Wstęp

W ostatnich latach wskutek wzrostu świadomości potrzeby ochrony marki znacząco zwiększyła się liczba wniosków o udzielenie patentów na wynalazki oraz wniosków o udzielenie praw ochronnych na znaki towarowe. Owa tendencja nasiliła się zwłaszcza wśród przedsiębiorców. Dzieje się tak między innymi dlatego, że coraz częściej patenty są wnoszone aportem do spółek kapitałowych. Tym samym prawa ochronne w tym zakresie stają się jednym z najcenniejszych aktywów podmiotów funkcjonujących w obrocie gospodarczym.

Niemal każdy dba o swoją markę, albowiem jest ona niejako wyznacznikiem i gwarantem jakości. Według Amerykańskiego Stowarzyszenia Marketingu marka to „nazwa, termin, znak, symbol lub projekt lub ich kombinacja, mające na celu identyfikację towarów lub usług sprzedawcy bądź ich grupy i odróżnienie ich od oferty konkurencji”K. L. Keller, Strategiczne zarządzanie marką. Kapitał marki – budowanie, mierzenie i zarządzanie, Warszawa 2011, s. 20.. Dla podmiotów gospodarczych tym samym marka staje się jednym z najbardziej wartościowych zasobów. Z uwagi na swoją wartość może być nie tylko przedmiotem obrotu, ale i egzekucji.

Zgodnie z treścią artykułów 910 § 1 k.p.c. oraz 910¹ k.p.c. komornik może dokonać zajęcia patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego, prawa z rejestracji znaku towarowego, prawa z rejestracji topografii układu scalonego. Prawa te mają realną wartość, którą daje się oszacować. Dlatego też w przypadku prowadzonej egzekucji komorniczej zbycie praw własności przemysłowej może intensywnie wpłynąć na zmniejszenie zadłużenia przedsiębiorcy, któremu one służą.

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie w wymiarze praktycznym egzekucji z innych praw majątkowych, jakimi są prawa własności przemysłowej. Jest ona uregulowana w Dziale IVa Kodeksu postępowania cywilnego, a odpowiednio stosuje się do niej przepisy o egzekucji wierzytelności. Przestawiona problematyka została opisana na przykładzie kilku najbardziej reprezentatywnych praw.

1. Prawo własności przemysłowej

Ustawa Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r.Ustawa Prawo własności przemysłowej, Dz.U. z 2001 r. nr 49, poz. 508 z późn. zm. normuje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, a w wyniku tego Urząd Patentowy prowadzi rejestr patentowy, rejestr wzorów użytkowych, rejestr wzorów przemysłowych, rejestr znaków towarowych, jak również osobno oznaczeń geograficznych oraz topografii układów scalonych.

1.1. Prawa z patentu

Patenty udzielane są na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowaniaArt. 24 ustawy Prawo własności przemysłowej.. Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie stanowi on części stanu technikiArt. 25 tejże., przy czym stan techniki to wszystko to, co przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 18 maja 2005 r., wydanym w sprawie o sygn. akt VI SA/Wa 2059/04, jest to „rozwiązanie jakiegoś problemu przy posłużeniu się zdatnymi do opanowania siłami przyrody dla osiągnięcia przyczynowo przewidywalnego rezultatu leżącego poza sferą intelektualnego oddziaływania człowieka”Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 18 maja 2005 r., VI SA/Wa 2059/04, Legalis..

„Patent jest prawem podmiotowym o charakterze majątkowym, które powstaje na mocy konstytutywnej decyzji administracyjnej Urzędu Patentowego, prowadzącej do udzielenia uprawnionemu ograniczonej w sposób czasowy i terytorialny wyłączności w zakresie gospodarczej eksploatacji wynalazku”A. Niewęgłowski, (w:) T. Demendecki, Prawo własności przemysłowej. Komentarz, LEX 2015.. „Dokument patentowy wymaga podpisu, a także pieczęci osoby upoważnionej do jego wystawienia. Upoważnienia, o którym wspomniano, może udzielić na piśmie tylko Prezes Urzędu Patentowego”Tamże.. Jest to prawo na dobrach materialnych.

