Wydanie 05/2024

Palestra
05/2024

Szanowni Czytelnicy!

W piątym numerze „Palestry” w jubileuszowym roku obchodów 100-lecia Pisma Adwokatury Polskiej dominują kwestie związane z postępowaniem cywilnym, a zatem tematy ugód sądowych, zażaleń oraz doręczeń elektronicznych. Równocześnie w miesiącu maju, w którym wydawany jest niniejszy numer „Palestry” nie można zapominać o kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji Trzeciego Maja, będącej istotnym wkładem Polski w światowy dorobek prawny konstytucjonalizmu. W aktualnym numerze „Palestry” można przeczytać artykuły: prof. dr. hab. Jacka Gołaczyńskiego pt. Doręczenia elektroniczne w sprawach cywilnych i karnych, dr. hab. Marcina Dziurdy, prof. UW pt. Zażalenie, czyli tam i z powrotem, sędziego Zbigniewa Miczka pt. Zawieranie ugód sądowych w trakcie tzw. rozpraw zdalnych, adw. dr. hab. Filipa Grzegorczyka, prof. UEK pt. Kilka uwag z zakresu wykładni ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, dr Katarzyny Adydan pt. Funkcja „ochrony tymczasowej” w postępowaniu sądowoadministracyjnym w sprawach podatkowych na tle innych postępowań, adw. dr Katarzyny Syroka-Marczewskiej pt. Zjawisko mobbingu wśród lekarzy i lekarek na tle przestępstwa z art. 207 Kodeksu karnego, a także mgr Eweliny Tomczyk pt. Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej. Ponadto w numerze 5/2024 „Palestry” na Czytelników czeka przegląd najnowszego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka autorstwa adw. Marka Antoniego Nowickiego.

Redaktor naczelny: Michał Bieniak; Sekretarz redakcji: Adam Kozień

Redaktor języka angielskiego: Anna Setkowicz

Członkowie Kolegium Redakcyjnego: Stanislav Balik, Zbigniew Banaszczyk, Jacek Barcik, Wojciech Bergier, Józef Forystek, Piotr Fiedorczyk, Lech Gardocki, Paweł Gieras, Roman Hauser, Joseph Hoffmann, Krzysztof Kostański, Andrzej Kubas, Jan Kuklewicz, Katalin Ligeti, Erik Luna, Frank Meyer, Kamila Mrozek, Dariusz Mucha, Marek Antoni Nowicki, Piotr Ochwat, Szymon Pawelec, Krzysztof Piesiewicz, Piotr Piesiewicz, Krzysztof Pietrzykowski, Jerzy Pisuliński, Paweł Podrecki, Janusz Raglewski, Anna Rakowska-Trela, Stanisław Rymar, Marek Safjan, Philippe Sands, Piotr Sendecki, Elżbieta Skowrońska, Tomasz Sójka, Monika Strus-Wołos, Maciej Szpunar, Dobrosława Szumiło-Kulczycka, Dariusz Świecki, Jaromir Tauchen, Stephen C. Thaman, Andrzej Tomaszek, Józef Wójcikiewicz, Maria Zabłocka, Stanisław Zabłocki, Jerzy Zajadło, Piotr Zientarski, Jerzy Zięba

Pobierz wersję PDF

Pełny spis treści

Palestra 05/2024, s. 5 - 6

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.1

Konstytucja, Konstytucja!

