Posiedzenie plenarne Naczelnej Rady Adwokackiej w Jadwisinie w dniu 17 września 2011 r.

Prezes NRA adw. Andrzej Zwara powitał zaproszonych gości adw. adw. Czesława Jaworskiego – Redaktora Naczelnego „Palestry”, Jacka Ziobrowskiego – Prezesa WSD, dr Agnieszkę Zemke-Górecką z Komisji Doskonalenia Zawodowego i Kształcenia Aplikantów Adwokackich, Jadwigę Banaszewską z Wyższej Komisji Rewizyjnej. Poinformował, że Prezydium przyznało odznaczenie „Adwokatura Zasłużonym” adw. adw. Romanowi Kuszowi, Bogusławowi Owsianikowi i Wojciechowi Troszkiewiczowi.

Minutą ciszy uczczono pamięć zmarłej adw. Marii Sawickiej z izby łódzkiej. Podjęto uchwałę nr 26/2011 upamiętniającą zasługi adw. Marii Sawickiej w pracy na rzecz dzieci, młodzieży, samotnych matek oraz osób odrzuconych.

Adwokat prof. dr hab. P. Kardas zaproponował uzupełnienie porządku obrad o punkt 11 w sprawie zakresu ochrony prawnej związanej z regulacjami dotyczącymi prawa do obrony w sytuacji wykonywania czynności procesowych przez upoważnionego aplikanta adwokackiego. Wiceprezes adw. Jacek Trela stwierdził, że w tej sprawie w dniu 26 października br. odbędzie się rozprawa w Sądzie Najwyższym.

Prezes A. Zwara złożył sprawozdanie z prac Prezydium NRA. Poinformował, że projekt ustawy o państwowych egzaminach prawniczych nie trafił pod sejmowe głosowanie. Proces legislacyjny nie kieruje się względami merytorycznymi, a politycznymi. Większość argumentów przedstawicieli adwokatury nie znajduje dostatecznego zrozumienia. Niestety środowiska samorządowe w Polsce, w tym również adwokatura, stanowią wciąż pole dla gier politycznych. Poinformował, że w czasie spotkań z politykami przedstawiciele adwokatury wskazywali na fakt, że adwokaci stanowią większą grupę wyborców niż doradcy prawni i posługiwanie się tym projektem w kampanii może przynieść politykom skutek odmienny od oczekiwanego. Dodał, że po wyborach adwokatura znów zmierzy się z projektem ustawy i podejmie dyskusję oraz że doradcy prawni funkcjonują na rynku i pozostawienie tej grupy poza regulacją jest szkodliwe społecznie. W walce z projektem adwokatura działała w porozumieniu z radcami prawnymi. Po wyborach zapewne pojawi się inicjatywa legislacyjna zmierzająca do powierzenia radcom obrony w sprawach karnych. Jeśli projekt ustawy o państwowych  egzaminach prawniczych zostanie powiązany z tą inicjatywą, to dojdzie do konfliktu interesów, co skomplikuje całą sytuację.

Prezes poinformował, że adwokatura stara się o bardzo dobre relacje ze środowiskiem naukowym karnistów. Komisja Legislacyjna NRA podjęła współpracę z Komisją Kodyfikacyjną Prawa Karnego działającą przy Ministrze Sprawiedliwości. Przedstawiciele NRA uczestniczą w konferencjach poświęconych prawu karnemu. Adwokaturze potrzeba merytorycznego sojusznika, aby przeciwstawić się pomysłom powierzenia radcom obron karnych. Szczegóły dotyczące konferencji i spotkań, w których uczestniczą przedstawiciele adwokatury, są na bieżąco umieszczane na stronie internetowej adwokatura.pl.

Prezydent RP zaprosił Prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej na uroczystości państwowe w dniu 15 sierpnia 2011 r., w których wziął udział.

