2/2013

Palestra
1-2/2013

Krzysztof Ciesielski

Pełny spis treści

Palestra 1-2/2013, s. 9 - 16

Powstanie styczniowe jako fenomen prawny. W 150. rocznicę wybuchu

Maksymilian Stanulewicz

Wielkość naszego narodu w wielkiej epoce 1863 roku istniała, a polegała na jedynym może w naszych dziejach rządzie, który, nieznany z imienia, był tak szanowany i tak słuchany, że zazdrość wzbudzać może we wszystkich krajach i we wszystkich narodach. Te znane słowa Józefa Piłsudskiego, odnoszące się do powstania styczniowego, którego był żarliwym wyznawcą i chłodnym krytykiem jednocześnie, ujmują niezwykle celnie jedno z najbardziej niezwykłych zjawisk w dziejach państwa i prawa Polski.

Palestra 1-2/2013, s. 17 - 26

Bezpieczeństwo publiczne a prawo jednostki do prywatności*

Wojciech Hermeliński

Obowiązujące przepisy, w tym także te rangi konstytucyjnej, nakładają na władze państwowe obowiązek zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Wypełniając tę powinność, współczesny ustawodawca musi się zmierzyć z trudnym problemem wiążącym się z zagrożeniami terroryzmem oraz przestępczością zorganizowaną, w tym także taką, która ma charakter ponadpaństwowy (transgraniczny) . Techniczne udogodnienia wpływające na szybkość komunikowania się i przemieszczania w równym stopniu mogą być wykorzystywane w celu ochrony bezpieczeństwa państwa, jak i przez przestępców.

Palestra 1-2/2013, s. 27 - 38

Projektowane zmiany dotyczące kosztów sądowych w sprawach cywilnych

Piotr Fik
Łukasz Niestrój

Obowiązująca ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych(weszła w życie 2 marca 2006 r.) jest obok Kodeksu postępowania cywilnego jedną z najważniejszych ustaw regulujących postępowanie cywilne w Polsce. Pomimo relatywnie krótkiego okresu obowiązywania była ona nowelizowana już 20 razy. W dniu 30 marca 2012 r. Rządowe Centrum Legislacji przedstawiło „Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego”, zakładający wiele zmian w zakresie kosztów sądowych w sprawach cywilnych.

Palestra 1-2/2013, s. 39 - 46

Regulacje prawne zasady „kultury bezpieczeństwa ” w systemie raportowania zdarzeń w lotnictwie cywilnym

Małgorzata Polkowska

Termin „kultura bezpieczeństwa” (ang. just culture, safety culture), istniejący od wielu lat w lotnictwie cywilnym, związany jest ze zgłaszaniem zdarzeń lotniczychi dochodzeniem powypadkowym.Ideą przewodnią zasady safety culture jest zachęcanie uczestników zdarzeń lotniczych (wypadków, incydentów itp.) do przekazywania informacji o własnych błędach czy omyłkach do właściwych organów prowadzących badanie, bez konsekwencji karnych z tego tytułu.

Palestra 1-2/2013, s. 47 - 56

Cash pooling – aspekty podatkowe

Dominik Gajewski

Holdingi coraz częściej sięgają po rozwiązania finansowe pozwalające im na kompleksowe zarządzanie płynnością finansową. Konieczność prowadzenia coraz bardziej efektywnej polityki zarządzania finansami w połączeniu z tendencją do wiązania się uczestników obrotu gospodarczego w grupy kapitałowe wymusza stosowanie nowoczesnych form porozumień zmniejszających koszty finansowania bieżącej działalności. Głównie z tych przyczyn coraz częściej spotkać można rozwiązanie określane mianem cash poolingu.

Palestra 1-2/2013, s. 57 - 63

Wpływ wspólnotowego prawa procesowego cywilnego na ewolucję instytucji „pomocy prawnej ” w polskim międzynarodowym postępowaniu cywilnym w świetle Kodeksu postępowania cywilnego

Tomasz Demendecki

Zmiany dokonane w polskiej ustawie z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, w szczególności ustawą z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, służyć miały reformie zawartej w części czwartej Kodeksu postępowania cywilnego regulacji międzynarodowego postępowania cywilnego oraz dostosowaniu jej do odpowiednich regulacji wspólnotowych. Obowiązujące dotychczas unormowanie międzynarodowego postępowania cywilnego pochodziło bowiem z okresu uchwalenia Kodeksu postępowania cywilnego i od tego czasu nie było poddawane poważniejszym zmianom.

Palestra 1-2/2013, s. 64 - 78

„Korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia” jako przesłanka zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu

Marlena Jankowska
Mirosław Pawełczyk

Służebność jest instytucją prawa rzeczowego, która pozwala na udzielenie osobie trzeciej określonego uprawnienia stanowiącego dotychczas wiązkę prawa własności nieruchomości w zakresie korzystania z tego prawa najczęściej w zamian za ekwiwalent w postaci wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości. Służebność przesyłu stanowi nową nazwaną instytucję prawa cywilnego, która została przyjęta do Kodeksu cywilnego nowelizacją z 30 maja 2008 r.