Michał Bieniak

Palestra 05/2024, s. 7 - 24

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.2

Doręczenia elektroniczne w sprawach cywilnych i karnych

Jacek Gołaczyński

Doręczanie elektroniczne pism sądowych według k.p.c., mimo ustawy o do-ręczeniach elektronicznych, będzie do 2029 r., czyli do wejścia w życie przepisów o doręczeniach elektronicznych, w odniesieniu do sądów powszechnych, realizowane zgodnie z art. 1311a k.p.c. i art. 133a k.p.k., czyli za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – portal sądów powszechnych. Pełnomocnicy profesjonalni, czyli adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej będą zobowiązani do założenia konta użytkownika w systemie teleinformatycznym nazwanym portalem informacyjnym oraz do odbierania pism sądowych, ewentualnie pism procesowych, w sytuacji, gdy sąd będzie w posiadaniu kopii cyfrowej takiego pisma. Portal informacyjny został już wcześniej wykorzystany do pozyskiwania informacji o sprawach sądowych, a na podstawie ustawy covidowej także do doręczeń elektronicznych pism sądowych. Nowela k.p.c. oraz innych ustaw z 7.07.2023 r. prze-niosła rozwiązania z ustawy covidowej do k.p.c. i k.p.k. oraz wprowadziła zmiany w ustawach korporacyjnych, nakładając na pełnomocników obowiązek za-łożenia konta użytkowania w tym systemie teleinformatycznym, aby uzyskać uprawnienie do odbierania pism sądowych (ewentualnie pism procesowych). Nowela k.p.c. i k.p.k. weszła w życie 15.03.2024 r., czyli po 6 miesiącach od dnia ogłoszenia ustawy z 7.07.2023 r. w Dzienniku Ustaw. Na tę zmianę nakładał się także obowiązek wynikający z ustawy o doręczeniach elektronicznych założenia adresu dla doręczeń zgodnie z art. 8 tej ustawy. Ustawa ta nałożyła na pełno-mocników profesjonalnych obowiązek założenia adresu do doręczeń do 1.10.2024 r., ale wobec treści art. 155 ust. 7 ustawy o doręczeniach elektronicznych, jej przepisy będą stosowane do doręczeń elektronicznych dokonywanych w sądach powszechnych dopiero od 1.10.2029 r. Oznacza to, że założenie adresu do doręczeń, według zasad określonych w ustawie o doręczeniach, nie będzie skutkowało uzyskiwaniem na ten adres korespondencji z sądów powszechnych (w sprawach cywilnych i karnych). Od 15.03.2024 r. zastosowanie do doręczeń według k.p.c. i k.p.k. będą miały przepisy odpowiednio art. 131(1a) k.p.c. i art. 133a k.p.k. Natomiast zgodnie z art. 28 pkt 3 ZmKPC23 z 7.7.2023 r., w okresie do 14.03.2024 r. dla doręczeń elektronicznych, ale dokonywanych wyłącznie na podstawie przepisów k.p.c., zastosowanie miał nadal przepis art. 15zzs9 KoronawirusU.

Palestra 05/2024, s. 25 - 45

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.3

Zażalenie, czyli tam i z powrotem

Marcin Dziurda

Po zmianach dokonanych w latach 2019–2023 zażalenie z jednego z naj-prostszych środków zaskarżenia stało się jednym z najbardziej skomplikowanych. Wątpliwości budzi już sam katalog postanowień zaskarżalnych zażaleniem. Niejasne są przepisy dotyczące wpływu wniosku o uzasadnienie na zaskarżalność postanowienia. Spośród przepisów zmienionych w 2023 r. szczególne trudności powodują uregulowania dotyczące składu sądu w postępowaniu zażaleniowym. Wszystko przemawia za tym, by co do zasady przywrócić regulacje dotyczące zażalenia, które obowiązywały przed 7 listopada 2019 r.

Palestra 05/2024, s. 46 - 60

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.4

Zawieranie ugód sądowych w trakcie tzw. rozpraw zdalnych

Zbigniew Miczek

Celem artykułu są rozważania dotyczące możliwości zawierania ugód sądowych w czasie tzw. rozpraw zdalnych, a więc w sytuacji braku osobistej obecności jednej lub obu stron na rozprawie. W pierwszej kolejności dokonano analizy istniejących przepisów dotyczących charakteru podpisu osobistego i dopuszczalności zatwierdzenia ugody mimo braku złożenia pod nią podpisu. Następnie oceniono możliwość zawarcia ugody w trakcie rozprawy zdalnej, wskazując, że obecne uregulowania w zakresie prawa materialnego i procesowego nie stoją temu na przeszkodzie. Końcowo przedstawiono propozycję procedowania zawierania ugody w trakcie rozprawy zdalnej.

