Poprzedni artykuł w numerze
Adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński
Adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński urodził się 20 sierpnia 1945 r. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego nr 6 im. Tadeusza Rejtana w Warszawie i uzyskaniu świadectwa dojrzałości w 1963 r. w tym samym roku rozpoczął studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Studia te ukończył w 1968 r., uzyskując dyplom magistra prawa z oceną bardzo dobrą. Uczelni tej jednak nie opuścił, lecz związał się z nią pracą naukową i dydaktyczną, trwającą po dzisiejszy dzień, łącząc ją przy tym na przestrzeni czasu z rozwijaniem praktycznego przygotowania zawodowego, ostatecznie zaś z zawodem adwokata.
Fot. Katarzyna Girdwoyń
Bezpośrednio po ukończeniu studiów magisterskich późniejszy adwokat Piotr Kruszyński został przyjęty na asystenckie studia przygotowawcze w Zakładzie Postępowania Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym 1968 roku rozpoczął również aplikację sądową w Sądzie Wojewódzkim dla m.st. Warszawy, ukończoną złożeniem w 1970 r. egzaminu sądowego z wynikiem bardzo dobrym. W latach 1969–1971 oraz 1971–1974 był zatrudniony w Zakładzie Postępowania Karnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w charakterze kolejno asystenta oraz starszego asystenta. W 1974 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych, broniąc rozprawy pt. Warunkowe umorzenie postępowania karnego, poświęconej nowej – w rzeczywistości Kodeksu postępowania karnego z 1969 r. – instytucji probacyjnej. W latach 1974–1985 był zatrudniony na stanowisku adiunkta w tej samej jednostce naukowej. W 1983 r. złożył kolokwium habilitacyjne. Rozprawa habilitacyjna pt. Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym była wówczas pierwszą w polskiej literaturze monografią poruszającą tę kluczową w praktyce każdego adwokata problematykę. Zaprezentowane w niej stanowiska na temat kryteriów definiowania domniemania niewinności, funkcji tej zasady, jej umiejscowienia systemowego oraz wynikających z niej pochodnych reguł współtworzą fundament współczesnego spojrzenia na system naczelnych zasad w procesie karnym. W latach 1985–1991 kontynuował karierę naukowo-dydaktyczną na stanowisku docenta.
W roku 1990 doc. dr hab. Piotr Kruszyński rozpoczął wykonywanie zawodu adwokata w ramach indywidualnej kancelarii adwokackiej. Aktywność Jego jako obrońcy na przestrzeni ponad ćwierć wieku pracy zawodowej objęła swoim zasięgiem pomoc niesioną z wielkimi sukcesami i zaangażowaniem zarówno w tych nieznanych i mniej znanych sprawach, jak i najgłośniejszych procesach karnych.
W 1991 r. dr hab. Piotr Kruszyński rozpoczął pracę na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Tytuł profesora nauk prawnych adwokat Piotr Kruszyński uzyskał w 1995 r., przede wszystkim na podstawie wydanej w 1991 r. monografii Stanowisko prawne obrońcy w procesie karnym. Przedstawione w niej zagadnienia i wyrażone poglądy, m.in. na temat pozycji obrońcy w relacji do oskarżonego, spoczywających na nim obowiązków oraz problemu granic legalności działania obrońcy w procesie karnym, nie tylko znalazły swoje poczesne miejsce w dogmatyce prawa karnego procesowego, ale także utrwaliły swoje znaczenie dla potrzeb praktyki wykonywania zawodu adwokata.
Od 1995 r. prof. dr hab. Piotr Kruszyński pełni funkcję kierownika Katedry Postępowania Karnego w Instytucie Prawa Karnego Wydziału Prawa i Administracji UW. Przez dekadę, w latach 2002–2012, pełnił także funkcję Dyrektora Instytutu Prawa Karnego WPiA UW.
Adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński jest od lat silnie zaangażowany w działalność na rzecz samorządu adwokackiego. W latach 1998–2001 był zastępcą członka Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, następnie przez dwie kadencje, w latach 2001–2007, był członkiem tej Rady. Od 2007 r. jest członkiem Naczelnej Rady Adwokackiej. Od 2011 r. pełni także funkcję Dyrektora Ośrodka Badawczego Adwokatury im. adw. Witolda Bayera przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Dzięki wyjątkowemu zaangażowaniu adwokata prof. dr. hab. Piotra Kruszyńskiego Ośrodek Badawczy Adwokatury szeroko rozwinął i umocnił swoje znaczenie jako właściwe miejsce oraz platforma dla licznych ogólnopolskich projektów samorządowych, konferencji, programów badawczych i publikacji, służących potrzebom całej Palestry w wielu dziedzinach prawa. Wyrazem uznania dla zasług adwokata prof. dr. hab. Piotra Kruszyńskiego na polu samorządowym było m.in. przyznanie mu przez Naczelną Radę Adwokacką w 2010 r. prestiżowej odznaki „Adwokatura Zasłużonym”. Adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński został także uhonorowany przez władze państwowe, otrzymując w 1989 r. Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w 2001 r. z rąk Prezydenta RP.
W ramach wyjątkowo bogatej aktywności naukowej i zawodowej szczególnego podkreślenia wymaga wpływ adwokata prof. dr. hab. Piotra Kruszyńskiego na kształt rozwiązań prawodawczych w ramach polskiego procesu karnego. Brał on udział w powstaniu Kodeksu postępowania karnego z 6 czerwca 1997 r. oraz był członkiem Komisji ds. Reformy Prawa Karnego przy Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej działającej pod przewodnictwem prof. Andrzeja Wąska, która przygotowała wielką nowelizację tego Kodeksu z 10 stycznia 2003 r. Na zlecenie Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej w 2008 r. przygotował wraz z kierowanym przez siebie zespołem autorski i przełomowy projekt zmian postępowania przygotowawczego, postulując odejście od rozwiązań bazujących na wprowadzonym w Polsce w latach 1949–1950 sowieckim modelu tej fazy procesu na rzecz modelu niemieckiego i wyeksponowania w ramach niego instytucji sędziego do spraw postępowania przygotowawczego. Jako ekspert parlamentarny rozwijał ten projekt, doprowadzając do wspólnego rozpatrywania go wraz z projektem nowelizacji procedury karnej autorstwa Komisji Kodyfikacyjnej. Oba te projekty, dotyczące odpowiednio zmian modelu postępowania przygotowawczego i sądowego, złożyły się na ostateczny tekst nowelizacji polskiego Kodeksu postępowania karnego z 27 września 2013 r. Poza wskazanymi osiągnięciami na polu prawodawczym adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński jest autorem wielu opinii legislacyjnych, występował przy tym często w roli eksperta parlamentarnego. Sprawował funkcję stałego eksperta Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w Sejmie V kadencji, opiniował m.in. projekt zmian Kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 485). Funkcja eksperta została mu powierzona również w Sejmie VI kadencji. Zwieńczeniem dotychczasowego zaangażowania adwokata prof. dr. hab. Piotra Kruszyńskiego w prace nad tworzeniem polskiego prawa karnego procesowego było powołanie go w dniu 23 marca 2015 r. przez Prezesa Rady Ministrów na Przewodniczącego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego.
Niezależnie od autorstwa i redakcji licznych publikacji naukowych, w tym wielu monografii, niezliczonych artykułów w czasopismach prawniczych i pracach zbiorowych oraz cieszącego się od lat dużą popularnością podręcznika akademickiego, na osobną sygnalizację zasługuje aktywność adwokata prof. dr. hab. Piotra Kruszyńskiego w sferze popularyzacji prawa i podnoszenia świadomości oraz kultury prawnej. Łącząc dorobek naukowy i osiągnięcia zawodowe adwokata z zaangażowaniem w tej dziedzinie, adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński stał się osobą cieszącą się powszechną popularnością, uznawaną za jednego z najbardziej wpływowych prawników w Polsce.
W swojej codziennej praktyce zawodowej oraz pracy naukowej, w otoczeniu swoich współpracowników, adwokat prof. dr hab. Piotr Kruszyński jest nie tylko bardzo szanowany, ale i szczerze lubiany. Cechują go wyrozumiałość, dbałość o osoby w swoim otoczeniu oraz empatia dla ich problemów. Wyjątkowa serdeczność zjednuje mu od lat grono oddanych przyjaciół i uczniów.
Monika Zbrojewska, Szymon Pawelec