PRAWO DO ŻYCIA (ART. 2)

Nie można wykluczyć, że w pewnych okolicznościach działania lub zaniechania władz w sferze polityki opieki zdrowotnej mogą prowadzić do ich odpowiedzialności na podstawie art. 2. Jeśli jednak państwo zapewniło odpowiednio wysokie standardy zawodowe w służbie zdrowia i ochronę życia pacjentów, Trybunał uważa, że takie sytuacje, jak błąd w ocenie przez pracownika służby zdrowia albo niedbałe koordynowanie przez nich leczenia konkretnego pacjenta, jako takie nie wystarczają do obciążenia państwa Konwencji odpowiedzialnością ze względu na jego wynikający z art. 2 pozytywny obowiązek ochrony życia.

Orzeczenie Panaitescu v. Rumunia, 10.4.2012 r., Izba (Sekcja III), skarga nr 30909/06, § 28.

Sam fakt pogorszenia się stanu zdrowia skarżącego nie może być wystarczającą podstawą stwierdzenia naruszenia przez państwo obowiązków pozytywnych na podstawie art. 2 lub 3 Konwencji, jeśli właściwe władze podjęły na czas wszystkie rozsądnie możliwe działania medyczne, aby przeszkodzić rozwojowi choroby.

Orzeczenie Panaitescu v. Rumunia, 10.4.2012 r., Izba (Sekcja III), skarga nr 30909/06, § 30.

Państwo nie może tłumaczyć niewypełnienia zobowiązań wynikających z wyroku sądowego brakiem funduszy albo zasobów. Podobnie jest w przypadku obowiązku państwa zapewnienia praktycznej i skutecznej ochrony prawa chronionego w art. 2 o fundamentalnym znaczeniu w systemie Konwencji.

Orzeczenie Panaitescu v. Rumunia, 10.4.2012 r., Izba (Sekcja III), skarga nr 30909/06, § 35.

Rząd na żądanie Trybunału, od momentu jego sformułowania, ma obowiązek przedstawić dowody niezależnie od tego, czy żądanie to nastąpiło przy okazji początkowego zakomunikowania skargi rządowi, czy w dalszym stadium postępowania. Podstawowym wymogiem jest przedstawienie żądanego materiału w całości – jeśli Trybunał tego  zażąda – a jakikolwiek brak musi być właściwie wyjaśniony. Żądane dokumenty muszą być przedstawione szybko, a w każdym razie w terminie wyznaczonym przez Trybunał. Istotna i niewyjaśniona zwłoka może doprowadzić do uznania przez Trybunał wyjaśnienia państwa za nieprzekonujące.

Orzeczenie Janowiec i inni v. Rosja, 16.4.2012 r., Izba (Sekcja V),

skargi nr 55508/07 i 29520/09, § 100.

Trybunał – jako gospodarz postępowania i własnego regulaminu – w sposób całkowicie swobodny kontroluje dowody, ocenia ich dopuszczalność i znaczenie oraz ich wartość dowodową. Wyłącznie Trybunał może decydować, czy i w jakim stopniu udział danego świadka jest ważny dla oceny faktów i jakiego rodzaju dowody są wymagane od stron do właściwego zbadania sprawy. Strony muszą podporządkować się jego żądaniom dotyczącym dowodów i instrukcjom, w terminie informować o ewentualnych przeszkodach w ich realizacji oraz przedstawiać w tym zakresie racjonalne i przekonujące wyjaśnienia. Trybunał ma więc absolutną swobodę oceny, jakie dowody są potrzebne do zbadania sprawy.

Orzeczenie Janowiec i inni v. Rosja, 16.4.2012 r., Izba (Sekcja V),

skargi nr 55508/07 i 29520/09, § 104.

