Termin (łac. terminus) to granica, kres. Jest to wyznaczony czas, w którym jakaś czynność powinna być zrealizowanaJ. Tokarski (red.), Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1980, s. 755; M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1995, t. III, s. 461; L. Drabik, A. Kubiak-Sokół, E. Sobol, L. Wiśniakowska, Słownik języka polskiego, Warszawa 2006, s. 1037. . W warunkach Kodeksu postępowania karnego w zakresie odnoszącym się do zażalenia termin oznacza czas zakreślony do sporządzenia i złożenia do właściwego organu tego środka odwoławczego.

Termin do wniesienia środka zaskarżenia powinien być określony w sposób harmonizujący z charakterem i rangą danego środka. Z jednej strony występuje konieczność stworzenia skarżącemu odpowiednich warunków do przygotowania i wniesienia skargi, z drugiej zaś zachodzi potrzeba nieodwlekania ponad nieodzowną miarę uprawomocnienia się postanowienia i uzyskania stabilności przez stan prawny określony treścią decyzji, a w konsekwencji nieprzewlekania postępowaniaZ. Doda, Zażalenie w procesie karnym, Warszawa 1985, s. 198..

W Kodeksie postępowania karnego przyjęto zasadę, że termin ten wynosi 7 dni (art. 460). Od zasady tej ustawodawca wprowadził wyjątki. Stosownie do art. 184 § 5 k.p.k. na postanowienie w sprawie zachowania w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka świadkowi i oskarżonemu, a w postępowaniu przed sądem także prokuratorowi, przysługuje w terminie 3 dni zażalenie. Także taki termin złożenia zażalenia dotyczy postanowienia sądu w przedmiocie przekazania na podstawie europejskiego nakazu aresztowania z art. 607¹ § 3 k.p.k. Termin ten ma również charakter szczególny w stosunku do art. 460 k.p.k.Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 21 lipca 2010 r., II AKz 479/10, KZS 2010, z. 9, poz. 66, LEX nr 664195.

Co do zasady – zgodnie z art. 460 k.p.k. – termin do wniesienia zażalenia biegnie od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia – od daty doręczenia. Dotyczy to także zażalenia na rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów lub opłat zawarte w wyroku. Jeżeli jednak odwołujący się złoży wniosek o sporządzenie na piśmie oraz doręczenie uzasadnienia wyroku, zażalenie można wnieść w terminie przewidzianym do wniesienia apelacji.

Postanowienia wydane na rozprawie ogłasza się ustnie (art. 100 k.p.k.). Nie ma obowiązku doręczenia ich ex officio. Wyjątek stanowią np. postanowienia, co do których odroczono sporządzenie uzasadnienia na podstawie art. 98 § 2 k.p.k. (doręczenie takich postanowień wraz z uzasadnieniem nakazuje art. 100 § 3 k.p.k.), czy postanowienia kończące postępowanie w sprawie, które doręcza się oskarżonemu pozbawionemu wolności, jeżeli oskarżony ten nie był obecny przy jego ogłoszeniu na rozprawie i nie miał obrońcy (art. 419 § 2 k.p.k.).

Doręcza się ex officio postanowienia wydane poza rozprawą (na posiedzeniu) prokuratorowi, a także stronie i osobie niebędącej stroną, którym przysługuje środek zaskarżenia, jeżeli nie brali oni udziału w posiedzeniu lub nie byli obecni przy ogłoszeniu (art. 100 § 2 k.p.k.). Obowiązkiem sądu, po ogłoszeniu lub przy doręczeniu postanowienia, jest pouczenie uczestników postępowania o przysługującym im prawie, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia lub o tym, że orzeczenie nie podlega zaskarżeniu (art. 100 § 6 k.p.k.).

Termin określony w art. 460 k.p.k. oraz inne terminy do wniesienia środków zaskarżenia – zgodnie z art. 122 § 2 k.p.k. – mają charakter terminów zawitych. Czynność procesowa dokonana po upływie terminu zawitego jest bezskuteczna (art. 122 § 1 k.p.k.).

Według art. 123 § 1 k.p.k. do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin. Początkiem biegu terminu jest zawsze dzień następny po dniu, od którego termin się liczy, a zatem od dnia doręczenia odpisu postanowienia albo jego ogłoszeniaT. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008, s. 328. . Jeżeli jest to termin siedmiodniowy, to jego koniec przypada na koniec siódmego dnia, licząc od dnia następnego po dniu, w którym termin rozpoczął swój biegP. Hofmański (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Warszawa 2011, s. 764, 765. .