Palestra 1-2/2013, s. 79 - 84

Udział adwokata w europejskim postępowaniu nakazowym – zagadnienia wybrane (cz. 2)

Agata Harast

Sprzeciw od ENZ, przewidziany w art. 16 rozporządzenia nr 1896/2006, należy do szczególnych środków zaskarżenia, gdyż odznacza się jedynie suspensywnością. W omawianym postępowaniu sprzeciw nie przenosi zatem sprawy do sądu wyższego rzędu, lecz powoduje jej ponowne rozpoznanie przez sąd, który wydał ENZ w zwykłym postępowaniu. Natomiast swoisty charakter sprzeciwu od ENZ polega na tym, że powoduje on utratę mocy przez nakaz.

Palestra 1-2/2013, s. 85 - 89

Kontratyp działania w granicach szczególnych uprawnień i obowiązków (cz. 1)

Iwona Gierula

Działanie w ramach uprawnień i obowiązków stanowi kontratyp, a zatem okoliczność wyłączającą bezprawność czynu pomimo formalnego zrealizowania znamion przestępstwa. Należy on, obok między innymi zabiegów leczniczych, ryzyka sportowego czy zgody pokrzywdzonego, do tzw. kontratypów pozakodeksowych. Kontratypy te nie wynikają wprost z Kodeksu karnego, jak obrona konieczna czy stan wyższej konieczności.

Palestra 1-2/2013, s. 90 - 100

Tajemnica obrończa a podsłuch procesowy i kontrola operacyjna

Dobrosława Szumiło-Kulczycka

Kwestia kolizji pomiędzy tajemnicą obrończą a środkami pozyskiwania dowodów, takimi jak kontrola operacyjna lub podsłuch procesowy, zawsze wywoływała kontrowersje. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu jednego ze swoich niedawnych orzeczeń wyraźnie stwierdził, że „obrońca jest oczywiście poza kręgiem osób, wobec których dopuszcza się kontrolę i utrwalanie rozmów”. Wyrażona przez Sąd Najwyższy oczywistość, a więc aksjomatyczność, zakazu stosowania wobec obrońcy technicznych środków niejawnego pozyskiwania informacji.

Palestra 1-2/2013, s. 101 - 107

Pojęcie uzgodnionej praktyki w świetle art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Aleksander Maziarz

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w art. 101 ustanawia zakaz zawierania porozumień ograniczających konkurencję. Przepis ten stanowi, że zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorcami, decyzje związków przedsiębiorców i praktyki uzgodnione, których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego. Uzgodnione praktyki są więc jedną z trzech zakazanych przez Traktat form współpracy przedsiębiorców.

Palestra 1-2/2013, s. 108 - 115

Zakres orzekania (kognicji) sądu o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza w sentencji postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku (na marginesie uchwały SN z 13 października 2010 r., III CZ P 64/10) (cz. 2)

Michał Niedośpiał

„W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku” (art. 1031 § 2 zd. 1 k.c.). Z wymienionym przepisem pozostają w związku w szczególności następujące przepisy k.p.c.: art. 391, 792, 840 § 1, art. 837, 804, 825 k.p.c. Nie mogą one tu być komentowane, odsyłam do wszystkich komentarzy do wymienionych przepisów.

Palestra 1-2/2013, s. 116 - 122

Zaskarżalność postanowienia o przyznaniu od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz niedopuszczalność przyznania tych kosztów poniżej stawki minimalnej

Anna Kobińska

Sąd Najwyższy podjął w dniu 8 marca 2012 r. uchwałę o sygn. III CZ P 2/12, dotyczącą istotnych zagadnień prawnych dla adwokatury, na tle następującego stanu faktycznego. Sąd Okręgowy zwolnił powoda od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla niego adwokata z urzędu w trzech sprawach, które ten wytoczył. Po udzielonej pomocy prawnej powód zdecydował się cofnąć wytoczone powództwa, sąd umorzył postępowania i przyznał od Skarbu Państwa wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powodowi w różnych stawkach, lecz poniżej stawki minimalnej.

Palestra 1-2/2013, s. 123 - 132

Odpowiedzialność cywilna radcy prawnego i adwokata za błędy procesowe

Tomasz Szanciło

Kwestia odpowiedzialności cywilnej radcy prawnego i adwokata z tytułu nienależytego wykonania umowy o zastępstwo procesowe nie jest oczywista. Pojawia się tu bowiem zagadnienie nienależytego wykonania umowy przez pełnomocnika i jego wpływu na wynik procesu. Jest to o tyle istotne, że sąd rozpatrujący sprawę o odszkodowanie, w której pozwanym jest radca prawny lub adwokat, musi hipotetycznie ustalać, jaki mógłby być wynik procesu, gdyby pełnomocnik nie dopuścił się błędów procesowych, a więc w należyty sposób reprezentował swojego mocodawcę.