Palestra 05/2024, s. 61 - 78

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.5

Kilka uwag z zakresu wykładni ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami

Filip Grzegorczyk

W 2016 roku przyjęto ustawę o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Ze względu na nowatorskie podejście ustawodawcy do regulowanej materii, pojawiły się problemy z interpretacją przepisów tej ustawy. W artykule zaproponowano interpretację ustawy zgodną z intencją ustawodawcy.

Palestra 05/2024, s. 79 - 94

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.6

Funkcja „ochrony tymczasowej” w postępowaniu sądowoadministracyjnym w sprawach podatkowych na tle innych postępowań

Katarzyna Adydan

Artykuł przedstawia wyniki przeprowadzonej analizy dotyczącej stosowania instytucji tzw. „ochrony tymczasowej”, przewidzianej w art. 152 § 1 p.p.s.a., w postępowaniu administracyjnym. W artykule omówione zostały wybrane kwestie związane ze stosowaniem tej ochrony w postępowaniu sądowoadministracyjnym w sprawach podatkowych z uwzględnieniem celów, jakie mają być osiągane w związku z jej zastosowaniem. Celem analizy było zweryfikowanie tezy prezentowanej w doktrynie, zgodnie z którą stosowanie art. 152 § 1 p.p.s.a. nie stanowi podstawy do twierdzenia, że każdy akt lub czynność nie wywołuje skutków prawnych do czasu uprawomocnienia się wyroku uwzględniającego skargę na akt lub czynność oraz że stosowanie tego artykułu wymaga odniesienia się do charakteru postępowania i okoliczności sprawy. Analiza praktyki stosowania tej regulacji pozwoliła na potwierdzenie, że celem art. 152 § 1 p.p.s.a. jest zasadniczo ochrona strony postępowania (adresata decyzji administracyjnej). W konsekwencji stwierdzono, że przepisu tego nie można stosować automatycznie, a jego zastosowanie wymaga rozstrzygnięcia z uwzględnieniem charakteru aktu lub czynności oraz okoliczności sprawy. Ponadto pod-jęto próbę omówienia możliwych konsekwencji przyjętej interpretacji dla stosowania ochrony tymczasowej w postępowaniach pozapodatkowych, odnosząc się do przykładów z branży budowlanej oraz farmaceutycznej.

Palestra 05/2024, s. 95 - 110

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.7

Zjawisko mobbingu wśród lekarzy i lekarek na tle przestępstwa z art. 207 Kodeksu karnego

Katarzyna Syroka-Marczewska

Artykuł zawiera zestawienie art. 94 (3) Kodeksu pracy, który definiuje mobbing, oraz art. 207 Kodeksu karnego, dotyczącego przestępstwa znęcania się, w odniesieniu do lekarzy i lekarek. Wybór pracowników ochrony zdrowia wynika w szczególności z niepokojących sygnałów samego środowiska medycznego dotyczących skali mobbingu. W artykule przedstawiono zakresy krzyżowania się zjawiska mobbingu i przestępstwa znęcania się. Pomimo zasadniczych róż-nic, odmiennych podstaw normatywnych, są także wspólne elementy, które wymagają precyzyjnego badania w procesie stosowania prawa.

Palestra 05/2024, s. 111 - 127

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.8

Wyjawienie lub wydanie środka dowodowego w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej

Ewelina Tomczyk

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza środka prawnego wyjawienia lub wydania środka dowodowego, umożliwiającego skuteczne dochodzenie ochrony praw własności intelektualnej w postępowaniu cywilnym. Środek ten jest niezmiernie istotny dla powoda, bowiem może on dzięki niemu wejść w posiadanie dowodów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, które znajdują się we władaniu pozwanego.

Palestra 05/2024, s. 128 - 137

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.05.9

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (styczeń – marzec 2024 r.)

Marek Antoni Nowicki

Prezentowany przegląd orzecznictwa stanowi omówienie najistotniejszych wyroków i decyzji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydanych w okresie od stycznia do marca 2024 r. dotyczących

Palestra 05/2024