P rzedmiotem rozważań jest dopuszczalność zagrożenia obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na etapie wykonawczym postępowania zabezpieczającego w sytuacji, gdy uprawniony nie złożył stosownego wniosku na etapie rozpoznawczym, tj. przed wydaniem postanowienia o udzieleniu zabezpieczeniaW doktrynie tradycyjnie wyróżnia się fazę rozpoznawczą i fazę wykonawczą postępowania zabezpieczającego – K. Korzan, Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986, s. 30. Można jednak spotkać się z podziałem struktury tego postępowania na trzy etapy: rozpoznawczy, postrozpoznawczy i wykonawczy – M. Walasik (w:) System Prawa Procesowego Cywilnego. Postępowanie zabezpieczające, t. 5, red. A. Jakubecki, Warszawa 2016, s. 552. . Rozstrzygnięcie zarysowanego problemu wymaga przeprowadzenia analizy relacji zachodzących między art. 743, 756² , 1050¹ oraz 1051¹ Kodeksu postępowania cywilnegoUstawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.), dalej k.p.c..

1. Sąd Apelacyjny w Krakowie rozpoznawał zażalenie od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie, którym udzielono zabezpieczenia roszczeniu o zakazanie obowiązanemu wytwarzania, reklamowania i wprowadzania do obrotu napojów witaminowych w puszkach, naśladujących opakowania stosowane przez uprawnionego (art. 18 ust 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 10 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 1 ustawy z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencjiUstawa z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2019 r. poz. 1010 ze zm.).). Sąd pierwszej instancji, uwzględniając wniosek w przedmiocie zabezpieczenia, oddalił jednocześnie wniosek uprawnionego o zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty 25.000 zł za każdy dzień naruszania obowiązków nałożonych w postanowieniu. Uzasadniając swoje stanowisko, stwierdził, że wprawdzie „sąd może już udzielając zabezpieczenia zagrozić określoną sumą pieniężną, lecz co do zasady sumę tę należy określać dopiero po niewykonaniu przez obowiązanego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia i wysłuchaniu jego wyjaśnień”.

Sąd drugiej instancji zmienił zaskarżone orzeczenie, uwzględniając wniosek z art. 756² k.p.c. Sąd Apelacyjny w Krakowie wyjaśnił, że „odpowiednie stosowanie wymienionych przepisów [art. 1050¹ i art. 1051¹ k.p.c. – przyp. MK] przy wykonywaniu postanowień o zabezpieczeniu jest możliwe tylko wtedy, gdy już w postanowieniu o zabezpieczeniu sąd zagroził obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy na rzecz uprawnionego. W tym przypadku w postępowaniu wykonawczym – w razie stwierdzenia, że zachodzą przesłanki określone w art. 1050¹ § 2 i art. 1051¹ § 2 k.p.c. – sąd nakazuje obowiązanemu zapłatę sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego. Zagrożenie obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego dopiero w toku postępowania wykonawczego (inaczej niż w egzekucji) nie jest możliwe. Nie ma zatem racji sąd okręgowy, gdy twierdzi, że ustalenie takiego obowiązku i określenie sumy będzie możliwe dopiero po niewykonaniu przez obowiązanego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia”Tak też postanowienie Sądu Okręgowego w Kaliszu z 29.09.2015 r. (II Cz 484/15), LEX nr 1961215. Wcześniej tożsame stanowisko zajmował także A. Jakubecki (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, Warszawa 2015, s. 1017, odstąpił jednak od niego w późniejszych publikacjach..