Palestra 1-2/2013, s. 133 - 139

Dopuszczalność zażalenia na postanowienie w przedmiocie przyznania od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu

Piotr Rylski

Kwestia zaskarżalności postanowienia sądu pierwszej instancji w przedmiocie przyznania od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu budzi od jakiegoś czasu szczególne zainteresowanie w orzecznictwie sądowym. Po wielu latach braku tego zagadnienia w orzecznictwie sądowym w niedalekim czasie dało się zauważyć kilka niezwykle istotnych judykatów w tej materii.

Palestra 1-2/2013, s. 140 - 149

Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 listopada 2011 r., II AKa 349/11*

Maciej Fingas

I. Treść przepisu art. 440 k.p.k. pozwala na stwierdzenie, że nie odwołuje się on jedynie do sprawiedliwości materialnej, ale również do sprawiedliwości formalnej (proceduralnej). Jest tak wówczas, gdy orzeczenie ze względu na swoją materialną zawartość nie wymaga oczywistej interwencji sądu odwoławczego, ale wydanie którego poprzedzone było rażącymi uchybieniami natury procesowej.

Palestra 1-2/2013, s. 150 - 155

Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 października 2011 r., VI ACa 392/11*

Joanna Dominowska

Orzeczenie jest kolejnym głosem w sprawie pobierania tzw. opłat półkowych, tj. pobierania innych niż marża opłat za przyjęcie towaru do zbytu, stypizowane w art. 15 ust. 1 pkt 4 u.z.n.k. jako czyn nieuczciwej konkurencji. Jest jednak głosem nowym, odchodzącym od szerokiego rozumienia tego przepisu, które doprowadziło do tego, że wszelkie opłaty pobierane przez sklepy od dostawców, poza wynagrodzeniem za towar, były zakazywane.

Palestra 1-2/2013, s. 156 - 161

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15 marca 2012 r., i csk 330/11*

Bartosz Chudziński

Wzorzec należytej staranności zawodowej adwokata (art. 355 § 2 k.c.) obejmuje jego profesjonalizm w sprawach, których prowadzenia się podejmuje. Staranność zawodowa adwokata może być uznana za niemieszczącą się w tym wzorcu tylko wtedy, gdy sporządzona przez niego opinia lub sposób postępowania w sprawie są oczywiście sprzeczne z przepisami mającymi zastosowanie albo z powszechnie aprobowanymi poglądami doktryny lub ustalonym orzecznictwem, znanym przed podjęciem czynności.

Palestra 1-2/2013, s. 162 - 169

Nowa ustawa o adwokaturze na Ukrainie

Andrij Kosyło

15 sierpnia 2012 r. na ukrainie weszła w życie nowa ustawa o adwokaturze. ustawa zasadniczo zmienia zasady ustroju i funkcjonowania tej instytucji: powołano samorząd zawodowy adwokatów, ustalono nowe zasady dostępu do zawodu oraz odpowiedzialności dyscyplinarnej, wprowadzono nowe formy wykonywania zawodu oraz dodatkowe gwarancje wykonywania zawodu, uregulowano kwestię świadczenia pomocy prawnej przez adwokatów zagranicznych.

Palestra 1-2/2013, s. 170 - 175

Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego z zakresu prawa i postępowania cywilnego

Zbigniew Strus

Przytoczone dalej zagadnienie prawne zostało przedstawione w związku z rozpoznawaniem apelacji w sprawie o ustanowienie własności lokalu w budynku spółdzielni mieszkaniowej: „Czy w przypadku nieuwzględnienia w całości wniosków, o których mowa w art. 43 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Spółdzielniach Mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), Zarząd Spółdzielni ma obowiązek podjęcia ostatecznej uchwały w pierwotnie proponowanej treści i czy podlega ona zaskarżeniu; czy też w takiej sytuacji uchwała, o której mowa w art. 42 ust. 2 tej ustawy, wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia wyłożenia do wglądu jej projektu?”

Palestra 1-2/2013, s. 176 - 181

Przegląd orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego

Zbigniew Szonert

Wnioskiem z 22 maja 2012 r., BO -4660-25/12, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł o podjęcie uchwały wyjaśniającej: „Czy art. 204 i art. 205 § 2–4 w związku z art. 207 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270) wraz z właściwymi przepisami odrębnymi, do których odsyła art. 205 § 2 i 3 tej ustawy, stanowią podstawę do zasądzenia zwrotu kosztów za wniesienie sporządzonej przez profesjonalnego pełnomocnika odpowiedzi na skargę kasacyjną?”.

Palestra 1-2/2013, s. 182 - 186

Przegląd orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

Michał Jackowski

W drugiej połowie 2012 r. Trybunał Konstytucyjny bardzo aktywnie orzekał w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia były normy postępowania karnego. Orzeczenia dotyczyły zgodności z Konstytucją następujących instytucji:– prekluzyjnego charakteru terminu do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia;

Palestra 1-2/2013, s. 187 - 195

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (lipiec–grudzień 2012 r.)

