Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Palestra 7-8/2012

Międzynarodowe standardy wykonywania kar – specjalny zeszyt „Przeglądu Więziennictwa Polskiego”

Udostępnij

W specjalnym numerze „Przeglądu Więziennictwa Polskiego” (nr 72–73, III–IV kwartał 2011 r.) ukazało się ważne dla praktyków specjalizujących się w prawie karnym opracowanie poświęcone międzynarodowym standardom wykonywania kar, pod redakcją zasłużonego dla tej dziedziny prawa wybitnego polskiego uczonego – prof. Teodora Szymanowskiego. Pomysł wydania zbioru dokumentów międzynarodowych zawierających wszystkie najważniejsze akty prawne określające podstawowe zasady wykonywania kar i niektórych środków karnych powstał w 2008 r., czyli w 60-lecie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uchwalonej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w 1948 r. Całe szczęście, że pomysł ten, choć z pewnym opóźnieniem, został zrealizowany na przełomie lat 2011/2012. Wypada przypomnieć, że najbardziej podstawowe i ogólne zasady wykonywania kar są zawarte w konwencjach, paktach i traktatach, które – jeśli państwo strona je ratyfikuje – powinny być bezwzględnie przestrzegane pod rygorem sankcji w nich przewidzianych. Te ogólne zasady są uszczegółowiane w postaci rekomendacji, rezolucji (uchwał) i zaleceń. Omawiany zbiór dokumentów zawiera rekomendacje i rezolucje  przyjęte przez statutowe organy Rady Europy – Komitet Ministrów oraz Zgromadzenie Parlamentarne. Rada Europy zrzesza obecnie 47 państw, wśród nich prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka państw spoza tego kontynentu. Jej głównym celem – jak wskazują we wstępie Maria Ejchart i Krzysztof Kosowicz – jest „osiągnięcie większej jedności między jej członkami, aby chronić i wcielać w życie ideały i zasady stanowiące ich wspólne dziedzictwo oraz aby ułatwić ich postęp ekonomiczny i społeczny”. Rada Europy wypracowała wiele dokumentów zmierzających do ujednolicenia zasad postępowania z osobami pozbawionymi wolności, zapewnienia im odpowiednich warunków i przygotowania ich do powrotu do społeczeństwa, przy jednoczesnym poszanowaniu praw ofiar przestępstw i konieczności ochrony społeczeństwa. W zbiorze opublikowanych zostało 25 rekomendacji i dwie rezolucje, dokumenty poświęcone różnym aspektom pozbawienia wolności, warunkom przebywania w więzieniach i aresztach, regułom, jakimi powinny kierować się sądy, udzielając przerwy w karze, czy zapewnieniu więźniom praw wyborczych. Przykładowo można wymienić rekomendacje: Europejskie Reguły Więzienne, o stosowaniu tymczasowego aresztowania w warunkach jego odbywania i zabezpieczenia przed jego nadużywaniem, o wykonywaniu przez administracje więzienne kary dożywotniego pozbawienia wolności oraz innych długoterminowych kar pozbawienia wolności, o warunkach izolacji i postępowania z więźniami niebezpiecznymi, o wyborczych, obywatelskich i socjalnych prawach skazanych, o społecznych skutkach pozbawienia wolności i jego skutkach dla rodziny, o etycznych i organizacyjnych aspektach opieki zdrowotnej, o personelu odpowiedzialnym za stosowanie kar i innych środków. Wszystkie rekomendacje i rezolucje poprzedzone zostały niezwykle fachowymi komentarzami najwybitniejszych znawców komentowanych tematów: Teodora Bulendy, Marii Ejchart, Aleksandry Korwin-Szymanowskiej, Krzysztofa Kosowicza, Zbigniewa Lasocika, Jerzego Migdała, Michała Porowskiego, Tomasza Przesławskiego, Andrzeja Rzeplińskiego, Barbary Stańdo-Kaweckiej, Grażyny B. Szczygieł. Ważną rolę w zbiorze odgrywają szczególnie dwa opracowania – jedno Teodora Szymanowskiego, poświęcone omówieniu międzynarodowych konwencji o postępowaniu wobec osób skazanych, zwłaszcza pozbawionych wolności, drugie Marii Niełacznej, omawiające najważniejsze wyroki Trybunału Konstytucyjnego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Z wyroków tych wynika, że w naszych zakładach karnych występują nadużycia władzy, zaniedbania i zjawiska, których skutki wielokrotnie dotykają najsłabszych. Słusznie Autorka zwraca uwagę, że „za każdym naruszeniem przepisów prawa krajowego czy międzynarodowego stoi cierpienie lub niepokój konkretnego człowieka, a jednocześnie obojętność, rutyna czy brak wyobraźni ludzi mających nad nim całkowitą władzę”. Stosunkowo obszernie scharakteryzowano wyroki ETPCz w sprawach polskich dotyczących praw więźniów. Wprawdzie opracowanie adresowane jest zasadniczo do funkcjonariuszy Służby Więziennej i pozostałych pracowników więziennictwa, to jednak winno się ono spotkać z życzliwym i profesjonalnym przyjęciem przez wszystkich, którzy interesują się problematyką wykonywania kar w Polsce.

0%

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".