Jeśli w danym przypadku z art. 2 nie wynika obowiązek kontynuacji śledztwa, okoliczność, że państwo zdecydowało się nadal w jakiejś formie dochodzić prawdy, nie oznacza, iż takie postępowanie musi spełniać standardy art. 2. Innymi słowy, nie każde wszczęte śledztwo musi odpowiadać wymaganiom proceduralnym art. 2. Należy dokonać rozróżnienia między decyzją o prowadzeniu śledztwa, która może być podjęta ze względów politycznych, prawnych lub etycznych, oraz proceduralnym obowiązkiem państwa prowadzenia śledztwa wypływającym z Konwencji i prowadzącym do jego międzynarodowej odpowiedzialności. Jedynie ta druga sytuacja – w odróżnieniu od pierwszej – jest przedmiotem kontroli Trybunału.

Orzeczenie Janowiec i inni v. Rosja, 16.4.2012 r., Izba (Sekcja V),

skargi nr 55508/07 i 29520/09, § 141.

ZAKAZ TORTUR (ART. 3)

W sytuacji gdy obowiązek proceduralny na podstawie art. 2 wymaga od władz konkretnych działań prawnych mogących doprowadzić do identyfikacji i ukarania sprawców, obowiązek na podstawie art. 3 ma charakter bardziej humanitarny i wynika z niego zalecenie dla władz ludzkiej, współczującej reakcji na trudną sytuację krewnych osoby zmarłej lub zaginionej. Władze odpowiadają za przestrzeganie wymagań art. 3 niezależnie od odpowiedzialności za śmierć lub zaginięcie. Z tego wynika, że Trybunał może oceniać przestrzeganie przez państwo tego przepisu, nawet gdy pierwotne pozbawienie życia nie może być przezeń kontrolowane z powodu przeszkody proceduralnej, takiej jak np. granice jurysdykcji temporalnej. Poza tym zakres analizy na podstawie art. 3 nie ogranicza się do konkretnego przejawu postawy władz, izolowanych incydentów lub aktów proceduralnych. Przeciwnie, Trybunał dokonuje  ogólnej i rozciągniętej w czasie oceny sposobu reakcji władz na dociekania skarżących, pod warunkiem że ostateczna decyzja została wydana w okresie sześciu miesięcy przed wniesieniem skargi. 

Orzeczenie Janowiec i inni v. Rosja, 16.4.2012 r., Izba (Sekcja V),

skargi nr 55508/07 i 29520/09, § 152.

Zakres obowiązku państwa na podstawie art. 3 daleko wykracza poza potwierdzenie faktu śmierci. Nawet jeśli państwo prawnie nie odpowiada za śmierć lub zaginięcie, art. 3 wymaga wykazania przez nie współczucia i szacunku dla wysiłków krewnych zmarłego lub osoby zaginionej i udzielenia im pomocy w uzyskaniu informacji i ujawnieniu istotnych faktów. Milczenie władz państwa wobec realnej troski krewnych oznacza nieludzkie traktowanie.

Orzeczenie Janowiec i inni v. Rosja, 16.4.2012 r., Izba (Sekcja V),

skargi nr 55508/07 i 29520/09, § 163.

W kategoriach ogólnych państwo jest odpowiedzialne za działania niezgodne z art. 3 Konwencji, jeśli doszło do nich z rąk osób występujących w charakterze urzędowym. Jednak brak bezpośredniej odpowiedzialności państwa za przemoc objętą art. 3 Konwencji nie oznacza całkowitego zwolnienia z obowiązków na podstawie tego przepisu. Państwa muszą poza tym podejmować działania mające zapewnić, aby osoby pozostające pod ich jurysdykcją nie były poddane złemu traktowaniu przez inne osoby prywatne.

Orzeczenie Koky i inni v. Słowacja, 12.6.2012 r., Izba (Sekcja IV), skarga nr 13624/03, § 213.