Zasady sformułowane w art. 123 § 1 i 2 k.p.k. opierają się na konstrukcji „od dnia do dnia” (computatio civilis), co wynika z terminów określonych w tych przepisach w dniach, tygodniach i miesiącachZ. Gostyński, J. Bratoszewski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. Z. Gostyński, R. A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2003, s. 683, 684 i powołana tam literatura..

Jeżeli koniec terminu przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia (art. 123 § 3 k.p.k.). Dni wolne od pracy określa ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracyDz.U. z 1951 r. nr 4, poz. 28 z późn. zm. . Zgodnie z art. 1 tej ustawy są nimi niedziele (ust. 2) oraz dni niżej wymienione (ust. 1):

a) 1 stycznia – Nowy Rok,
b) 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
c) pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
d) drugi dzień Wielkiej Nocy,
e) 1 maja – Święto Państwowe,
f) 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
g) pierwszy dzień Zielonych Świątek,
h) dzień Bożego Ciała,
i) 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
j) 1 listopada – Wszystkich Świętych,
k) 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
l) 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
m) 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Dni wolne od pracy wlicza się do biegu terminu do wniesienia środka odwoławczegoPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 14 lipca 2004 r., II AKzw 406/04, KZS 2004, z. 7–8, poz. 58, Prok. i Pr. – wkł. 2005, z. 4, poz. 24, LEX nr 138101..  Dnia wolnego nie wlicza się do terminu jedynie wówczas, gdy przypada na ostatni dzień terminuPostanowienie Sądu Najwyższego z 10 lutego 1931 r., II K 80/31, OSN(K) 1931, nr 8, poz. 257, LEX nr 411049..

Rozbieżności interpretacyjne budzi sprawa uznania za dzień wolny od pracy soboty. Sąd Najwyższy w sprawach karnych utrzymywał, że sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.M.in.: postanowienie Sądu Najwyższego z 26 lutego 2007 r., IV KZ 13/07, R-OSNKW 2007, poz. 536, LEX nr 467589; postanowienie Sądu Najwyższego z 25 października 2007 r., IV KZ 95/07, R-OSNKW 2007, poz. 2375, LEX nr 476331; postanowienie Sądu Najwyższego z 23 lutego 2012 r., III KK 289/11, LEX nr 1119520. Taki pogląd przedstawił także Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w uchwale składu siedmiu sędziówUchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego (zasada prawna) z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03, OSNC 2004, nr 1, poz. 1, Prok. i Pr. – wkł. 2003, z. 11, poz. 37, OSNP – wkł. 2003, nr 12, poz. 2, „Wokanda” 2003, nr 6, poz. 1, Biul. SN 2003, nr 4, poz. 12, M. Prawn. 2003, nr 10, poz. 434, LEX nr 77172. na gruncie przepisów postępowania cywilnego. Także Sąd Apelacyjny w Warszawie stanął na stanowisku, że brak jest podstaw do przyjęcia, że sobota jest dniem uznanym przez ustawę za dzień wolny od pracy – jak tego wymaga przepis art. 123 § 3 k.p.k.Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 14 sierpnia 2003 r., II AKz 502/03, OSA 2004, nr 4, poz. 24, Prok. i Pr. – wkł. 2004, z. 4, poz. 26, KZS 2003, z. 11, poz. 51, LEX nr 84152.

Jednakże Sąd Najwyższy prezentował również pogląd odmienny, odwołując się w swych rozważaniach do przepisów także Kodeksu pracy. Sąd ten twierdził, że „wolne soboty” są „dniami wolnymi od pracy” w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k., wobec treści art. 129 Kodeksu pracyPostanowienie Sądu Najwyższego z 21 marca 2003 r., II KZ 9/03, R-OSNKW 2003, poz. 615, LEX nr 184339; postanowienie Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2003 r., II KZ 14/03, R-OSNKW 2003, poz. 1240, LEX nr 184669; postanowienie Sądu Najwyższego z 15 kwietnia 2008 r., II KZ 15/08, R-OSNKW 2008, poz. 885, LEX nr 549377.. Sąd Najwyższy taki pogląd także uzasadniał treścią aktów niższego rzędu niż ustawa, ale wydanych na podstawie ustawowego upoważnienia. Stanął na stanowisku, że pojęcie dni wolnych od pracy obejmuje nie tylko dni określone przez akty prawne rangi ustawy, lecz także i akty niższego rzędu, wydane przez właściwy organ na podstawie i w granicach ustawowego upoważnieniaPostanowienie Sądu Najwyższego z 27 października 2001 r., III KZ 73/00, LEX nr 551137..