Choć słuszna wydaje się decyzja Sądu drugiej instancji, który zdecydował się uwzględnić wniosek o zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty sumy przymusowej, to wątpliwości może budzić argumentacja przytoczona na jej poparcie. W świetle powyższego rozważenia wymaga relacja zachodząca pomiędzy art. 756² k.p.c. a art. 1050–1051¹ k.p.c.Co do egzekucji prowadzonej na podstawie art. 1050–10511 k.p.c. zob. H. Pietrzkowski, Egzekucja prowadzona na podstawie art. 1050– 10511 k.p.c. po nowelizacji dokonanej ustawą z 16.09.2011 r., „Polski Proces Cywilny” 2012/1, s. 45–63. Z perspektywy komparatystycznej por. P. Grzegorczyk, Egzekucja świadczeń polegających na wykonaniu lub zaniechaniu czynności w państwach europejskich (w:) Proces cywilny. Nauka – Kodyfikacja – Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, Warszawa 2012, s. 1021–1056. W szczególności zaś odpowiedzieć należy na pytanie, w jakim zakresie, przy uwzględnieniu treści art. 743 k.p.c., przy wykonywaniu postanowień o zabezpieczeniu polegającym na uregulowaniu stosunków na czas trwania postępowania, należy stosować przepisy o postępowaniu egzekucyjnym dotyczące egzekucji świadczeń niepieniężnych. Wątpliwości może bowiem budzić, czy zachodzą jakiekolwiek odrębności w zakresie wykonywania takiego postanowienia w zależności od zgłoszenia (bądź nie) przez uprawnionego żądania, o którym stanowi art. 756² k.p.c., przed rozstrzygnięciem wniosku w przedmiocie zabezpieczeniaOdrębnym zagadnieniem jest, czy w przypadku gdy uprawniony wniósł o zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty sumy przymusowej, którego to wniosku sąd nie uwzględnił, może następnie na etapie wykonania postanowienia o zabezpieczeniu żądać przeprowadzenia egzekucji w trybie art. 10501 bądź 10511 k.p.c. Zob. A. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem obowiązanemu zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego jako środek przymusu w postępowaniu zabezpieczającym – zagadnienia wybrane, „Polski Proces Cywilny” 2016/3, s. 455; M. Krakowiak, Suma przymusowa w polskim postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017, s. 171–172..

2. Instytucja sumy przymusowej w postępowaniu zabezpieczającym może zostać wykorzystana w każdym przypadku, gdy sąd zaadresuje określone zakazy i nakazy do stron postępowania, a więc gdy sposobem zabezpieczenia jest uregulowanie stosunków na czas trwania postępowania (art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.)D. Zawistowski (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2014, teza 2 do art. 7562 ; M. Muliński (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. J. Jankowski, Warszawa 2015, teza 4 do art. 7562 ; J. Jagieła (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2015, teza 1 do art. 7562 ; E. Stefańska (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. M. Manowska, Warszawa 2015, teza 1 do art. 7562 ; K. Jasińska, Suma przymusowa w postępowaniu zabezpieczającym w sprawach z zakresu własności intelektualnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej” 2015/3, s. 85; A. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem…, s. 454.. Dopuszczalność stosowania sumy przymusowej została bowiem powiązana przez ustawodawcę z konkretnymi sposobami zabezpieczenia, gdy jego przedmiotem nie jest roszczenie pieniężneM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 159..

Opisując omawiany środek przymusu, wskazuje się, że w przypadku roszczeń, gdzie ich faktyczne zabezpieczenie zależy od woli obowiązanego, wprowadzony został „mechanizm mobilizujący” w postaci zagrożenia określoną kwotą pieniężną na wypadek uchylania się od wykonania obowiązku. Rozwiązanie to ma uczynić skuteczniejszym wykonanie świadczeń niepieniężnych już na etapie zabezpieczenia roszczenia, które ze swej istoty prowadzić ma do uzyskania szybkiej i skutecznej ochrony prawnejPostanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 8.01.2016 r. (V ACz 1350/15), LEX nr 1960688. Także ustawodawca wskazywał, że celem regulacji jest „poprawa efektywności zabezpieczenia” (zob. uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 4332, Sejm VI kadencji, s. 56).. Suma przymusowa zapewnić ma bowiem wykonanie obowiązków stwierdzonych w tytule zabezpieczenia poprzez wywarcie wpływu na wolę obowiązanegoM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 155., „wzmacniając” wybrany sposób zabezpieczeniaA. Jakubecki (w:) System Prawa Procesowego Cywilnego. Postępowanie zabezpieczające, t. 5, red. A. Jakubecki, Warszawa 2016, s. 426.. Instytucja ta stanowi więc środek przymuszenia obowiązanego do wykonania postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia, nie zaś autonomiczny sposób zabezpieczeniaA. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem…, s. 451–452; M. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 167–168; S. Cieślak, Suma przymusowa przy zabezpieczeniu roszczeń niepieniężnych (w:) Ars in vita. Ars in iure. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Jankowskiemu, Warszawa 2018, s. 285..

