Siedlce: Collegium Mazovia 2013, ss. 183.

Tym, co rzuca się w oczy już na etapie wstępnej oceny, to szata graficzna oraz nienaganna redakcja. Książka w formacie kwadratu o wymiarach 21×21 cm, w twardej oprawie, wydrukowana na papierze o większej od standardowej gramaturze, zwraca uwagę.

Opracowanie w całości poświęcone jest sędziom i prokuratorom siedleckim w okresie II RP, w czasie II wojny światowej oraz pierwszego pięciolecia PRL, czyli od września 1917 r., kiedy to powstały Sądy Królewsko-Polskie, do 1950 r., gdy władze Polski Ludowej dokonały znaczącej reformy sądownictwa, która zmieniła strukturę sądownictwa i prokuratury ukształtowaną jeszcze w II RP.

Książka jest dziełem byłego adwokata i dziekana ORA w Siedlcach, a obecnie sędziego Sądu Apelacyjnego w Warszawie Witolda Oknińskiego, skądinąd znanego badacza i pasjonata dziejów siedleckiego sądownictwa i adwokatury, który do współpracy zaprosił biografistkę, dr historii Danutę Annę Sowińską.

Publikację rozpoczyna erudycyjna przedmowa pióra śp. sędziego Stanisława Dąbrowskiego, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, w której czytamy m.in.: „Niezmiennie od pokoleń każdy z nas chciałby, aby ludzkość wybudowała mu horacjański pomnik, trwalszy niż ze spiżu, od królewskich piramid sięgający wyżej, którego nie zniszczą: deszcz, wiatr, czas. Rzeczą tak bardzo ludzką jest marzyć o nieśmiertelności […] Słowa zapisane w księgach pamięci są swego rodzaju pomnikiem dla tych, których życie jest świadectwem ideałów i czynów godnych chwały”.

Po Przedmowie znajduje się krótki wstęp od autorów, w którym przybliżają oni dzieje powstania książki, jej charakterystykę oraz kierują do wielu osób i instytucji podziękowania za wsparcie badań oraz opublikowanie ich efektów.

Pierwsza część książki, zasadnicza (s. 15–123), jest właściwie słownikiem biograficznym, w którym pomieszczono 102 stosunkowo krótkie biogramy sędziów siedleckich – w większości z fotografiami.

W drugiej części, na s. 125–171, zamieszczono kilkadziesiąt fotografii związanych z prezentowanymi wcześniej sędziami. Wśród tychże znajdują się zdjęcia dyplomów ukończenia studiów, dyplomów zdania egzaminu sędziowskiego, legitymacji sędziowskich, innych legitymacji, korespondencji urzędowej, różnego rodzaju innych dokumentów oraz fotografie sędziów w strojach urzędowych (togach), za stołami sądowymi, podczas rozpraw, podczas uroczystości zawodowych, państwowych i miejskich, a także fotografie rodzinne.

Autorzy zestawili bibliografię wspólnie i zamieścili ją na trzech stronicach. Obejmuje  ona źródła archiwalne, drukowane, z archiwów rodzinnych oraz opracowania. Takie rozwiązanie utrudnia zorientowanie się co do tego, na podstawie jakich źródeł powstał konkretny rozdział. Częściej praktykowane jest – i naszym zdaniem słusznie – zamieszczanie bibliografii pod każdym biogramem. Zastosowanie skrótowców nie wpłynęłoby na znaczniejsze powiększenie objętości książki, a w ogromnym stopniu przyczyniłoby się do zwiększenia jej przejrzystości.

Książkę zaopatrzono w wykaz dokumentów oraz indeks osobowy.

Opracowanie stanowi kolejną cegiełkę w budowanym od lat przez Sędziego Oknińskiego gmachu dziejów wymiaru sprawiedliwości w Siedlcach.