Wydanie 4/2023

Palestra
4/2023

Szanowni Czytelnicy!
W aktualnym numerze „Palestry” można przeczytać artykuł mgr. Marcina Kopackiego O konstytucyjnych aspektach pactum de non petendo. Problematykę kontroli operacyjnej podjął adw. dr Robert Rynkun-Werner w artykule Kontrola operacyjna bez kontroli – kilka refleksji na kanwie postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 28.06.2022 r. (SK 60/21). Dużo kontrowersji wywołuje na gruncie prawa karnego badanie poligraficzne, które od medycznej strony przedstawili dr Renata Dąbrowska oraz dr hab. n. med. Czesław Żaba w artykule Wartość parametrów fizjologicznych rejestrowanych w procedurze badania poligraficznego. Pozostając w obrębie środków dowodowych w postępowaniu karnym, problematykę rozszerzania zakazu dowodowego z art. 389 § 1 Kodeksu postępowania karnego zaprezentował Daniel Brodowski w artykule Problem rozszerzenia zakazu dowodowego z art. 389 § 1 Kodeksu postępowania karnego na osoby postronne uczestniczące w czynności przesłuchania. W niniejszym numerze znajdą Państwo również artykuły: adw. Macieja Śledzia pt. Przepisy karne w ustawie deweloperskiej, a także r. pr. Moniki Agnieszki Paulińskiej pt. Europejski nakaz aresztowania w ramach decyzji ramowej. Ponadto w Czasopiśmie znajduje się przegląd najnowszego orzecznictwa w zakresie wyroku TSUE w sprawie C-64/211 omówionego przez adw. Olgę Sztejnert-Roszak, a także przegląd orzecznictwa ETPCz opracowany przez adw. Marka Antoniego Nowickiego. Na Czytelników „Palestry” czekają również recenzje dwóch monografii, a także wspomnienie o adw. Tadeuszu Hubercie.

Projekt i przygotowanie okładki do druku: A.P. GRAF

foto na okładce: kolaż z wykorzystaniem zdjęcia okładki pierwszego numeru „Palestry”,
https://palestra.pl/pl/

Pobierz wersję PDF

Pełny spis treści

Palestra 4/2023, s. 5 - 6

Jedna „Palestra”

Michał Bieniak

Palestra 4/2023, s. 7 - 16

O konstytucyjnych aspektach pactum de non petendo

Marcin Kopacki

Palestra 4/2023, s. 17 - 36

Kontrola operacyjna bez kontroli – kilka refleksji na kanwie postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 28.06.2022 r. (SK 60/21)

Robert Rynkun-Werner

Czynności operacyjne, w tym podsłuch telefoniczny, prowadzone przez organy ścigania nader często stanowią istotną część materiału dowodowego, który wykorzystany jest w procesie karnym. W polskim porządku prawnym rozróżniamy czynności operacyjne procesowe oraz nieprocesowe. Obie te formy mają wprawdzie inną podstawę prawną, ale jeden cel – wykrycie i uzyskanie dowodów przestępstwa. Inne są także gwarancje procesowe w zakresie praw i wolności, z których może skorzystać jednostka. Przedmiotem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na nierówność gwarancyjną procedur prawnych kształtujących czynności operacyjne procesowe i nieprocesowe z punktu widzenia szeroko rozumianego prawa do rzetelnego postępowania sądowego. Podstawą tej refleksji stało się postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 28.06.2022 r. (SK 60/ 21), odnoszące się do kwestii dopuszczalności złożenia przez osobę, która poddana została kontroli operacyjnej w postaci podsłuchu telefonicznego, zażalenia na orzeczenie sądu w tym zakresie. Na samym wstępie uczynić jednak należy uwagę, że doniosłość konstytucyjna przedmiotu rozstrzygnięcia Trybunału, a w zasadzie jego braku, spowodowała, iż na marginesie rozważań należało pozostawić wszelkie wątpliwości natury konstytucyjnej odnośnie do prawidłowości obsady sędziowskiej aktualnego składu Trybunału. Tym bardziej że zostały one już szeroko omówione w doktrynie. Dodatkowo wskazanym postanowieniem, wbrew oczekiwaniom tak skarżącego, jak i wszystkich osób faktycznie, jak i potencjalnie inwigilowanych w drodze kontroli operacyjnej, Trybunał umorzył postępowanie w sprawie, uchylając się tym samym od zajęcia merytorycznego stanowiska w sprawie.

Palestra 4/2023, s. 37 - 49

Wartość parametrów fizjologicznych rejestrowanych w procedurze badania poligraficznego

Renata Dąbrowska
Czesław Żaba

Palestra 4/2023, s. 50 - 66

Problem rozszerzenia zakazu dowodowego z art. 389 § 1 Kodeksu postępowania karnego na osoby postronne uczestniczące w czynności przesłuchania

Daniel Brodowski

Stosowanie w praktyce zakazu dowodowego z art. 389 § 1 Kodeksu postępowania karnego spowodowało powstanie znacznej ilości wątpliwości interpretacyjnych. W literaturze przedmiotu do teraz nie poruszono problemu rozszerzenia wspomnianej normy na osoby postronne uczestniczące w przesłuchaniu świadka (późniejszego oskarżonego). Spowodowałoby to wyłączenie z postępowania dowodowego protokołów zeznań tychże osób. W opinii autora, stosując wykładnię systemową, funkcjonalną oraz rozumowanie per analogiam, należy uznać ten zabieg interpretacyjny za jak najbardziej uzasadniony.

Palestra 4/2023, s. 67 - 72

Przepisy karne w ustawie deweloperskiej

Maciej Śledź

Palestra 4/2023, s. 73 - 97

Europejski nakaz aresztowania w ramach decyzji ramowej

Monika Paulińska

Artykuł ma na celu wskazanie procedury dotyczącej europejskiego nakazu aresztowania w kontekście wybranych kwestii, eksponujących jego transgraniczny charakter. W artykule odniesiono się do orzecznictwa sądowego w celu ukazania, że odformalizowanie wydawania osób w praktyce implikuje konieczność wykładni przepisów dotyczącej zakresu stosowania procedury. Analiza przepisów dyrektywy unijnej uzasadnia stwierdzenie, że obowiązujące twórców procedury założenie, jak przyśpieszyć i usprawnić procedurę wydawania osób, obecnie wymaga rewizji kluczowych kwestii. Klauzule generalne, kazuistyka wskazująca na nowe przesłanki odstępowania od zasady wydawania osób, również z uwagi na „domniemanie” braku wypełniania przez wymiar sprawiedliwości państw członkowskich standardów w zakresie gwarancji zapewnienia rzetelnego procesu, skutkują wydłużeniem procedury. Czynniki wyżej wskazane, jak również pozaprawne aspekty procedury na płaszczyźnie współpracy międzynarodowej, instytucjonalne, organizacyjne, również dotyczące ustroju politycznego państw członkowskich Unii Europejskiej, stanowią podstawę, by przyjąć, że funkcjonuje zasada ograniczonego wzajemnego uznawania i ograniczonego wzajemnego zaufania. W artykule znajduje się przede wszystkim analiza orzecznictwa sądowego. Taki model konstrukcji artykułu umożliwia prześledzenie priorytetowych kwestii z uwzględnieniem wykładni organów sądowych definiujących zakres praw i obowiązków instytucji stosujących procedurę europejskiego nakazu aresztowania.

Palestra 4/2023, s. 98 - 107

Umowne wyłączenie prawa agenta (przedstawiciela handlowego) do prowizji od umów zawartych z klientami uprzednio pozyskanymi przez niego dla dającego zlecenie – wyrok TSUE w sprawie C-64/21 i kilka praktycznych uwag i pytań na jego marginesie

Olga Sztejnert-Roszak

Palestra 4/2023, s. 108 - 119

Europejski Trybunał Praw Człowieka – przegląd orzecznictwa (styczeń–marzec 2023 r.)

Marek Antoni Nowicki

Prezentowany przegląd orzecznictwa stanowi omówienie najistotniejszych poglądów wyrażonych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyrokach wydanych w okresie styczeń–marzec 2023 r. dotyczących: prawa do rzetelnego procesu sądowego, prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, wolności wypowiedzi, ochrony własności, prawa do nauki, ogólnego zakazu dyskryminacji.

Palestra 4/2023, s. 120 - 122

Recenzja książki Kazimierz Przybyłowski, Klauzula rebus sic stantibus w rozwoju historycznym oraz jej renesans w dobie współczesnej, Lwów 1926 – Warszawa 2022, s. 362

Stanisław Zagórski

Palestra 4/2023, s. 123 - 129

Recenzja monografii pt. Doping w sporcie i jego prawnokarne oceny, Michał Leciak, wydawnictwo C.H. Beck 2022

Patrycja Bróżek

Palestra 4/2023, s. 130 - 132

Tadeusz Hubert (1945–2022)

Andrzej Sopata

Palestra 4/2023