Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Słowo kluczowe "prawo do sądu"

Data publikacji

Artykuły

1-2/2012
Nowelizacja art. 53(1) k.p.c. w świetle postulatu urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)
Jarosław Zawrot

Wprowadzony nowelą z 2 lipca 2004 r. model postępowania o wyłączenie sędziego (art. 53(1) k.p.c. stał się od samego początku przedmiotem licznych kontrowersji. Powstawały one w wyniku prób oceny konstytucyjności przepisu oraz związanych z tą oceną sporów na tle jego wykładni.

Artykuły

4/2017
Konstytucja z 1997 r. a model kontroli konstytucyjności prawa
Piotr Kardas Maciej Gutowski

Opracowanie zostało poświęcone analizie modelu kontroli konstytucyjności prawa wynikającego z wiążących regulacji Konstytucji z 1997 roku. Opartych na zasadzie nadrzędności i bezpośredniości stosowania Konstytucji wyrażonych w art. 8 Konstytucji RP, jak również postanowień art. 178 par. 1, art. 188 i art. 193 Konstytucji RP, nadto zostało omówione czy Konstytucja RP zawiera jednolity model scentralizowanej kontroli konstytucyjności ustawodawstwa przeprowadzany przez Trybunał Konstytucyjny. Odnosząc się do wspomnianych powyżej zasada i pojęcia roszczenia do słuszności prawa i prawidłowych orzeczeń zostało zaprezentowane, że Konstytucja RP bazuje na mieszanym modelu kontroli, w którym w skrócie w wymiarze ogólnym kontrola konstytucyjności jest przeprowadzana przez Trybunał Konstytucyjny a w danych, indywidualnych przypadkach przeprowadzana jest przez sądy powszechne i sądy administracyjne. Przyjmując koncept prokonstytucyjnej interpretacji zostało wskazane, że w przypadkach, w których nie ma możliwości zrekonstruowania normy zgodnej z Konstytucją RP, a jej zastosowanie prowadziłoby do wydania złej decyzji procesowej, naruszającej konstytucyjnie chronione prawa i wolności jednostki, sąd ma możliwość odmówić zastosowania takiej niekonstytucyjnej regulacji. Jednakże, zostało podkreślone, że taka odmowa zastosowania niekonstytucyjnej regulacji jest wyłącznie ważna w pojedynczym przypadku i nie powinna wyłączać możliwości oceny zgodności takiej regulacji z Konstytucją RP w scentralizowanej kontroli przeprowadzanej przez Trybunał Konstytucyjny. W końcu wywód zawiera konkluzje wskazującą na funkcjonowanie mieszanego modelu kontroli konstytucyjności prawa na kanwie Konstytucji RP z 1997 r.

Artykuły

10/2022
Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych
Konrad Lipiński

Wprowadzony ustawą z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw tzw. test niezawisłości i bezstronności sędziego stanowić miał remedium na problemy wymiaru sprawiedliwości związane z wadliwościami procedury powoływania sędziów po nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa z grudnia 2017 r. W artykule przeprowadzono analizę „testu” uregulowanego w Prawie o ustroju sądów powszechnych i ustawie o Sądzie Najwyższym. Autor dochodzi do wniosku, że przepisy ustanawiające ów test są wadliwie ukształtowane w stopniu, który podaje w wątpliwość możliwość jego zastosowania. Językowo bowiem rzecz ujmując, w celu zagwarantowania prawa do niezawisłego i bezstronnego sądu ustawodawca przewidział procedurę, która sama ma móc naruszyć prawo do sądu. Ponadto wiele warunków ograniczających faktyczną możliwość skorzystania z „testu” powoduje, że adekwatniejszym – i w wyższym stopniu zapewniającym konwencyjny standard rzetelnego procesu – instrumentem badania wątpliwości co do bezstronności sędziego w jej aspekcie instytucjonalnym pozostaje wniosek o wyłączenie sędziego składany w trybie art. 41 § 1 Kodeksu postępowania karnego lub następcza kontrola orzeczenia przeprowadzana w trybie art. 439 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego.

