Poprzedni artykuł w numerze
T radycyjnie już na początku roku Naczelna Rada Adwokacka zorganizowała Spotkanie Noworoczne. Odbyło się ono 11 stycznia w pałacu Sobańskich w Warszawie. Licznie przybyli adwokaci działający w samorządzie, przedstawiciele samorządów zawodów zaufania publicznego i sądownictwa oraz politycy z ministrem sprawiedliwości Jarosławem Gowinem na czele. Wieczór otworzyli adw. Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej i adw. Jacek Trela, wiceprezes NRA. Prezes Zwara podsumował pracę adwokatury w roku 2011 i przedstawił plan działań na rok 2012. Podkreślił, że samorząd adwokacki kładzie nacisk głównie na działalność społeczną i legislacyjną. Poinformował zebranych o porozumieniu, jakie NRA zawarła z Adwokaturą Ukraińską w sprawie udzielania przez adwokatów polskich i ukraińskich bezpłatnej pomocy prawnej dla kibiców podczas UEFA Euro 2012. Tego wieczoru zaprezentowano również książkę pt. Historia Adwokatury autorstwa Adama Redzika i Tomasza J. Kotlińskiego. Spotkanie umilił koncert zespołu Dagadana.
Początek roku obfitował w konferencje naukowe poświęcone wymiarowi sprawiedliwości. 20 stycznia Redakcja „Dziennik Gazeta Prawna” zorganizowała dyskusję pt. „Siedem najpilniejszych reform wymiaru sprawiedliwości”. Głos zabrali prezes NRA adw. Andrzej Zwara, I prezes Sądu Najwyższego Stanisław Dąbrowski, przedstawiciel MS Grzegorz Wałejko, poseł Ryszard Kalisz oraz prokurator Prokuratury Generalnej Krzysztof Karsznicki.
25 stycznia prezes A. Zwara wziął udział w konferencji pt. „Przyszły model polskiej prokuratury”.
21 lutego prezes A. Zwara uczestniczył w spotkaniu organizowanym przez Krajową Radę Sądownictwa na temat: „Niezależność sądów i niezawisłość sędziów gwarancją praworządności i praw człowieka”.
23 lutego odbyła się debata „Okrągły Stół dla sądownictwa”, której gospodarzem było Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”. Obok prezesa NRA Andrzeja Zwary w spotkaniu tym uczestniczył również wiceprezes NRA Jacek Trela.
Zabierając głos w sprawach dotyczących sądownictwa, prezes NRA przestrzegał przed pomysłem resortu sprawiedliwości dotyczącym likwidacji sądów w małych miejscowościach. „Są ostoją prawa i bezpieczeństwa – i nie można, w imię cięć budżetowych, pozbawiać ludzi tego symbolu” – powiedział. Wyraził wątpliwość, czy tak szeroka ingerencja władzy wykonawczej jest zasadna i zgodna z Konstytucją RP. Prezes NRA wskazał natomiast na pilną potrzebę reformy prokuratury. Mówił, że prokurator powinien utożsamiać się z prowadzoną sprawą, a można to osiągnąć poprzez prowadzenie sprawy od początku do końca – od zbierania materiałów dowodowych, przez sporządzanie aktu oskarżenia, aż po uczestniczenie w rozprawach sądowych. Ułatwiłoby to także ewentualne pociąganie do odpowiedzialności konkretnej osoby, a nie urzędu.
5 marca na Uniwersytecie Warszawskim Helsińska Fundacja Praw Człowieka zorganizowała konferencję na temat: „Postępowania dyscyplinarne w wolnych zawodach prawniczych – model ustrojowy i praktyka”. Wśród panelistów znaleźli się: adw. Andrzej Michałowski, członek NRA, Michał Królikowski z Ministerstwa Sprawiedliwości, Mirosław Wróblewski z biura Rzecznika Praw Obywatelskich, r.pr. Dariusz Sałajewski, wiceprezes KRRP, dr Adam Bodnar, SSN Wiesław Kozielewicz, adw. Wojciech Marchwicki z Komisji Etyki NRA, dr Paweł Skuczyński oraz Piotr Jóźwiak z UAM w Poznaniu. Uczestnicy konferencji byli zgodni, że przy tak szerokim dostępie do zawodów prawniczych konieczna jest skuteczna kontrola zachowań etycznych prawników. Przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości i Rzecznika Praw Obywatelskich byli zdania, że pierwsza instancja sądownictwa dyscyplinarnego powinna być kierowana przez samorządy zawodowe, drogą odwoławczą powinny być zaś sądy apelacyjne. Adam Bodnar zaproponował, aby druga instancja opierała się na składzie: dwóch sędziów sądów powszechnych i jeden adwokat. Zauważył, że funkcja rzecznika dyscyplinarnego powinna być funkcją zawodową. Odmienne opinie mieli przedstawiciele adwokatury i radców prawnych. Adwokat Andrzej Michałowski tłumaczył, że obecna procedura składania kasacji do Sądu Najwyższego w swojej formie jest zbliżona do apelacji. Wskazane byłoby wyznaczenie dodatkowych zastępców rzecznika dyscyplinarnego i sędziów sądów dyscyplinarnych. Rozwiązanie zmierzające do odciążenia sądownictwa dyscyplinarnego widzi również w rozstrzyganiu sporów w pierwszej instancji na zasadach zbliżonych do postępowania administracyjnego – wyłącznie w formie pisemnej, bez powoływania składów orzekających. Radca prawny Dariusz Sałajewski uznał, że propozycje przekazania drugiej instancji sądom powszechnym wykraczają poza granice norm konstytucyjnych. Podkreślił, że sądownictwo dyscyplinarne to jeden z ostatnich instrumentów sprawowania pieczy nad wykonywaniem zawodu przez samorząd.
