Artykuł omawia problematykę związaną z ustaleniem charakteru prawnego odpowiedzialności dyscyplinarnej zawodów prawniczych. Zdaniem autora decydujące do ustalenia charakteru prawnego odpowiedzialności dyscyplinarnej są dyrektywy konstytucyjne. W artykule przedstawiona jest ewolucja od okresu przedwojennego ustawowej regulacji zawodów prawniczych i stopniowe odchodzenie od odpowiedzialności o charakterze wewnętrznym w stronę instrumentów zaczerpniętych z prawa karnego. Zdaniem autora odpowiedzialność dyscyplinarna prawników ma obecnie charakter karny w rozumieniu standardów konstytucyjnych i niezbędne jest dopasowanie do nich postępowania dyscyplinarnego.

Artykuł omawia podobieństwa pomiędzy podstawowymi gwarancjami procesowymi oskarżonego w prawie polskim i prawie ateńskim (V/IV w. p.n.e.). Zdaniem autora zbieżności te nie są przypadkowe, ale wynikają z inspiracji dawniejszych zachodnich, szczególnie niemieckich, reformatorów prawa karnego, rozwiązaniami ateńskimi. Z uwagi na racjonalny i silnie demokratyczny charakter procesu karnego w Atenach zostały uznane przez dawniejszych teoretyków za przejaw prawa naturalnego i stały się podstawą nowoczesnego procesu karnego. Z tej samej przyczyny recypowano je także w Polsce. Uzasadniony jest więc pogląd, że koncepcja podstawowych gwarancji procesowych oskarżonego w prawie polskim została zapożyczona z prawa ateńskiego.

Publikacja dotyczy przedstawienia podstawowych zagadnień dotyczących stosowania instytucji błędu co do prawa przy tak zwanych klauzulach normatywnych w polskim prawie karnym skarbowym, na podstawie analizy wypowiedzi doktryny i orzecznictwa sądowego. Klauzule normatywne odgrywają istotną rolę w prawie karnym skarbowym. W artykule omówiono przykłady klauzul normatywnych w prawie karnym i karnym skarbowym. Problematyka z nimi związana jest złożona. Skutkować ona może, w przypadku działania sprawcy pod wpływem błędu, nieprawidłowym stosowaniem prawa karnego skarbowego w zakresie kwalifikacji prawnej błędu. Z uwagi na specyfikę prawa karnego skarbowego oznaczać to może dla sprawcy daleko idące konsekwencje, w postaci niesłusznego przypisania albo uwolnienia od odpowiedzialności karnej.