Opublikowany w marcowym numerze „Palestry” z 2020 r. artykuł odnoszący się do obowiązku usunięcia z rejestrów wpisów o zatartym skazaniu, którego dotyczy niniejsza polemika, oceniony został jako oparty na błędnych przesłankach. W żaden sposób nie można uznać za słuszny postulatu, według którego równocześnie z zatarciem skazania na podstawie art. 106 k.k. istnieje prawny obowiązek usunięcia zapisów o popełnionym przestępstwie i osobie sprawcy w innych rejestrach, zwłaszcza tych, którymi administruje Policja. Wpis o osobie i popełnionym przez nią przestępstwie spełnia ważną, a w niektórych sytuacjach kluczową, rolę w prawidłowym wykonywaniu zarówno kary, jak i orzeczonych środków karnych. Podnosi się brak istnienia prawnych regulacji obligujących do takiego wykreślenia.

Komentowane orzeczenie związane jest z karnoprawną oceną jednego z kluczowych znamion przestępstw przeciwko wierzycielom, za które uznaje się niewypłacalność. Z pewnością należy przez to rozumieć brak składników majątkowych u dłużnika, z których można by uregulować ciążące na nim zobowiązania wobec wierzycieli. Jednocześnie nie każde załamanie płynności finansowej jest jednoznaczne z wystąpieniem niewypłacalności. Pojęcie niewypłacalności pojawia się zarówno w ustawie – Prawo upadłościowe, ale spotykane jest również w prawie cywilnym, na co zwrócono uwagę w opracowaniu. Z całą pewnością określenie niewypłacalność wymaga wartościowania, z perspektywy kilku czynników.

Problematyka związana z rozstrzygnięciem zapadłym w glosowanym wyroku, pomimo obecności w doktrynie, zasługuje na uwagę. (...)

Teza glosowanego wyroku: Czyny penalizowane w  art. 298 §  1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. stanowią odrębne przestępstwa i dlatego nie może mieć zastosowania konstrukcja zbiegu przepisów, wedle której jeden czyn wyczerpuje znamiona dwóch lub więcej przepisów. Jeżeli sprawca po spowodowaniu zdarzenia, o którym mowa w art. 298 § 1 k.k., złożył wniosek do ubezpieczyciela o odszkodowanie, dopuścił się kolejnego przestępstwa (art. 13 § k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.).

Teza glosowanego wyroku brzmi: Dla wypełnienia znamion oszustwa sądowego w postępowaniu o nabycie spadku nie jest konieczne, by sprawca miał świadomość co do osób wchodzących w skład kręgu spadkobierców, do pominięcia których prowadzi przedstawienie przez niego fałszywych dowodów.

Teza glosowanego wyroku brzmi: Istotę zakazu karnego zawartego w art. 300 § 2 k.k. stanowi dobro prawne w postaci „obrotu gospodarczego” i to dobro określa zarazem przedmiot przestępczego ataku. Z kolei indywidualnym dobrem prawnym chronionym przez przepis art. 302 § 2 k.k. są majątkowe interesy wierzycieli ściśle powiązane z zobowiązaniem w postaci wierzytelności powstałej w ramach obrotu gospodarczego.

Teza głosowanego wyroku brzmi: Przepis art. 301 k.k. chroni interesy wierzycieli, którzy ponoszą szkodę w chwili, gdy majątek dłużnika ulega faktycznemu zubożeniu. Wierzyciele są zainteresowani wyłącznie tymi czynnościami, których skutkiem jest pomniejszenie majątku dłużnika, natomiast nie jest dla nich istotne, co z tym majątkiem się dzieje, a w szczególności – czy został on wchłonięty do innej masy majątkowej, czy też nie. Relewantne i kluczowe jest – z punktu widzenia prawnokarnego wartościowania – to, z jakiego majątku wierzyciele mogą być zaspokojeni.