Nawet jeśli zakres obowiązków proceduralnych państwa może różnić się między sprawami, w których do traktowania sprzecznego z art. 3 doszło z udziałem funkcjonariuszy państwa, oraz sprawami dotyczącymi przemocy ze strony osób prywatnych, wymagania dotyczące urzędowego śledztwa są podobne.

Orzeczenie Koky i inni v. Słowacja, 12.6.2012 r., Izba (Sekcja IV), skarga nr 13624/03, § 215.

PRAWO DO WOLNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO (ART. 5)

Wynikająca z obowiązujących przepisów automatyczna odmowa uwzględnienia wniosku aresztowanego o zamianę tego środka na poręczenie majątkowe bez jakiejkolwiek oceny przez sąd konkretnych okoliczności jego aresztowania jest niezgodna z gwarancjami art. 5 ust. 3.

Orzeczenie Piruzyan v. Armenia z 26.6.2012 r., Izba (Sekcja III), skarga nr 33376/07.

PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO (ART. 6)

Sytuacja, w której prokurator podczas rozprawy w procesie karnym siedzi przy tym samym stole, co sędzia, a oskarżony i jego obrońca naprzeciwko niego w ławach poniżej – chociaż powoduje, że znajduje się on w stosunku do nich w pozycji „fizycznie” uprzywilejowanej – nie prowadzi jednak do żadnych niekorzystnych skutków dla interesów oskarżonego i nie oznacza naruszenia równości broni.

Orzeczenie Diriöz v. Turcja z 31.5.2012 r., Izba (Sekcja II), skarga nr 38560/04, § 25.

PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO (ART. 8)

Na art. 8 nie można powoływać się w związku z zarzutem utraty reputacji, jeśli była ona przewidywalną konsekwencją własnych działań danej osoby, takich jak np. popełnienie przestępstwa.

Orzeczenie Gillberg v. Szwecja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 41723/06, § 67

Nie ma orzecznictwa na tle Konwencji wskazującego, że skazanie jako takie stanowi ingerencję w prawo skazanego do poszanowania jego życia prywatnego. W rezultacie skazany może odczuwać dolegliwości osobiste, społeczne, psychologiczne i ekonomiczne. Stanowią one przewidywalne konsekwencje przestępstwa i w rezultacie nie mogą być podstawą zarzutu, że skazanie oznaczało ingerencję w prawo do poszanowania życia prywatnego w rozumieniu art. 8 Konwencji.

Orzeczenie Gillberg v. Szwecja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 41723/06, § 68.

Nie można wykluczyć, że negatywne prawo do wolności wypowiedzi jest chronione na podstawie art. 10 Konwencji, ale kwestia ta powinna być rozpatrywana na tle okoliczności konkretnej sprawy.

Orzeczenie Gillberg v. Szwecja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 41723/06, § 86.

Uprawnienie do odmowy zeznań stanowi wyjątek od normalnego obywatelskiego obowiązku uznanego za leżący w interesie publicznym. Należało więc zaakceptować, że jeśli ono istnieje, może podlegać określonym warunkom i formalnościom, z wyraźnym wskazaniem kategorii osób, które mogą z niego korzystać.

Orzeczenie Van der Heijden v. Holandia, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 42857/05, § 67.

Państwa są uprawnione do regulacji uprawnienia do odmowy złożenia zeznań i odmiennego traktowania pod tym względem związków małżeńskich lub zarejestrowanych związków partnerskich. Ustawodawca może przyznać specjalny status małżeństwu lub związkowi zarejestrowanemu, a odmówić innym rodzajom faktycznego wspólnego pożycia. Małżeństwo nadaje specjalny status osobom je zawierającym; prawo do zawarcia małżeństwa jest chronione w art. 12 Konwencji i rodzi społeczne, osobiste i prawne konsekwencje. Podobnie konsekwencje prawne zarejestrowanego związku partnerskiego odróżniają go od innych rodzajów pożycia. Niezależnie od długości związku lub jego natury polegającej na wzajemnym wspieraniu się, rozstrzygające jest istnienie publicznego zobowiązania wiążącego się z określonym zespołem praw i obowiązków umownych.