W literaturze autorzy wypowiadali się za poglądem uznającym sobotę za dzień wolny od pracyP. Hofmański (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks, s. 765, 766; K. Marszał, Proces karny, Katowice 1998, s. 246; L. K. Paprzycki, (w:) J. Grajewski, L. K. Paprzycki, M. Płachta, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, Kraków 2003, s. 343.  (odwołując się do art. 129 § 1 Kodeksu pracy i wywodząc z niego, że obowiązuje pięciodniowy tydzień pracyP. Hofmański (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks, s. 765, 766.), poglądem przeciwnymZ. Gostyński, J. Bratoszewski, Kodeks, s. 684; T. Grzegorczyk, (w:) T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2007, s. 427; W Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2005, s. 119; F. Prusak, Komentarz do kodeksu postępowania karnego, t. I, Warszawa 1999, s. 407; S. Waltoś, Proces karny. Zarys sytemu, Warszawa 2008, s. 67., prezentowali stanowiska zarówno za, jak i przeciwT. Grzegorczyk, Kodeks, s. 328., jak również formułowali wnioski de lege ferendaP. Piszczek, Dodatkowe dni wolne od pracy a zachowanie terminu do dokonania czynności procesowych (wybrane zagadnienia), Prok. i Pr. 2002, z. 9, s. 81, 82; J. Błaszczyk, Upływ terminu zawitego w sobotę (przegląd orzecznictwa i uwagi de lege ferenda), Prok. i Pr. 2003, z. 4, s. 72, 73. .

Ostatecznie Sąd Najwyższy – Izba Karna stanął na stanowisku, że sobota nie jest  dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.Postanowienie Sądu Najwyższego z 23 lutego 2012 r., III KK 289/11, LEX nr 1119520.  Ze względów pragmatycznych zauważyć trzeba, że uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 25 kwietnia 2003 r. (III CZP 8/03)Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego (zasada prawna) z 25 kwietnia 2003 r., III CZP 8/03, OSNC 2004, nr 1, poz. 1, Prok. i Pr. – wkł. 2003, z. 11, poz. 37, OSNP – wkł. 2003, nr 12, poz. 2, „Wokanda” 2003, nr 6, poz. 1, Biul. SN 2003, nr 4, poz. 12, M. Prawn. 2003, nr 10, poz. 434, LEX nr 77172., pomimo że została podjęta w postępowaniu cywilnym i odnosi się do zasad opisanych w Kodeksie cywilnym oraz Kodeksie postępowania cywilnego, to z uwagi na tożsame uregulowanie w art. 123 § 3 k.p.k. oraz ze względu na nadanie tej uchwale mocy zasady prawnej może ona być stosowana w postępowaniu karnym. Nadto jeśli jakikolwiek skład Sądu Najwyższego zamierzałby odstąpić od zasady prawnej, to musiałby, zgodnie z art. 62 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie NajwyższymDz.U. nr 240, poz. 2052., przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia pełnemu składowi izbyZ. Gostyński, J. Bratoszewski, Kodeks, s. 684..

De lege ferenda należy postulować dodanie do art. 123 k.p.k. § 4 o treści: „Jeżeli koniec terminu przypada na sobotę, stosuje się odpowiednio § 3”J. Błaszczyk, Upływ terminu, s. 72, 73. . Takie rozwiązanie usunie wątpliwości interpretacyjne, jakie powstają na gruncie obecnego stanu prawnego.

Przepisy określające zasady liczenia terminów ustawowych, których zachowanie warunkuje skuteczne dokonanie przez stronę czynności procesowych, powinny w swej treści uwzględniać konstytucyjną gwarancję prawa do sądu, wynikającą z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RPPostanowienie Sądu Najwyższego z 3 lutego 2000 r., III RN 195/99, OSNP 2000, nr 24, poz. 884, OSP 2001, nr 5, poz. 78, OSP 2001, nr 12, poz. 171, M. Prawn. 2001, nr 2, poz. 95, LEX nr 44335., a nadto umożliwiać stronie skuteczną realizację prawa do zaskarżenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji (art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji RP).