Rozpoczęła się realizacja projektu poświęconego wywiadom z nestorami polskiej adwokatury, które ukażą się w formie książkowej oraz jako nagrania wideo. Niebawem ukaże się podręcznik o historii adwokatury polskiej. Realizowane są kolejne etapy prac związanych z informatyzacją, których celem będzie zaznajamianie opinii adwokackiej z tym, czym żyje adwokatura. Planowane są uroczystości poświęcone 30-leciu ustawy Prawo o adwokaturze, które będą kolejną dobrą okazją do zaprezentowania opinii publicznej, czym adwokatura była, jest i czym dla państwa polskiego być powinna. Przedstawiony zostanie dorobek adwokatury w różnych przestrzeniach życia publicznego z lat minionych i obecnych.

Adwokaci Z. Wodo i P. Kruszyński poinformowali, że 19 września br. w Łodzi odbędzie się zjazd Katedr Prawa Karnego uczelni wyższych z całej Polski. Będzie na nim obecny adw. prof. dr hab. Piotr Kardas jako oficjalny przedstawiciel NRA.

Na wniosek adw. Żanny Dembskiej, która przedstawiła projekt uchwały, Naczelna Rada Adwokacka uchwałą nr 27/2011 przyjęła regulamin w sprawie zakresu działania i zasad wynagradzania wizytatorów po uwzględnieniu wniosku adw. M. Mikołajczyka w zakresie zmiany § 11 w brzmieniu: „Wizytatorowi za przeprowadzenie wizytacji w kancelarii adwokackiej albo zespołu adwokackiego albo spółki z udziałem adwokata może być wypłacone wynagrodzenie, o ile uchwali to okręgowa rada adwokacka”.

Adwokat dr M. Strus-Wołos przypomniała, że do członków NRA został przesłany komplet dokumentów dotyczących zawarcia z firmą Concordia, liderem ubezpieczeń ochrony prawnej na polskim rynku, porozumienia w zakresie ubezpieczeń ochrony prawnej. W porozumieniu zostały określone zasady świadczenia usług przez kancelarie adwokackie, które przystąpią do programu.

Adwokat A. Michałowski stwierdził, że jest entuzjastą ubezpieczeń tego rodzaju. Przypomniał, że Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpiła z inicjatywą, aby środowiska prawnicze starały się propagować tego rodzaju produkty. Zgłosił swoje wątpliwości co do treści projektu porozumienia. Wskazał, że treść porozumienia wykracza poza ustawowe kompetencje NRA, ponadto zauważył, że przepisy P.o.a. nie dają uprawnień NRA do negocjowania stawek w imieniu kancelarii adwokackich. Ustawa umożliwia negocjowanie stawek spraw z urzędu oraz stawki ubezpieczenia OC. Inne przepisy zabraniają porozumień cenowych. Adwokat A. Michałowski podniósł jeszcze kilka innych zastrzeżeń wobec projektu zawarcia umowy z Concordią.

Prezes A. Zwara poinformował, że projekt porozumienia oparty jest na idei dobrowolności i nie ma związku z dzieleniem rynku ubezpieczeniowego dla adwokatów. Dodał, że jest to pierwsza próba zbudowania systemu ubezpieczeń ochrony prawnej, ale bez żadnego przymusu czy ograniczeń dla adwokatów podpisujących umowy z innymi towarzystwami ubezpieczeniowymi w przyszłości (obecnie inne towarzystwa ubezpieczeniowe takich ofert nie mają).

Zaznaczył, że nie jest to porozumienie natury komercyjnej, pozwala ono budować system na razie przy udziale jednego ubezpieczyciela, jednak nie zakłada wyłączności. Firma Concordia jako jedyna w Polsce wykazała zainteresowanie tym programem, a cały proces odbywał się w porozumieniu z Rzecznikiem Ubezpieczonych. Zaznaczył, że jest to projekt społeczny i nie ma charakteru porozumienia natury gospodarczej. Wpisanie się na listę nie rodzi żadnych zobowiązań. Lista ma charakter informacyjny – klienci mogą wybrać adwokata z listy, ale również spoza niej. Określone w projekcie stawki zostały wynegocjowane na potrzeby dokumentu dla ubezpieczyciela (jego minimalne stawki za produkt), ale nie są narzucane adwokatom, którzy mogą podjąć negocjacje w tym zakresie z firmą.

Adwokat dr M. Kożuch podniosła, że zawieranie takich umów ubezpieczeniowych gwarantuje pewną stabilność, szczególnie młodym adwokatom. Zgłosiła też kilka wątpliwości, np. co do tego, czy do takiego porozumienia powinno dojść na szczeblu NRA. Zapytała, czy towarzystwo ubezpieczeniowe zgodziłoby się na współpracę bez zawierania porozumienia. NRA musi być w tej sytuacji ostrożna.

Prezes A. Zwara po dyskusji zaproponował, aby adw. dr Małgorzata Kożuch włączyła się do pracy nad tekstem porozumienia i dodał, że w Europie wszystkie samorządy podejmują działania w interesie ich członków.

Adwokat dr M. Strus-Wołos podziękowała za głosy w sprawie akcji Dzień bezpłatnych porad adwokackich. Zaproponowała, aby częstotliwość tej akcji ograniczyć do jednej w roku. Posiedzenie plenarne zaakceptowało tę propozycję.

Adwokat M. Gruszecka poinformowała, że obecny system i liczba aplikantów spowodował konieczność podjęcia prac nad reformą szkolenia aplikantów. Konferencja kierowników szkolenia powołała zespoły – zespół ds. przygotowania jednolitego programu szkolenia aplikantów pod przewodnictwem adw. Żanny Dembskiej oraz zespół ds. regulaminów i aktów prawnych pod przewodnictwem adw. Agnieszki Zemke-Góreckiej. Swoje prace zakończył zespół ds. zmian w regulaminie konkursów krasomówczych oraz regulaminie dot. opłat za szkolenie. Dodała, że w zespołach pracowali przedstawiciele poszczególnych izb, a projekty wysyłane były do szerokiej konsultacji. Konieczne jest przekazywanie aplikantom praktycznych umiejętności dotyczących funkcjonowania adwokatury i wykonywania zawodu.

Wiceprezes adw. J. Trela otworzył dyskusję nad projektami regulaminów. Wzięli w niej udział adw. adw. Ziemisław Gintowt, Witold Pospiech, Małgorzata Gruszecka, Andrzej Malicki, Rafał Dębowski, Jerzy Zięba, Jan Kwietnicki, Jerzy Stworzewicz, Zbigniew Wodo, Zenon Marciniak, Wojciech Biegański, Kazimierz Skalimowski, Anna Ślęzak, Jerzy Glanc.

Posiedzenie plenarne uchwałą nr 28/2011 uchyliło uchwałę NRA nr 23/2005, która dotyczyła zasad zwalniania aplikantów adwokackich od opłat, ponieważ jest to materia regulowana ustawowo (art.76b ust. 3 i 4 P.o.a.).

Posiedzenie plenarne NRA podjęło uchwałę w sprawie skierowana wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją niektórych przepisów Prawa o adwokaturze, tj. art. 66 ust. 1 pkt 4 lit. b; art. 66 ust. 2 pkt. 3; art. 68 ust 3 pkt 5; art. 78a ust. 4 pkt 6; art. 66 ust. 1 pkt 5; art. 77a; art. 78 ust. 1, 3, 4, 8, 9 i 15; art. 78d; art. 78e; art. 78h. Do reprezentowania NRA w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym udzielono pełnomocnictwa adw. Andrzejowi Zwarze, adw. dr. Szymonowi Byczce i adw. dr. Jackowi Skrzydle (uchwała nr 29/2011).

Omówiono zalety i wady portalu adwokatura.pl oraz konieczność kontynuowania prac nad Krajowym Rejestrem Adwokatów i Aplikantów Adwokackich. Dyskusję rozpoczął adw. Rafał Dębowski. Wzięli w niej udział adw. adw. Jerzy Glanc, Dariusz Wojnar i Andrzej Siemiński.

Adwokat prof. Piotr Kardas poinformował, że Komisja Legislacyjna NRA opracowała kompleksowe uwagi do projektu nowelizacji k.p.k. opublikowanego w biuletynie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy MS. Stanowisko Komisji Legislacyjnej zostało przedstawione Prezydium NRA, a następnie zgłoszone Komisji Kodyfikacyjnej, w której zasiada m.in. adw. Czesław Jaworski. Będzie ono przedmiotem prac Komisji Kodyfikacyjnej. Projekt zmian w k.p.k. przedstawiony do debaty oparty został na założeniu zwiększenia elementów kontradyktoryjnych w procesie karnym i w tym zakresie zawiera wiele rozwiązań nowatorskich, a nawet rewolucyjnych. Komisja Kodyfikacyjna, przedstawiając projekt do debaty, poinformowała, że jest on zamknięty i zostanie przedłożony parlamentowi jako inicjatywa rządowa. Nie wprowadzono żadnych zmian na etapie postępowania przygotowawczego. Stanowisko NRA przesłane do Komisji Kodyfikacyjnej i Ministerstwa Sprawiedliwości zawierało uwagi dotyczące procedury karnej przygotowawczej. NRA zadeklarowała, że podejmie szersze prace związane z przygotowaniem konkretnych rozwiązań i będzie współpracować z Komisją Kodyfikacyjną, działając przez organ pomocniczy, jakim jest Komisja Legislacyjna NRA. Poinformował, że NRA włącza się w publiczną debatę nad konstrukcją art. 212 i 213 k.k.

Adwokat P. Kardas przedstawił projekt uchwały w sprawie zakresu ochrony prawnej w sytuacji wykonywania czynności procesowych przez upoważnionego aplikanta adwokackiego. Dodał, że do tekstu pierwotnego uwagi zgłosił adw. Dariusz Wojnar i zostały one wprowadzone. Projekt został uchwalony (uchwała nr 30/2011). Z uchwały wynika m.in., że upoważniony aplikant posiada takie prawa jak adwokat w pełnym tego słowa znaczeniu. Ma te same obowiązki i uprawnienia. Nikt nie może mieć wątpliwości, że aplikant jest obrońcą w rozumieniu przepisu art. 225 § 3 k.p.k. Stanowisko NRA zostanie przedstawione Sądowi Najwyższemu jako opinia amicus curiae.

Adwokat prof. P. Kruszyński podziękował za zaszczyt reprezentowania adwokatury w powyższej mierze przed Sądem Najwyższym. Jednocześnie złożył sprawozdanie z podjętych prac przez OBA. Przygotowywane są wnioski o granty na badanie sytuacji pokrzywdzonego w procesie karnym oraz pozycji podatnika w postępowaniu podatkowym.

Adwokat Stanisław Estreich przypomniał o szerokiej działalności Komisji Sportu, Wypoczynku i Integracji Środowiskowej, adw. Stanisław Kłys zaprezentował wydanie płytowe spektaklu Ja jestem Żyd z Wesela oraz podziękował adw. adw. Ewie Krasowskiej, Joannie Kaczorowskiej oraz Zenonowi Marciniakowi za współpracę przy realizacji całego projektu.

Na wniosek adw. A. Malickiego podjęto przez aklamację uchwałę nr 31/2011 o treści: „Naczelna Rada Adwokacka wyraża Koledze adwokatowi Stanisławowi Kłysowi wdzięczność, szacunek, uznanie i podziękowania za włożony przez Niego – w celu promowania wartości zawodu adwokata – trud wydania płyty ze sztuką Ja jestem Żyd z Wesela”.

Wiceprezes adw. Z. Marciniak przedstawił prace bieżące dotyczące problematyki ubezpieczeń OC dla adwokatów, adw. J. Ziobrowski dokonał oceny działalności Wyższego Sądu Dyscyplinarnego, a adw. Ewa Krasowska poinformowała o pracy Rzecznika Dyscyplinarnego. W okresie wakacji adw. E. Krasowska przeprowadziła wizytację rzeczników dyscyplinarnych w poszczególnych ORA. Ponadto wiceprezes adw. J. Trela przedstawił przebieg uroczystości nadania imienia Joanny Agackiej-Indeckiej placowi w sąsiedztwie siedziby sądów w Łodzi (relacja w „Palestrze” 2011, nr 9–10, s. 299–300).