Marek Antoni Nowicki

Pokazywanie publicznie związanego z politycznym ruchem lub podmiotem symbolu, takiego jak flaga, może wskazywać na identyfikację osoby, która go pokazuje, z określonymi ideami lub ich reprezentowanie i w rezultacie należy do wypowiedzi chronionych w art. 10 Konwencji. Jeśli prawo do wolności wypowiedzi politycznej jest realizowane przy użyciu symboli, wymagana jest jak największa ostrożność przy stosowaniu restrykcji, zwłaszcza w przypadku symboli wieloznacznych.

Palestra 1-2/2013, s. 196 - 201

W poszukiwaniu granic jurysdykcyjnych

Tomasz Tadeusz Koncewicz

Ścisłe powiązanie różnych i odrębnych poziomów sądownictwa tworzy unikatowe forum wymiany poglądów i sprawowania wymiaru sprawiedliwości. „Wspólnota sądów” oparta jest na założeniu, że tylko współpracując, a nie tocząc jurysdykcyjne spory, można rozwiązać coraz bardziej skomplikowane problemy rozstrzygane dzisiaj przez sądy. W ramach „sądowej wspólnoty interesów” poszczególne sądy muszą, w granicach swojej jurysdykcji i funkcji, respektować dorobek orzeczniczy pozostałych sądów.

Palestra 1-2/2013, s. 202 - 203

Czy w wypadku istnienia dwóch różnych co do treści postanowień stwierdzających nabycie spadku po tym samym spadkodawcy należy skorzystać ze szczególnego trybu opisanego w art. 679 k.p.c., czy też z instytucji wznowienia postępowania?

Ewa Stawicka

Wątpliwości praktyki w zakresie prawidłowej metody, którą należy się posłużyć w celu wyeliminowania z obiegu prawnego jednego z dwóch istniejących prawomocnych postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku po tym samym spadkodawcy, rozstrzygnięte zostały niedawną uchwałą siedmioosobowego składu Sądu Najwyższego, wydaną 10 lipca 2012 r. pod sygnaturą III CZ P 81/11. Uchwale tej została nadana moc zasady prawnej, a jej brzmienie jest następujące:

Palestra 1-2/2013, s. 204 - 209

Jakie skutki procesowe wywołuje prowadzenie obrony przez adwokata skazanego na karę dyscyplinarną zawieszenia w czynnościach zawodowych?

Antoni Bojańczyk

Katalog kar dyscyplinarnych znanych ustrojowi dyscyplinarnemu adwokatury ma to do siebie, że – jak wiele innych instytucji prawnych – jawi się spójnie i klarownie wyłącznie „na papierze”. Wykonywanie kar dyscyplinarnych w praktyce natrafia jednak na wiele trudności. Nie inaczej jest w przypadku kary dyscyplinarnej zawieszenia adwokata w czynnościach zawodowych na czas od trzech miesięcy do pięciu lat (art. 81 ust. 1 pkt 4 Prawa o adwokaturze).

Palestra 1-2/2013, s. 210 - 214

Zawinione najechanie kierującego samochodem na prawidłowo jadącego rowerzystę

Wojciech Kotowski

Najechanie na rowerzystę skutkujące ciężkimi obrażeniami jego ciała było następstwem braku rozsądku kierującego samochodem. Tym razem materiał dowodowy został zgromadzony w sposób kompletny przez organ postępowania przygotowawczego, który dysponował rzetelnie przeprowadzonymi oględzinami miejsca wypadku, oraz należycie przeanalizowany z pomocą biegłego z zakresu kryminalistycznej rekonstrukcji wypadków drogowych, dzięki czemu sąd doprowadził do słusznego rozstrzygnięcia.

Palestra 1-2/2013, s. 215 - 221

Oskarżony Sherlock Holmes

Stanisław Milewski

W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku i na początku XX opowiadania Conana Doyle’a, których bohaterem był Sherlock Holmes, drukowano w wielu czasopismach oraz jako oddzielne broszury i książki. Wydawano też mnóstwo seryjnych zeszytów pisywanych pod tego autora, bez żenady korzystając z zainteresowania, jakie wywoływał. Po wielu wydaniach nie ma śladu, któż więc wymierzy jego ówczesną popularność?

