Bez nich nie byłoby wolności, a Adwokatura nie byłaby tym, czym jest dzisiaj. Adwokaci- obrońcy w sprawach politycznych czasu PRL zostali wyróżnieni medalami, przyznanymi przez Naczelną Radę Adwokacką. Odebrali je podczas Czerwcowej Gali Wolności, 10 czerwca w Filharmonii Narodowej w Warszawie. Uroczystość wpisana została w obchody Święta Wolności – 25. rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów z 4 czerwca 1989 r. Do inicjowania wydarzeń upamiętniających zwycięstwo obozu „Solidarności” zachęcał wszystkie środowiska prezydent Bronisław Komorowski i on też objął swoim patronatem Czerwcową Galę Wolności. Do Filharmonii Narodowej przybyli przedstawiciele Kancelarii Prezydenta, w tym Sławomir Rybicki, wicepremier Janusz Piechociński, prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, posłowie, senatorowie, ludzie świata biznesu, kultury i sztuki oraz mediów oraz liczni przedstawiciele adwokatury. W uroczystościach uczestniczyli też przedstawiciele najwyższych władz młodego samorządu adwokackiego Ukrainy w osobach Prezes Rady Adwokatów Ukrainy i jednocześnie przewodniczącej stowarzyszenia „Spółka Adwokatów Ukrainy” Lidii Izowitowej oraz zastępcy prezesa Walentyna Hwozdija. Dla tego zacnego grona wystąpiła Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą maestro Jacka Kaspszyka, a gwiazdą wieczoru była znakomita artystka, mezzosopranistka Małgorzata Walewska.

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Jacka Kaspszyka oraz mezzosopranistka Małgorzata Walewska

Od lewej: adw. Lidia Izowitowa
– prezes Rady Adwokatów Ukrainy, adw. Walentyn Hwozdij
– zastępca prezesa RAU, Iryna Wasylyk, adw. Andrzej Zwara
– prezes NRA

Adw. dr hab. prof. UW Katarzyna Bilewska, przewodnicząca Komisji Działalności Publicznej Adwokatury przy NRA i adw. Andrzej Zwara, prezes NRA

Koncert dedykowano wszystkim adwokatom, którzy walczyli o wolność Polski. Zanim na scenę weszli muzycy, poproszono na nią adwokatów uhonorowanych medalami z napisem „Dla Obrońcy Praw Człowieka – Adwokatura Polska” oraz z logo Święta Wolności. Uroczystość wręczenia odznaczeń poprowadzili adw. Andrzej Zwara, prezes NRA oraz adw. dr hab. prof. UW Katarzyna Bilewska, przewodnicząca Komisji Działalności Publicznej Adwokatury przy NRA. Medale wręczał również adw. Jacek Trela, wiceprezes NRA.

Adwokat Zwara przypomniał, że nie byłoby wolności naszej ojczyzny, gdyby nie było polskiej Adwokatury. – Przez 45 lat reżimu komunistycznego polscy adwokaci, obrońcy polityczni, pomagali internowanym, aresztowanym, torturowanym, więzionym za walkę o wolność Polski. Dziś dla nich organizujemy ten koncert – mówił. – Jesteśmy im podwójnie wdzięczni – po pierwsze jako obywatele, a po drugie jako młodsi koledzy – powiedział.

Prezes NRA zaznaczył, że to właśnie obrońcom politycznym współczesna Adwokatura zawdzięcza swój kształt. To oni stanowią najlepszą jej cząstkę – zawierającą heroizm; to oni tworzyli etos zawodu.

W imieniu odznaczonych przemówiła adw. Anna Bogucka-Skowrońska, wybitna obrończyni w procesach politycznych, a potem m.in. wieloletni senator RP. – Kiedy  zstępował duch, by odmienić oblicze ziemi, tej ziemi, obudziła się nadzieja w sercach Polaków na możliwość ideału etycznego ojczyzny – zaczęła od parafrazy słynnego zdania z homilii papieża św. Jana Pawła II, wygłoszonej podczas jego pierwszej pielgrzymki do Polski. Przypomniała, że gdy powstała „Solidarność”, wielki ruch społeczny, który ogarnął całe społeczeństwo, powstała również „Solidarność” adwokacka – Stowarzyszenie Adwokatów i Aplikantów Adwokackich w Łodzi. – Tam zjeżdżaliśmy się ze wszystkich stron Polski, by dyskutować o tym, jaka ma być Polska, jaka ma być polska Adwokatura – wspominała, wskazując też Zjazd Adwokatów w Poznaniu w styczniu 1981 r., w czasie którego adwokaci mieli poczucie, że „historia dzieje się na ich oczach”. – Wreszcie mogliśmy mówić to, co chcieliśmy mówić. Był to czas wielkiego święta. Doświadczaliśmy tego, jak wiatr wolności płynie z Polski do Europy – powiedziała. Ówczesna władza nie pozostawała jednak bezczynna, setki ludzi wsadzono do więzień, setki internowano. – Pisano nam w decyzjach o internowaniu, że jesteśmy wrogami Polski, ale wiedzieliśmy, że tak nie jest. Nie jest wrogiem Polski ten, kto sprzeciwia się aparatowi władzy, bo ojczyzna, jak mówił ks. prof. Józef Tischner, jest wyborem etycznym: można sprzeciwiać się Polsce teraźniejszej, w imię lepszej Polski jutra. I zepchnięto tę wielką społeczną nadzieję do podziemia. Wśród represjonowanych było wielu polskich adwokatów, razem z ludźmi «Solidarności» nieśliśmy ten narodowy krzyż.

Adw. Piotr Łukasz Andrzejewski odbiera medal z rąk prezesa NRA adw. Andrzeja Zwary

Adw. Andrzej Bąkowski odbiera medal z rąk prezesa NRA adw. Andrzeja Zwary, obok adw. Maciej Bednarkiewicz

Adw. Anna Sobocińska-Lorenc odbiera medal z rąk wiceprezesa NRA adw. Jacka Treli

Adw. Czesław Jaworski, redaktor naczelny „Palestry”, odbiera medal z rąk prezesa NRA adw. Andrzeja Zwary

Uhonorowani adwokaci

Adw. Anna Bogucka-Skowrońska podczas przemówienia w imieniu uhonorowanych

Pani Mecenas przypomniała, że adwokaci, wspierając „siostry i braci z Solidarności”, sięgnęli do poezji patriotycznej, żeby przywrócić im dumę i godność, niszczone przez władze komunistyczne. – Powtarzaliśmy w czasie mszy za ojczyznę słowa, które umacniały w nas nadzieję, słowa Ojca Świętego, że „Solidarność” jest jak Konstytucja 3 Maja, bo wyrosła z życia narodu, a naród musi żyć własnym życiem, jeżeli chce żyć. I podejmowaliśmy wszyscy tę walkę, w różnych miastach, na różnych salach – mówiła adw. Bogucka-Skowrońska, podkreślając, że w tamtym czasie społeczeństwo realizowało swoją podmiotowość w Kościele, gdzie naród czuwał, aż przyjdzie dzień zwycięstwa. Zanim jednak nadszedł, codzienność podszyta była strachem. – Odbywały się setki procesów, w których trzeba było znajdować odwagę i siłę mówienia o rzeczach oczywistych, bo walka była również o wartości takie, jak: prawda, sprawiedliwość, zwykła międzyludzka solidarność, główne zasady życia społecznego. I o wolność, która jest nie ku czemuś, ale która jest odpowiedzialnością zadaną – a nie daną – wszystkim pokoleniom – powiedziała.

W jej pamięci 4 czerwca 1989 r. zapisał się jako dzień, w którym wszyscy czuli, że dzieje się coś wielkiego, choć jeszcze nikt nie wiedział, że zakończy się to zwycięstwem. – Od tej pory wielu polskich adwokatów zaczęło budowanie ideału ojczyzny. Oczywiście wiele jest jeszcze do zrobienia – dodała. – My, związani z najbardziej potrzebującymi, widzimy dokładnie skalę wykluczenia, biedy, niesprawiedliwości, brak osądzenia kierowniczych zbrodniarzy państwa komunistycznego, pogardliwe traktowanie ludzi „Solidarności”, ubiegających się o odszkodowania, niechęć Parlamentu do wyrównania elementarnych rachunków krzywd. Podkreśliła, że upominanie się o sprawiedliwość jest teraz zadaniem Adwokatury, która przez lata zachowała swoją godność, jako legat wszystkich pokoleń. Teraz troskę o tę godność musi przekazać w ręce młodych ludzi.

Adwokat Anna Bogucka-Skowrońska podziękowała w imieniu swoim i wszystkich odznaczonych, których łączy przyjaźń, za wyróżnienie, mówiąc, że troska o pamięć także jest elementem walki o ojczyznę.

Medale odebrali: adw. Hanna Nowodworska-Grohman, adw. Maciej Dubois, adw. Anna Sobocińska-Lorenc, adw. Jacek Taylor, adw. Maciej Bednarkiewicz, adw. Ewa Pruchniewicz, adw. Andrzej Bąkowski, adw. Krystyna Skolecka-Kona, adw. Zbigniew Cichoń, adw. Romana Orlikowska-Wrońska, adw. Krzysztof Piesiewicz, adw. Anna Bogucka-Skowrońska, adw. Edward Rzepka, adw. Ewa Milewska-Celińska, adw. Piotr Łukasz Andrzejewski, adw. Walerian Jan Piotrowski, adw. Andrzej Woźniak, adw. Czesław Jaworski, adw. Jan Ciećwierz, adw. Krzysztof Stępiński, adw. Andrzej Malicki, adw. Feliks Sadownik, adw. Piotr Zientarski. Ponadto wyróżnienia otrzymali adwokaci, którzy nie mogli przybyć na uroczystość: Ireneusz Bieniaszkiewicz, Jerzy Chmura, Maria Anna Chabłowska, Andrzej Dzięcioł, Henryk Rossa, Andrzej Rościszewski oraz Jolanta Zabarnik-Nowakowska.

Prezes NRA zauważył, że uhonorowanych powinno zostać znacznie więcej adwokatów tamtego czasu. Zaapelował też o ujawnienie tych adwokatów ze wszystkich zakątków Polski, którzy aktywnie wspierali społeczeństwo w okresie walki o wolność, a w szczególności w latach osiemdziesiątych.

Galę zorganizowała Komisja Działalności Publicznej Adwokatury przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. Sponsorami Gali były towarzystwa ubezpieczeniowe PZU i Warta oraz Fundacja Adwokatury Polskiej.