Przedmiotem rozważań zawartych w artykule jest specyfika prawa do obrony w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. W aspekcie zakresu podmiotowego prawa do obrony specyfika ta wynika z uregulowania sytuacji procesowej podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej, wskazującego, że przysługuje mu swoiste prawo do obrony w procesie karnym skarbowym. W aspekcie zakresu przedmiotowego analizie poddano aktywność procesową sprawcy przestępstwa skarbowego, podejmowaną na przedpolu procesu karnego skarbowego, w związku z tzw. czynnym żalem uregulowanym w art. 16 i art. 16a k.k.s, lub na etapie procesu karnego skarbowego poprzedzającym właściwe ściganie karne (skierowanie ścigania przeciwko osobie), w związku z instytucją dobrowolnego poddania się odpowiedzialności. Wnioski płynące z tej analizy dały podstawę do stwierdzenia, że wskazana aktywność stanowi realizację prawa do obrony, mającego źródło w art. 2 Konstytucji RP, i powinna być de lege ferenda jednoznacznie objęta treścią normatywną bezwzględnego zakazu dowodzenia ze względu na tajemnicę obrończą, statuowanego w art. 178 pkt 1 k.p.k.

Przedmiotem artykułu jest problem prawnokarnej oceny – przez pryzmat art. 54 Kodeksu karnego skarbowego – zachowania polegającego na uchylaniu się od opodatkowania w odniesieniu do „własnej” działalności przestępczej. (...)

Tekst ten zawiera krytyczną analizę pojęcia „pobrania podatku” zgodnie z ustawą karną skarbową z 1971 r. Analiza ta stwierdza, że zgodnie z obowiązującym prawem w kontekście spełnienia kryteriów działania zabronionego określonego w art. 77 k.k.s., pojęcie to należy rozumieć jako faktyczne (fizyczne) przejęcie przez posiadacza pewnych środków finansowych, które są równoważne podatkowi, o który zmniejszono płatność na rzecz podatnika i które zgodnie z obowiązkiem, należy zapłacić z tytułu podatku dochodowego.

O modelu procesu karnego i jego przynależności do określonej, ukształtowanej w rozwoju historycznym formy procesu karnego decyduje w przeważającej mierze to, czy jego przebieg jest podporządkowany zasadzie kontradyktoryjności, czy zasadzie śledczości. Zasadę kontradyktoryjności można przedstawić w postaci dyrektywy prowadzenia procesu w formie sporu równouprawnionych stron przed bezstronnym arbitrem (sędzią). Wykazuje ona ścisły związek z zasadą skargowości, chociaż nie można stwierdzić między tymi zasadami stosunku wynikania.