Strona główna

Artykuły

9/2023

Skutki procesowe braku niezwłocznego postawienia zarzutów

Adam Bułat Jarosław Wyrębski

Przedmiotem niniejszego artykułu są rozważania, jakie są skutki procesowe nieprzedstawienia zarzutów przez organy procesowe realizujące funkcję ścigania pomimo zaistnienia ustawowych powodów do inauguracji kolejnego etapu postępowania związanego z jego nakierowaniem przeciwko określonej osobie. W szczególności analiza będzie koncentrowała się na skutkach wynikających zarówno z uniemożliwienia podejrzanemu, jako stronie postępowania, możliwości działania w procesie i korzystania z przysługujących mu uprawnień, jak również na konsekwencjach związanych z prowadzeniem przez organy procesowe postępowania dowodowego w nieodpowiedniej fazie postępowania przygotowawczego – właśnie z uwagi na nieuzasadnione dalsze toczenie postępowania in rem wynikające z braku podjęcia stosownej decyzji procesowej przez uprawniony organ ścigania.

Artykuły

1-2/2012

Nowelizacja art. 53(1) k.p.c. w świetle postulatu urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)

Jarosław Zawrot

Wprowadzony nowelą z 2 lipca 2004 r. model postępowania o wyłączenie sędziego (art. 53(1) k.p.c. stał się od samego początku przedmiotem licznych kontrowersji. Powstawały one w wyniku prób oceny konstytucyjności przepisu oraz związanych z tą oceną sporów na tle jego wykładni.

Artykuły

9/2017

Dostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim

Tomasz Tadeusz Koncewicz Anna Podolska

Uczciwy proces, a zwłaszcza prawo do obrony, jest nadrzędnym elementem zapewniającym, że jednostka jest podmiotem, a nie przedmiotem postępowania. Dlatego ważne jest, aby Unia Europejska postanowiła wdrożyć minimalne standardy proceduralne. Dyrektywa 2013/48/UE Parlamentu Europejskiego z dnia 22 października 2013 r. w sprawie w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności są instrumentem zapewniającym pomoc prawną w czasie i w sposób zapewniający rzeczywistą obronę. Rozporządzenie dotyczy wszystkich postępowań krajowych w sprawach karnych i odnosi się do standardów, które zostały pogłębione przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Pomimo upływu terminu transpozycji, do polskiego systemu prawnego nie zostały wdrożone żadne wypracowane rozwiązania. Z różnych źródeł pojawiają się sygnały o pilnej potrzebie zmiany Kodeksu postępowania karnego. Pomimo braku działań ustawodawcy, istnieje możliwość powoływania się na bezpośredni skutek dyrektywy lub bezpośrednie stosowanie instrumentów, które mobilizują państwa członkowskie do zapewnienia zgodność wewnętrznego prawa z prawem UE. Konieczna jest zmiana prawa, ale także praktyki, aby zdać sobie sprawę, że prawo to nie tylko tekst, ale także kontekst.

Artykuły

10/2022

Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych

Konrad Lipiński

Wprowadzony ustawą z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw tzw. test niezawisłości i bezstronności sędziego stanowić miał remedium na problemy wymiaru sprawiedliwości związane z wadliwościami procedury powoływania sędziów po nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa z grudnia 2017 r. W artykule przeprowadzono analizę „testu” uregulowanego w Prawie o ustroju sądów powszechnych i ustawie o Sądzie Najwyższym. Autor dochodzi do wniosku, że przepisy ustanawiające ów test są wadliwie ukształtowane w stopniu, który podaje w wątpliwość możliwość jego zastosowania. Językowo bowiem rzecz ujmując, w celu zagwarantowania prawa do niezawisłego i bezstronnego sądu ustawodawca przewidział procedurę, która sama ma móc naruszyć prawo do sądu. Ponadto wiele warunków ograniczających faktyczną możliwość skorzystania z „testu” powoduje, że adekwatniejszym – i w wyższym stopniu zapewniającym konwencyjny standard rzetelnego procesu – instrumentem badania wątpliwości co do bezstronności sędziego w jej aspekcie instytucjonalnym pozostaje wniosek o wyłączenie sędziego składany w trybie art. 41 § 1 Kodeksu postępowania karnego lub następcza kontrola orzeczenia przeprowadzana w trybie art. 439 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego.