Tak oto patent tworzy chronioną prawnie wyłączność, która dotyczy korzystania z niego w sposób zarobkowy oraz zawodowy. Jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. Rozporządzenie patentem obejmuje, prócz obciążenia prawa, wszelkie czynności prawne prowadzące do jego zbycia lub utraty. Dlatego też zabronione jest wytwarzanie wynalazków objętych ochroną patentową i w konsekwencji wprowadzanie ich na rynek bez zgody osoby uprawnionej z patentu. „Prowadzi on do czasowego zmonopolizowania określonego dobra niematerialnego przez podmiot prawa z patentu”Tamże..

Uzyskanie patentu następuje przez zgłoszenie wynalazku do Urzędu Patentowego. Patent trwa przez dwadzieścia lat od chwili zgłoszeniaArt. 63 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej.. Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowegoArt. 53 tejże.. Wpis do rejestru ma charakter deklaratoryjny, a tym samym potwierdza udzielenie patentu, które nastąpiło wcześniej. Ów rejestr jest niezwykle istotny, albowiem w przypadku chociażby przeniesienia patentu staje się ono skuteczne wobec osób trzecich dopiero z momentem wpisu tegoż przeniesienia do rejestru patentowegoArt. 67 ust. 3 tejże..

1.2. Prawo ochronne na wzór użytkowy

Zgodnie z treścią art. 94 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Przy czym rozwiązanie to jest użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobówArt. 94 ust. 2 i 3 tejże.. Wzór użytkowy nie obejmuje rozwiązań niepowiązanych z oddziaływaniem na materię, takich jak teorie czy metody matematyczne. W pojęciu tym nie mieszczą się również formy oddziaływania człowieka na materię, które zaspokajają wyłącznie potrzeby inne niż techniczneH. Żakowska-Henzel, (w:) U. Promińska, Prawo własności przemysłowej, Warszawa, 2005, s. 134..

Zgodnie z decyzją Komisji Odwoławczej przy Urzędzie Patentowym z dnia 22 stycznia 1991 r., w sprawie o sygn. akt 1414/91: „Pod pojęciem trwałej postaci należy rozumieć, iż od wzoru użytkowego wymaga się formalnej cechy, która przejawia się ukształtowaniem przestrzennym, czyli przedmiotem wzoru jest wytwór – rzecz określona trwale w przestrzeni. Definicja wzoru użytkowego zawęża więc krąg rozwiązań technicznych do takich, które dotyczą kształtu  lub budowy lub zestawienia przedmiotu i każde z rozwiązań musi mieć trwałą postać przestrzenną. Ochrona prawna wzoru użytkowego jest również ograniczona i może obejmować jedynie konkretną postać wzoru użytkowego”"Wiadomości Urzędu Patentowego” 1991, nr 12, s. 929.. W przypadku wzoru użytkowego istotne znaczenie ma powtarzalność rozstrzygnięcia.

Prawo ochronne na wzór użytkowy jest zbywalne, może być przedmiotem czy to sprzedaży, czy darowizny. Uprawniony, tak jak w przypadku patentu, może udzielić licencji osobom trzecim. Czas trwania prawa ochronnego jest o połowę krótszy od czasu trwania patentu. Czas ten liczy się od dnia zgłoszenia, tym samym, tak jak w przypadku patentu, decyzja ma charakter deklaratoryjny. Prawo ochronne podlega wpisowi do rejestru, a potwierdza je świadectwo ochronne.

Na mocy art. 100 ust. 1 w zw. z art. 66 ust. 1 pkt 1 p.w.p. uprawniony z prawa ochronnego może zabronić osobie nieposiadającej jego zgody korzystania ze wzoru w sposób zarobkowy lub zawodowy, polegający na wytwarzaniu przedmiotów według wzoru oraz ich używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu.