Palestra 1-2/2013, s. 222 - 223

Prezent Świąteczny

Marian Filar

Wsiadłem do samochodu i włączyłem radio. Trafiłem na wiadomości, a w wiadomościach na wiadomość, że pod obrady Sejmu trafić ma niedługo projekt istotnego podwyższenia wysokości mandatów za wykroczenia drogowe, w szczególności za przekroczenie dopuszczalnej prędkości. Ale to jeszcze „małe piwo” – dużym jest lansowany przez Policję pomysł, by przyznać jej funkcjonariuszom prawo odbierania szczególnie niesfornym kierowcom prawa jazdy bezpośrednio na miejscu zatrzymania, a także stosowania wobec nich kary aresztu, gdy policjant uzna dane wykroczenie za poważne

Palestra 1-2/2013, s. 224 - 227

Pogłoski o wojnie

Andrzej Tomaszek

W rozmowach ludzi bliskich mi intelektualnie pojawiała się w ostatnich miesiącach kwestia, czy grozi nam wojna. Najpierw brałem to za psychologicznie uzasadniony rezultat obawy sytych o utratę życiowego dorobku i przyszłość dzieci, później zacząłem się wszakże zastanawiać, czy to nie całkiem trzeźwa, uzasadniona geopolityką refleksja? Wojna rozumiana jako starcie militarne podmiotów prawa międzynarodowego omijała Polskę przez ponad sześćdziesiąt lat.

Palestra 1-2/2013, s. 228 - 233

Najtrudniejsza sprawa kryminalna (cz. 3)

Marek Sołtysik

W nocy rewizja policyjna w mieszkaniu jednego z nowo wybudowanych domów przy ul. Stachowskiego. Ważny ślad – ale na razie tajemnica. Poza tym pod nadzorem policji są dwaj mężczyźni – jeden z nich to mieszkaniec domu, w którym dokonano zbrodni. Kto to taki, nie wiemy. Drugi – to młody człowiek, którego pismo znawca sądowy, grafolog, prof. Ippold, uznał za „wybitnie zbliżone” do pisma na tej ćwiartce papieru na drzwiach.

Palestra 1-2/2013, s. 234 - 247

Czy bronić „zdrajców Narodu”, „zbrodniarzy faszystowsko-hitlerowskich” i „volksdeutschów”? Uchwała Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 25 maja 1946 r. w sprawie udział u adwokatów w procesach o zdradę Narodu lub o rehabilitację wyłączonych ze społeczeństwa

Marcin Zaborski

Końcowy etap II wojny światowej w Europie oznaczał dla adwokatury polskiej nie tylko łatwą do przewidzenia zmianę jej ustroju i warunków jej funkcjonowania, ale także – równie łatwą do przewidzenia – konieczność wzięcia udziału w wymierzeniu sprawiedliwości zbrodniarzom niemieckim.

Palestra 1-2/2013, s. 248 - 253

Kompensacja szkód wynikłych ze zdarzeń medycznych. Problematyka cywilnoprawna i ubezpieczeniowa, pod red. Eugeniusza Kowalewskiego

Katarzyna Krupa-Lipińska

Z dniem 1 stycznia 2012 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, która wprowadziła do polskiego porządku prawnego pozasądowy tryb kompensacji szkód (majątkowych i niemajątkowych) z tytułu zdarzeń medycznych. O zaistnieniu niniejszych zdarzeń mają rozstrzygać wojewódzkie komisje do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych (dalej zwane wojewódzkimi komisjami), działające przy urzędach wojewódzkich. W doktrynie prawa system wprowadzony niniejszą nowelizacją został określony nie tylko jako nowy, lecz wręcz jako przełomowy (s. 219), a nawet rewolucyjny (s. 93), choć budzący wiele zastrzeżeń co do szczególnych regulacji.

Palestra 1-2/2013, s. 253 - 258

Maciej Dubois, Michał Komar, Adwokat. Rozmowa o życiu w ciekawych czasach

Witold Wołodkiewicz

W rozmowie Macieja Dubois z Michałem Komarem wybitny przedstawiciel adwokatury polskiej Maciej Dubois opowiada o swym dzieciństwie, drodze do adwokatury, długoletniej praktyce adwokackiej i działalności samorządowej. Maciej Dubois przez 17 lat (od 1971 do 1988 roku) pełnił funkcję dziekana Warszawskiej Rady Adwokackiej. Potrafił dopomóc jej godnemu przetrwaniu w czasach socjalizmu realnego i doprowadzeniu do ustrojowych przemian. Autor już na samym początku książki podkreśla, że przyszło mu żyć w ciekawych czasach. Dodajmy, że i wśród ciekawych ludzi.

Palestra 1-2/2013, s. 258 - 263

Ryszard Stach, Sumienie i mózg. O wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych

Józef Gierowski

Książka jest udaną próbą szerokiej i wielokierunkowej analizy zależności, jakie zachodzą pomiędzy pojęciem czy konstruktem sumienia a tymi wewnętrznymi regulatorami zachowań moralnych, które można bezpośrednio powiązać ze strukturalnymi i funkcjonalnymi właściwościami mózgu. Trzeba już w tym miejscu podkreślić, że pojęcie sumienia wykracza zdecydowanie poza terminologię psychologiczną, ma bowiem swoje odniesienia etyczne, religijne, czy też kulturowe.