Artykuły

12/2023

Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego

Konrad Lipiński

Zdecydowanie wyższe niż dotychczas niebezpieczeństwo zapadania przed Sądem Najwyższym rozstrzygnięć dotkniętych uchybieniami odpowiadającymi bezwzględnym przyczynom odwoławczym z art. 439 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego skłania do ponownego spojrzenia na zagadnienie możliwości wznawiania postępowań zakończonych orzeczeniem tego Sądu. Kwestii tej dotyczy również szereg postanowień zapadłych ostatnio w najwyższej instancji sądowej. W artykule przeanalizowano ich treść, krytycznie odnosząc się do postanowienia SN z 23.03.2023 r. (I KZP 17/22) i przyjmując, że z perspektywy systemowej i funkcjonalnej konieczne jest dopuszczenie wznowienia postępowań zakończonych orzeczeniami Sądu Najwyższego oddalającymi kasację lub wnioski o wznowienie postępowania, jak również odmawiającymi wyłączenia sędziego lub pozostawiającymi bez rozpoznania złożone w tym przedmiocie wnioski.

Glosy

3/2019

Konsekwencje braku obrońcy podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 27.06.2017 r. (II KK 82/17)

Anna Ruchała

W postanowieniu Sądu Najwyższego z 27.06.2017 r. (II KK 82/17) przedmiotem analizy uczyniono dwa zagadnienia istotne dla praktyki procesu karnego. Należą do nich zagadnienia dotyczące podstawy kasacji wnoszonej przed podmioty wymienione w art. 521 k.p.k. oraz konsekwencji braku obrońcy podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym. Przedmiotem glosy uczyniono drugie z przedstawionych wyżej zagadnień. Glosatorka dokonała analizy zagadnienia w kontekście regulacji zawartych w art. 79 § 2 k.p.k. oraz art. 301 k.p.k., przywołując orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz sądów krajowych wsparte tezami z piśmiennictwa.

Forum adwokackie

9/2022

Materiały pozyskane w wyniku „prowokacji obywatelskiej” a rzetelność procesu karnego

Adam Bułat

Przez dziesięciolecia dyskretne utrwalanie dźwięku bądź obrazu przedstawiającego okoliczności związane z popełnianymi przestępstwami stanowiło domenę wyspecjalizowanych jednostek policyjnych oraz służb specjalnych. Tak było, ponieważ tylko wskazane podmioty dysponowały sprzętem technicznym, którego specyfikacja pozwalała na pozyskanie odpowiedniej jakości materiałów (zdjęć, nagrań), które następnie mogły zostać wykorzystane przez oskarżyciela publicznego w postępowaniu karnym jako dowód obciążający oskarżonego. Rozwój technologii cyfrowej oraz powszechny dostęp społeczeństwa do Internetu sprawiły, że obecnie każdy posiadacz smartfona może wykonać wysokiej jakości zdjęcie lub nagranie, a każdy użytkownik Internetu jest w stanie w krótkim czasie nawiązać kontakt z inną osobą korzystającą z sieci. Celem niniejszego artykułu jest refleksja naukowa nad prawną oraz etyczną dopuszczalnością wykorzystania tego typu środków dowodowych w procesie karnym.

Słowo kluczowe "rzetelny proces"

Skutki procesowe braku niezwłocznego postawienia zarzutów

Nowelizacja art. 53(1) k.p.c. w świetle postulatu urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)

Dostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim

Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych

Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego

Konsekwencje braku obrońcy podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 27.06.2017 r. (II KK 82/17)

Materiały pozyskane w wyniku „prowokacji obywatelskiej” a rzetelność procesu karnego

Strona nie wspiera przestarzałej przeglądarki
z której Państwo korzystacie.

Słowo kluczowe "rzetelny proces"

Skutki procesowe braku niezwłocznego postawienia zarzutów

Nowelizacja art. 53(1) k.p.c. w świetle postulatu urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)

Dostęp do adwokata w postępowaniu karnym. O standardach i kontekście europejskim

Ustawowy test niezawisłości i bezstronności sędziego w sprawach karnych

Wznawianie postępowań zakończonych orzeczeniem nienależycie obsadzonego Sądu Najwyższego

Konsekwencje braku obrońcy podczas pierwszego przesłuchania w postępowaniu przygotowawczym – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 27.06.2017 r. (II KK 82/17)

Materiały pozyskane w wyniku „prowokacji obywatelskiej” a rzetelność procesu karnego

Strona nie wspiera przestarzałej przeglądarki z której Państwo korzystacie.

Strona nie wspiera przestarzałej przeglądarki
z której Państwo korzystacie.