Głos w dyskusji zabierali obecni na sali adwokaci: Jacek Trela (wiceprezes NRA), Rafał Dębowski (członek NRA), Krzysztof Boszko (sekretarz Prezydium NRA), Mikołaj Pietrzak (przewodniczący Komisji Praw Człowieka NRA) i Ziemisław Gintowt (dziekan ORA w Warszawie). A uczestnikami konferencji byli ponadto adwokaci: Monika Strus-Wołos (członek Prezydium NRA), Anna Sobocińska-Lorenc (sędzia WSDA), Tomasz Kapliński (sędzia WSDA), Grzegorz Majewski (prezes SDIzby Adwokackiej w Warszawie), adw. Jacek Brydak (rzecznik dyscyplinarny ORA w Warszawie), Jakub Jacyna (przewodniczący Komisji Etyki NRA) i Martyna J. Mierzejewska (członek Komisji Komunikacji Społecznej NRA).
W trakcie trzech sesji weekendowych, w styczniu i lutym, 60 adwokatów z całej Polski szkoliło się z zakresu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. Celem szkoleń było przybliżenie adwokatom problemów, z jakimi mogą się spotkać, występując w charakterze pełnomocników osób składających skargi konstytucyjne, czy też pełnomocników podmiotów inicjujących kontrolę o charakterze abstrakcyjnym. Szkolenia prowadziła prof. Ewa Łętowska, sędzia w stanie spoczynku TK, oraz pracownicy TK.
Seminarium zorganizowała Komisja Praw Człowieka NRA, przy udziale Komisji Doskonalenia Zawodowego NRA.
Okazją do spotkania integracyjnego adwokatów i aplikantów adwokackich były XXIX Mistrzostwa Narciarskie Adwokatury. (zob. s. 262–264).
Po raz kolejny adwokaci wykazali się wrażliwością na ludzkie dramaty. Już w poniedziałek, po sobotniej katastrofie kolejowej w Szczekocinach na Śląsku, Okręgowe Rady Adwokackie w Katowicach i Częstochowie uruchomiły akcję udzielania bezpłatnej pomocy prawnej poszkodowanym i rodzinom ofiar wypadku. Wielu adwokatów i aplikantów adwokackich włączyło się też w akcję Tygodnia Pomocy Ofiarom Przestępstw, którą w tym roku przeprowadzono w dniach 20–25 lutego.
I Ogólnopolskie Konfrontacje Aplikantów Adwokackich zgromadziły ponad 100 aplikantów z całej Polski. Na spotkaniu, które odbyło się w dniach 9–11 marca w Augustowie, najmłodsi członkowie adwokatury dyskutowali o praktycznych problemach związanych ze szkoleniami aplikanckimi. Gros czasu poświęcono na rozmowy o tzw. deregulacji. Efektem rozmów był list otwarty do Ministra Sprawiedliwości, w którym aplikanci sprzeciwiają się pomysłowi skrócenia aplikacji adwokackiej, argumentując, że w tak krótkim czasie nie zdobędą odpowiedniego doświadczenia i wiedzy. Młodzi palestranci zwrócili też uwagę na doprecyzowanie przepisów dotyczących możliwości podpisywania przez aplikanta adwokackiego pism procesowych w zakresie udzielonego mu przez adwokata upoważnienia do zastępowania w sprawie oraz na status aplikanta po odbyciu aplikacji. Uczestnicy Konfrontacji zauważyli też, że wielu aplikantów nieposiadających umowy o pracę nie ma ubezpieczenia zdrowotnego. Wnioskowali do NRA o podjęcie negocjacji z firmami posiadającymi w swojej ofercie zdrowotne ubezpieczenia grupowe.
Szczegółowe relacje z powyższych wydarzeń znajdują się na stronie www.adwokatura.pl