Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

en
Strona główna
Słowo kluczowe

Słowo kluczowe "prawo rzymskie"

Data publikacji

Artykuły

1-2/2019
Plus ratio quam vis – sentencja uniwersalna
Witold Wołodkiewicz

Plus ratio quam vis (łac. więcej znaczy rozum niż siła) – będąca od 1964 r. dewizą Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz 72. Sesji SIHDA – nie jest paremią prawniczą ani związaną z edukacją młodzieży. Formuła Plus ratio quam vis nie pochodzi bowiem ze skarbnicy wiedzy prawnej, lecz erotycznej. Jest jednak tak pojemna, że mogła stać się hasłem najstarszej polskiej uczelni, jak również hasłem jednego z ważniejszych międzynarodowych spotkań romanistów i historyków praw antycznych.

Artykuły

1-2/2016
Rzymskie źródła techniki legislacyjnej
Maria Zabłocka

Jedną z najtrwalszych wartości prawa rzymskiego jest to, że ukształtowało ono koncepcje ogólnej kultury prawnej, stawiając te same pytania, którymi zajmuje się dziś teoria prawa. Dotyczy to również sposobu, w jaki kształtowane jest prawo oraz zasad nim rządzących. Prawo rzymskie oferuje nieocenione porady dotyczące techniki legislacyjnej. Dlatego wiele przepisów załącznika do rozporządzenia polskiego Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej brzmi jak pomysły wysunięte przez rzymskich prawników lub ich rozwinięcie.

Artykuły

6/2023
Kilka uwag o zdolności procesowej dziecka w prawie rzymskim i współcześnie
Joanna Bodio

Prawo rzymskie nie znało rozróżnienia na prawo materialne i procesowe, a w źródłach nie spotykano osobnego terminu technicznego na oznaczenie prawa procesowego. W procesie rzymskim nie doszło również do teoretycznego opracowania pewnych szczegółowych instytucji procesowych – brak było w szczególności terminów technicznych i rozróżnienia zdolności sądowej i procesowej. Istniały jednak różne ograniczenia obu tych zdolności, niektóre aktualne do dziś. Dotyczy to np. niezdolności procesowej ze względu na wiek i chorobę psychiczną (dzisiaj ubezwłasnowolnienie). Wzorem rozwiązań przyjętych w prawie rzymskim, de lege lata zarówno w procesie, jak i w postępowaniu nieprocesowym zdolność procesowa osób fizycznych została w zasadzie wyznaczona przez zakres zdolności do czynności prawnych. Różny jest natomiast wiek, od którego dzieci uzyskują zdolność procesową. Również zakres zdolności procesowej dziecka kształtuje się odmiennie w procesie i w postępowaniu nieprocesowym.

Artykuły

11/2018
Czy Cyceron był prawnikiem?
Jerzy Zajadło

Na kolumnach otaczających budynek Sądu Najwyższego w Warszawie umieszczono osiemdziesiąt sześć łacińskich inskrypcji – zdecydowana większość z nich pochodzi z Digestów Justyniania, a więc ich autorami byli rzymscy prawnicy, głównie z okresu klasycznego.

Artykuły

10/2020
Gwarancje procesowe oskarżonego w procesie ateńskim (V/IV w. p.n.e.) w porównaniu ze współczesnym prawem polskim
Andrzej Nogal

Artykuł omawia podobieństwa pomiędzy podstawowymi gwarancjami procesowymi oskarżonego w prawie polskim i prawie ateńskim (V/IV w. p.n.e.). Zdaniem autora zbieżności te nie są przypadkowe, ale wynikają z inspiracji dawniejszych zachodnich, szczególnie niemieckich, reformatorów prawa karnego, rozwiązaniami ateńskimi. Z uwagi na racjonalny i silnie demokratyczny charakter procesu karnego w Atenach zostały uznane przez dawniejszych teoretyków za przejaw prawa naturalnego i stały się podstawą nowoczesnego procesu karnego. Z tej samej przyczyny recypowano je także w Polsce. Uzasadniony jest więc pogląd, że koncepcja podstawowych gwarancji procesowych oskarżonego w prawie polskim została zapożyczona z prawa ateńskiego.

Artykuły

9-10/2015
Czy zawezwanie do próby ugodowej powinno mieć wpływ na bieg terminu przedawnienia?
Joanna Kruszyńska-Kola

Pytanie to stawiam w nawiązaniu do ustaleń Andrzeja Szlęzaka zaprezentowanych w artykule opublikowanym na łamach „Przeglądu Sądowego” w czerwcu ubiegłego roku . Autor podjął się odpowiedzi na pytanie, które – wobec stanowiska Sądu Najwyższego i przeważającej części doktryny – mogłoby wydawać się bezprzedmiotowe: czy zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia?

Artykuły

1-2/2016
Uwagi o stosowaniu metody prawnoporównawczej w nauce prawa prywatnego na marginesie transmisji spadku w prawie polskim
Piotr Łochowski

Metoda porównawcza jest sposobem interpretacji prawa cywilnego. Możemy go używać w sposób synchroniczny i diachroniczny. W pierwszym przypadku porównujemy regulację krajową z jej zagranicznym odpowiednikiem. W drugim przypadku nawiązuje się do historii prawa. W artykule wykorzystano metodę porównawczą do analizy kwestii przeniesienia dziedziczenia w polskim prawie. Podobny przepis - jak w art. 1017 polskiego kodeksu cywilnego - znajduje się w prawie francuskim i niemieckim, więc zestawienie ich wydaje się interesujące. Metoda porównawcza może być inspiracją dla polskiego ustawodawcy, jak uregulować przedmiotową kwestię.

1

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".