Palestra 1-2/2013, s. 263 - 264

Mirosław Szlązak Niewinnie skazany

Teresa Gens
Elżbieta Opalska

W ostatnim okresie na rynku wydawniczym ukazała się książka wydana przez Bellonę pt. Niewinnie skazany, napisana przez adwokata warszawskiej palestry Mirosława Szlązaka. Jest ona oparta na autentycznym doświadczeniu z pracy adwokata, który w swoim życiu zawodowym ma też sprawy trudne moralnie, jak opisana w tej książce. Nie wchodząc w szczegóły, które Czytelnik sam przeanalizuje, warto wskazać, że dotyczą one świata zbrodni i kary, w którym zabicie sprawcy przez ofiarę bywa czasem koniecznością związaną z obroną nie tylko własnej godności, ale również własnego życia.

Palestra 1-2/2013, s. 264 - 265

Peter Kerecman, Rudolf Manik História advokácie na Slovensku

Adam Redzik

Przed dwoma laty ukazało się w dwóch wersjach językowych pięknie wydane przez Czeską Izbę Adwokacką albumowe opracowanie dziejów zawodów prawniczych pod redakcją sędziego czeskiego Trybunału Konstytucyjnego, byłego adwokata, profesora Stanisława Balíka juniora (wersja angielska pt. History of the Legal Profession in Bohemia, Moravia and Silesia, Prague 2010, ss. 272). Rok później w Bratysławie opublikowane zostały wskazane wyżej dzieje adwokatury słowackiej, przygotowane przez dwóch prawników i historyków prawa zarazem – Petera Kerecmana i Rudolfa Manika.

Palestra 1-2/2013, s. 266 - 270

Etyka zawodów prawniczych w praktyce. Relacje na sali rozpraw, Kazimierz Dolny, 19–20 października 2012 r.

Grzegorz Brokowski

W dniach 19–20 października 2012 r. w Kazimierzu Dolnym odbyła się druga międzynarodowa konferencja „Etyka zawodów prawniczych w praktyce – relacje na sali rozpraw”. Jej organizatorami byli: Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury, Okręgowa Rada Adwokacka w Lublinie oraz Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie. W konferencji wzięło udział około 100 sędziów, adwokatów i radców prawnych oraz – po raz pierwszy, co wielokrotnie podkreślano podczas obrad – prokuratorów.

Palestra 1-2/2013, s. 271 - 272

Sprawozdanie z konferencji z cyklu: „Arbitration and mediation in Central and Eastern Europe and Some Asian countries” pt. „Arbitrators and Mediators in settling national and international disputes”, Baku, Azerbejdżan, 25 października 2012 r.

Włodzimierz Brych

25 października 2012 r. w Azerbejdżanie odbyła się międzynarodowa konferencja pt. „Arbitrators and Mediators in settling national and international disputes”, zorganizowana przez Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Arbitrażu i Mediacji z siedzibą w Poznaniu (z polskiej strony) oraz Azerbaijan Arbitration and Mediation Centre z Baku (po stronie azerskiej). Była to kolejna już konferencja z cyklu „Arbitration and mediation in Central and Eastern Europe and Some Asian countries”.

Palestra 1-2/2013, s. 272 - 273

Debata „Status sędziego w Polsce”, Warszawa, 28 listopada 2012 r.

Ryszard Siciński

W dniu 28 listopada 2012 r. miała miejsce debata na temat statusu sędziego w Polsce, zorganizowana przez fundację o nazwie Akademia de Virion, pod patronatem medialnym „Dziennika Gazety Prawnej” oraz Wydawnictwa C.H. Beck. Fundacja ta powstała w dużej mierze dzięki staraniom jej Prezesa, adwokat Jolanty Turczynowicz-Kieryłło, współpracowniczki z jednej z kancelarii zmarłego 2 lata temu naszego znakomitego Kolegi, Tadeusza de Virion, którego nazwisko patronuje Fundacji; w zarządzie zasiadają także: prof. dr hab. Mariola Lemonnier i Sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego w stanie spoczynku Jerzy Sulimierski.

Palestra 1-2/2013, s. 274 - 275

Wolność adwokatury na przestrzeni dziejów – międzynarodowa konferencja na temat historii adwokatury, Bratysława, 30 listopada 2012 r.

Ewa Stawicka

Kilkuletnią już tradycją szczyci się doroczna konferencja poświęcona historii adwokatury w Europie Środkowej. Dotychczas odbywała się ona zawsze w którymś z miast Republiki Czeskiej. W 2012 roku po raz pierwszy zorganizowała ją Słowacka Izba Adwokacka we współpracy z Czeską Izbą Adwokacką, miejscem wydarzenia była Bratysława, a do udziału zaproszono również referentów z Węgier, Austrii i Polski.

Palestra 1-2/2013, s. 276 - 276

Konferencja „Pamięć i odpowiedzialność” w 150-lecie wybuchu Powstania Styczniowego, Łódź, 16 stycznia 2013 r.