Prawo stron do zaskarżania orzeczeń pierwszej instancji stanowi istotną gwarancję oraz środek ochrony praw i wolnościW. Skrzydło, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009, s. 84. . Nie jest ono szanowane, jeżeli istnieją odmienne stanowiska w zakresie wykładni tego samego stanu prawnego, które pozbawiają stronę zaufania do prawidłowości podejmowanego działania.

Nie jest dopuszczalne zawieszenie biegu terminu do wniesienia zażalenia. Przepisy art. 98 § 1 oraz art. 100 § 2, 4 i 6 k.p.k., jak i przepis art. 460 § 1 k.p.k. nie wprowadzają takiej możliwości. Gdyby taką sposobność ustawodawca przewidywał, nadałby inną treść ww. przepisom, które ze względu na to, że regulują tak istotne kwestie, jak upływ terminu do wniesienia środka odwoławczego, należy interpretować ściślePostanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 18 sierpnia 2010 r., II AKz 265/10, LEX nr 686866, KZS 2011, z. 1, poz. 99..

Stosownie do art. 460 k.p.k. zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a w warunkach art. 100 § 2 k.p.k. – od daty doręczenia odpisu postanowieniaPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16 października 2007 r., II AKz 606/07, Apel. W-wa 2008, nr 1, poz. 123, KZS 2008, z. 3, poz. 55, OSA 2009, nr 1, poz. 6, LEX nr 351815.. Żadne manipulacje nie przedłużają terminu ustanowionego ustawą. Złożenie wniosku o doręczenie odpisu postanowienia nie uprawnia do wniesienia zażalenia  w terminie liczonym od daty doręczenia tego odpisu, gdy żalący się był obecny przy ogłoszeniu postanowieniaPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 27 marca 2007 r., II AKzw 199/07, KZS 2007, z. 4, poz. 33, LEX nr 281645..

Jednakże należy uznać za dopuszczalne rozpoznanie zażalenia obrońcy wniesionego po upływie terminu zawitego liczonego od dnia ogłoszenia postanowienia na posiedzeniu, na którym był on obecny, a przed upływem terminu rozpoczynającego się od doręczenia odpisu postanowienia oskarżonemu, który w posiedzeniu sądu nie uczestniczył. Wskazany pogląd jest wyrazem realizowania prawa do obrony, również w znaczeniu formalnym, uprawnienie obrońcy jest zaś niezależne od tego, czy oskarżony dodatkowo skorzystał z przysługującego mu prawa do samodzielnego wniesienia środka odwoławczego, czy też wyraził wolę zaskarżenia postanowienia jedynie za pośrednictwem swego obrońcyPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 9 grudnia 2009 r., II AKz 716/09, KZS 2010, z. 4, poz. 55, LEX nr 589918..

Jeśli obrońca złoży pełnomocnictwo po wydaniu i ogłoszeniu postanowienia, to doręczenie mu odpisu postanowienia (na jego wniosek, a więc nie w trybie art. 100 § 2 k.p.k.) nie powoduje w żadnym razie nabycia uprawnień do wniesienia zażalenia w terminie późniejszym niż 7 dni od ogłoszenia postanowieniaPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 16 października 2007 r., II AKz 606/07, Apel. W-wa 2008, nr 1, poz. 123, KZS 2008, z. 3, poz. 55, OSA 2009, nr 1, poz. 6, LEX nr 351815. czy jego doręczenia stronie, która nie była obecna na posiedzeniu na ogłoszeniu postanowienia (art. 100 § 2 k.p.k.).

Dla oznaczenia terminu do wniesienia zażalenia nie ma znaczenia treść art. 460 in fine k.p.k. w sytuacji, w której strona zamierza apelować od wyroku, skarżąc zawarte w nim rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów lub opłat. Ze względów pragmatycznych w takiej sytuacji dopuszczono zaskarżenie tych rozstrzygnięć w tym samym terminie, który jest przewidziany do wniesienia apelacjiPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 11 maja 2006 r., II AKzw 302/06, KZS 2006, z. 5, poz. 41, Prok. i Pr. – wkł. 2006, z. 11, poz. 33, LEX nr 188893. .

