Wydanie 03/2024

Palestra
03/2024

Szanowni Czytelnicy!

To już trzeci numer „Palestry” w jubileuszowym roku obchodów 100-lecia Pisma Adwokatury Polskiej. W aktualnym numerze „Palestry” można przeczytać artykuły: adw. dr Anny Kanarek-Równickiej pt. Wpis niezaspokojonej wierzytelności prywatnej do rejestru przedsiębiorców KRS dłużnika. niedostrzeżony potencjał wpisu, adw. Magdaleny Wełnic pt. Absolutna odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę wyrządzoną przez profesjonalnego pełnomocnika a przedsądowe uznanie roszczenia lub zawarcie ugody, r.pr. dr Krzysztofa Fili pt. Karalność usiłowania na gruncie odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokata – stanowisko częściowo aprobujące, adw. dr Magdaleny Matusiak-Frącczak pt. Ściganie i karanie przestępstw seksualnego wykorzystania dzieci jako ograniczenie tajemnicy spowiedzi, a także dr. Michała Długosza pt. Problemy prawa sędziowskiego. Wymiar czasu pracy sędziego w świetle charakteru jego stosunku służby. Ponadto w numerze 3/2024 „Palestry” na Czytelników czekają glosy: adw. Pawła Kowalczyka pt. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.09.2022 r. (II CSKP 264/22), jak również adw. dr Kornelii Grabowskiej-Biernat pt. Prawa rodzicielskie homoseksualnego rodzica. Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 16.09.2021 r. w sprawie X przeciwko Polsce (nr skargi 20741/10). W dziale Gawędy adwokata bibliofila można przeczytać też artykuł adw. Andrzeja Tomaszka pt. Zjazd odwagi – Krajowy Zjazd Adwokatury z 1983 roku.

Redaktor naczelny: Michał Bieniak; Sekretarz redakcji: Adam Kozień

Redaktor języka angielskiego: Anna Setkowicz

Członkowie Kolegium Redakcyjnego: Stanislav Balik, Zbigniew Banaszczyk, Jacek Barcik, Wojciech Bergier, Józef Forystek, Piotr Fiedorczyk, Lech Gardocki, Paweł Gieras, Roman Hauser, Joseph Hoffmann, Krzysztof Kostański, Andrzej Kubas, Jan Kuklewicz, Katalin Ligeti, Erik Luna, Frank Meyer, Kamila Mrozek, Dariusz Mucha, Marek Antoni Nowicki, Piotr Ochwat, Szymon Pawelec, Krzysztof Piesiewicz, Piotr Piesiewicz, Krzysztof Pietrzykowski, Jerzy Pisuliński, Paweł Podrecki, Janusz Raglewski, Anna Rakowska-Trela, Stanisław Rymar, Marek Safjan, Philippe Sands, Piotr Sendecki, Elżbieta Skowrońska, Tomasz Sójka, Monika Strus-Wołos, Maciej Szpunar, Dobrosława Szumiło-Kulczycka, Dariusz Świecki, Jaromir Tauchen, Stephen C. Thaman, Andrzej Tomaszek, Józef Wójcikiewicz, Maria Zabłocka, Stanisław Zabłocki, Jerzy Zajadło, Piotr Zientarski, Jerzy Zięba

Pobierz wersję PDF

Pełny spis treści

Palestra 03/2024, s. 5 - 6

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.1

Rola „Palestry”

Michał Bieniak

Palestra 03/2024, s. 7 - 24

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.2

Wpis niezaspokojonej wierzycielności prywatnej do rejestru przedsiębiorców KRS dłużnika. Niedostrzeżony potencjał wpisu.

Anna Kanarek-Równicka

Artykuł podejmuje problematykę ujawniania w rejestrze przedsiębiorców KRS dłużnika niezaspokojonych przez niego wierzytelności prywatnych. Przedstawio-no zasady dokonywania wpisu przez wierzyciela w dziale 4 rejestru przedsiębior-ców. Zwrócono uwagę na funkcję informacyjną oraz ostrzegawczą KRS. Omówiono skuteczność tytułowego narzędzia w walce z niedyspozycyjnym finansowo dłużnikiem. Przeprowadzona analiza prowadzi do wniosku, że dokonanie wpisu niezaspokojonej wierzytelności do działu 4 rejestru przedsiębiorców KRS stanowić może szybszy i sprawniejszy sposób odzyskania niezaspokojonej wierzytelności.

Palestra 03/2024, s. 25 - 39

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.3

Absolutna odpowiedzialność ubezpieczyciela za szkodę wyrządzoną przez profesjonalnego pełnomocnika a przedsądowe uznanie roszczenia lub zawarcie ugody

Magdalena Wełnic

Obowiązkowe ubezpieczenie adwokatów od odpowiedzialności cywilnej stwarza wyobrażenie o pewności kompensacji wyrządzonej szkody, co uzasadnia określenie odpowiedzialności ubezpieczyciela jako absolutnej, nieznającej wy-jątków. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie analizy aktualnie obo-wiązujących warunków ubezpieczenia obowiązkowego adwokatów w kontek-ście prawa do przedsądowego uznania roszczenia lub zawarcia ugody w przy-padku wyrządzenia szkody oraz roli ubezpieczyciela na tym etapie. Podjęte w artykule rozważania mają ukazać pojawiające się problemy i stanowić przyczynek do wypracowania modelu współpracy pomiędzy środowiskiem adwokackim a ubezpieczycielem.