Maciej Kwiek

W 150. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego odbyła się niezwykle interesująca konferencja pt. „Pamięć i odpowiedzialność”. Konferencję zorganizowało Centrum Myśli Polityczno-Prawnej im. Alexisa de Tocqueville’a. Część oficjalną konferencji poprzedził występ Międzyszkolnego Młodzieżowego Chóru Żeńskiego Iuvenales Cantores Lodzienses, który odśpiewał pieśni powstańcze: Pieśń Powstańców z 1863 r., Marsz strzelców, Marsz marsz Polonia, Pieśń żołnierska.

Palestra 1-2/2013, s. 277 - 281

Posiedzenia plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Prezes NRA adw. Andrzej Zwara po powitaniu członków NRA oraz wstępnych formalnościach przedstawił sprawozdanie z prac Prezydium NRA. Wyraził zadowolenie, że założona przez Prezydium na początku kadencji integracja środowiska adwokackiego postępuje bardzo dobrze. Wymienił tu dużą liczbę imprez kulturalnych i sportowych. Przedstawiciele Adwokatury wzięli udział w uroczystościach związanych: z rocznicą wybuchu II wojny światowej, z agresją sowiecką 17 września 1939, a także Powstaniem Warszawskim 1944.

Palestra 1-2/2013, s. 281 - 285

Z posiedzeń Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej

Andrzej Bąkowski

Po wstępnych formalnościach Prezydium NRA w głosowaniu tajnym podjęło uchwały merytoryczne w sprawach osobowych.Sekretarz NRA adw. K. Boszko złożył szczegółową informację z prac izb adwokackich w: Łodzi, Płocku, Poznaniu, Szczecinie, Wałbrzychu. Następnie zreferował uchwały zgromadzenia izby w Rzeszowie, a w szczególności jedną z nich – apelującą do NRA o podjęcie inicjatywy w sprawie skrócenia praktyk aplikantów adwokackich w sądach i prokuraturach.

Palestra 1-2/2013, s. 286 - 288

Izba olsztyńska

Jerzy Dobrzański

W dniach 29–30 września 2012 r. na polu golfowym Mazury Golf & Country Club w N aterkach Okręgowa Rada Adwokacka w Olsztynie zorganizowała XIII Turniej TOGA GOLF 2012.Turniej TOGA GOLF, rozgrywany tradycyjnie w Naterkach, stał się obok Mistrzostw Polski Adwokatów kultowym miejscem spotkań adwokatów grających lub chcących grać w golfa. Impreza ma charakter otwarty.

Palestra 1-2/2013, s. 288 - 289

Izba warszawska

Agnieszka Bykowska-Giler

18 listopada 2012 r. odbył się II Otwarty Turniej Piłki Siatkowej Adwokatów. Organizatorem Turnieju była Komisja Sportu Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. W turnieju wzięło udział 9 drużyn reprezentujących samorządy adwokatów, radców prawnych, notariuszy i lekarzy. Ponadto zagrali przedstawiciele Prokuratorii Generalnej oraz wydawnictwa Wolters Kluwer Polska. Na Turniej licznie przybyli również kibice.

Palestra 1-2/2013, s. 289 - 291

Izba wrocławska

Anna Ślęzak

Non omnis moriar – to przesłanie wrocławskich wieczorów zaduszkowych. We wtorek 6 listopada 2012 r., po raz szósty, spotkali się adwokaci i aplikanci adwokaccy, aby wspominać tych, co odeszli, ale przecież pozostawili tu swój ślad. Wieczory te zainicjował Dziekan ORA we Wrocławiu adw. Andrzej Malicki, a środowisko ufa, że tradycja ta kultywowana będzie przez jego następców.

Palestra 1-2/2013, s. 292 - 297

Karanie za stalking w świetle praktyki państw obcych

Julian Bąkowski

Jak podają Reid Meloy i Alan Felthous, pierwszym ustawodawstwem, które zdecydowało się na stypizowanie protoplasty dzisiejszego stalkingu, była Dania. Duńska ustawa z 1933 r. przewidywała karę za Forfølgelse, czyli za czyny zakłócające spokój. W USA swoista moda na tworzenie prawa antystalkingowego powstała po zabójstwie młodej aktorki Rebeki Schaeffer w 1989 roku. Wkrótce potem odpowiednie przepisy przyjęły pozostałe stany. Wzorem państw zachodnich przepis art. 190a zagościł także i w polskim Kodeksie karnym.

Palestra 1-2/2013, s. 298 - 304

O kryteriach miarkowania nadmiernych kar umownych w kontekście orzecznictwa Sądu Najwyższego

Jarosław Szewczyk

Klauzula kary umownej (art. 483 k.c.) dostarcza dość klarownego wzoru na ewentualną sumę odszkodowawczą, jakiej będzie można zażądać od niesolidnego dłużnika na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Klarowność systemu dochodzenia kary umownej jest jednak zachwiana przez istnienie art. 484 § 2 k.c., stwarzającego możliwość jej sądowego miarkowania. Z uwagi na dość „liberalne” przesłanki dochodzenia kary umownej, posiadanie tego rodzaju „zwornika bezpieczeństwa” w systemie jest jednak konieczne.