1.3. Prawa z rejestracji wzoru zdobniczego – przemysłowego

„Ochrona wzorów zdobniczych funkcjonowała na mocy uchylonej ustawy z dnia 31 maja 1962 r. Prawo wynalazcze (Dz.U. nr 33, poz. 156) na podstawie aktów wykonawczych do niej wydanych (art. 142 powołanej ustawy), które miały zachować moc do czasu wydania przepisów dotyczących ochrony wzorów przemysłowych”T. Żyznowski, (w:) H. Dolecki, T. Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV. Artykuły 730–1088, wyd. II, LEX.. Dlatego też, po myśli art. 316 ust. 1 p.w.p., zgłoszenia wzorów zdobniczych dokonane przed wejściem w życie ustawy i nierozpatrzone do tego czasu uważa się za zgłoszenia wzorów przemysłowych.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 czerwca 2012 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II GSK 796/11, istota każdego wzoru przemysłowego zawiera się co do zasady w jego zewnętrznej, postrzegalnej postaci wyróżniającej się czy to specyficznym kształtem, liniami konturów, kolorystyką, czy ornamentacją lub wreszcie strukturą bądź materiałem. Wszystkie te wymienione wyżej cechy, właściwe tylko dla danego wzoru i „budujące” jego zewnętrzną postać, będą dla potrzeb udzielenia prawa z rejestracji decydowały o tym, czy mamy do czynienia z wytworem swoistym, oryginalnym – lub inaczej – wytworem mającym indywidualny charakterWyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 czerwca 2012 r., II GSK 796/11, Legalis..

Tym samym sedna wzorów przemysłowych należy upatrywać w estetyce przedmiotu z racji tego, że prawo z rejestracji chroni, mówiąc w uproszczeniu, wygląd zewnętrzny produktuA. Tischner, (w:) Kumulatywna ochrona wzornictwa przemysłowego w prawie własności intelektualnej, Warszawa, 2015, s. 536–537..

Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji. Zgodnie z art. 105 ust. 3 p.w.p. uprawniony może zakazać osobom trzecim wytwarzania, oferowania, wprowadzania do obrotu, importu, eksportu lub używania wytworu, w którym wzór jest zawarty bądź zastosowany, lub składowania takiego wytworu dla takich celów. Prawa z rejestracji wzoru przemysłowego udziela się na okres 25 lat, który jest podzielony na pięcioletnie okresy, z określonymi wyjątkamiArt. 105 ust. 6 ustawy Prawo własności przemysłowej.. Urząd Patentowy potwierdza udzielenie wymienionego prawa poprzez wydanie świadectwa rejestracjiArt. 114 ust. 1 tejże..

1.4. Prawa z rejestracji znaku towarowego

Artykuł 120 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej stanowi, że znakiem towarowym może być ornament, rysunek, wyraz,  kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, melodia, jak i sygnał dźwiękowy. Najpowszechniejsze są jednak znaki słowne, do których zaliczają się zarówno same litery, liczby, słowa, slogany, imiona, nazwiska, pseudonimy oraz nazwy przedsiębiorstw.

Oczywiste jest, że prawo ochronne na znak towarowy może uzyskać każdy, kto ma zdolność do dokonywania czynności prawnych. Mimo że ustawa posługuje się zwrotem odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów drugiego przedsiębiorstwa, prowadzenie działalności gospodarczej nie jest wymagane do uzyskania tegoż prawa ochronnego.

Wpis do rejestru znaków towarowych również odbywa się już po uzyskaniu prawa ochronnego na znak. Urząd Patentowy wydaje uprawnionemu tzw. świadectwo ochronne, które zawiera wszystkie szczegółowe dane dotyczące rejestracji. Jak i w przypadku poprzednich praw, przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej PolskiejArt. 153 ust. 1 ustawy Prawo własności przemysłowej.. Jest ono zbywalne i podlega dziedziczeniu, a czas trwania ochrony wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego.