Orzeczenie Van der Heijden v. Holandia, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 42857/05, § 69.

Interesy świadków podlegają co do zasady ochronie w materialnych postanowieniach Konwencji, wśród nich art. 8. Oznacza to, że państwa muszą organizować swoje postępowania karne tak, aby prawa te nie były bezzasadnie zagrożone.

Orzeczenie Van der Heijden v. Holandia, 3.4.2012 r., Wielka Izba,

skarga nr 42857/05, § 76.

W sytuacji gdy najdalej idącą formą ingerencji w prawo do poszanowania domu chronione w art. 8 jest jego utrata, każda osoba narażona na takie ryzyko powinna zasadniczo móc doprowadzić do zbadania jej proporcjonalności i zasadności przez niezawisły sąd w świetle wchodzących w grę zasad wynikających z art. 8, niezależnie od tego, czy zgodnie z prawem krajowym ma ona prawo do jego zajmowania. Oznacza to m.in., że w razie podniesienia przed sądem istotnych argumentów dotyczących proporcjonalności ingerencji wymagają one szczegółowego zbadania i odpowiedniego uzasadnienia wydanego orzeczenia.

Orzeczenie Yordanova i inni v. Bułgaria, 24.4.2012 r., Izba (Sekcja IV),

skarga nr 25446/06, § 118.

Artykuł 8 nie daje prawa do otrzymania domu. W rezultacie wszelki pozytywny obowiązek zapewnienia bezdomnym mieszkania musi być ograniczony. Jednak wyjątkowo z art. 8 może wynikać obowiązek zapewnienia dachu nad głową osobom znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji.

Orzeczenie Yordanova i inni v. Bułgaria, 24.4.2012 r., Izba (Sekcja IV),

skarga nr 25446/06, § 130.

Artykuł 8 gwarantuje „życie prywatne” w szerokim sensie tego pojęcia, w tym prawo do prowadzenia „prywatnego życia społecznego”, a więc możliwości jednostki rozwijania swojej społecznej tożsamości. W tym aspekcie prawo to obejmuje możliwość komunikowania się z innymi osobami w celu nawiązywania i rozwijania relacji z osobami sobie podobnymi.

Orzeczenie Fernández Martínez v. Hiszpania, 15.5.2012 r., Izba (Sekcja III), skarga nr 56030/07, § 56.

Ograniczenia w życiu zawodowym mogą być objęte art. 8, jeśli mają one wpływ na sposób, w jaki jednostka buduje swoją tożsamość społeczną przez rozwijanie relacji z osobami jej podobnymi. Większość osób ma możliwość zacieśniania swoich związków ze światem zewnętrznym poprzez swoją pracę. Między innymi życie zawodowe przenika się bardzo często z życiem prywatnym w ścisłym tego słowa znaczeniu w taki sposób, że nie zawsze da się rozróżnić, w jakim charakterze jednostka w danym momencie działa. Życie zawodowe stanowi więc część tej strefy interakcji między jednostką i inną osobą, która – również w kontekście publicznym – może stanowić element „życia prywatnego”.

Orzeczenie Fernández Martínez v. Hiszpania, 15.5.2012 r., Izba (Sekcja III),

skarga nr 56030/07, § 57.

Uprzednia kontrola sądowa, chociaż zasadniczo pożądana w przypadku ingerencji w prawo zagwarantowane w art. 8, nie zawsze może być w praktyce możliwa do  zrealizowania. Można z niej zrezygnować pod warunkiem istnienia innych wystarczających zabezpieczeń. W niektórych przypadkach może ją zastąpić zespół środków o charakterze pozasądowym.

Decyzja o odrzuceniu skargi Colon v. Holandia, 15.5.2012 r., Izba (Sekcja III),

skarga nr 49458/06, § 75.

