W publikacji autor omówił ogólną przesłankę stosowania środków zapobiegawczych, w tym najbardziej dolegliwego – tymczasowego aresztowania, w postaci istnienia podstawy dowodowej. W art. 249 § 1 k.p.k. jest ona określona mianem „dużego prawdopodobieństwa popełnienia przez oskarżonego przestępstwa”. Badanie prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa opiera się przede wszystkim na porównaniu pozostałych terminów używanych przez ustawodawcę dla określenia uznania podejrzanego za sprawcę czynu na określonym etapie postępowania, od momentu wszczęcia postępowania przygotowawczego, ewentualnego zatrzymania podejrzanego, przedstawienia mu zarzutu, zastosowania tymczasowego aresztowania, następnie dalszego stosowania tego środka zapobiegawczego w postępowaniu jurysdykcyjnym po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu, aż do czasu udowodnienia oskarżonemu winy w prawomocnym wyroku skazującym. W ocenie piszącego tak postrzegana przesłanka dużego prawdopodobieństwa nie jest czynnikiem decydującym, ponieważ komentowana podstawa dowodowa istnieje przede wszystkim w sferze faktów procesowych decydujących o zachowaniu lub niezachowaniu odpowiednich form przeprowadzania dowodu. W przypadku zastosowania tymczasowego aresztowania i dalszego jego stosowania, szczególnie w postępowaniu przygotowawczym, dowodzenie ma charakter swobodny, opiera się bowiem w zasadzie na badaniu przez sędziego akt sprawy, podczas gdy udowodnienie zawsze jest wynikiem sformalizowanego postępowania dowodowego charakterystycznego dla postępowania sądowego. Stąd też zastosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego musi być poprzedzone zaistnieniem po stronie tego sędziego określonego przez profesora Stefana Glasera stanu „pewności moralnej”, czyli pewności, że ta właśnie osoba, która stanęła pod zarzutem popełnienia określonego przestępstwa, jest jego sprawcą. Dopiero zaistnienie tego przekonania pozwoli sędziemu na podjęcie decyzji o zastosowaniu tymczasowego aresztowania.

W artykule autor poddał analizie tematykę obawy matactwa procesowego określoną w przepisie art. 258 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego stanowiącą przesłankę stosowania tymczasowego aresztowania. Ma ona miejsce, gdy istnieje uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w sposób bezprawny utrudniał postępowanie karne. Obawa matactwa procesowego musi być realna, konkretna i uzasadniona faktami, nie może być natomiast ogólna i pozostająca w sferze domniemań, wynikających jedynie z faktu, że oskarżony nie przyznał się do winy, przez co podejmować będzie działania utrudniające prawidłowy przebieg postępowania.

Możliwość przetwarzania przez prywatnego detektywa realizującego zawartą z klientem umowę zlecenia szczególnej kategorii danych osobowych – tzw. danych wrażliwych – jest zagadnieniem istotnym, ponieważ taka działalność ingeruje w przyznane przez Konstytucję RP prawa i wolności obywatelskie, w tym zwłaszcza prawo do prywatności i prawo do ochrony swoich danych osobowych. Co więcej, przyznanie tego uprawnienia ma także praktyczny wymiar, ponieważ dotyczyć może wielu kategorii spraw, zwłaszcza spraw rodzinnych, i można obecnie mówić o istotnym wzroście zainteresowania usługami świadczonymi przez te osoby. Warto więc temu zagadnieniu poświęcić uwagę, a drogowskazem wytyczającym kierunek rozważań będzie przepis art. 31 ust. 3 Konstytucji RP.

W artykule podjęto próbę oceny funkcjonowania nowej formuły zgody następczej, umożliwiającej wykorzystanie jako dowodu w toku postępowania karnego informacji uzyskanych w ramach kontroli operacyjnej, uregulowanej w przepisie art. 168b Kodeksu postępowania karnego. Autor podsumowuje dotychczasowe wypowiedzi przedstawicieli doktryny prawa, jak i dorobek orzecznictwa sądowego, które od wejścia w życie omawianego przepisu na mocy ustawy z 11.03.2016 r. w znakomitej większości krytycznie oceniają nową regulację, w tym zwłaszcza z punktu widzenia określonych przepisami Konstytucji RP praw i wolności obywatelskich takich jak prawo do prywatności, wolności i tajemnicy komunikowania się. Istotne wątpliwości w zakresie zgodności art. 168b k.p.k. z przepisami prawa budzi zwłaszcza nadanie prokuratorowi, a więc organowi niekorzystającemu tak jak sąd z prymatu niezawisłości, prawa do podjęcia decyzji o zaliczeniu w poczet dowodów informacji uzyskanych w ramach kontroli operacyjnej, które nie były objęte pierwotną zgodą sądu.

Celem artykułu jest przedstawienie prawnej dopuszczalności korzystania przez obrońcę z usług prywatnego detektywa w postępowaniu karnym. Takie działanie jest możliwe na podstawie art. 393 § 3 Kodeksu postępowania karnego, który dopuszcza możliwość korzystania w postępowaniu karnym z tzw. „dowodów prywatnych”. Strony i ich pełnomocnicy oraz prywatny detektyw działający w imieniu strony zbierają informacje, które mogą posłużyć za dowód i być przydatne do ustalenia stanu faktycznego korzystnego dla oskarżonego. W opinii autora spektrum działalności prywatnego detektywa zasadniczo dotyczy dwóch obszarów – podjęcia działań w celu ustalenia danych potencjalnego świadka i nawiązania osobistego kontaktu z taką osobą oraz sprawdzenia wiarygodności świadka i nagrywania bez jego zgody i wiedzy. Problematyka dowodowego wykorzystania przez obrońcę w postępowaniu karnym informacji uzyskanych przez prywatnego detektywa jest niezwykle interesująca i nie doczekała się całościowego opracowania w doktrynie, stąd też warto poświęcić jej uwagę.

Celem niniejszego opracowania jest ukazanie modelu funkcjonowania instytucji specjalisty w polskich i ukraińskich ustawach procesowych, którego zasadniczą rolą jest ujawnianie, zbieranie i utrwalenie dowodów na miejscu przestępstwa. Jest on więc z jednej strony niezwykle interesującą figurą procesową – posiadającą umiejętności, uzdolnienia techniczne i profesjonalną wiedzę z zakresu nauk przyrodniczych i kryminalistycznych, ale także ważnym uczestnikiem postępowania, ponieważ od właściwie przeprowadzonych czynności procesowych z jego udziałem zależeć będzie dalszy los postępowania.