Znak towarowy bez wątpienia stanowi nośnik informacji o komercyjnym pochodzeniu towaru bądź usługi, dzięki któremu w ludzkiej świadomości powstają pewne skojarzenia. Klienci zawsze zapamiętują relacje pomiędzy towarem a jego oznaczeniemU. Promińska, (w:) U. Promińska, Prawo własności przemysłowej, Warszawa, 2005, s. 203.. Dlatego też obecnie przywiązuje się szczególną wagę do jak najlepszego wypromowania znaków, gdyż rozpoznawalny znak towarowy w handlu, modzie i innych branżach uchodzi za synonim dobrej jakości towarów.

1.5. Prawa z rejestracji topografii układu scalonego

Topografia układu scalonego to rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. Jest to jedno- lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny, utworzony z elementów z materiału półprzewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę, ich wzajemnych połączeń przewodzących i obszarów izolujących, nierozdzielnie ze sobą sprzężonych, w celu spełniania funkcji elektronicznychArt. 196 ust. 1 i 2 ustawy Prawo własności przemysłowej.. Na topografię udzielane jest prawo z rejestracji, co stwierdza się wydaniem świadectwa rejestracji topografii. Jak w przypadku wyżej opisanych praw, uprawniony również nabywa prawo do wyłącznego korzystania z topografii w sposób zarobkowy lub zawodowy.

Co ciekawe, zgodnie z art. 220 ustawy Prawo własności przemysłowej ochrona topografii ustaje po dziesięciu latach od końca roku kalendarzowego, w którym topografia lub układ scalony zawierający taką topografię był wprowadzony do obrotu, lub końca roku kalendarzowego, w którym dokonano zgłoszenia topografii w Urzędzie Patentowym, w zależności od tego, który z tych terminów upływa wcześniej.

Niestety w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej zarejestrowana jest bardzo niewielka liczba topografii układów scalonych.

2. Postępowanie egzekucyjne

2.1. Zajęcie prawa

Egzekucję z praw własności przemysłowej przeprowadza się przez ich zajęcie. Komornik dokonuje tego, zawiadamiając dłużnika o przedmiotowym zajęciu, przesyłając jednocześnie do Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o wpis informacji o nim do właściwego rejestru.

Co ważne, w momencie zawiadomienia dłużnika prawa z art. 910¹ k.p.c. są już zajęte. Samo wysłanie tejże informacji nie wpływa na skuteczność zajęcia, jednak niedopełnienie tegoż obowiązku może wpływać na odpowiedzialność dyscyplinarną komornika – na podstawie art. 71 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji lub odpowiedzialność odszkodowawczą – na podstawie art. 23.

Jak wiadomo, rejestry prowadzone przez Urząd Patentowy są jawne, a informacje w nich zawarte korzystają z domniemania prawdziwości i powszechnej znajomościArt. 228 ust. 3 i 4 tejże..

Zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej PolskiejDz.U. z 2008 r. nr 91, poz. 564. rejestry prowadzone są na papierze w formie ksiąg rejestrowych lub w postaci elektronicznej.

Rejestry udostępnia się do wglądu na stanowisku rejestrów, w godzinach pracy Urzędu, tylko w obecności pracownika Urzędu Patentowego§ 35 ust. 1 i 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej.. Co ważne, na pisemny wniosek osoby zainteresowanej Urząd wydaje wyciąg z rejestru§ 36 ust. 1 tegoż..

Wpis o zajęciu komorniczym umieszcza się w ściśle określonym miejscu. Wszystkie rejestry składają się z rubryk oraz nagłówków zawierających kluczowe dane. Zgodnie z § 7 powyższego rozporządzenia stronica księgi rejestrowej dotyczącej patentów składa się z nagłówka oraz siedmiu rubryk. W nagłówku określa się między innymi numer, rodzaj patentu, datę zgłoszenia wynalazku czy też datę wydania decyzji o udzieleniu patentu. Poszczególne rubryki księgi rejestrowej oznaczono literami od „A” do „G”. To właśnie w rubryce „F” dokonuje się wpisów o zajęciach dokonanych przez uprawniony organ§ 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie rejestrów prowadzonych przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej..

