Artykuł poświęcony jest zagadnieniom prawno-społecznym związanym z ustaniem związku małżeńskiego za pomocą wyroku rozwodowego. Punktem wyjścia analizy są różnice zachodzące w sposobie rozumienia zasady integralności wyroku rozwodowego, zakresu kognicji sądu rozwodowego, charakteru postępowania rozwodowego lub sposobu zaskarżania wydanego wyroku w prawie polskim i litewskim. Wyrok rozwodowy w systemie prawa rodzinnego w Polsce, jak i w systemie prawa cywilnego w Litwie, jest jednym ze sposobów zakończenia małżeństwa. Poczynione analizy dają przeświadczenie, że litewski ustawodawca przyjmuje zasadę kompleksowego rozstrzygania o sprawach związanych z małżeństwem w ramach jednego postępowania rozwodowego, bez względu na to, czy postępowanie toczy się za obopólną zgodą małżonków, czy sąd musi prowadzić złożone postępowanie i orzekać o winie rozpadu pożycia małżeńskiego. Podobnie ma się rzecz do nieistnienia analogicznego w stosunku do polskich regulacji pojęcia „nadmierna zwłoka w postępowaniu”. Fakultatywne rozstrzyganie o podziale majątku wspólnego w ramach postępowania rozwodowego w prawie litewskim uzależnione jest od dwóch enumeratywnie wymienionych przypadków: szczególnej ochrony praw stron (np. wierzyciela) lub innych osób chronionych prawem (np. małoletnich dzieci, które ucierpiałyby na skutek podziału majątku wspólnego).

Artykuł poddaje pod analizę zagadnienie sądowego ustalania składu i wartości majątku wspólnego, który podlega podziałowi niezależnie od trybu postępowania na tle aktualnego orzecznictwa Sądu Najwyższego. Zostały wyjaśnione problemy dotyczące postępowania dowodowego i ciężaru dowodu dla tej kategorii spraw, wartościowania nieruchomości z obciążającą ją hipoteką, terminu właściwego dla określenia wartości, jak również problematyka rozliczania wzajemnych nakładów na majątek wspólny. W artykule zostały wykorzystane najnowsze orzeczenia Sądu Najwyższego obejmujące poruszaną problematykę i zaprezentowane stanowiska przedstawicieli doktryny. Artykuł w swojej materii porusza praktyczne zalety wynikające z orzeczeń Sądu Najwyższego, przez co uwaga skupiona została w głównej mierze na pozytywnych aspektach przywoływanych orzeczeń.

Glosa jest analizą problematyki ustalania nierównych udziałów w majątku wspólnym małżonków, wskazującą na aspekt procesowy i materialny. Zwrócono uwagę na daleko idące w ostatnim czasie zmiany w orzecznictwie Sądu Najwyższego przy ustalaniu wartości majątku wspólnego. Sąd dopuścił możliwość skutecznego, bez zgody drugiego małżonka, wyzbycia się prawa do udziałów i ograniczył okres roszczenia do byłego małżonka, w dochodzeniu swojego udziału, do okresu faktycznego władania przez niego udziałami i związaną z tym dywidendą.