J estem świeżo po lekturze bardzo ciekawej publikacji pt. Psychologia i prawo. Między teorią a praktyką (red. dr Ewa Habzda-Siwek, dr Joanna Kabzińska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2014, ss. 520), przybliżającej teoretyczne i praktyczne aspekty nowej interdyscyplinarnej dziedziny nauki z pogranicza prawa i psychologii. Obie te dziedziny były i będą zawsze przydatne prawnikom. Prawnikom-praktykom, przede wszystkim adwokatom i członkom zawodów: sędziego, prokuratora i radcy prawnego.

Książka jest bardzo obszerna treściowo, liczy sobie ponad 500 stron, zawiera opracowania 34 autorów. Niewątpliwą zaletą publikacji jest obfita bibliografia w języku polskim i angielskim.

Trudno byłoby zastanawiać się i oceniać każdy autorski tekst z osobna, ponieważ rozsadziłoby to konwencję felietonu, którym jest niniejszy tekst. Książkę można oczywiście przeczytać w całości, ale można też wybrać sobie lekturę jej poszczególnych części, w miarę potrzeby czytającego, nic nie tracąc z jej przydatności.

W trakcie trwającej kilkadziesiąt lat praktyki adwokackiej pracowałem na salach sądowych przede wszystkim „karnych”, ale i „cywilnych”, opierając się na warsztacie uzyskanych i uzupełnianych w miarę upływu czasu wiadomości z dziedziny psychologii. Starałem się, aby psychologia była nieustannie obecna w sprawach, które prowadziłem. W roku akademickim 1949/1950 byłem słuchaczem słynnego polskiego uczonego prof. dr. Stanisława Batawii. Był to znakomity wykład kryminologii i psychiatrii sądowej, w który oczywiście miała swój znaczący wkład nauka psychologii. Z wykładów tych odniosłem niewątpliwą korzyść intelektualną, która pomagała mi w stałym pogłębianiu warsztatu intelektualnego służącego moim klientom.

I teraz ta znakomita lektura, obejmująca styk prawa i psychologii, 34 autorów naukowców – z tytułami profesorskimi, biegłych sądowych, znanych sędziów, prokuratorów, nowy potężny zastrzyk wiadomości, absolutnie koniecznych dla prawidłowego, praktycznego, ściśle prawniczego zastosowania w prowadzonej praktyce adwokackiej.

Tekstem tym nie pretenduję oczywiście do recenzji, do całkowitej i wyczerpującej oceny tej publikacji. Chcę po prostu Czytelnikom „Palestry” przybliżyć zawartość treściową książki w formie sygnalizacji. Niewątpliwie spotka się ona z zainteresowaniem Czytelni­ków określonej profesji. Dla przykładu tylko podam tytuł rozdziału 7: Poczucie winy sprawców przestępstw autorstwa Marii Gordon; rozdziału 11: Psychologia wyrokowania. Jak współczesna wiedza psychologiczna może oddziaływać na podstawowe zasady procesu sądowego autorstwa Marcina Gorazdy; rozdziału 12: Rozum czy intuicja: Jak myślą sędziowie Magdaleny Najdy; rozdziału 13: Złudzenia poznawcze w praktyce organów ścigania Karoliny Dukały i Marty Frydy; rozdziału 15: Szczególne kategorie świadków – problemy psychologiczne Teresy Jaśkiewicz ‑Obydzińskiej oraz Ewy Wach; rozdziału 17: Rola procesowa biegłego a psychologiczna analiza zeznań świadków Bartosza Wojciecha Wojciechowskiego; rozdziału 20: Wybrane relacje biegłego psychologa i prawnika autorstwa Józefa Gurgula; rozdziału 23: Aktualne kierunki zmian w diagnozowaniu zaburzeń osobowości o rysie antyspołecznym Łukasza Barwińskiego; rozdziału 24: Jakość opinii sądowo-psychologicznych – wymagania, wyzwania a rzeczywistość Beaty Pastwy-Wojciechowskiej, Magdaleny Błażek i Marii Kazimierczak.

Z obszernego wstępu dowiadujemy się, że tytuł publikacji Psychologia i prawo (Psychology and law) to interdyscyplinarny obszar badawczy obejmujący wszelkie przypadki stosowania wiedzy psychologicznej do rozwiązywania problemów prawnych. Termin ten jest coraz powszechniej stosowany w USA i krajach Europy Zachodniej. Osobiście radzę Czytelnikom, aby z treścią wstępu dokładniej się zapoznali, ponieważ on wszechstronnie orientuje o zawartości intelektualnej całokształtu publikacji, jak i jej poszczególnych części.

Podkreślić wypada, że patronem medialnym tej znamiennej książki jest między innymi „Palestra”.

Liczyć należy, że publikacja ta znajdzie szeroki oddźwięk na łamach innych czasopism prawniczych i psychologicznych, a także spowoduje żywą dyskusję naukową. Czego należy życzyć Autorom i Czytelnikom.