W przypadku odroczenia sporządzenia uzasadnienia postanowienia (art. 98 § 2 k.p.k.) termin do wniesienia zażalenia liczy się od daty doręczenia uzasadnienia, nawet gdy skarżący był obecny przy ogłoszeniu postanowienia, gdyż – stosownie do art. 100 § 3 k.p.k. – takie postanowienie z uzasadnieniem należy doręczyć stronom. Jeśli zażalenie wniesiono wcześniej, skarżący może je uzupełnić po otrzymaniu uzasadnienia, nawet zmieniając granice zaskarżeniaPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 28 września 2000 r., II AKz 199/00, KZS 2000, z. 10, poz. 38, Prok. i Pr. – wkł. 2001, z. 3, poz. 23, LEX nr 44054..

Stosownie do art. 124 k.p.k. termin do wniesienia zażalenia jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztoweDz.U. poz. 1529., w polskim urzędzie konsularnym lub złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji odpowiedniego zakładu, a przez członka załogi polskiego statku morskiego kapitanowi statku.

Zgodnie z art. 3 pkt 12 i 13 Prawa pocztowego operatorem wyznaczonym jest operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych, którym może być przedsiębiorca uprawniony do wykonywania działalności pocztowej, na podstawie wpisu do rejestru operatorów pocztowych. Stosownie do art. 178 Prawa pocztowego obowiązki operatora wyznaczonego pełni Poczta Polska S.A. w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie tej ustawy, a zatem do dnia 1 stycznia 2016 r. (art. 192 Prawa pocztowego).

O zachowaniu terminu złożenia zażalenia decyduje data stempla potwierdzającego jego nadanie u określonego podmiotuT. Grzegorczyk, Kodeks, s. 329.. Żadnego znaczenia nie ma data sporządzenia pisma, gdyż o takich kryterium art. 124 k.p.k. nie stanowiPostanowienie Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2007 r., III KZ 108/07, R-OSNKW 2007, poz. 2915, LEX nr 476553; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 2 lutego 2005 r., II AKo 24/05, LEX nr 159265, KZS 2005/7-8/130..

Członek załogi polskiego statku morskiego może złożyć zażalenie kapitanowi tego statku. Wątpliwości mogą się pojawić w przypadku kapitału mieszanego po stronie właściciela statku oraz rejestracji statku pod obcą banderą. Należy je jednak rozstrzygnąć na korzyść skarżącego. Nie stanowi jednak zachowania terminu złożenie pisma kapitanowi obcego statku morskiego, nawet gdy cała załoga z kapitanem to obywatele polscyL. K. Paprzycki, (w:) Kodeks, s. 345, 346..

Nie jest wymagane, aby dla zachowania terminu pismo było nadane trybem korespondencji poleconejPostanowienie Sądu Najwyższego z 4 czerwca 1934 r., II K 531/34, OSN(K) 1935, nr 1, poz. 9, LEX nr 378219.. Jednakże jest to zalecane, posiadanie dowodu nadania pisma w wypadku rozbieżności ma bowiem decydujące znaczenie dla ustalenia, czy termin został zachowanyPostanowienie Sądu Najwyższego z 17 czerwca 2004 r., II KZ 22/04, LEX nr 121664..

W wypadku nadania pisma w urzędzie pocztowym przesyłką zwykłą dokonanie ustalenia, czy termin został zachowany, umożliwi czytelny kasownik, to jest data stempla urzędu pocztowegoTamże.. Jednak nadawca musi się liczyć z ewentualnymi konsekwencjami braku możliwości ustalenia daty nadania, gdy pismo wysyła przesyłką zwykłąPostanowienie Sądu Najwyższego z 6 sierpnia 2003 r., II KZ 20/03, LEX nr 80302..

Z natury rzeczy to strona nadająca pismo (bądź osoba działająca w jej imieniu) ma możliwość zadbania o to, by możliwe było ustalenie rzeczywistej daty nadania pisma w urzędzie pocztowym. Z tego względu to stronę nadającą pismo obciąża ryzyko niemożliwości ustalenia rzeczywistej daty nadania pismaTamże..