Palestra 1-2/2013, s. 305 - 306

I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Aplikantów Adwokackich, Toruń, 19–21 października 2012 r.

Maciej Indan-Pykno
Michał Indan-Pykno

W dniach 19–21 października 2012 r. odbyła się w Toruniu I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Aplikantów Adwokackich, zorganizowana pod honorowym patronatem Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej. Do Torunia przybyli: adw. Andrzej Zwara – prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, adw. Mirosława Pietkiewicz – skarbnik NRA, adw. Krzysztof Boszko – sekretarz NRA, adw. Ewa Krasowska – rzecznik dyscyplinarny NRA, adw. Żanna Dembska – przewodnicząca Komisji Inwestycyjno-Finansowej NRA, adw. Rajmund Żuk – przewodniczący Kapituły ds. Odznaczeń NRA; dziekani oraz kierownicy szkoleń z poszczególnych izb adwokackich oraz aplikanci adwokaccy z całej Polski.

Palestra 1-2/2013, s. 307 - 308

Profesor Zbigniew Radwański 1924–2012

W dniu 20 grudnia 2012 r. zmarł w wieku 88 lat profesor Zbigniew Radwański. Uczony był jednym z najwybitniejszych cywilistów polskich, współtwórcą współczesnej cywilistyki. Wywodził się w prostej linii (naukowej) z lwowskiej szkoły prawa prywatnego prof. Ernesta Tilla, a to poprzez fakt, że był najbliższym uczniem pochodzącego ze Lwowa twórcy poznańskiej cywilistyki prof. Alfreda Ohanowicza – ucznia Tilla. Ów związek ze szkołą lwowską zawsze podkreślał. Jeszcze w marcu 2012 r., podczas studenckiej konferencji nt. Jurysprudencji lwowskiej, licznie zgromadzeni w głównej auli Wydziału Prawa i Administracji UAM wysłuchali na ten temat wspomnień Profesora.

Palestra 1-2/2013, s. 308 - 309

Adwokat Andrzej Sarapata (1945–2013)

Jerzy Stworzewicz

W dniu 1 stycznia 2013 r. zmarł nagle adwokat Andrzej Sarapata, wykonujący zawód w Żywcu. Jego odejście stanowi wielką, niepowetowaną stratę dla całej Adwokatury, szczególnie izby bielskiej, był bowiem nie tylko wybitnym adwokatem, ale też człowiekiem ze wszech miar niezwykłym.Urodził się 3 grudnia 1945 r. w Żywcu, studia prawnicze ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1968 r. Od września 1968 r. do kwietnia 1975 r. pracował jako prokurator Prokuratury w Katowicach. Następnie przez dwa lata wykonywał obowiązki radcy prawnego, a 25 stycznia 1977 r. został wpisany na listę adwokatów izby bielskiej, w której ślubowanie złożył 5 kwietnia 1977 r.

Palestra 1-2/2013, s. 310 - 312

Profesor Adam Daniel Rotfeld laureatem nagrody im. Edwarda Joachima Wendego

Tomasz Wardyński

W dniu 29 listopada 2012 r. prof. Adam Daniel Rotfeld odebrał nagrodę im. adw. Edwarda Wendego. Nagroda przyznawana jest osobom zaangażowanym w działalność publiczną, za krzewienie i podnoszenie kultury prawnej, realizację idei państwa prawa oraz za działania mające na celu rozwój dorobku prawnego i umacnianie demokracji. Dotychczasowymi laureatami nagrody są: Jan Rokita, prof. Witold Kulesza, prof. Marek Safjan, adw. Jacek Taylor, adw. Marek A. Nowicki, prof. Stanisław Waltoś oraz adw. Stanisław Mikke.

Palestra 1-2/2013, s. 312 - 312

Jubileusz 40-lecia pracy naukowej prof. Jerzego Malca

W dniu 5 grudnia 2012 r. w siedzibie Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego odbyła się uroczystość związana z jubileuszem 40-lecia pracy naukowej Rektora Akademii prof. dr. hab. Jerzego Malca. Jubilat jest znawcą historii prawa, historii administracji i myśli administracyjnej oraz współczesnego prawa administracyjnego. Przez lata kierował katedrą na Wydziale Prawa i Administracji UJ. Od 2005 r. jest rektorem Krakowskiej Akademii. W uroczystości licznie uczestniczyli przedstawiciele nauki prawa, w tym w szczególności historii prawa z kraju i z zagranicy. Jubilatowi wręczono też dwutomową księgę pamiątkową pt. Regnare. Gubernare. Administrare, zredagowaną przez profesorów Stanisława Grodziskiego i Andrzeja Dziadzio.