W obronie wymiaru sprawiedliwości

Naczelna Rada Adwokacka, jako organ reprezentujący Adwokaturę, w wykonaniu ustawowego upoważnienia do udzielania opinii o projektach aktów prawodawczych oraz do zgłaszania wniosków i postulatów w zakresie tworzenia prawa, uczestnicząc w pracach parlamentarnych w podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o licencjach prawniczych i świadczeniu usług prawniczych (druk nr 680) oraz poselskiego projektu ustawy o państwowych egzaminach prawniczych (druk nr 3351), wyraża głęboki sprzeciw co do nieuwzględniania przez posłów, na tym etapie prac legislacyjnych, stanowiska przedstawicieli zawodów zaufania publicznego, w tym przedstawicieli Adwokatury, działających w obronie słusznego interesu wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwa obrotu prawnego, podyktowanego interesem publicznym.

Nie należy do kręgu podstawowych czynności prawniczych, którego konieczność ustawowego uregulowania wskazał Trybunał Konstytucyjny, upoważnienie wszystkich absolwentów wyższych uczelni prawniczych (magistrów prawa), bez jakiejkolwiek weryfikacji ich wiedzy i doświadczenia zawodowego, do wykonywania czynności zastępstwa procesowego przed sądami rejonowymi w absolutnej większości spraw cywilnych.

Przyjęte przez posłów rozwiązania ustawowe sprawią, że pomoc prawną przed sądami powszechnymi świadczyć będą mogli nie tylko absolwenci wydziałów prawa (także ci, którzy od wielu lat nie mieli żadnej styczności z prawem), ale także osoby, wobec których orzeczono środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu adwokata, względnie osoby, które zawieszono w prawie wykonywania zawodu adwokata, czy też osoby, które prawomocnym orzeczeniem dyscyplinarnym zostały wydalone z Adwokatury.

Naczelna Rada Adwokacka wskazuje, że są inne – niegodzące w konstytucyjne zasady państwa prawnego – możliwości upowszechnienia korzystania z usług prawnych wykonywanych przez wysoko kwalifikowanych prawników, których liczba i dostępność nie odbiega od standardów obowiązujących w rozwiniętych państwach europejskich.

W tym celu Naczelna Rada Adwokacka zainicjowała akcję upowszechnienia dobrowolnych ubezpieczeń prawnych, dzięki którym obywatel, za niewielką roczną składkę, mógłby ubezpieczyć się od ryzyka konieczności poniesienia kosztów obsługi prawnej.

Również z tego powodu Naczelna Rada Adwokacka ponawia postulat stworzenia systemu przedsądowej pomocy prawnej oraz postulat reformy dostępu do pomocy prawnej z urzędu, tak aby pomoc ta, opłacana z budżetu państwa, była wreszcie dostępna, ale wyłącznie dla osób najuboższych.

Naczelna Rada Adwokacka postuluje, by parlamentarzyści podjęli inicjatywę legislacyjną w zakresie doprowadzenia do zwolnienia z obciążeń publicznoprawnych (podatkowych) nieodpłatnych porad prawnych, gdyż obecne regulacje penalizują działania adwokatów wykonywane pro bono.

Naczelna Rada Adwokacka przestrzega, że przyjęcie niekonstytucyjnych rozwiązań prawnych, godzących w konstytucyjne zasady państwa prawnego, naruszających w oczywisty sposób interes publiczny, jakim jest interes wymiaru sprawiedliwości i bezpieczeństwo prawne obywateli, doprowadzić może do niewyobrażalnych konsekwencji procesowych – nieważności i konieczności powtórzenia wszystkich postępowań sądowych, w których w charakterze pełnomocników procesowych występowały osoby niewykonujące zawodów zaufania publicznego.

Domagamy się poszanowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nie można tworzyć szkodliwego prawa jedynie dla osiągnięcia celów politycznych i wyborczych.

Relacja z posiedzenia NRA w dniu 18 czerwca br.

zostanie opublikowana w następnym zeszycie „Palestry”.