W zależności od tego, czy uregulowanie stosunków na czas trwania postępowania przybiera postać nakazania obowiązanemu wykonania czynności, której inna osoba za niego wykonać nie może, czy też nałożenia na obowiązanego nakazu zaniechania pewnej czynności lub nieprzeszkadzania czynności uprawnionego, odpowiednie stosowanie art. 1050¹ i art. 1051¹ k.p.c. polega na przyznaniu sądowi kompetencji do zagrożenia obowiązanemu nakazaniem zapłaty na rzecz uprawnionego określonej sumy pieniężnej „za każdy dzień zwłoki w wykonaniu czynności” bądź „za każde naruszenie obowiązku”A. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem…, s. 456– 457.. Przy czym sąd, określając wysokość sumy przymusowej, kierując się zasadą minimalnej uciążliwości zabezpieczenia, powinien uwzględnić interesy obu stron w takiej mierze, aby zapewnić wykonalność obowiązku określonego w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, jednocześnie nie obciążając obowiązanego/dłużnika ponad potrzebę (argument z art. 730¹ § 3 i art. 1050¹ § 4 k.p.c.)M. Muliński, Zasada nieobciążania ponad potrzebę strony biernej postępowania zabezpieczającego iegzekucyjnego, Sopot 2017, s. 138..

3. W doktrynie nie ma zgodności poglądów co do momentu, w którym zachodzi konieczność odpowiedniego stosowania przepisów art. 1050¹ oraz art. 1051¹ k.p.c. Wskazuje się, że odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisów art. 1050¹ oraz art. 1051¹ k.p.c. zawarte w art. 756² zd. 2 k.p.c. obejmuje etap rozpoznawczy postępowania zabezpieczającego, nie zaś etap wykonywania obowiązków nałożonych w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczeniaJ. Jagieła (w:) Kodeks…, teza do 3 do art. 7562 ; K. Jasińska, Suma przymusowa…, s. 99; P. Fik, P. Staszczyk, Inne wypadki zabezpieczenia – wybrane zagadnienia wświetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2014/1, s. 64.. Można jednak natrafić na poglądy, zgodnie z którymi art. 1050¹ oraz art. 1051¹ k.p.c. stosuje się odpowiednio przy wykonywaniu postanowień o udzieleniu zabezpieczeniaD. Zawistowski (w:) Kodeks…, teza 1 do art. 7562 ; S. Cieślak, Suma przymusowa…, s. 291.. Innymi słowy, sporne jest, czy odesłanie zawarte w art. 756² § 2 k.p.c. obejmuje stadium rozpoznawcze postępowania zabezpieczającego, czy też stadium wykonawcze tego postępowania. Nie jest to jednak spór o znaczeniu wyłącznie teoretycznymChoć wydaje się, że przy jego prowadzeniu traci się z pola widzenia obowiązywanie art. 743 k.p.c.. Jego rozstrzygnięcie pozostaje bowiem kluczowe dla ustalenia możliwego sposobu postępowania uprawnionego, sprzężonego z zakresem kompetencji jurysdykcyjnej sądu, co nie jest bez znaczenia dla efektywności postępowania zabezpieczającego.

