Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Palestra
5/2023

Szanowni Czytelnicy!


W aktualnym numerze „Palestry” tematem przewodnim jest debata, a znaleźć w nim można pierwszą debatę „Palestry ”, w której podjęto problematykę procedury cywilnej. Ponadto w numerze 5/2023 można przeczytać artykuł mgr Pauliny Wolszczak Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przedsiębiorcom przy wykonywaniu władzy publicznej w trakcie epidemii COVID-19 w wyniku ograniczenia ich praw lub wolności. Problematykę planowania i zagospodarowania przestrzennego kontroli operacyjnej podjęła adw. Ewa Zagórska-Prątnicka w artykule Cel użytkowania wieczystego a przeznaczenie nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w kontekście wyceny na potrzeby aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego. W niniejszym numerze znajdą Państwo również artykuł adw. prof. dr. hab. Jana Widackiego pt. Rola biegłego psychologa w opiniowaniu poczytalności w procesie karnym. Kwestię ochrony miru domowego w perspektywie granic obrony koniecznej omówiła asesor sądowa Anna Czesnowicka w artykule Prawnokarna ochrona miru domowego w kontekście granic obrony koniecznej. Dr Monika Nowikowska podjęła problematykę tajemnicy dziennikarskiej w procesie karnym w artykule Tajemnica dziennikarska a dobro procesu karnego. Na Czytelników „Palestry” czekają również dwie glosy, recenzja monografii oraz Gawędy adwokata bibliofila.

Projekt i przygotowanie okładki do druku: A.P. GRAF
Grafika – źródło www.pixabay.com

