Zasadniczym przedmiotem tego artykułu są rozważania poświęcone zbiegowi kumulatywnemu przepisów ustawy, a ściślej rzecz ujmując – art. 201 k.k. i art.197–200a k.k. W doktrynie często podnosi się, że sztampowym przykładem zastosowania art. 11 § 2 k.k. jest właśnie zbieg przestępstwa kazirodztwa (art. 201 k.k.) z typami czynów wprowadzonymi do ustawy karnej w art. 197–200a k.k. Niemniej jednak Autor tego opracowania podważa zasadność takiego twierdzenia. Analiza – przeprowadzana w spectrum tego artykułu – mających się zbiegać przepisów pozwala dojść do wniosku, że wbrew powszechnym poglądom doktryny, zbiegi przepisów w tym zakresie nastąpić nie mogą z uwagi na brak wspólnego pola omawianych przepisów.

Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie – czy antycypacja poglądu o swojej niewinności może być uznana za przejaw wyrazu braku skruchy i krytycyzmu w stosunku do przypisanego skazanemu przestępstwa, a przez to być przesłanką negatywną do udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywania reszty kary. Autorzy koncentrują swoje rozważania wokół dwóch kwestii, a to przesłanek diagnostycznych prognozy kryminologicznej oraz możliwości egzekwowania przez podsądnego prawa do obrony (w aspekcie materialnym) poprzez prezentowanie linii obrony odmiennej – bądź też zupełnie przeciwnej – do stanu faktycznego ustalonego w prawomocnych wyrokach sądów (wyroku sądu), na mocy którego odbywana jest przezeń kara pozbawienia wolności. Rozważania prowadzone w tym artykule dają podstawę do wniosku, że przyznawanie się do (czy też raczej potwierdzanie) swojego sprawstwa na etapie postępowania wykonawczego jest irrelewantne dla możliwości stawiania pozytywnej prognozy kryminologicznej podsądnemu wyrażającej się w przekonaniu, że będzie on przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.

ABSTRAKT Autorzy w tym artykule poruszają niezwykle delikatną i mocno kontrowersyjną kwestię postępowań lustracyjnych. Jakkolwiek – w pewnym stopniu – zrozumiałe jest, że nastroje społeczne względem osób lustrowanych bywają różne, na uwadze mieć trzeba to, że nie jest rolą organów państwa ślepe pod-dawanie się vox populi, ale powinny one ze swej strony zapewnić najwyższy stopień realizacji gwarancji przysługujących człowiekowi i obywatelowi. W niniejszym artykule omówione zostały takie zagadnienia jak: pojęcie lustracji, charakter „pracy”, „współpracy” oraz „pomocy” w organach państwa, świadomość pracownika, współpracownika i pomocnika, charakter postępowania lustracyjnego, prawo do obrony w postępowaniu lustracyjnym oraz negatywne przesłanki procesowe w postępowaniu lustracyjnym. Prowadzone tutaj rozważania pozwalają dojść do wniosku, że obecne regulacje prawne – jeśli źle wykładane – prowadzić mogą do naruszenia elementarnych praw przysługujących jednostce. Zdarzyć się bowiem może, że tylko formalne podejście w sprawach lustracyjnych może prowadzić do wydania oczywiście niesprawiedliwego rozstrzygnięcia, a więc uchybienia konstytucyjnym obowiązkom sądów powszechnych, które mają w świetle art. 175 ust. 1 Konstytucji RP .

W artykule autor omawia relację biegu terminu przedawnienia roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie (zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie) do biegu okresu próby. Zagadnienie to jest istotne z punktu widzenia orzeczeń, które zostały zmienione w wyniku nadzwyczajnych środków odwoławczych. Nietrudno jest bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której odbyta została już jakaś część kary, natomiast – w wyniku nadzwyczajnej kontroli odwoławczej – prawomocny wyrok zostanie zmieniony i zostanie orzeczona kara w zawieszeniu, natomiast kara już odbyta zostanie zaliczona na poczet kary podlegającej efektywnemu wykonaniu (najpierw na poczet grzywny, a następnie na poczet kary w zawieszeniu). Z uwagi na to, że okres próby może być dłuższy niż roczny (w danym układzie sytuacyjnym), powstaje pytanie – jakie działanie powinno się podjąć, aby nie okazało się, że już odbyte dni faktycznego pozbawienia wolności zostają „zawieszone w próżni”?

Ustawodawca stworzył wiele instytucji mających na celu ochronę prawidłowego toku postępowania karnego. Instytucjami takimi są bez wątpienia środki zapobiegawcze oraz środki przymusu. Analiza zawarta w artykule dotyczy możliwości wniesienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie środka przymusu w postaci zabezpieczenia majątkowego wydanego w wyniku wniesienia przez oskarżonego (podejrzanego), czy też jego obrońcę, wniosku o uchylenie lub zmianę postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego. Wszak zgodnie z wolą ustawodawcy na postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego przysługuje zażalenie (art. 293 § 3 Kodeksu postępowania karnego), to nie jest do końca jasne, na jakiej podstawie i czy w ogóle oskarżony (podejrzany), a także jego obrońca, uprawnieni są do składania wniosku w przedmiocie uchylenia lub zmiany postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego. Jeżeliby nawet przyjąć, że wymienione podmioty uprawnione są do wniesienia takiego wniosku, mogą pojawić się problemy powiązane immanentnie z uprawnieniem do zaskarżenia decyzji procesowej wydanej w przedmiocie tegoż wniosku powiązane z ograniczeniem temporalnym wnoszenia środków zaskarżenia wynikającym z art. 254 § 2 k.p.k. Ponadto nie jest także przedmiotem powszechnej zgody – jeśli już przyjąć możliwość wniesienia zażalenia – który sąd właściwy będzie do rozpoznania wniesionego środka zaskarżenia. Konkurują bowiem w tym przypadku dwa poglądy. Pierwszy, że w przedmiocie właściwości znajduje zastosowanie wprost art. 254 § 3 k.p.k., oraz drugi, że konieczne jest przyjęcie właściwości sądu na zasadach ogólnych.

Celem niniejszej krytycznej glosy jest omówienie orzeczenia Sądu Okręgowego w Częstochowie z 29.08.2019 r. oraz poprzedzającego go postanowienia Sądu Rejonowego w Częstochowie z 7.05.2019 r., które zapadły w sprawie karnej. Jak wynikać będzie z lektury niniejszej glosy, sądy orzekające w sprawie popełniły liczne, wręcz kardynalne błędy, których powielanie może nie tylko skutkować błędną wykładnią prawa, ale także wprowadzaniem do obrotu prawnego wadliwych orzeczeń.