W przypadku rejestru wzorów przemysłowych strona księgi rejestrowej również składa się z nagłówka oraz sześciu rubryk – zgodnie z treścią § 13 ust. 2 wskazanego rozporządzenia. Zajęcia dokonane przez komornika wpisywane są w rubryce „E”, podobnie jak w rejestrze topografii układów scalonych. W rejestrze znaków towarowych, składającym się z nagłówka oraz ośmiu rubryk, zajęcia umieszcza się w rubryce „F”.

Zgodnie z § 31 powyższego rozporządzenia wpisy, które dokonywane są w danej rubryce rejestrowej, otrzymują kolejną numerację i oddzielone są od siebie poziomą linią. Przy ich dokonywaniu wskazuje się datę oraz decyzję lub postanowienie stanowiące podstawę wpisu. Co więcej – osoba, która dokonuje wpisu, sygnuje go swoim podpisem.

2.2. Opis i oszacowanie prawa materialnego

W przypadku innych praw majątkowych, jakimi są prawa własności przemysłowej, komornik nie posiada uprawnień do oznaczenia wartości tychże praw. Musi tego dokonać powołany przez komornika biegły.

Strony mogą jednak bez pomocy biegłego zgodnie z treścią art. 910⁴ § 2 k.p.c. ustalić wspólnie wartość zajętego prawa; oszacowanie przez biegłego nie jest również wymagane, jeśli w okresie trzech miesięcy przed dokonaniem zajęcia owo prawo było już oszacowane dla celów obrotu rynkowego lub w drodze umowy ustalono wartość dla potrzeb takiego obrotu.

Umowa, której przedłożenie zwalnia komornika z obowiązku uzyskania opinii biegłego po zajęciu prawa, może być zarówno umową sprzedaży prawa, jak i jego obciążenia. Stronami tej umowy nie muszą być obie strony postępowania egzekucyjnego, ale najpewniej stroną umowy będzie także dłużnikE. Wengerek, (w:) Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do części II i III KPC, Warszawa, 2009, s. 488..

Takie stanowisko przyspiesza postępowanie, a także zwalnia wierzyciela z obowiązku zapłaty zaliczki na rzecz biegłego, a dłużnik nie jest obciążony tymże kosztem. Bezsprzeczne jest, że oszacowanie wartości przez biegłego winno nastąpić przed zaspokojeniem wierzyciela z zajętego prawa.

Wartości praw własności przemysłowej są z reguły wyceniane bardzo wysoko. Dla przykładu, znak towarowy Toyoty wart jest 30 miliardów dolarów, zgodnie z raportem Millward Brown z 2014 r.https://www.millwardbrown.com/.../2014_BrandZ_Top100_Report.pdf Dobrym przykładem dla Polski jest chociażby wycena znaku towarowego Polkap należącego do przedsiębiorstwa odzieżowego Polkap sp. z o.o., specjalizującego się w produkcji kapeluszy. Wartość znaku została oszacowana na kwotę 1 miliona złotychWycena znaku Polkap dla Polkap sp. z o.o. w celu wniesienia aportu, 2012, http://polkap.pl/wp-content/uploads/2012/06/1.pdf.

Takie wyceny należą do jednych z najtrudniejszych, albowiem nie istnieje jedna poprawna metoda wycen. Stają się jednak coraz popularniejsze.

