Zainstaluj aplikację Palestra na swoim urządzeniu

Słowo kluczowe "Kodeks postępowania cywilnego"

Data publikacji

Artykuły

6/2023
Kilka uwag o zdolności procesowej dziecka w prawie rzymskim i współcześnie
Joanna Bodio

Prawo rzymskie nie znało rozróżnienia na prawo materialne i procesowe, a w źródłach nie spotykano osobnego terminu technicznego na oznaczenie prawa procesowego. W procesie rzymskim nie doszło również do teoretycznego opracowania pewnych szczegółowych instytucji procesowych – brak było w szczególności terminów technicznych i rozróżnienia zdolności sądowej i procesowej. Istniały jednak różne ograniczenia obu tych zdolności, niektóre aktualne do dziś. Dotyczy to np. niezdolności procesowej ze względu na wiek i chorobę psychiczną (dzisiaj ubezwłasnowolnienie). Wzorem rozwiązań przyjętych w prawie rzymskim, de lege lata zarówno w procesie, jak i w postępowaniu nieprocesowym zdolność procesowa osób fizycznych została w zasadzie wyznaczona przez zakres zdolności do czynności prawnych. Różny jest natomiast wiek, od którego dzieci uzyskują zdolność procesową. Również zakres zdolności procesowej dziecka kształtuje się odmiennie w procesie i w postępowaniu nieprocesowym.

Artykuły

1-2/2023
Zaskarżalność postanowienia sądu drugiej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 2019 r.
Józef Forystek

W artykule autor krytycznie ocenia orzecznictwo wykluczające istnienie zażalenia na postanowienia sądu drugiej instancji kończące formalnie postępowanie w sprawie, w tym o odrzuceniu skargi o wznowienie. W sytuacji kolizji postulatu stabilności prawomocnych orzeczeń z zasadą praworządności ta pierwsza powinna ustąpić drugiej. Zdaniem autora procedura, która z jednej strony przewiduje kontrolę mniej istotnych (ubocznych) orzeczeń formalnych sądu drugiej instancji, a z drugiej strony nie dopuszcza podobnej w zakresie ważniejszych postanowień, bo kończących postępowanie w sprawie, przeczy racjonalności i spójności całego systemu prawnego. Autor opowiada się za dopuszczalnością per analogiam zażalenia dewolutywnego (do Sądu Najwyższego) na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania w sprawach tzw. kasacyjnych, a w pozostałych do innego składu sądu drugiej instancji. De lege ferenda postuluje przywrócenie uchylonego art. 3941 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego w niezmienionym brzmieniu, względnie modyfikację art. 3942 § 11 k.p.c., inaczej niż przyjęto to w uchwalonej 26.01.2023 r. przez Sejm nowelizacji porządkującej przepisy Kodeksu postępowania cywilnego (tzw. Lex Kaczyński) przewidującej w tym przypadku jedynie zażalenie poziome.

Glosy

3/2023
Czy w sądowej sprawie o podział majątku wspólnego małżonków dopuszczalne jest rozliczanie nakładów dokonanych z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego małżonka? – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 24.07.2020 r. (I CSK 106/20)
Andrzej Koziołkiewicz

Omawiane w glosie postanowienie Sądu Najwyższego z 24.07.2020 r., I CSK 106/20, dotyczy kwestii dopuszczalności dokonywania rozliczenia nakładów dokonanych z majątku osobistego jednego z małżonków na majątek osobisty drugiego z nich w sądowym postępowaniu o podział majątku wspólnego. Sąd Najwyższy w sposób kompleksowy wskazuje, jakie są kryteria pozwalające na rozliczanie takich nakładów w postępowaniu działowym, wyjaśnia, że dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w której chodzi o rozliczenie sumy nakładów dokonywanych zarówno z majątku wspólnego, jak również majątku osobistego jednego z małżonków na kompletny obiekt, i to wówczas gdy dokonywanie tych rozliczeń w dwóch odrębnych postępowaniach byłoby niecelowe. Sąd Najwyższy podaje też dalsze wymogi pozwalające sądowi na dokonanie takiego rozliczenia. Autor co do zasady aprobuje omawiane orzeczenie Sądu Najwyższego. Wskazuje jednak, że w praktyce spełnienie przez małżonka wszystkich wymogów pozwalających na rozpoznanie jego żądania rozliczenia nakładów w postępowaniu nieprocesowym o podział majątku wspólnego jest trudne do zrealizowania. W związku z tym autor opowiada się za orzeczniczą liberalizacją wymogów pozwalających na rozpoznawanie takiego żądania w sprawie o podział majątku wspólnego, wskazując na pozytywne skutki praktyczne takiej liberalizacji.

Artykuły

8/2023
Konwersja postępowania przed sądem państwowym w arbitraż według nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9.03.2023 r.
Łukasz Wydra

Artykuł porusza problematykę różnych aspektów wprowadzonej ostatnio do polskiego Kodeksu postępowania cywilnego instytucji „konwersji” postępowania przed sądem państwowym. Zmiany, które mogą pozytywnie wpływać na rozwój polskiego sądownictwa polubownego, są pozytywnie odbierane przez praktyków arbitrażu. Zarazem prawodawca nie uniknął w ustawie nowelizującej z 9.03 2023 r. kilku niejednoznaczności, które powinny być bądź to rozstrzygnięte, bądź usunięte. Proponowane zmiany w zakresie konwersji postępowania sądowego w arbitraż powinny również uwzględniać istotne czynniki finansowe.

1

Informacja o plikach cookies

W ramach Strony stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze Strony bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza zgodę na ich zapis lub wykorzystanie. Możecie Państwo dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies w przeglądarce internetowej w każdym czasie. Więcej szczegółów w "Polityce Prywatności".