PRAWO DO WOLNOŚCI WYPOWIEDZI (ART. 10)

Do prawdziwego pluralizmu w sektorze audiowizualnym w społeczeństwie demokratycznym nie wystarcza istnienie kilku kanałów albo teoretycznej możliwości potencjalnych operatorów dostępu do rynku audiowizualnego. Wymagany jest skuteczny dostęp do tego rynku gwarantujący rozmaitość treści ogółu programów, odzwierciedlającą w miarę możliwości wielość opinii istniejących w społeczeństwie, do którego są one kierowane.

Orzeczenie Centro Europa 7 S.R.L. i Di Stefano v. Włochy, 7.6.2012 r., Wielka Izba,

skarga nr 38433/09, § 130.

W tak wrażliwym sektorze jak media audiowizualne, w uzupełnieniu swego negatywnego obowiązku nieingerencji, państwo ma obowiązek stworzenia odpowiednich ram ustawowych i administracyjnych gwarantujących skuteczny pluralizm. Jest to pożądane, zwłaszcza gdy – tak jak w tej sprawie – krajowy system audiowizualny ma charakter duopolu.

Orzeczenie Centro Europa 7 S.R.L. i Di Stefano v. Włochy, 7.6.2012 r., Wielka Izba,

skarga nr 38433/09, § 134.

Odmowa przyznania licencji nadawczej stanowi ingerencję w korzystanie z praw zagwarantowanych w art. 10 Konwencji. Nie ma większego znaczenia, czy nastąpiła ona w odpowiedzi na indywidualny wniosek, czy w rezultacie udziału w przetargu.

Orzeczenie Centro Europa 7 S.R.L. i Di Stefano v. Włochy, 7.6.2012 r., Wielka Izba,

skarga nr 38433/09, § 136.

Sam fakt, że wypowiedź następuje w przestrzeni publicznej, nie musi oznaczać, że zdarzenie przekształca się w zgromadzenie. W krajowych systemach prawnych mogą istnieć rozmaite definicje zgromadzeń. Pojęcie „zgromadzenie” ma w Konwencji – podobnie jak pojęcie „stowarzyszenie” – znaczenie autonomiczne. Regulacje krajowe w tym zakresie mają wyłącznie względne znaczenie i stanowią jedynie punkt wyjścia. Autonomiczne znaczenie służy interesom ochrony tego prawa przed niewłaściwym kwalifikowaniem go w prawie krajowym. Uznanie zebrania się jakiejś liczby osób za zgromadzenie wymaga uwzględnienia faktu, że zgromadzenie stanowi specyficzną formę komunikowania idei, podczas gdy zebranie się nieokreślonej liczby osób z możliwym do zidentyfikowania zamiarem bycia częścią służącego temu procesu komunikacyjnego może samo w sobie być mocnym wyrazem określonej idei. Wsparcie dla idei wyraża sama obecność grupy osób, szczególnie w miejscu ogólnie dostępnym. Poza tym zgromadzenie może służyć wymianie idei między mówcami i uczestnikami, którzy  świadomie biorą w nim udział, nawet jeśli nie podzielają poglądów głoszonych przez mówców.

Orzeczenie Tatár i Fáber v. Węgry, 12.6.2012 r., Izba (Sekcja II),

skargi nr 26005/08 i 26160/08, § 38.

OCHRONA WŁASNOŚCI (ART. 1 PROTOKOŁU NR 1)

Jeśli dłużnik jest podmiotem prywatnym, państwo nie jest zasadniczo bezpośrednio odpowiedzialne za jego długi. Obowiązki państwa ograniczają się w takim przypadku do zapewnienia koniecznej pomocy wierzycielowi w egzekucji tego, co zostało zasądzone, np. przez działanie służb komorniczych albo postępowanie upadłościowe.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 90.