Pełny spis treści

Pierwsza debata „Palestry”
  • Michał Bieniak
Debata „Palestry” o procedurze cywilnej
Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przedsiębiorcom przy wykonywaniu władzy publicznej w trakcie epidemii COVID-19 w wyniku ograniczenia ich praw lub wolności
  • Paulina Wolszczak
Artykuł jest głosem w dyskusji dotyczącej cywilnoprawnej oceny podstaw prawnych, przesłanek i zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej z tytułu szkód poniesionych przez przedsiębiorców w wyniku ograniczenia ich praw lub wolności w związku z epidemią COVID-19. Analizie poddano zdarzenia polegające na wprowadzeniu obostrzeń niekonstytucyjnych ze względów materialnych lub formalnych i niewydaniu rozporządzenia o wprowadzeniu stanu nadzwyczajnego. Ocena przesłanek adekwatnego związku przyczynowego i szkody jest odmienna dla każdego z tych zdarzeń.
Cel użytkowania wieczystego a przeznaczenie nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w kontekście wyceny na potrzeby aktualizacji opłaty z tytułu użytkowania wieczystego
  • Ewa Zagórska-Prątnicka
Cel użytkowania wieczystego stanowi element, który na mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego (rangi rozporządzenia) rzeczoznawca majątkowy jest obowiązany uwzględnić w procesie wyceny nieruchomości gruntowej na potrzeby aktualizacji opłaty rocznej. Jednocześnie ustawodawca zobowiązał rzeczoznawcę przepisami ustawowymi do uwzględnienia w procesie wyceny m.in. przeznaczenia nieruchomości w planie miejscowym oraz nakazał dla celów aktualizacji opłaty rocznej zastosowanie podejścia porównawczego. W związku z nieprecyzyjnym ustalaniem celu użytkowania wieczystego zarówno w umowach, jak i decyzjach administracyjnych, na mocy których oddawano nieruchomości w użytkowanie wieczyste, albo nieustalaniem tych celów w ogóle, dochodzi do sporów pomiędzy organem a użytkownikiem wieczystym na tle aktualizacji opłat rocznych. Wartość rynkowa nieruchomości ustalana przez rzeczoznawcę ma bezpośrednie przełożenie na zasadność aktualizacji opłaty rocznej oraz wysokość tej opłaty po aktualizacji. Rozbieżna wykładnia przepisów prawa dotyczących elementów uwzględnianych w wycenie prowadzi do sporów sądowych, a niekiedy do bezpodstawnego wzbogacenia jednej ze stron sięgającego setek tysięcy złotych.Niniejszy artykuł wskazuje na znaczenie celu użytkowania wieczystego jako instytucji prawnej i jako elementu wyceny w procedurze określania wartości rynkowej nieruchomości gruntowej na potrzeby aktualizacji wysokości opłaty rocznej. Konfrontacja celu użytkowania wieczystego i przeznaczenia nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego znalazła odzwierciedlenie w sprawach rozpatrywanych przed sądami powszechnymi, jednak istota problematyki prawnej dotyczy przede wszystkim podstaw prawnych i metodologicznych zastosowanych w procedurze wyceny.
Przeceniona i niedoceniona rola biegłego psychologa w procesie karnym
  • Jan Widacki
Biegły psycholog występuje w procesie karnym z reguły w jednej z dwóch ról. Pierwszą rolą jest udział w przesłuchaniu świadka w sytuacjach, gdy istnieje wątpliwość co do jego stanu umysłowego, stopnia rozwoju, zdolności spostrzegania lub odtwarzania spostrzeżeń (por. art. 192 § 2 k.p.k.). Inną rolą jest badanie oskarżonego (podejrzanego) jako uzupełnienie badania psychiatrycznego, wykonywanego przez dwóch biegłych psychiatrów (art. 202 § 2 k.p.k.), gdy opinia biegłego psychologa uzupełnia opinię psychiatryczną.Wprawdzie art. 192 § 2 k.p.k. wyraźnie zakreśla zakres opiniowania psychologa, w praktyce biegli psychologowie często wykraczają poza ten zakres, opiniując o wiarygodności świadka i jego zeznań. Wykroczenie w ten sposób poza zakres wyznaczony przez art. 192 § 2 k.p.k. jest równocześnie niedopuszczalnym wkroczeniem biegłego w kompetencje sądu, a także wykroczeniem poza zakres merytorycznych kompetencji psychologa, poza zakres jego „wiadomości specjalnych”. Niestety ta praktyka jest przez sądy tolerowana.O ile ta rola biegłego psychologa jest przeceniana, o tyle na ogół niedoceniana jest jego rola w opiniowaniu wspólnym z psychiatrami w zakresie poczytalności oskarżonego (podejrzanego). Stwierdzane przez biegłych psychologów zaburzenia osobowości oskarżonych (podejrzanych) często, poprzez umniejszenie możliwości pokierowania przez nich swoim postępowaniem, ograniczają ich poczytalność co najmniej w stopniu „mniej niż znaczny”, co tym samym umniejsza winę i w świetle art. 53 k.k. powinno mieć wpływ na wymiar kary.
Prawnokarna ochrona miru domowego w kontekście granic obrony koniecznej
  • Anna Czesnowicka
Tajemnica dziennikarska a dobro procesu karnego
  • Monika Nowikowska
Celem artykułu jest kompleksowe ujęcie instytucji tajemnicy dziennikarskiej na gruncie prawa polskiego i mechanizmów jej ochrony. W artykule omówiono pojęcie tajemnicy dziennikarskiej uregulowanej w Prawie prasowym, jak również postępowanie w przedmiocie zwolnienia dziennikarza z obowiązku zachowania tajemnicy dziennikarskiej w procesie karnym. Rozważania proceduralne poprzedzono omówieniem zakresu przedmiotowego i podmiotowego tajemnicy dziennikarskiej. Co do zasady to informator jest dysponentem informacji przekazywanych prasie. Niemniej jednak ustawodawca przewiduje również takie sytuacje, gdy prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości powoduje zwolnienie dziennikarza z obowiązku zachowania w tajemnicy zdobytych informacji. Teza ta znajduje odzwierciedlenie w przesłankach zwolnienia dziennikarza z tajemnicy zawodowej na gruncie Kodeksu postępowania karnego. Powstaje pytanie o konflikt zasad: wolność prasy a prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Celem niniejszej publikacji jest prezentacja istoty i założeń tajemnicy dziennikarskiej, przybliżenie konstrukcji art. 180 § 2–5 k.p.k., sygnalizacja najczęstszych problemów pojawiających się przy stosowaniu instytucji zwolnienia dziennikarza z tajemnicy zawodowej oraz próba wskazania możliwych rozwiązań w tym zakresie, przyczyniających się do kształtowania właściwej praktyki organów śledczych.
Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 14.06.2022 r. (II AKzw 1813/22) (niepubl.)
  • Piotr Soroka
Prawo człowieka do poszanowania jego intymności a dostęp do legalnej pornografii – Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 7.02.2022 r. w sprawie Chocholáč v. Słowacja
  • Rafał Adamus
Zgodnie z art. 8 ust. 1 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności każdy człowiek ma prawo do poszanowania m.in. swojego „życia prywatnego”. „Życie prywatne” obejmuje także sferę seksualności człowieka. W myśl art. 8 ust. 2 Konwencji niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z wyjątkiem przypadków: (a) przewidzianych przez ustawę i (b) koniecznych w demokratycznym społeczeństwie z uwagi na ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.
Recenzja książki Ochrona fashion designu w prawie Unii Europejskiej, Berenika Sorokowska, C.H. Beck 2022 (220 s.)
  • Patrycja Bróżek
Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie
  • Andrzej Tomaszek

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".