Artykuły

Nowelizacja ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich – zagadnienia wybrane

Opracowanie to jest jednym z pierwszych, w którym rozwiązania prawne wprowadzone do ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich zostały omówione i porównane z wysuwanymi od lat postulatami kręgów prawniczych. Pierwszą jego część poświęcono opisowi kształtowania się polskiego modelu postępowania z nieletnimi oraz przebiegu prac nad reformą prawa nieletnich. Ustawa zmieniająca została wydana 30 sierpnia 2013 r. i weszła w życie z dniem 2 stycznia 2014 r. Autor opracowania analizuje nowe brzmienie regulacji pod kątem idei i dyrektyw postępowania z nieletnimi, podmiotowego i przedmiotowego zakresu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich; porusza kwestię ujednolicenia tego postępowania na podstawie niekorzystnych dla Polski orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, jak również zagadnienia: dualizmu proceduralnego, prawa nieletniego do obrony i zaskarżalności postanowienia o wszczęciu postępowania wobec nieletniego. W artykule podkreśla się, iż przyjęte zmiany nie wprowadziły żadnych rozwiązań prawnych wspierających środki prewencyjne, a tzw. „interes społeczny” nadal pełni rolę nadrzędną. Pozytywnie zostały ocenione nowe regulacje dotyczące prawa nieletnich do obrony, zarówno w ujęciu formalnym, jak i materialnym, a także prawa do obrońcy z urzędu wyznaczonego przez sąd. Konkluzję opracowania stanowi twierdzenie, iż nowe rozwiązania nie przyniosły rewolucyjnych zmian i konieczne jest prowadzenie dalszych prac, mających skutkować powstaniem kompleksowego aktu prawnego na kształt projektu „Kodeksu nieletnich” z 2005 r.