Rzeczywiste, skuteczne korzystanie z prawa chronionego w art. 1 Protokołu nr 1 nie zależy jedynie od powstrzymania się państwa przed ingerencją, ale może wymagać działań ochronnych, zwłaszcza w razie istnienia bezpośredniego związku między działaniami, jakich skarżący mógł w sposób uprawniony oczekiwać od władz, i skutecznym korzystaniem przez niego ze swego mienia. Nawet w relacjach horyzontalnych mogą istnieć względy interesu publicznego oznaczające dla państwa pewne obowiązki.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 109.

Artykułu 1 Protokołu nr 1 do Konwencji nie można interpretować w sposób prowadzący do nałożenia na państwa Konwencji jakiegoś ogólnego obowiązku pokrycia długów podmiotów prywatnych.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 111.

Jeśli ingerencji w prawo do spokojnego korzystania z mienia dokonuje osoba prywatna, rodzi się pozytywny obowiązek państwa zapewnienia w jego krajowym systemie prawnym, aby prawa majątkowe były wystarczająco prawnie chronione i istniały odpowiednie środki prawne, za pomocą których ofiara może domagać się potwierdzenia jej praw, w tym, w razie potrzeby, domagać się odszkodowania za doznane szkody. Z tego wynika, że środki, których podjęcia można w takim kontekście od państwa wymagać, mogą być prewencyjne albo naprawcze.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 113.

Wymagane środki naprawcze obejmują odpowiedni mechanizm prawny pozwalający stronie poszkodowanej skutecznie dochodzić swoich praw. Chociaż art. 1 Protokołu nr 1 nie zawiera wyraźnych wymagań proceduralnych, Trybunał uznał istnienie proceduralnych obowiązków pozytywnych na podstawie tego przepisu zarówno w sprawach z udziałem władz państwowych, jak i w sprawach wyłącznie między stronami prywatnymi.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 114.

Przy ocenie zgodności z art. 1 Protokołu nr 1 Trybunał musi dokonać całościowego zbadania rozmaitych interesów wchodzących w grę, pamiętając, że Konwencja ma  chronić prawa praktyczne i skuteczne. Musi wyjść poza znamiona zewnętrzne i zbadać rzeczywistą sytuację będącą przedmiotem zarzutu.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 115.

Do obowiązków państwa na podstawie art. 1 Protokołu nr 1 należy stworzenie przynajmniej minimalnych ram ustawowych, w tym właściwego forum pozwalającego osobom znajdującym się w sytuacji takiej jak skarżący skutecznie chronić swoje prawa i mieć możliwość ich wyegzekwowania. W innym wypadku państwo poważnie naruszyłoby obowiązek ochrony rządów prawa i zapobiegania arbitralności.

Orzeczenie Kotov v. Rosja, 3.4.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 54522/00, § 117.

Ochrona na podstawie art. 1 Protokołu nr 1 nie idzie tak daleko, aby wymagał on od państw Konwencji podejmowania działań zapobiegawczych w celu ochrony prywatnych posesji w każdej sytuacji na wszystkich terenach zagrożonych powodziami lub innymi klęskami naturalnymi. Ze względu na wymagane wybory operacyjne dotyczące priorytetów i środków wszelkie obowiązki rodzące się na podstawie tego przepisu należy interpretować tak, aby władze nie zostały obciążone w sposób niemożliwy do udźwignięcia lub nieproporcjonalny.

Decyzja Hadzhiyska v. Bułgaria, 15.5.2012 r., Izba (Sekcja IV), skarga nr 20701/09.

Odebranie licencji na prowadzenie działalności biznesowej oznacza ingerencję w prawo do spokojnego korzystania ze swego mienia zawarte w art. 1 Protokołu nr 1.

Orzeczenie Centro Europa 7 S.R.L. i Di Stefano v. Włochy, 7.6.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 38433/09, § 177.