Z jednej strony wskazuje się, że wniosek o zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na wypadek naruszenia obowiązków określonych w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia może zostać złożony wyłącznie przed rozpoznaniem wniosku o udzielenie zabezpieczeniaZ. Woźniak (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2012, teza 2 do art. 7562 ; w tym kierunku, jak się wydaje, także M. Muliński (w:) Kodeks…, teza 2 do art. 7562 oraz I. Gil (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska- -Krześ, Warszawa 2018, teza 2 do art. 7562 .. Zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego nie może być orzeczone w czasie późniejszym, zwłaszcza wtedy, gdy obowiązany nie wykonał nałożonych na niego obowiązków działania albo zaniechaniaJ. Jagieła (w:) Kodeks…, teza 4 do art. 7562 ; P. Fik, P. Staszczyk, Inne wypadki…, s. 64; P. Feliga (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. T. Szanciło, Warszawa 2019, teza 6 do art. 7562 .. Jeżeli więc sąd w postanowieniu w przedmiocie zabezpieczenia nie zagroził obowiązanemu nakazaniem zapłaty sumy przymusowej na rzecz uprawnionego, a obowiązany narusza obowiązki określone w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia, uprawniony może dochodzić wykonania postanowienia w trybie egzekucji świadczeń niepieniężnych, ale wyłącznie wnioskując o nałożenie na obowiązanego przez sąd grzywny ściąganej na rzecz Skarbu PaństwaZ. Woźniak (w:) Kodeks…, teza 3 do art. 7562 ; A. Jakubecki (w:) Kodeks…, s. 1018; K. Jasińska, Suma przymusowa…, s. 100.. Z drugiej natomiast strony twierdzi się, że w sytuacji, gdy uprawniony nie wnosił o zastosowanie środka przymusu określonego w art. 756² k.p.c., to wniosek o zagrożenie obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej może zostać zgłoszony w postępowaniu wykonawczym, a więc po zachowaniu obowiązanego sprzecznym z treścią postanowienia o zabezpieczeniuA. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem…, s. 455; A. Jakubecki (w:) System…, s. 426, przyp. 1279; M. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 172.. Wyjaśniając przy tym, że art. 756² k.p.c., dając podstawę do zagrożenia obowiązanemu obowiązkiem zapłaty sumy przymusowej już w samym postanowieniu o zabezpieczeniu, a więc jeszcze przed jego ewentualnym naruszeniem, stanowi lex specialis w stosunku do art. 743 k.p.c.A. Jakubecki, Zagrożenie nakazaniem…, s. 451. Rozstrzygnięcie zarysowanego sporu wymaga przeanalizowania relewantnych przepisów Kodeksu postępowania cywilnegoPrzytaczam fragmenty powoływanych jednostek redakcyjnych istotnych dla prowadzonych rozważań..

Zgodnie z art. 756² k.p.c. uwzględniając wniosek o zabezpieczenie przez uregulowanie stosunków na czas trwania postępowania, sąd, na wniosek uprawnionego, może w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia zagrozić obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu (§ 1 pkt 1). Przepisy art. 1050¹ i art. 1051¹ k.p.c. stosuje się odpowiednio (§ 2).

Przepis art. 743 k.p.c. stanowi, że jeżeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, że sąd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzulę wykonalności z urzędu (§ 1 zd. 1). Nie ulega kwestii, że postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia regulujące stosunki na czas trwania postępowania stanowi orzeczenie podlegające wykonaniu w trybie przepisów o egzekucji świadczeń niepieniężnych (art. 1041 i n. k.p.c.)M. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 170., a więc także (lege non distinguente) art. 1050¹ i art. 1051¹ k.p.c.

Stosownie do art. 1050¹ k.p.c. w sytuacji, o której mowa w art. 1050 § 1 (jeżeli dłużnik ma wykonać czynność, której inna osoba wykonać za niego nie może, a której wykonanie zależy wyłącznie od jego woli –przyp. MK), sąd, na wniosek wierzyciela, może zamiast zagrożenia grzywną, po wysłuchaniu stron, zagrozić dłużnikowi nakazaniem zapłaty na rzecz wierzyciela określonej sumy pieniężnej za każdy dzień zwłoki w wykonaniu czynności, niezależnie od roszczeń przysługujących wierzycielowi na zasadach ogólnych (§ 1 zd. 1). Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego dłużnikowi do wykonania czynności sąd na wniosek wierzyciela nakazuje dłużnikowi zapłatę wierzycielowi sumy pieniężnej. Tak samo sąd postąpi w razie dalszego wniosku wierzyciela. Prawomocne postanowienie sądu jest tytułem wykonawczym na rzecz wierzyciela bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Sąd może również, na wniosek wierzyciela, podwyższyć wysokość należnej mu od dłużnika sumy pieniężnej (§ 2).

Na mocy zaś art. 1051¹ k.p.c. w sytuacji, o której mowa w art. 1051 § 1 (jeżeli dłużnik ma obowiązek zaniechać pewnej czynności lub nie przeszkadzać czynności wierzyciela – przyp. MK), sąd, na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu stron i stwierdzeniu, że dłużnik działał wbrew obowiązkowi, może zamiast nałożenia grzywny nakazać dłużnikowi zapłatę na rzecz wierzyciela określonej sumy pieniężnej za dokonane naruszenie oraz zagrozić nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej za każde kolejne naruszenie obowiązku, stosownie do jego treści, niezależnie od roszczeń przysługujących wierzycielowi na zasadach ogólnych (§ 1). Po stwierdzeniu, że dłużnik w dalszym ciągu działał wbrew obowiązkowi, sąd, na wniosek wierzyciela, po wysłuchaniu stron, nakazuje dłużnikowi zapłatę wierzycielowi sumy pieniężnej. Tak samo sąd postąpi w razie dalszego wniosku wierzyciela (§ 2).

