Artykuły

Prawna dopuszczalność pracowniczych badań poligraficznych w Polsce

Badania poligraficzne w Polsce kojarzone są głównie ze sprawami karnymi oraz dyskusją wokół waloru dowodowego takich badań w postępowaniu karnym. Jednakże w ostatnim czasie dyskusja dotyczy coraz częściej wykorzystania badań tego typu w innych dziedzinach, a w szczególności w stosunkach pracy. W postępowaniach sądowych z zakresu prawa pracy coraz częściej pojawia się kwestia dopuszczalności takich badań oraz konsekwencji pracowniczych z nimi związanych – w tym również możliwości rozwiązania na podstawie wyniku takiego badania stosunku pracy. Ponadto sama procedura kwalifikacyjna przyszłego pracownika wykorzystująca takie badanie jest dyskusyjna. Mowa tu o spornych kwestiach związanych z gwarancjami pracowniczymi w sektorze prywatnym, natomiast dopuszczalność takich badań wobec funkcjonariuszy określonych służb policyjnych specjalnych regulowana jest osobnymi aktami prawnymi.

Artykuły

Wartość parametrów fizjologicznych rejestrowanych w procedurze badania poligraficznego

Artykuły

Okazanie mowy w praktyce śledczej

W artykule, na podstawie autentycznej sprawy karnej, przedstawiono problemy związane z okazaniem mowy pojawiającym się w polskiej praktyce śledczej. Działanie to charakteryzuje się niską wartością diagnostyczną i jest rzadko stosowane. Nie oznacza to jednak, że należy je całkowicie odrzucić. Niemniej jednak należy je przeprowadzać zgodnie z zasadami opracowanymi przez światowe nauki kryminalistyczne. Dlatego konieczna jest zmiana obowiązkowej metodologii w Polsce. Ponadto, wynik takiej prezentacji powinien zawsze być weryfikowany za pomocą innych dowodów, a jedną z metod jej wykonania może być badanie wariograficzne.

Artykuły

Poligraf a prawo do obrony

Prawo do obrony uznawane jest za podstawowe prawo oskarżonego w procesie karnym, należące do sfery praw człowieka, przewidziane w Konstytucji RP i gwarantowane przez Kodeks postępowania karnego. Oznacza przede wszystkim możliwość podejmowania czynności procesowych w ramach uprawnień przewidzianych dla stron procesowych, zmierzających do odparcia oskarżenia. Istota tego prawa polega na umożliwieniu oskarżonemu odpierania przedstawianych mu zarzutów, kwestionowania przemawiających przeciwko niemu dowodów, a także przedstawiania dowodów na poparcie własnych twierdzeń. Są to jednak pewne założenia teoretyczne, natomiast w praktyce polskiego procesu karnego mamy do czynienia z wieloma sytuacjami stojącymi z tymi szczytnymi założeniami w sprzeczności. Przykładowo prokurator może skutecznie zablokować wszelką inicjatywę dowodową stron, praktycznie uniemożliwiając im realizację tego ważnego uprawnienia procesowego. Wystarczy, że odmówi wglądu w akta śledztwa, aby sparaliżować inicjatywę dowodową oskarżonego, który nie ma żadnej wiedzy na temat dowodów obciążających. Zdaniem K. J. Pawelca ta pewnego rodzaju obstrukcja procesowa stała się prawie powszechną praktyką. Oskarżony nie jest informowany o treści i rodzaju materiału obciążającego, a więc jego obrona nie jest odpowiednio przygotowana. Jak ma on więc wykazać nieprawdopodobieństwo postawionego mu zarzutu, jeśli nie wie, w jaki sposób ma to uczynić, z kim podjąć polemikę, jakich środków procesowych użyć, by móc realizować swoje prawo do obrony? Sytuację tę jeszcze bardziej komplikuje tymczasowe aresztowanie podejrzanego, co często czyni jego obronę czysto iluzoryczną.