SŁUSZNE ZADOŚĆUCZYNIENIE (ART. 41)

Jeśli stwierdzone naruszenia spowodowały utrzymującą się niepewność w prowadzeniu biznesu oraz poczucie bezradności i frustracji, Trybunał może przyznać spółce handlowej finansowe zadośćuczynienie za krzywdę moralną, na którą mogą składać się elementy bardziej lub mniej „obiektywne” albo „subiektywne”. Mogą one obejmować jej dobre imię, niepewność planowanych działań, utrudnienia w zarządzaniu spółką (których skutków nie da się precyzyjnie wyliczyć), a wreszcie – chociaż w mniejszym stopniu – niepokój i kłopoty członków zespołu zarządzającego.

Orzeczenie Centro Europa 7 S.R.L. i Di Stefano v. Włochy, 7.6.2012 r.,

Wielka Izba, skarga nr 38433/09, § 221.

WYMOGI DOPUSZCZALNOŚCI (ART. 35) TERMIN 6 MIESIĘCY

Jeśli okresy tymczasowego aresztowania nie następują po sobie bezpośrednio, zasada sześciu miesięcy ma zastosowanie do każdego z nich oddzielnie.

Orzeczenie Idalov v. Rosja z 22.5.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 5826/03, § 135.

Termin sześciu miesięcy przewidziany w art. 35 ust. 1 ma wiele celów. Głównie chodzi o zachowanie pewności prawnej przez zapewnienie, że sprawy rodzące problem na tle Konwencji będą zbadane w rozsądnym czasie, oraz niedopuszczenie do tego, aby władze i inne osoby zainteresowane pozostawały przez długi czas w niepewności. Daje on również potencjalnemu skarżącemu czas na rozważenie swojej decyzji o wniesieniu skargi, a jeśli się na to zdecyduje – na rozważenie konkretnych zarzutów i argumentów, które powinny być w niej podniesione. Ułatwia także ustalenie faktów w konkretnej sprawie, jako że wraz z biegiem czasu wszelkie rzetelne badanie kwestii podniesionych w skardze staje się problematyczne.

Orzeczenie Sabri Güneş v. Turcja, 29.6.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 27396/06, § 39.

Zasada sześciu miesięcy określa również granice czasowe kontroli Trybunału i sygnalizuje, zarówno jednostkom, jak i władzom państwowym, okres, po upływie którego taka kontrola nie jest już możliwa. Istnienie tego terminu jest uzasadnione wolą państw Konwencji zapobiegania możliwości ustawicznego kwestionowania wyroków wydanych w przeszłości i stanowi wyraz ich uprawnionej troski dyktowanej względami porządku, stabilności i pokoju.

Orzeczenie Sabri Güneş v. Turcja, 29.6.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 27396/06, § 40.

W przypadku procedury i terminów pewność prawna jest wymaganiem zapewniającym równość stron sporu przed prawem. Zasada ta jest zawarta w sposób dorozumiany we wszystkich artykułach Konwencji, stanowiąc jeden z fundamentalnych elementów rządów prawa.

Orzeczenie Sabri Güneş v. Turcja, 29.6.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 27396/06, § 42.

Ze względu na mnogość środków komunikowania się dostępnych dla potencjalnych skarżących (poczta, faks, komunikacja elektroniczna, Internet itd.) termin sześciu miesięcy jest – dzisiaj jak nigdy przedtem – wystarczający, aby umożliwić im rozważenie, czy wnieść skargę, a jeśli tak – zdecydowanie o jej treści zgodnie z art. 47 Regulaminu. Trybunał zauważył, że chociaż istotne dla skuteczności systemu jest przestrzeganie przez państwa ich obowiązku nieprzeszkadzania w korzystaniu z prawa do skargi, sami skarżący muszą jednak być zapobiegliwi w przestrzeganiu wchodzących w grę reguł proceduralnych.

Orzeczenie Sabri Güneş v. Turcja, 29.6.2012 r., Wielka Izba, skarga nr 27396/06, § 57.