4. Oczywiste jest, że zamieszczenie omawianego „zagrożenia” w postanowieniu rozstrzygającym o zabezpieczeniu skraca przebieg postępowania wykonawczego, gdyż nakaz zapłaty sumy przymusowej może być nałożony niezwłocznie po niezastosowaniu się obowiązanego do postanowienia sąduM. Walasik (w:) System…, s. 606; A. Jakubecki (w:) System…, s. 426; D. Zawistowski (w:) Kodeks…, teza 2 do art. 7562 .. Innymi słowy, w przypadku nierespektowania przez obowiązanego zakazów lub nakazów sformułowanych w tytule zabezpieczenia „pomija” się fazę zagrożenia nakazaniem zapłaty sumy przymusowej (art. 1050¹ § 1 i art. 1051¹ § 1 k.p.c.), przechodząc od razu do nałożenia na obowiązanego obowiązku zapłaty określonej sumy pieniężnej (art. 1050¹ § 2 i art. 1051¹ § 2 k.p.c.)A. Jakubecki (w:) System…, s. 425. W doktrynie wskazuje się, że „w takiej sytuacji rozstrzygnięcie z zakresu fazy wykonawczej postępowania zabezpieczającego jest podejmowane w ramach stadium rozpoznawczego tego postępowania”. Zob. M. Walasik (w:) System…, s. 557.. Nie oznacza to jednak, że niezłożenie przez uprawnionego wniosku z art. 756² k.p.c. wyłącza możliwość zastosowania sumy przymusowej w ramach egzekucyjnego wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczeniaM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 172..

Efektywność postępowania zabezpieczającego przemawia na rzecz przyjęcia, że art. 1050¹ i art. 1051¹ k.p.c. znajdują odpowiednie zastosowanie zarówno w stadium rozpoznawczym, jak i stadium wykonawczym postępowania zabezpieczającegoM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 173.. Uwzględniając fakt, że oba stadia podlegają odrębnym reżimom prawnymM. Walasik, Struktura cywilnego postępowania zabezpieczającego, „Polski Proces Cywilny” 2016/3, s. 532., należy przyjąć, że w pierwszym przypadku podstawę subsumpcji stanowi art. 756² k.p.c., w drugim zaś art. 743 k.p.c. Zatem obie regulacje pozostają ze sobą w relacji komplementarnejCo istotne, nie zawsze reguły kolizyjne nakazują uznać normę niezgodną (z inną normą) za nieobowiązującą, często każą jedynie przyjąć, że ograniczeniu uległ zakres zastosowania lub zakres normowania którejś z badanych norm. Zob. Z. Ziembiński, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980, s. 304.. W ramach pierwszego etapu postępowania zabezpieczającego suma pieniężna nakładana na obowiązanego ma „przymusić” go do zachowania się zgodnie z zakazami lub nakazami adresowanymi do niego w ramach nowacyjnego zabezpieczenia roszczeń niepieniężnych, aby uniknąć konieczności wszczęcia drugiego etapu postępowania zabezpieczającego o charakterze wykonawczymM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 168, 171. Dlatego w doktrynie określa się niekiedy sumę przymusową jako środek przymuszenia wykonania orzeczenia – T. Ereciński (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, red. T. Ereciński, Warszawa 2016, teza 3 do art. 7562 , bądź sankcję w razie nierespektowania obowiązków określonych w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia – A. Zieliński (w:) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2017, teza 1 do art. 7562.. Natomiast w razie przejścia do etapu wykonawczego postępowania zabezpieczającego suma przymusowa nabiera charakteru środka egzekucyjnegoM. Krakowiak, Suma przymusowa…, s. 172..

Uwzględniając dotychczasowe rozważania, należy stwierdzić, że nieuprawniony był pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie, że „zagrożenie obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego dopiero w toku postępowania wykonawczego (inaczej niż w egzekucji) nie jest możliwe”.