Artykuły

4/2023
O konstytucyjnych aspektach pactum de non petendo
Marcin Kopacki

Artykuły

1-2/2021
Forma poinformowania sądu przez obrońcę wyznaczonego z urzędu o braku podstaw do wniesienia środka zaskarżenia wymienionego w art. 84 § 3 k.p.k. – uwagi de lege ferenda
Dawid Marko

Artykuł porusza zagadnienie formy, w jakiej obrońca z urzędu, wyznaczony na potrzeby sporządzenia kasacji, wniosku o wznowienie postępowania karnego lub skargi na wyrok kasatoryjny sądu odwoławczego, powinien poinformować sąd, że nie stwierdza podstaw do wniesienia takiego środka. Dokonując przeglądu aktualnych stanowisk prezentowanych w piśmiennictwie, judykaturze krajowej i Europejskim Trybunale Praw Człowieka, autor konkluduje, że prawidłową formą takiej informacji jest opinia prawna, która jednakże nie powinna trafić do akt sprawy, co – wobec aktualnego brzmienia ustawy – czyni konieczną interwencję ustawodawcy w kształcie proponowanym przez autora opracowania.

Artykuły

6/2018
Konstytucyjne prawo do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia a cofnięcie pozwu bez zezwolenia pozwanego
Cezary Waldziński

Sprawy cywilne rozpoznawane są w procesie lub w postępowaniu nieprocesowym. Zasadą jest, że proces stanowi główny tryb postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych. Zgodnie z art. 13 § 1 k.p.c. sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zatem w postępowaniu nieprocesowym rozpoznawane są tylko te sprawy, które na mocy przepisu ustawowego zostały do tego postępowania przekazane.

Artykuły

12/2023
Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego
Konrad Lipiński

Zdecydowanie wyższe niż dotychczas niebezpieczeństwo zapadania przed Sądem Najwyższym rozstrzygnięć dotkniętych uchybieniami odpowiadającymi bezwzględnym przyczynom odwoławczym z art. 439 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego skłania do ponownego spojrzenia na zagadnienie możliwości wznawiania postępowań zakończonych orzeczeniem tego Sądu. Kwestii tej dotyczy również szereg postanowień zapadłych ostatnio w najwyższej instancji sądowej. W artykule przeanalizowano ich treść, krytycznie odnosząc się do postanowienia SN z 23.03.2023 r. (I KZP 17/22) i przyjmując, że z perspektywy systemowej i funkcjonalnej konieczne jest dopuszczenie wznowienia postępowań zakończonych orzeczeniami Sądu Najwyższego oddalającymi kasację lub wnioski o wznowienie postępowania, jak również odmawiającymi wyłączenia sędziego lub pozostawiającymi bez rozpoznania złożone w tym przedmiocie wnioski.

Artykuły

04/2024
Czy dążenie do przyspieszenia postępowania może usprawiedliwiać ograniczenie konstytucyjnych gwarancji prawa do sądu? Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego
Andrzej Olaś

W artykule podjęto problem dopuszczalności ograniczania gwarancji prawa do sądu oraz innych praw i wolności stron postępowania w celu zapewnienia właściwej szybkości postępowania. Bazą dla przeprowadzonych rozważań uczyniono krytyczną analizę poglądów wyrażonych w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego co do istoty treści prawa do sądu oraz dopuszczalności ingerencji w to prawo w świetle konstytucyjnego testu proporcjonalności. Analiza ta doprowadziła do sformułowania wniosków co do właściwego stosunku pomiędzy szybkością postępowania a innymi procesowymi wartościami stanowiącymi element konstytucyjnego standardu prawa do sądu i rzetelnego procesu.

Artykuły

9-10/2011
Udział podejrzanego i jego obrońcy w postępowaniu zażaleniowym na etapie postępowania przygotowawczego
Piotr Lewczyk

Artykuł dotyczy analizy obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania karnego uprawniających podejrzanego i jego obrońcę do udziału w postępowaniu zażaleniowym na etapie postępowania przygotowawczego i warunków korzystania z niego, w kontekście realizacji prawa do sądu, prawa do obrony i zasady fair trial na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego

Artykuły

2/2020
Prawo do sądu jako element zasady dobrego rządzenia w świetle orzecznictwa z zakresu praw człowieka
Mariola Żak

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie prawa do sądu jako podstawowej gwarancji realizacji zasady dobrego rządzenia (the principle of good governance) w rozumieniu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Znaczenie zasady dobrego rządzenia w relacjach między władzami publicznymi a obywatelami zostało wielokrotnie podkreślone w orzecznictwie strasburskim. W artykule omówiono następujące zagadnienia: pojęcie prawa do sądu, relacje między prawem do sądu a postępowaniami quasi-sądowymi, standardami europejskimi oraz modelami kontroli konstytucyjności prawa.

1
...2

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".