Artykuły

Więź rodzinna jako dobro osobiste i jego ochrona

Artykuły

Zadośćuczynienie dla osoby bliskiej za zerwanie więzi rodzinnych na skutek poważnego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia poszkodowanego

W ostatnich latach w orzeczeniach Sądu Najwyższego zaczął dominować pogląd, że osobom bliskim, które doznały krzywdy z tytułu zerwania więzi rodzinnej na skutek poważnego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia poszkodowanego, przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie. Tym samym doszło do zrównania ich w prawach z osobami pośrednio poszkodowanymi na skutek śmierci osoby bliskiej. Gdy powyższe stanowisko zdawało się już ugruntowane, w drodze uchwały Sądu Najwyższego z 22.10.2019 r. doszło do diametralnej zmiany dotychczasowej linii orzeczniczej. W związku z tym do Izby Cywilnej wpłynęło pismo Rzecznika Finansowego z 13.12.2019 r. z zapytaniem, która z tych uchwał ma kształtować praktykę i jak uczestnicy obrotu prawnego mają postępować wobec rozbieżności między uchwałami wydanymi w składach siedmiu sędziów w obu Izbach Sądu Najwyższego. W reakcji na wniosek Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego podjęła decyzję ważną dla osób bliskich poszkodowanego, zdecydowała, że kwestię ich uprawnienia do zadośćuczynienia rozstrzygnie skład połączonych Izb Sądu Najwyższego, Cywilnej oraz Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Warto bliżej przyjrzeć się poglądom orzecznictwa i doktryny w prezentowanej kwestii, a także propozycjom jej regulacji.

Glosy

Zadośćuczynienie za krzywdę osobom najbliższym poszkodowanego – glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 27.03.2018 r. (III CZP 60/17)

Prezentowana glosa stanowi analizę uchwały Sądu Najwyższego 27.03.2018 r. (III CZP 60/17), w której uznano, że więź rodzinna stanowi dobro osobiste, którego naruszenie, w wyniku czynu niedozwolonego, uzasadnia zadośćuczynienie wobec członków rodziny poszkodowanego. Z taką opinią nie zgodzili się dwaj sędziowie, stwierdzając, że więź rodzinna nie może stanowić dobra osobistego, gdyż ma charakter interpersonalny, co naturalnie się wyklucza. Moim zdaniem należy jednak zgodzić się z poglądem wyrażonym w przedmiotowej uchwale, przyjmując, że więź rodzinna jest nierozerwalnie związana z istotą człowieczeństwa, a uznanie jej za dobro osobiste jest ugruntowane w dotychczasowym orzecznictwie.