Sam opis zajętego prawa nie jest wymagany dla przeprowadzenia tejże egzekucji. Zgodnie z art. 911 k.p.c., dokonuje się go wyłącznie na wniosek wierzyciela. Opis polega na spisaniu protokołu przez komornika. Nie ma on jednak obowiązku zawiadamiania stron o terminie sporządzenia opisu ani doręczenia im protokołu z dokonania tej czynności. Obowiązany jest jedynie zawiadomić strony o jej dokonaniu i na żądanie strony udzielić stosownych wyjaśnieńM. Spychowicz, (w:) K. Piasecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 730–1088. Tom III, Warszawa 2015..

2.3. Zakres zajęcia

Na mocy art. 911⁴ k.p.c. zajęcie prawa obejmuje również wszelkie wierzytelności i roszczenia przysługujące dłużnikowi z tytułu zajętego prawa, nawet jeżeli powstały po zajęciu. Dla przykładu, uprawniony z patentu udzielił licencji do korzystania z jego wynalazku. Tym samym opłata za ową licencję może być przeznaczona na zaspokojenie wierzyciela.

Co do zasady zaspokojenie wierzyciela powinno nastąpić z dochodów, które zajęte prawo przynosi, a tym samym w sposób najmniej dotkliwy dla dłużnika. Jeśli jednak dochody nie zaspokoją roszczeń, wierzyciel może skierować do komornika wniosek o sprzedaż zajętego prawa.

2.4. Sprzedaż egzekucyjna

Wyżej opisane oszacowanie zajętego prawa majątkowego jest dokonywane w głównej mierze na potrzeby sprzedaży egzekucyjnej. Podstawą ustalenia ceny sprzedaży jest bowiem wartość szacunkowa, zarówno przy sprzedaży w drodze licytacji, jak i przy sprzedaży z wolnej rękiM. Rośniak-Marczuk, (w:) J. Jankowski, Kodeks postępowania cywilnego 2015. Tom II. Komentarz do artykułów 730– 1217, Warszawska 2015..

Na mocy art. 911⁷ § 1 k.p.c. komornik może sprzedać zajęte prawo z wolnej ręki po cenie nie niższej niż 75% ceny oszacowania. Sprzedaż ta nie może nastąpić wcześniej niż czternastego dnia od oszacowania. Na podstawie § 3 wskazanego przepisu, jeżeli sprzedaż nie dojdzie do skutku w terminie tygodnia od dnia, w którym wierzyciel wyraził zgodę na sprzedaż, komornik sprzedaje zajęte prawo w drodze licytacji, chyba że wierzyciel wyrazi zgodę na ponowną sprzedaż z wolnej ręki.

Skutkiem sprzedaży jest uprawnienie nabywcy do posługiwania się na przykład patentem czy znakiem towarowym. Oznacza to, że może on oznaczać swoje własne produkty wizerunkiem np. marki, którą zakupił.

Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 10 marca 2008 r., wydanego w sprawie o sygn. akt VI SA/ Wa 2027/10, nabycie prawa z rejestracji znaku towarowego w toku postępowania egzekucyjnego jest nabyciem pierwotnym i następuje ex lege bez żadnych obciążeń. Co ważne, Urząd Patentowy nie może badać prawidłowości sporządzenia dokumentów przedstawionych  jako podstawa do dokonania wpisu w rejestrze, jeżeli dokumenty te zostały sporządzone przez inne organy władzy państwowej – sąd powszechny i działającego w ramach tego sądu komornika, a zatem podważanie tych dokumentów urzędowych nie może następować w toku postępowania o wpis do rejestru przewidzianego w art. 229 p.w.p.Wyrok WSA w Warszawie z 10 marca 2008 r., VI SA/Wa 2027/07, Legalis. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 maja 2008 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II GSK 961/08. Otóż postępowanie egzekucyjne, w ramach którego zapada to postanowienie, prowadzone jest przed właściwymi organami i uregulowane jest odrębnymi regułami procesowymi, jego uczestnicy mają do dyspozycji przewidziane prawem środki zaskarżenia, a podmioty postronne (osoby trzecie) mogą bronić swych praw do zajętego przedmiotu (prawa do znaku towarowego) poprzez powództwo przeciwegzekucyjne. Urząd Patentowy, prowadząc postępowanie o dokonanie wpisu w rejestrze znaków towarowych, nie jest organem nadzorującym czy też kontrolującym prawidłowość postępowania egzekucyjnego i nie jest uprawniony do weryfikowania działań podjętych w ramach postępowania egzekucyjnego. Urząd Patentowy w ramach procedury wpisowej objętej wskazanym przepisem bada jedynie, czy złożone dokumenty nie naruszają ustawy i odpowiadają co do formy obowiązującym przepisom. Urząd nie bada merytorycznych podstaw sporządzenia dokumentów będących podstawą do dokonania wpisu w rejestrzeWyrok NSA z 21 maja 2008 r., II GSK 961/09, Legalis..

