Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Słowo kluczowe "nadużycie prawa procesowego"

Data publikacji

Artykuły

11-12/2019
O nowym modelu polskiej procedury cywilnej – uwagi wprowadzające do „Palestry” 11–12/2019 poświęconej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego
Maciej Gutowski Piotr Kardas

Kolejny w tym roku numer tematyczny „Palestry” poświęcony został problematyce ostatniej nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z lipca 2019 r. Regulacji stanowiącej jeden z fundamentów adwokackiej praktyki. Ustawy określającej reguły prowadzenia procesów cywilnych i gospodarczych, stanowiącej dla pełnomocników procesowych podstawowe źródło rekonstrukcji norm wykorzystywanych przy wykonywaniu codziennych obowiązków zawodowych. Uchwalona w 2019 roku obszerna nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, wpisująca się w trwający od 1989 r. stały proces zmian polskiego systemu prawa, ma charakter szczególny z dwóch zasadniczych powodów. Pierwszy związany jest z zakresem i liczbą wprowadzanych zmian, a także ich zawartością treściową, oddającą przyjmowane przez ustawodawcę nie w pełni spójne założenia modelowe oraz odzwierciedlającą filozofię procesów cywilnych i gospodarczych wedle nowego ujęcia. Drugi wynika z kontekstu normatywnego i społecznego, w jakim ustawa nowelizująca wchodzi w życie.

Artykuły

11-12/2019
O nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 4.07.2019 r. w ogólności
Piotr Rylski

Ustawą z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw ustawodawca dokonał jednej z największych zmian zasadniczej ustawy procesowej w ostatnim trzydziestoleciu. Zmiany te dotknęły w zasadzie każdego fragmentu Kodeksu odnoszącego się do postępowania rozpoznawczego. Dotyczyły zatem zarówno przepisów Tytułu wstępnego Kodeksu postępowania cywilnego, który wyraża zasadnicze normy kierunkowe (m.in. dodanie definicji nadużycia prawa procesowego – art. 41 k.p.c. oraz przeniesienie tu zagadnienia utrwalania przebiegu czynności przez strony – art. 91 k.p.c.), a także przepisów o podmiotach postępowania (w tym w szczególności przepisów o właściwości i składzie sądu, a w mniejszym stopniu przepisów o innych podmiotach), czynnościach procesowych (w tym m.in. o wymaganiach formalnych pism procesowych, sankcjach za ich niespełnienie, doręczeniach, posiedzeniu pojednawczym, przygotowaniu rozprawy itp.), postępowaniu dowodowym, orzekaniu, środkach zaskarżenia i innych jeszcze zagadnieniach. Doszło nią także do istotnych zmian w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i w ustawie o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, a także w ustawie o komornikach sądowych.

Artykuły

11-12/2019
Zażalenie po nowelizacji, czyli o standardzie środka zaskarżenia
Tadeusz Zembrzuski

Każdy system środków zaskarżenia musi mieć określone granice i optymalny kształt, uwzględniać różne wartości, założenia i efekty, które mogą uwidocznić się w praktyce sądowej. Modyfikowaniu środków zaskarżenia powinno towarzyszyć dążenie do zapewnienia jasności i przejrzystości instytucji prawnych. Potrzeba wzmacniania gwarancji realizacji konstytucyjnego prawa do rozpoznania spraw cywilnych bez niepotrzebnego i zbędnego przedłużania postępowania nie budzi wątpliwości. Nowelizacja przepisów regulujących zażalenie i postępowanie wywołane jego wniesieniem uwidacznia jednak zarówno zalety, jak i mankamenty wprowadzanych rozwiązań. Dewolutywność jest pojęciem, które wykształciło się w ścisłym związku ze środkami odwoławczymi. Dewolutywność była dotychczas uznawana za element należący do istoty tego środka prawnego. Nowelizacja z 2019 r. wprowadziła rozwiązanie, że kwestie incydentalne są rozpoznawane przez inny skład sądu tej samej instancji. Rangę zasady uzyskało tzw. zażalenie poziome, rola zażalenia klasycznego została zaś zmarginalizowana. Instancyjność procesu decyzyjnego powinna odnosić się do pierwszego rozstrzygnięcia sprawie. Zażalenie współkształtuje system dwuinstancyjnego postępowania w sprawach cywilnych, powinno co do zasady zakładać występowanie nierównorzędnych szczebli w hierarchii organów wymiaru sprawiedliwości. Dokonane zmiany komplikują system środków zaskarżenia. Mogą być źródłem nieporozumień nie tylko wśród stron procesu, lecz także wśród sędziów i zawodowych pełnomocników. Możliwość pozostawiania w aktach sprawy zażaleń wnoszonych jedynie w celu przewleczenia postępowania należy zaaprobować. Zmiana wychodzi naprzeciw potrzebom praktyki i eliminuje zdiagnozowane zagrożenia. Sąd bada, czy skarżący czyni użytek z zażalenia zgodnie z jego celem, czy też jego działania są ukierunkowane na przewleczenie postępowania. Ustawodawca wprowadził sankcję polegającą na niepodejmowaniu przez sąd czynności w razie wniesienia przez stronę zażalenia w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. Wniesienie zażalenia, którego celem nie jest wyłącznie przewleczenie postępowania, nie jest sankcjonowane pozbawieniem skarżącego prawa do uzyskania rozstrzygnięcia o zasadności żądania.

Pytania i odpowiedzi prawne

1-2/2022
Czy jest możliwe zastosowanie sankcji w postaci odrzucenia lub zwrotu apelacji wniesionej w warunkach nadużycia prawa procesowego?
Łukasz Błaszczak

Artykuł omawia kwestię nadużycia prawa procesowego w wypadku apelacji. Złożenie bezpodstawnej apelacji powoduje wydłużenie czasu trwania i odwlekanie zakończenia postępowania. Obecne ustawodawstwo nie zawiera adekwatnego i skutecznego rozwiązania tego problemu. Autor przedstawia koncepcję mogącą przyczynić się do rozwiązania tej kwestii.

1

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".