Artykuł dotyczy problemu relacji finansowych w przypadku wyznaczenia tzw. zastępcy generalnego. Pojęcie „zastępca generalny” jest częścią języka prawniczego, a nie prawnego – w dalszej części artykułu pojęcie to oznacza adwokata wyznaczonego decyzją dziekana do zastępowania adwokata niemającego czasowo lub trwale możliwości wykonywania zawodu, jak również w wypadku skreślenia z listy adwokatów na podstawie art. 37a ust. 2 ustawy z 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze. Wstępnym założeniem, na którym opiera się praca, jest to, że w relacje finansowe w komentowanej sytuacji, poza zastępcą generalnym, zaangażowane będą następujące podmioty: klienci, adwokat zastępowany (ewentualnie jego spadkobiercy) oraz Skarb Państwa. W pierwszej części artykułu przybliżony zostaje charakter prawny instytucji zastępcy generalnego, natomiast w zasadniczej części podjęto próbę wskazania, na jakich zasadach i od kogo zastępca generalny może domagać się wynagrodzenia. Omówiono tam także zasady rozliczeń adwokata zastępowanego z klientami oraz Skarbem Państwa. Rozróżniono przypadki zastępowania adwokata w sprawach z wyboru oraz w sprawach z urzędu. Z rozważań wyłączono sytuację przewidzianą w art. 26 ustawy – Prawo o adwokaturze, tj. wyznaczenie zastępcy w ramach zespołu adwokackiego, z uwagi na malejącą popularność wykonywania zawodu w tej formie. Artykuł ma przede wszystkim znaczenie praktyczne, obejmuje analizę relewantnych regulacji prawnych, doktryny i orzecznictwa.

Artykuł ma na celu zaprezentowanie oraz przeanalizowanie nowego kryterium dopuszczalności skargi indywidualnej – „znaczącego uszczerbku” w perspektywie celów przyświecających autorom nowelizacji oraz ocenę słuszności jego wprowadzenia z uwzględnieniem specyfiki wolności religijnej i dotychczasowego orzecznictwa Trybunału. Oceniając obecność „znaczącego uszczerbku”, Trybunał bierze pod uwagę zarówno elementy obiektywne stanu faktycznego, jak i subiektywne odczucia skarżącego znajdujące potwierdzenie w aspektach obiektywnych. Przywołane w artykule orzeczenia odnoszą się w głównej mierze do spraw, w których stronie nie przyznano statusu ofiary lub wniosek uznano za oczywiście bezzasadny.

Punktem wyjścia dla wszelkich rozważań dotyczących roli adwokata oraz samorządu adwokackiego we współczesnym społeczeństwie winny być regulacje ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze.