Wspomnienie

Życiem swoim zmierzał do Boga.

Świętej pamięci Profesor dr hab. Wiesław Chrzanowski – adwokat, Człowiek niezwykłej Osobowości, Wielki Polak, Patriota, Mąż Stanu odszedł w dniu 30 kwietnia 2012 roku, przeżywszy 89 lat.

Mimo wielkich wyzwań i dokonań życie nie szczędziło Mu cierpień, udręk, tragedii i trudnych chwil.

Piękno biografii tego Człowieka stanowi o Jego Wielkości.

Cechy swojej osobowości, idei patriotyzmu i wiary kształtuje już od dzieciństwa, czerpiąc przykład od rodziców.

Ojciec – naukowiec, profesor Politechniki Lwowskiej, a następnie Warszawskiej, której był także rektorem, a w rządzie Witosa i Grabskiego minister. Matka zaś, jak mawiał, najwierniejszy przyjaciel i opiekun.

Sam od najmłodszych lat podejmuje dzieło dla Polski, Kościoła i Narodu.

W okupowanej przez Niemców Polsce, kontynuując naukę prawa na tajnej uczelni, podejmuje walkę jako żołnierz Armii Krajowej, a w szczególności, co było głównym celem Jego życia, podejmuje działalność publiczną, krzewiąc w każdej możliwej wtedy formie idee narodowokatolickie w zgodności z nauką Kościoła, przeciwstawiając się indoktrynacji marksistowskiej.

Staje na czele tajnej organizacji Młodzieży Wszechpolskiej i Młodzieży Wielkiej Polski. Jest redaktorem podziemnej „Młodej Polski”. Walczy w Powstaniu Warszawskim. Jego brat, też jako żołnierz Armii Krajowej, zostaje rozstrzelany przez Niemców.

Po zakończeniu wojny, kontynuując naukę, w jeszcze szerszym zakresie podejmuje działalność publiczną, szerząc poglądy o idei narodowokatolickiej nie tylko wśród młodzieży akademickiej, ale w ogóle.

Od samego początku komunistyczna bezpieka podejmuje przeciwko niemu ostre działania i obejmuje szczególnym nadzorem.

Podczas pierwszego aresztowania w 1945 roku orientuje się o zakresie wiedzy UB. Uwolniony przy użyciu podstępu, powiadamia wszystkich z nim współdziałających, ci zaś, których nie zdążył powiadomić przed swoim uwolnieniem, zostali zakatowani.

Sam pod zmienionym nazwiskiem ukrywa się i podejmuje próbę ucieczki za granicę. Schwytany, ale nierozpoznany, zostaje uwolniony.

Jak wykazują fakty i Jego własne relacje, pomógł Mu wówczas, na prośbę kard. Sapiehy, późniejszy znakomity adwokat Władysław Pociej. Wzajemnie się wtedy nie znali, chociaż Władysław Pociej również działał w konspiracji. O tej interwencji kardynała Wiesław Chrzanowski wtedy nie wiedział.

Pozostając w kraju, dalej ukrywa się i pod zmienionym nazwiskiem działa aż do 1948 roku, w którym zostaje aresztowany i osadzony w kaźni UB przy ul. Koszykowej. W wyniku tortur doznaje ciężkich uszkodzeń zagrażających Jego życiu. Operacja w szpitalu więziennym. Pan Bóg miał Go w swojej opiece, ponieważ równie dobrze mogli Go do szpitala nie przenieść.

W październiku 1949 r. Wojskowy Sąd Okręgowy wymierza Mu karę 8 lat pozbawienia wolności. Ciężkie więzienie – Wronki, Strzelce Opolskie – trwa 6 lat. W 1954 r. zostaje warunkowo przedterminowo zwolniony. Inwigilacja UB wzmocniona.

Jak sam twierdził, w okresie pobytu w więzieniu (lata 1946–1954) nie przerwał swojej działalności i potajemnie w celach głosił ideowe prelekcje, których liczba zbliżała się do tysiąca, a pozbawieni gazet i książek towarzysze niedoli stanowili wdzięczne grono Jego słuchaczy.

W przełomowym roku 1956, mimo podejmowanych przez bezpiekę utrudnień, zostaje przez ORA w Warszawie wpisany na listę aplikantów adwokackich. Po trzech latach aplikacji w Zespole Adwokackim nr 18 w Warszawie w 1960 r. zdaje egzamin adwokacki. Ówczesny dziekan Rady Adwokackiej adwokat Stanisław Garlicki, sam wybitny prawnik, był pod wrażeniem Jego wielkiej wiedzy, znajomości prawa i erudycji.

Mimo takich walorów, a był wybitnym prawnikiem i erudytą, za sprawą sprzeciwu bezpieki kolejni ministrowie sprawiedliwości konsekwentnie do końca lat osiemdziesiątych wetowali Jego wpis na listę adwokatów, uniemożliwiając tym samym wykonywanie zawodu adwokata.

O zakresie Jego nękania niech świadczy autentyczne, banalne wydarzenie. Jako egzaminowany aplikant adwokacki, działając z substytucji adwokata z tegoż Zespołu Adwokackiego nr 18, współbroni przed Sądem Powiatowym w Płońsku lekarza weterynarii z małej miejscowości tegoż powiatu. W czasie przerwy w rozpoznawaniu tej sprawy z powodu odroczenia jej rozpoznawania z przyczyn proceduralnych tenże lekarz, sam tym bardzo zdumiony, wezwany zostaje do pałacu Mostowskich, gdzie otrzymuje pytanie, dlaczego broni go właśnie Chrzanowski. Konfidencjonalnie informuje o tym fakcie, co powoduje, że dla dobra tegoż lekarza Wiesław Chrzanowski odstępuje od dalszych obrończych czynności. Wydarzenie to dowodzi, jak dalece był nękany i inwigilowany.

Przez cały czas inwigilowany i osaczony przez bezpiekę w formie podsłuchów telefonicznego i mieszkaniowego, obserwacji z innego mieszkania, meldunków agentów, których – jak naliczył sam w swoich aktach – było osiemnastu. Jeden z nich, bliski współpracownik, jak wynika z akt, rejestrował nawet wybierane przez Niego w czasie pracy cyfry telefonu i przekazywał do SB, co m.in. dawało możliwość ustalania, z kim się kontaktuje.

Wzywanyprzez SB na rozmowy i przesłuchania, z których relacje przekazuje wybitnemu adwokatowi Eugeniuszowi Modrzejewskiemu, ustalając jednocześnie z nim taktykę postępowania i pozostawiając mu swoje pełnomocnictwo do ewentualnej obrony, albowiem w każdej chwili spodziewał się aresztowania. Z każdym wezwaniem wiązał tę możliwość.

Nigdy się nie poddał i jak mógł, kontynuował realizację swoich idei, głosząc je szczególnie w kościołach, salach parafialnych i w czasie kameralnych spotkań gromadzących młodych ludzi z opozycji, w tym Ruchu Młodej Polski.

Zostaje członkiem Komitetu Prymasowskiego i osobistym doradcą Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Jednocześnie kontynuuje naukę, uzyskuje doktorat, habilitację i zostaje profesorem Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie.

Aktywnie uczestniczy w powstawaniu ruchu „Solidarność”, współtworzy statut Związku i czynnie uczestniczy przy jego rejestracji.

Adwokat prof. Wiesław Chrzanowski i adw. Zbigniew Dyka podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury w 2007 r. W czasie Zjazdu prof. Chrzanowski otrzymał Wielką Odznakę „Adwokatura Zasłużonym”

Po czerwcu 1989 roku, mogąc realizować oficjalnie jako polityk swoje idee, powołuje do życia partię polityczną Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe i staje na jej czele. Zostaje wybrany do Senatu, następnie Sejmu, w którym obejmuje stanowisko marszałka, uczestniczy też w rządzie jako minister sprawiedliwości.

W czerwcu 1992 roku spada na Niego niespodziewany, nieuzasadniony, bolesny, niesprawiedliwy i tym samym jeden z największych w Jego wspaniałym życiu cios.

Wielkość i rzeczywiste zasługi zamieniono w udrękę.

Własne niezachwialne poczucie niewinności oraz – co sam podkreślał – serdeczna i zaangażowana pomoc przyjaciół adwokatów Tadeusza de Viriona, Czesława Jaworskiego i Jana Ciećwierza dały Mu siłę i pozwoliły przetrwać jakże trudny okres Jego życia i do końca wyjaśnić całkowitą bezpodstawność zarzutu rzekomej współpracy z SB.

Jakże trudno w słowach ująć odpowiedź na pytanie, dlaczego Szlachetnego, Prawego i Nieskazitelnego Człowieka musiało sięgnąć doświadczenie tak nieprawdziwego, niesprawiedlliwego zarzutu.

Profesor Wiesław Chrzanowski pozostanie na zawsze Autorytetem Moralnym i wzorem Człowieka najwyższej klasy osobistej kultury, życzliwości i skromności, a przy tym Człowiekiem głębokiej wiary.

A surmy zabrzmiały po śmierci.