Artykuły

Odpowiedzialność za nadużycie przez aplikanta adwokackiego wolności słowa i pisma według przepisów ustawy – Prawo o adwokaturze

W opracowaniu analizie naukowo-badawczej poddane jest zagadnienie związane z odbywaniem aplikacji adwokackiej. Przeprowadzone rozważania pozwolą ustalić, czy aplikantom adwokackim przysługuje wolność słowa i pisma przewidziana w art. 8 Prawa o adwokaturze oraz – w razie udzielenia na to pytanie odpowiedzi twierdzącej – jaką odpowiedzialność mogą ponieść osoby odbywające szkolenie za jej nadużycie. Potrzeba omówienia zasygnalizowanego problemu – istotnego z punktu widzenia praktyki – wynika stąd, że nie został on jeszcze rozstrzygnięty w żadnym odrębnym opracowaniu. Na mocy art. 75 ust 5 p.o.a. przepis art. 8 p.o.a. należy stosować odpowiednio do aplikantów adwokackich, co oznacza, że wypowiedzi osób przygotowujących się do wykonywania zawodu adwokata korzystają z tej wolności, jednak wyłącznie w ściśle określonych granicach, które zostały omówione w niniejszym artykule. Przekroczenie ich – określane mianem nadużycia wolności słowa i pisma – rodzić będzie po stronie aplikanta odpowiedzialność. W artykule w pierwszej kolejności przedstawione zostały rozważania na temat zasad odbywania aplikacji adwokackiej oraz praw i obowiązków aplikantów. Następnie omówiona została istota wolności słowa i pisma przysługująca adwokatom oraz zasady odpowiedniego jej odnoszenia do aplikantów adwokackich. Na tle tych rozważań dokonano analizy odpowiedzialności aplikantów za jej nadużycie na trzech płaszczyznach – karnej za przestępstwo zniewagi oraz zniesławienia, dyscyplinarnej za zachowania sprzeczne z art. 80 p.o.a. oraz cywilnej za naruszenie dóbr osobistych. W opracowaniu ponadto rozważona została możliwość poniesienia odpowiedzialności przez udzielającego upoważnienia adwokata za naruszenie przez aplikanta wolności słowa i pisma.