Jedną ze zmian wprowadzonych do Kodeksu postępowania karnego ustawą nowelizującą z 19.07.2019 r., która wchodzi w życie 5.10.2019 r. , jest dopuszczenie możliwości przeprowadzenia czynności dowodowych pod nieobecność oskarżonego lub jego obrońcy, i to bez względu na jej przyczynę. (...)

W artykule omówiono ustawę nowelizującą Kodeks karny i niektóre inne ustawy, dotyczące przepadku korzyści majątkowej uzyskanej za pomocą przestępstwa. Autorzy skupiają się przede wszystkim na kwestiach intertemporalnych związanych z przepisami dopuszczającym przepadek korzyści majątkowej uzyskanej w okresie 5 lat przed popełnieniem przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, chyba że sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowód przeciwny. Zasadność pozbawiania sprawców przestępstw środków finansowych stanowiących bazę ekonomiczną dla ich dalszej aktywności przestępczej, jak również możliwość przeniesienia ciężaru dowodowego w zakresie odnoszącym się do pochodzenia mienia nie są w artykule kwestionowane. Wątpliwości budzi natomiast szerokie ujęcie dopuszczalności orzeczenia przepadku mienia bez wyroku skazującego, jak też naruszenie przez ustawodawcę fundamentalnej, obowiązującej nie tylko w sferze prawa karnego, zasady niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit).

Na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod datą 25 kwietnia 2018 r. pojawiła się informacja zatytułowana „Program reform «Sprawiedliwość i bezpieczeństwo»”. (...)

Szczególna dolegliwość tymczasowego aresztowania wynikająca z jego bezpośredniej i wyjątkowo drastycznej ingerencji w sferę wolności człowieka (tymczasowe aresztowanie jest wszak jedynym spośród środków zapobiegawczych środkiem izolacyjnym) powinna skłaniać do jego oględnego stosowania. Ta konkluzja zdaje się być oczywista, jeżeli zważyć na to, że ustawodawca nakazuje w art. 257 § 1 k.p.k. traktować areszt tymczasowy jako ultima ratio, wprowadzając zasadę minimalizacji środka zapobiegawczego.

Kodeks postępowania karnego ogranicza możliwość skutecznego złożenia niektórych środków zaskarżenia przez wprowadzenie przymusu adwokacko-radcowskiego, jeżeli środki te pochodzą od strony innej niż prokurator. Pojęcie to może być wyrażone mniej lub bardziej ściśle. Przymus adwokacko-radcowski rozumiany swobodnie pozwala na wniesienie środka prawnego, do którego dostęp jest ograniczony, przez stronę będącą adwokatem lub radcą prawnym. Restrykcyjne wyrażenie tego pojęcia odrzuca taką możliwość. Artykuł porusza kwestię zgodności regulacji z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej i gwarancjami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Kodeks postępowania karnego ogranicza możliwość skutecznego wnoszenia niektórych środków zaskarżenia przymusem adwokacko-radcowskim w wypadku, gdy pochodzą od strony innej niż prokurator. Zasady tego problemu mogą być wyrażone mniej lub bardziej ściśle. Liberalnie ukształtowany przymus adwokacko-radcowski dopuszcza wniesienie środka zaskarżenia, do którego dostęp jest limitowany, przez samą stronę będącą adwokatem lub radcą prawnym. Restryktywne ujęcie taką możliwość odrzuca.

Artykuł analizuje zmiany wprowadzone do kodeksu postępowania karnego z dnia 11 marca 2016r., obowiązujące od 15 kwietnia 2016 r. Omówione zostały przede wszystkim zmiany w Kodeksie postępowania karnego, które weszły w życie 15 kwietnia 2016 r., a dotyczące prawa do obrony: zniesienie powszechnego dostępu do prawnika z urzędu i ograniczenie dostępu oskarżonego do akt postępowania przygotowawczego, a także zmiany z zakresu kryminalizacji przestępstwa określonego w art. 233 kodeksu karnego. Ustawa z dnia 11 marca 2016 r. wprowadziła zmiany w zakresie dostępu oskarżonego/podejrzanego oraz jego adwokata do akt postępowania już na etapie postępowania przygotowawczego. W tekście artykułu zostały omówione również zasady dotyczące wykonania prawa do obrony. Wyżej wymienione zmiany zaowocowały poważnymi skutkami ograniczenia w korzystaniu z ochrony wynikające z zasady prawa do obrony. W opinii autorów zmiany te budzą wątpliwości co do ich zgodności z normami konstytucyjnymi i konwencjonalnymi.