Palestra 03/2024, s. 40 - 55

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.4

Karalność usiłowania na gruncie odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokata – stanowisko częściowo aprobujące

Krzysztof Fila

W artykule zostaje podjęta próba ustalenia tego, jakie racje miałyby przema-wiać za karalnością usiłowania na gruncie adwokackiej odpowiedzialności dyscy-plinarnej. Wstępnie stawiana jest teza, iż nie ma możliwości stosowania unor-mowania art. 13 § 1 Kodeksu karnego wprost do odpowiedzialności, o której mowa jest w art. 80 Prawa o Adwokaturze. Wnioskiem rozważań zostało uczy-nione stwierdzenie o karalności usiłowania tylko w tych przypadkach, w których przesłanka „godności zawodu” usprawiedliwia penalizację zachowań polegają-cych na usiłowaniu naruszenia zasad etyki adwokackiej.

Palestra 03/2024, s. 56 - 68

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.5

Ściganie i karanie przestępstw seksualnego wykorzystania dzieci jako ograniczenie tajemnicy spowiedzi

Magdalena Matusiak-Frącczak

Społeczność międzynarodowa w szeregu dokumentów zdecydowała się przy-znać dzieciom szczególną ochronę ich praw. Nabiera ona wyjątkowego znaczenia w przypadku ochrony dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym. W ramach takiej ochrony niektóre państwa zdecydowały się wprowadzić wyjątki od tajem-nicy spowiedzi. Niniejszy artykuł będzie im poświęcony i będzie analizował koli-dujące prawa, to jest prawa dzieci oraz prawo do swobody sumienia i wyznania. Ponadto będzie on badał, czy taki wyjątek powinien być wprowadzony w Polsce oraz pod jakimi warunkami.

Palestra 03/2024, s. 69 - 98

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.6

Problemy prawa sędziowskiego: wymiar czasu pracy sędziego w świetle charakteru jego stosunku służby

Michał Długosz

Stosunek służby jest obowiązującą od blisko stulecia formą szeroko rozu-mianego zatrudnienia, o charakterze publicznoprawnym, alternatywnym do powszechnie znanego z Kodeksu pracy, cywilnoprawnego stosunku pracy. Służ-ba na przestrzeni dekad, za sprawą interwencji socjalistycznego ustawodawcy staje się coraz mniej czytelna, jednak nie zanika i trwa wyraźnie jako norma prawna bez wyraźnego, holistycznego zaczepienia w przepisach ustawy. Jednym z aktów prawnych regulujących stosunek służby jest ustawa zasadnicza, a sama służba dotyczy osób sprawujących władzę sądowniczą. Z uwagi na rozmywanie się treści normy prawnej służby, w kontekście jej świadczenia przez sędziego, konieczne stało się uporządkowanie stanu prawnego.

Palestra 03/2024, s. 99 - 108

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.7

Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.09.2022 r. (II CSKP 264/22)

Paweł Kowalczyk

Glosowany wyrok dotyczy zagadnienia tzw. błędu niewybaczalnego. Pojęcie to w polskim prawie zostało wyodrębnione w doktrynie prawa i jurysprudencji, jednak nie jest rozumiane jednolicie. Wciąż dyskusyjne jest, czy podmiot błądzą-cy, jeśli przyczynił się do powstania błędu, może się na taki błąd powołać. Może bowiem okazać się, że negatywne konsekwencje błędu poniesie druga strona odpłatnej czynności prawnej, której nie można przypisać zasadniczej odpowie-dzialności za powstanie błędu. Zdaniem Sądu Najwyższego błąd nie będzie „niewybaczalny” (będzie donio-sły) pod dwoma warunkami: jeśli przyczynienie błądzącego nie jest poważne oraz gdy adresat oświadczenia woli (które jest dotknięte błędem błądzącego) przyczy-nił się do wywołania błędu w stopniu wyższym niż znikomy. Zdaniem Sądu Naj-wyższego wymaga tego wynikająca z art. 84 k.c. zasada równoważenia interesów stron. Glosator uważa natomiast, że o kwalifikacji, czy błąd spełnia kryteria do uzna-nia go za prawnie doniosły, decydowało wyłącznie ustalenie winy adresata oświadczenia woli. Wina adresata wyższa niż znikoma nie pozwoli na uznanie błędu za niewybaczalny. Dla kwalifikacji błędu jako niewybaczalnego nie powin-no natomiast mieć znaczenia to, w jakim stopniu do jego wywołania przyczynił się sam błądzący.

Palestra 03/2024, s. 109 - 116

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.8

Prawa rodzicielskie homoseksualnego rodzica. Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 16.09.2021 r. w sprawie X przeciwko Polsce (nr skargi 20741/10)

Kornelia Grabowska-Biernat

W sprawie X przeciwko Polsce Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: ETPCz) stwierdził, że doszło do naruszenia art. 14 i 8 Konwencji w stosunku do matki homoseksualnej. Orzeczone w stosunku do niej w wyroku rozwodowym usta-lenia dotyczące opieki nad dziećmi zostały w późniejszym czasie zmienione na wniosek męża skarżącej, po uzyskaniu informacji, że związała się ona z kobietą. Sądy krajowe w toczącym się postępowaniu powielały poglądy męża skarżącej sprowa-dzające się do kwestii, że wychowanie dziecka przez homoseksualną parę stoi w sprzeczności z jego dobrem i bezpieczeństwem. Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał, że prawa matki zostały naruszone z uwagi na jej orientację seksualną, jed-nakże Trybunał nie poszedł o krok dalej i nie stwierdził w związku z tym, iż orientacja seksualna rodzica sama w sobie nie wpływa na możliwość wykonywania praw rodzi-cielskich. Tym samym Trybunał podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w tego typu sprawach.

Palestra 03/2024, s. 117 - 133

DOI: 10.54383/0031-0344.2024.03.9

Zjazd odwagi – Krajowy Zjazd Adwokatury z 1983 r.

Andrzej Tomaszek

Palestra 03/2024