Zasadą powinno być, że szkoda wyrządzona przestępstwem naprawiana jest przez jego sprawcę. Zdarza się jednak, że szkodę tę naprawia osoba trzecia, np. członek rodziny sprawcy czy ubezpieczyciel. Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie skutków prawnych takich zdarzeń. Skutki te można rozpatrywać zarówno z punktu widzenia norm prawa cywilnego, jak i prawa karnego. Obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem może bowiem wynikać z norm obu tych gałęzi prawa.