Postępowanie w stosunku do nieobecnych stanowi jeden z trybów szczególnych postępowania karnego skarbowego. Kodeks postępowania karnego z 1997 r. nie przejął wzorem procedury karnej z 1969 r. tego trybu w ściganiu czynów powszechnych. Tryb w stosunku do nieobecnych ma na celu umożliwienie przeprowadzenia postępowania przygotowawczego oraz postępowania jurysdykcyjnego pomimo nieobecności oskarżonego (podejrzanego) lub osoby odpowiedzialnej posiłkowo. Ma on charakter fakultatywny, a o jego stosowaniu w praktyce powinny decydować względy celowości. Jest też konsekwencją obowiązywania zasady legalizmu rozciągającej się na całe postępowanie i dotyczącej zarówno oskarżyciela, jak i sądu.