Nie można uznać za pocztę skrzynki pocztowej. Czasem „nadania” przesyłek zwyczajnych nie jest wrzucenie ich do skrzynki, chwilę tę oznacza stempel pocztowyPostanowienie Sądu Najwyższego z 4 czerwca 1934 r., II K 531/34, OSN(K) 1935, nr 1, poz. 9, LEX nr 378219. . Czas wrzucenia przez stronę do skrzynki pocztowej pisma procesowego stanowiącego środek zaskarżenia jest bez znaczenia dla oceny zachowania terminu zawitego, przewidzianego do wniesienia tego środka, jeżeli przesyłka z pismem procesowym w ogóle nie zostanie doręczona właściwemu sądowi lub zostanie doręczona po upływie terminuPostanowienie Sądu Najwyższego z 25 czerwca 1998 r., V KKN 236/97, Prok. i Pr. – wkł. 1999, z. 3, poz. 12, LEX nr 35567..

Zgodnie z art. 124 k.p.k. termin w odniesieniu do osoby pozbawionej wolności jest zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo złożone zostanie w administracji zakładu karnegoPostanowienie Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2007 r., III KZ 108/07, R-OSNKW 2007, poz. 2915, LEX nr 476553..

Artykuł 124 k.p.k. dotyczy zażaleń składanych poza organem procesowym. Termin wniesienia zażalenia jest zachowany, gdy zostaje ono złożone w biurze podawczym sądu lub innego organu wymienionego w art. 125 k.p.k.P. Hofmański (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks, s. 767. Nie jest równoznaczne ze złożeniem pisma w biurze podawczym sądu pozostawienie go w dowolnym miejscu gmachu sąduPostanowienie Sądu Najwyższego z 12 lutego 1937 r., III K 2390/36, OSN(K) 1937, nr 7, poz. 202, LEX nr 364857..

Według art. 125 k.p.k. pismo omyłkowo wniesione przed upływem terminu do niewłaściwego sądu, prokuratora, organu Policji albo innego organu postępowania przygotowawczego uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Skutki, o jakich mowa w art. 125 k.p.k., dotyczą pism wniesionych do niewłaściwego organu omyłkowoP. Hofmański (red.), E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks, s. 769.. Omyłkowo to przez omyłkę, omyłka zaś to błądM. Szymczak (red.), Słownik, t. II, s. 498. . Nie dotyczy to zatem pism wnoszonych przez stronę celowo do innych organów niż właściwy rzeczowo i miejscowo.

Artykuł 125 k.p.k. jasno wymienia organy, do których wniesione pisma uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. Nie stanowi zachowania terminu omyłkowe wniesienie pisma procesowego do innego organu niż wymieniony w tym przepisieL. K. Paprzycki, (w:) Kodeks, s. 346..

Ministerstwo Sprawiedliwości nie należy do żadnej z kategorii określonej w art. 125 k.p.k. Nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca przepisu art. 125 k.p.k. wobec jego jednoznacznej treści oraz niebezpieczeństwa utrwalenia praktyki wnoszenia przez strony środków odwoławczych do różnych organów państwowych i politycznychPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 15 lipca 2009 r., II AKz 394/09, LEX nr 523995.. Stąd nie można uznać za wniesione w terminie pisma złożonego w Ministerstwie SprawiedliwościPostanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 20 lipca 2009 r., II AKzw 541/09, LEX nr 519599, OSAW 2010, nr 4, poz. 207..

Z tych też powodów stwierdzić należy, że wniesienie do Rzecznika Praw Obywatelskich z zachowaniem terminu zawitego środka odwoławczego przez stronę prawidłowo pouczoną o sposobie zaskarżenia orzeczenia nie uzasadnia stosowania przepisu art. 125 k.p.k.Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11 września 1991 r., II AKo 23/91, OSA 1991, nr 4, poz. 19, LEX nr 21074.

Obowiązek potraktowania pisma jako wniesionego w terminie, mimo jego złożenia w niewłaściwym organie – stosownie do reguł określonych w art. 125 k.p.k. – dotyczy także pomyłek podmiotów kwalifikowanych. Przepis art. 125 k.p.k. nie ogranicza bowiem możliwości skorzystania z zawartych w nim uprawnień jedynie do osób nieobeznanych z prawem (dotyczy podmiotów kwalifikowanych, a zatem także i prokuratora,  będącego uczestnikiem postępowania, który przed upływem terminu omyłkowo skierował pismo procesowe do niewłaściwego sąduPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 23 grudnia 1997 r., II AKz 141/97, OSA 1998, nr 7–8, poz. 40, Prok. i Pr. – wkł. 1998, z. 9, poz. 20, LEX nr 33657. i per analogiam pełnomocników procesowych stron, w tym obrońców).