Dla przykładu, w drodze licytacji zakupiony został znak towarowy należący do Stowarzyszenia MKS Pogoń w postaci nazwy „Pogoń” oraz herbu klubu piłkarskiego. Komornik podniósł, że z uwagi na specyfikę oraz względy historyczne obydwa znaki będą licytowane łącznie. Wartość szacunkową pierwotnie określono na kwotę 70 tysięcy złotych. Cena wywoławcza wynosiła 53 tysiące. Znaki zostały po licznych utrudnieniach wylicytowane za 160 tysięcy złotych w 2014 r. przez spółkę Pogoń Szczecin S.A.http://pogonszczecin.pl/aktualnosci/7438/Pogon-nabyla-znaki-towarowe.html

Zakończenie

Z każdym rokiem wzrasta liczba postępowań egzekucyjnych prowadzonych przed komornikami sądowymi. Wierzyciele coraz odważniej wnoszą o zajęcie nie tylko ruchomości bądź nieruchomości dłużnika, lecz również praw własności przemysłowej.

Nie ulega wątpliwości, że egzekucja z zajętego prawa własności przemysłowej oprócz egzekucji z nieruchomości jest jednym z bardziej dotkliwych sposobów egzekwowania należności. Jednak jeśli dane prawo będzie atrakcyjne dla nabywcy, sprzedaż w trakcie postępowania egzekucyjnego może znacznie polepszyć sytuację dłużnika.

Bardzo ważnym elementem tejże egzekucji jest fakt, że od chwili dokonania wpisu nikt nie może się zasłaniać jego nieznajomością. To wpływa na to, że nierzadko samo zajęcie jest już w wystarczającym stopniu wartościujące dla przedsiębiorcy, znacznie przyspiesza dobrowolne regulowanie dochodzonych należności. Jednakże z różnych przyczyn nie zawsze jest on w stanie tego dokonać.

Dlatego też w tym sposobie egzekucji pojawiają się coraz głośniejsze sprawy. Szerokim echem w mediach odbiła się choćby sprawa zajęcia znaków towarowych Black, Frugo, Gellwe i Fitella należących do FoodCare sp. z o.o. Wierzytelność dochodzona w niniejszym postępowaniu opiewała na kwotę 10 milionów złotych.

Nie ulega wątpliwości, że wierzyciele coraz częściej będą kierować egzekucję właśnie do praw własności przemysłowej. Głównie chodzi tutaj o złożoność i trudności w pozyskaniu ochrony własności przemysłowej. Nie  bez znaczenia pozostaje również fakt budowania marki, uzyskiwania patentu, który zwykle pochłaniał ogromne ilości czasu oraz środków. Rozbudowana marka chroniona znakiem towarowym, przynosząca znaczące dochody, jest dla przedsiębiorcy bardzo cenna, gdyż dobry marketing marki pozwala na jej ciągły rozwój. Zakup znaku towarowego w trybie egzekucji komorniczej stwarza innemu podmiotowi wiele nowych możliwości. Dlatego konieczne jest zgłębienie tego sposobu egzekucji zarówno dla stron, jak i organu.