N aczelna Rada Adwokacka, w  związku z  uchwaleniem zmian w  ustawach o  ustroju sądów powszechnych i  Krajowej Radzie Sądownictwa oraz pracami nad ustawą o  Sądzie Najwyższym, apeluje do władz publicznych o  poszanowanie oraz ochronę ładu konstytucyjnego i  sprzeciwia się zmianom ustrojowym dokonywanym bez zachowania procedury zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Obywatele oczekują prawdziwych reform: odformalizowania i  uproszczenia skomplikowanych procedur, zniesienia barier sądowych, wprowadzenia rozwiązań prawnych zwiększających tempo rozpoznawania spraw, w  tym nowoczesnego zarządzania i  szerokiej informatyzacji wymiaru sprawiedliwości, jak również podniesienia efektywności modelu rozpoznawania spraw. Uchwalone i  projektowane zmiany, skutkując upolitycznieniem wymiaru sprawiedliwości, nie mogą przyczynić się do jego usprawnienia.

Adwokatura przypomina, że niezależny wymiar sprawiedliwości to wspólne dobro wszystkich Polaków – gwarancja podstawowych praw i  wolności obywatelskich. Naruszenie tych wartości godzi w  interesy obywateli oraz wyklucza nasz kraj z  grona demokratycznych państw prawa.

Naczelna Rada Adwokacka, podtrzymując stanowisko co do potrzeby wprowadzenia proobywatelskich zmian w  funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości, wskazuje, że uchwalone ustawy o zmianie ustawy o  Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o  zmianie ustawy o  ustroju sądów powszechnych, jak również zgłoszony przez grupę posłów projekt ustawy o  Sądzie Najwyższym nie realizują postulatów ukierunkowanych na usprawnienie i  zwiększenie efektywności ochrony praw obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.

Wskazujemy, że powyższe rozwiązania tworzą zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania sądów w  demokratycznym państwie prawnym. Regulacje zawarte w  wymienionych aktach prawnych w  istotnym zakresie nie dadzą się pogodzić z  podstawowymi zasadami konstytucyjnymi, w  tym z  zasadą: podziału władzy, niezależności sądownictwa i  niezawisłości sędziów oraz z  konstytucyjnie określoną kadencyjnością Członków Krajowej Rady Sądownictwa oraz Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. Tym samym naruszają określone w  Konstytucji RP ustrojowe podstawy Państwa Polskiego.

Uchwalone ustawy o  ustroju sądów powszechnych i  Krajowej Radzie Sądownictwa oraz projekt ustawy o  Sądzie Najwyższym pozostają w  sprzeczności z  konstytucyjnymi zasadami przyzwoitej legislacji zarówno z  uwagi na zawarte w nich rozwiązania ustrojowe, w  istocie zmieniające postanowienia ustawy zasadniczej, jak i  ze względu na tryb wprowadzania zmian normatywnych w  zakresie ustrojowej pozycji Sądu Najwyższego i  sądów powszechnych. Przyjęty sposób procedowania nad projektami ustaw podważa zaufanie obywateli do państwa i  stanowionego przez nie prawa.

Uchwalone i  projektowane rozwiązania ustawowe godzą w  konstytucyjne fundamenty funkcjonowania organów władzy publicznej w  Rzeczypospolitej Polskiej, naruszają spójność wyrażającego demokratyczne wartości systemu prawnego oraz osłabiają podstawy ochrony praw i  wolności obywateli.

Znaczenie uchwalonych i  projektowanych zmian normatywnych dla porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej w  pełni uwidacznia się zwłaszcza na tle sekwencji i  tempa dokonanych w  obecnej kadencji Sejmu i  Senatu zmian dotyczących wymiaru sprawiedliwości, w  tym w  szczególności w  kontekście destabilizacji ochrony konstytucyjności stanowionego prawa sprawowanej przez Trybunał Konstytucyjny. Realizowane w  tej kadencji Sejmu i  Senatu przedsięwzięcia legislacyjne zmierzają do osłabienia pozycji ustrojowej władzy sądowniczej na rzecz jednolitej władzy państwowej. Prowadzą do przyznania władzy ustawodawczej i  wykonawczej istotnych uprawnień w  odniesieniu do sądownictwa, wykraczających poza granice określone w  Konstytucji RP. Uchwalone i  projektowane zmiany, podobnie jak w  poprzednich przypadkach, są w szczególności zorientowane na zwiększenie wpływu Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego na funkcjonowanie i  kształt sądownictwa.

Istota powyższych zmian sprowadza się do faktycznego przejęcia politycznej kontroli nad sądami, co stanowi naruszenie wyrażonej w  art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasady podziału i  równowagi władzy ustawodawczej, wykonawczej i  sądowniczej.

Prezes

Naczelnej Rady Adwokackiej

Adw. Jacek Trela